تفاوت بین EPS و DPS

عمدتا نوع محاسبه بر اساس سودیست که شرکت به هر سهم داده است که اصولا در آخرین گزارش شرکت قابل مشاهده است، در جدول به سود پرداختی شرکت < dps >گفته میشود.
در این گزارشی که شرکت اعلام میکند مقدار سود سال آینده را بصورت پیش بینی ارائه میدهند که یکی از اصول انتخاب سهام برای خرید است.

تفاوت بین EPS و DPS

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران مبتدی و حرفه ای است. هر جا که وضعیت سهام یک شرکت توسط سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، به طور مستقیم یا غیرمستقیم درگیر eps است.

در واقع EPS یکی از مهمترین مفاهیمی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت ها در بازار سهام تأثیر می گذارد. وقتی شروع به سرمایه گذاری در بورس می کنید، همیشه به طرق مختلف با این کلمه درگیر هستید.

اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست، می‌توان گفت که eps یک شرکت برابر با مقدار سودی است که شرکت به ازای هر تعداد سهام شرکت به دست می‌آورد.

کلمه dps مخفف Dividend Per Share است. dps بخشی از eps است که بین سهامداران به اشتراک گذاشته می شود. درصد سود سهام یا dps بین شرکت ها متفاوت است. شرکت ها سیاست های تقسیم سود متفاوتی دارند. برخی ترجیح می دهند سود سهام بیشتری بین سهامداران تقسیم کنند.

با این حال، دیگران درصد کمی از سود را به اشتراک می گذارند و بیشتر آن را به تامین نقدینگی مورد نیاز برای اجرای پروژه های توسعه اختصاص می دهند. این که چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران توزیع می شود توسط مجمع شرکت تعیین می شود.

افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکت هاست. شرکت ها سرمایه خود را افزایش می دهند تا بتوانند فعالیت های خود را توسعه دهند و رقابت پذیری خود را حفظ یا افزایش دهند. در برخی موارد این کار برای بهبود ساختار مالی شرکت انجام می شود. این تامین مالی جدید می تواند به روش های مختلفی انجام شود.

زمانی که شرکتی می خواهد سرمایه خود را در بورس افزایش دهد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه تامین شود. تفاوت عمده روش های مختلف افزایش سرمایه در محل عرضه این منابع جدید است.

انواع افزایش سرمایه

اگر بخواهیم دسته ای از روش های مختلف افزایش سرمایه داشته باشیم، می توانیم 4 دسته کلی را در نظر بگیریم:

اصطلاحات بورس

بورس یک بازار سرمایه گذاری است که به افراد اجازه می دهد در قبال سرمایه های اندک، سود های بالا کسب کنند. کسب سودهای بالا در بورس مستلزم دانش کافی و آشنایی با اصطلاحات بورس است که روزانه در خرید و فروش های این بازار استفاده می شود. ما در این مقاله قصد دارید دید شما را نسبت به بازار بورس وسیع تر کرده تا شما هم بتوانید مسیر سرمایه گذاری خود را در این بازار پولساز پیدا کنید.

• 1. شاخص کل
• 2. پرتفوی (Portfolio)
• 3. EPS یا Earning Per Share
• 4. DPS یا Divid Per Share
• 5. سال مالی
• 6. بازار اولیه و بازار ثانویه
• 7. سبد گردانی (Separately managed account)
• 8. آربیتراژ (Arbitrage)
• 9. دامنه نوسان
• 10. قیمت تابلو
• 11. قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین
• 12. P/E یا price / earning per share

شاخص کل

شاخص معیاری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار را نشان می دهد. در بازار مالی شاخص به یک سبد فرضی گفته می شود که کلیه سهام هایی که خرید و فروش می شوند و میانگین تغییرات قیمت تمامی سهام ها را نشان می دهد. شاخص کل، بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغييرات شاخص کل در واقع بيانگر ميانگين بازدهي سرمايه‌ گذاران در بورس است.

پرتفوی (Portfolio)

کلمه ای فرانسوی است و معادل سبد سهام در فارسی است. سبد سهام ترکیبی از تمام دارایی هاست که فرد در بازار بورس خریداری کرده است. فعالان در زمینه بورس سعی می کنند تمام دارایی خود را در یک سهام سرمایه گذاری نکنند. آنها همه تخم مرغ هایشان را در یک سبد نمی گذارند تا در صورت ضرر یک سهم، دچار ورشکستگی نشوند لذا سرمایه گذاران بر روی چند ارز متفاوت سرمایه گذاری می کنند.

EPS یا Earning Per Share

یکی از پر کاربرد ترین اصطلاحات بورس است و به معنی درآمد هر سهم است. برای محاسبه EPS باید کل درآمد یک شرکت را پس از کسر مالیات بر تعداد سهام در پایان سال تقسیم کنید.

DPS یا Divid Per Share

EPS و DPS دو واژه بسیار نزدیک به یکدیگرند. DPS قسمتی از EPS است با این تفاوت که ما بین سهامداران تقسیم می شود. سودی که شرکت ها متناسب با قراردادها و شرایط به هر سهم دار می دهند متفاوت است. به میزان سودی که به هر سهامدار اختصاص می یابد، DPS می گویند.

DPS اغلب از EPS کمتر است اما گاهی پیش می آید که شرکت تصمیم می گیرد از سود انباشت سال قبل نیز به سهامداران بدهد.

سال مالی

به بازه زمانی یک ساله گفته می شود که شرکت ها فعالیت خود را از آن آغاز می کنند. سال مالی هر شرکت می تواند با دیگری متفاوت باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه

بازار اولیه یا Primary market به معنی خرید یک دارایی برای بار اول است. مثلا بازاری که اوراق بهادار یک شرکت برای بار اول توسط بانک فروخته می شود، بازار اولیه نام دارد. حال اگر این سهام در خرید و فروش های بعدی داد و ستد شود، به آن بازار، بازار ثانویه گویند. به عبارتی تمامی معاملات بازار بورس، بازار ثانویه هستند. بازار ثانویه محلی برای خرید و فروش اوراق منتشر شده بازار اولیه است.

سبد گردانی (Separately managed account)

یکی از اصطلاحات بورس، سبدگردانی است که به معنی چیدمان صحیح دارایی ها در قالب یک سبد مشخص است. سبدگردان همان سرمایه گذار است که میزان هر دارایی و زمان خرید یا فروش را به دقت بررسی می کند. هرچند در دنیا سبد گردانی بیش از 50 سال قدمت دارد اما در ایران اخیرا رواج پیدا کرده است. سبد گردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌ گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌ گران حرفه‌ ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌ پذیری و سرمایه هر سرمایه‌ گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌ صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌ کند.

آربیتراژ (Arbitrage)

سود بدست آمده از تفاوت قیمت آربیتراژ نام دارد. زمانی که شما یک کالا را از بازاری با قیمت پایین تر خریداری کرده و در بازار دیگر آنرا به قیمت بالاتر به فروش می رسانید، سود بدست آمده آربیتراژ نام دارد. آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار است و مکانیزمی ایجاد می‌کند که موجب می‌ شود قیمت‌ ها به طرز قابل‌ توجهی از ارزش منصفانه و واقعی‌ شان در دراز مدت منحرف نشوند.

آربیتراژ از سه روش بدست می آید:

1- یک دارایی در بازارهای مختلف، قیمت متفاوت داشته باشد.

2- دو دارایی با جریان نقدی مشابه ، با قیمت متفاوتی معامله شود.

3- یک دارایی با قیمت مشخص در آینده، امروز با قیمت متفاوتی عرضه شود.

دامنه نوسان

دامنه نوسان به تغییرات قیمت هر سهام در بورس گفته می شود که در طول یک روز کاهش یا افزایش دارد.

قیمت تابلو

قیمتی است که بر اساس عرضه و تقاضای موجود برای هر سهم تعیین می شود و ارزش روز هر شرکت بر مبنای این قیمت محاسبه می شود.

قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین

قیمت باز یا قیمت در اختیار به قیمتی گفته می شود که خریدار و یا فروشنده تعیین قیمت را به کارگزار واگذار نمایند. قیمت محدود زمانی است که خریدار یا فروشنده، قیمت حداکثر یا حداقل قیمتی را برای یک معامله تعیین نمایند. قیمت معین، قیمت ثابت در هنگام انجام یک معامله است.

P/E یا price / earning per share

عبارتست از تقسیم قیمت یک شرکت بر سود پیش بینی شده آن که دوره بازگشت سرمایه را نیز نشان می دهد. نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر 1 ریال بازدهی که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما 1 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه 20% سود به شما پرداخت می کند. یعنی در ازای 1 میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه 200 هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی 1 میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی 200 هزار تومان) تقسیم کنید: 5 = 200,000 / 1000,000

تفاوت EPS و DPS چیست؟

در سری مقالات آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند قصد داریم مفاهیم و اصطلاحات اصلی و کاربردی مربوط به فعالیت در بورس را که هر سرمایه گذاری که وارد بورس می شود باید در درباره آنها اطلاعات نسبی داشته باشد،برای شما توضیح دهیم.در این قسمت قصد داریم به بررسی دو کلمه ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران،یعنی معنی EPS و DPS بپردازیم.پس توصیه می کنیم که اگر با این دو واژه آشنایی زیادی ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شوید که تفاوت eps و dps چیست؟

معنی EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است.هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است.در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد.زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید.اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

EPS مخفف چیست؟

خود کلمه eps مخفف عبارت earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است.وقتی که شما کل درآمد ( سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال(سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است.در نتیجه eps آن شرکت برابر است با : ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد.پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود.به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود.این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است.این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید.پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc.com به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید ، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید .

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد.حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند،بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت،مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد.eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نکاتی درباره eps شرکتها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است،در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند.زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند.مثلا ممکن است با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود.یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت رخ بدهد.احتمال دارد شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد.به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
• شرکتهای بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود ،گزارش عملکرد خود را اعلام کنند.و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند .این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ماه گذشته بستگی دارد.
• هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد،به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است ، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود. و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت.
• معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد.چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است.در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است.یا اینکه شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.

معنی DPS چیست؟

کلمه dps مخفف عبارت dividend per share است.dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود.درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است.شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند.برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند.حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود،در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.می توانید برای اطلاعات بیشتر درباره مجامع شرکتها مقاله همه چیز درباره مجمع و مجامع شرکتهای بورسی را نیز مطالعه کنید

تفاوت eps با dps چیست؟

خود dps در واقع بخشی از eps است.جنس هردوی آنها از سود شرکت است.تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است.چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند.اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود.مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند.این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

مفهوم P/E ، DPS و EPS در بورس

P/E یا نسبت قیمت به سود یکی از افزارهای قدیمی و عموماً پر استفاده به منظور ارزش گذاری سهام است.

هر چند محاسبه P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملاً دشوار می نماید. در شرایط معینی این نسبت بسیار گویا و در زمان های دیگر کاملاً بی معنا جلوه می کند. از این رو، غالباً سرمایه گذاران این اصطلاح را نادرست به کار می گیرند و در تصمیماتشان بیش از حد لازم به آن وزن می دهند.

در بخش های بعدی این مقاله ابتدا به تشریح و تبیین P/E می پردازیم، سپس چگونگی استفاده از این نسبت را در تجزیه و تحلیل سهام بازگو می کنیم، و سرانجام به شرایطی می پردازیم که نباید از این نسبت استفاده شود.

P/E چیست ؟

P/E کوتاه شده نسبت price) P یا قیمت سهم) به ESP) Earning Per Share) یا سود هر سهم است. همان گونه که از نام آن پیدا است، برای محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می شود.

غالباً P/E در تاریخ هایی محاسبه می شود که شرکت ها اطلاعات EPS (معمولاً سه ماهانه) را افشا می کنند. این P/E را که بر مبنای آخرین EPS محاسبه می شود بعضاً P/E دنباله دار نیز می گویند. اما گاهی از EPS برآوردی برای محاسبه P/E استفاده می شود، این EPS معمولاً معرف سود برآوردی سال آینده است.

در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می شود.
محاسبه P/E گاهی روش سومی هم دارد که مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده سال است. تفاوت عمده ای بین این سه نوع وجود ندارد اما باید بدانید که از محاسبات داده های تاریخی واقعی در مقایسه با برآوردهای تحلیلگران مالی استفاده کنید. مشکل بزرگ محاسبه P/E مربوط به شرکت هایی است که سود آور نیستند تفاوت بین EPS و DPS و از این رو EPS منفی دارند.

در خصوص چگونگی رفتار با این پدیده دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی قائل به وجود P/E منفی هستند، گروهی در این حالت P/E را صفر می دانند و بسیاری دیگر هم معتقدند که دیگر P/E محلی از اعراب ندارد.
به لحاظ تاریخی در بورس اوراق بهادار تهران عموماً میانگینP/E در دامنه ۲‎/۳ تا ۲‎/۱۳تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتاً بستگی به شرایط اقتصادی هر زمان دارد.

در حال حاضر میانگین P/E کل شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران حدود ۲‎/۸ است. همچنینP/E بین شرکت ها و صنایع می تواند کاملاً متفاوت باشد.

کاربرد P/E

به لحاظ نظری، P/E یک سهم به ما می گوید که سرمایه گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یک شرکت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز می گویند. به عبارت دیگر اگر P/E یک سهم ۲۰ باشد بدین معنی است که سرمایه گذاران حاضرند ۲۰ ریال برای هر ریال از سود این سهم (که شرکت تولید می کند) بپردازند.

رشد سود

آنچه در بحث بالا به آن پرداختیم رشد شرکت ها است. قیمت سهام بازتاب انتظارات سرمایه گذاران از ارزش‌و رشد آینده شرکت است. اما توجه کنید که اندازه سود (EPS) معمولاً مبتنی بر سود های (EPSهای) گذشته است. اگر شرکتی انتظار رشد دارد بنابراین انتظار داریم که سودش نیز رشد کند.

در نتیجه تفسیری بهتر از P/E آن است که خوشبینی بازار از آینده رشد یک شرکت را باز تاب می دهد.
اگر P/E شرکتی بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنی است که بازار در ماه ها یا سال های آینده انتظارات بزرگی از سهم این شرکت دارد. شرکتی با P/E بالا باید سود های فزاینده ایجاد کند، در غیر این صورت قیمت سهمش سقوط خواهد کرد. مثالی از شرکت ایران خودرو گویای این بحث است.

ارزانی یا گرانی

P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری سهم است. مثلاً به شرط پایداری سایر متغیرها، سهمی با قیمت ۲۰۰ ریال و P/E برابر ۱۰ بسیار گران تر از سهمی با قیمت ۲۰۰۰۰ و P/E برابر ۱۰ است. توجه کنید که محدودیت هایی در این مثال وجود دارد.

شما نمی توانید P/E های دو شرکت کاملاً متفاوت را برای ارزش گذاری بهتر آنها مقایسه کنید.

به عبارت دیگر تعیین بالا یا پایین بودن P/E بدون توجه به دو عامل اصلی بسیار دشوار است :

نرخ رشد شرکت

آیااندازه رشد گذشته شرکت ها می تواند معرف نرخ های انتظاری از رشد آینده باشد؟ هر چند پاسخ این پرسش نمی تواند صریح باشد اما در عمل سرمایه گذاران برای پیش بینی سود (EPS ) و محاسبه P/E از نرخ های رشد گذشته استفاده می کنند.

صنعت

مقایسه شرکت ها تنها در صورتی فایده مند است که به یک صنعت تعلق داشته باشند، مثلاً شرکت های صنعتی که عمدتاً دارای ضرایب P/E پایین هستند. چون به رغم ثبات صنعت رشد پایینی دارند. از طرف دیگر شرکت های صنعتی به دلیل انتظار رشد از P/E های بالایی برخوردارند.

دام های کاربرد P/E

تا بدین جا آموختیم که در شرایط معینی P/E می تواند ما را در تعیین بالا یا پایین بودن ارزش یک شرکت کمک کند. همچنین پی بردیم که P/E تنها در شرایط معینی معتبر است. اما علاوه براین دام های دیگری نیز در تحلیل P/E وجود دارد که در ادامه درباره برخی از آنها بحث می شود.

حسابداری

سود یک اندازه حسابداری است که در محاسبه اش از اقلام غیرنقدی نیز استفاده می‌شود. معیارهای اندازه گیری سود بر طبق اصول حسابداری همگانی (GAAP ) مقرر می شوند. این اصول در گذر زمان تغییر می کند و در هر کشوری نیز متفاوت از دیگر کشورها است.

از این رو محاسبه سود ( EPS) بسته به چگونگی دفترداری و تفاوت بین EPS و DPS حسابداری می تواند به صورت های متفاوت ارائه شود. در نتیجه مقایسه سودها (EPS ها) با یکدیگر گاهی به مقایسه سیب و پرتقال می ماند.

تورم

در شرایطی که اقتصاد کشور تورم بالایی را تجربه می کند طبعاً کالاها و هزینه های استهلاک به دلیل بالا رفتن هزینه های جایگزینی کالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومی قیمت ها کم نمایی می شود. بنابراین در زمان های تورمی P/E ها عموماً پایین تر می آیند زیرا بازار سودها را که به صورت ساختگی به بالا گرایش دارد تخریب شده می بیند.

بررسی P/E همانند تمامی نسبت ها در گذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است. تورم این بررسی را دشوار می کند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده مندی کمتری برخوردارند

تفسیری دیگر

P/E پایین لزوماً بدین معنی نیست که ارزش یک شرکت کم نمایی شده است. بلکه به معنای آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده نزدیک با مشکل روبه رو خواهد شد. سهمی که قیمتش پایین می آید معمولاً دلیلی دارد.

عمده ترین دلیلش این است که سود شرکت کمتر از سود انتظاری اش خواهد بود. این مسئله P/E دنباله دار بازتابی ندارد مگر آن که سود در عمل نیز محقق گردد.

تنها به اتکای P/E سهام نخرید

یکی از پر بسامدترین اشتباهاتی که سرمایه گذاران غیر حرفه ای مرتکب می شوند خرید سهام صرفاً به اتکای P/E بالا یا پایین است. توجه کنید که ارزشیابی سهام تنها با تکیه بر شاخص های ساده ای مانند P/E ساده انگارانه و نادرست است.

P/E بالا ممکن است به معنی بیش نمایی ارزش سهم باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بعداً به سرعت پایین نیاید. ضمناً توجه کنید که حتی اگر ارزش سهمی کم نمایی شده باشد ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید.

در هر صورت تجزیه و تحلیل سهام امری بسیار پیچیده تر از دانستن چند نسبت ساده است. به عبارت دیگر هر چند کلیدی برای معمای ارزش گذاری سهام است اما تمام آن نیست. از این رو توصیه می شود که سرمایه گذاران برای خرید سهام با خبرگان سرمایه گذاری رایزنی نمایند. پاسارگاد نیک آماده است تا سرمایه گذاران علاقه مند را با قواعد سرمایه گذاری آشنا سازد.

نتیجه گیری

P/E همه چیز یا به عبارتی حرف آخر را درباره ارزش سهم نمی گوید اما برای مقایسه شرکت های یک صنعت، کل بازار یا روند تاریخی P/E یک شرکت سودآور است.

به یاد بسپارید که :

• P/E یک نسبت است و از تقسیم P یا PRICE یا قیمت روز سهم به EPS یا E یا سود هر سهم به دست می آید.

• سه نوع EPS به نام های EPS دنباله دار، آینده و میانگین تفاوت بین EPS و DPS وجود دارد.

• به لحاظ تاریخی، میانگین P/E ها در بازه ۲‎/۳ _ ۲‎/۱۳ قرار می گیرد.

• به لحاظ نظری، P/E یک سهم به ما می گوید که سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای هر ریال سود بپردازند.

• تفسیر بهتری از P/E این است که آن بازتاب خوشبینی بازار از آینده رشد یک شرکت است.

• P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری یک سهم است.

• بدون در نظر گرفتن نرخ های رشد صنعت، صحبت از بالا یا پایین بودن P/E یک شرکت بی معناست.

• تغییر در اصول حسابداری شامل وجود چندین روش مجاز برای سود (EPS ) تجزیه و تحلیل P/E را دشوار می کند.

• P/E ها عموماً در زمان تورم حاد پایین تر می آیند.

• تفاسیر بسیاری پیرامون دلیل پایین بودن P/E یک شرکت وجود دارد.

• تنها به اتکای ضریب P/E اقدام به خرید و فروش سهام نکنید.

می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

خود کلمه eps مخفف عبارت earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن شرکت برابر است با:

ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com تفاوت بین EPS و DPS به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc.com به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که تفاوت بین EPS و DPS حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نکاتی درباره eps شرکتها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است، در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند. زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند. مثلا ممکن است با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت رخ بدهد. احتمال دارد شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
• شرکت های بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند. این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.
• هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد، به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت.
• معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است. در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است. یا اینکه شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.

معنی DPS چیست؟

کلمه dps مخفف عبارت dividend per share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است. شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.تفاوت EPS و DPS چیست؟

خود dps در واقع بخشی از eps است. جنس هردوی آنها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است. چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

نکات مهم در مورد DPS

• معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
• هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
• شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.

در نهایت اینکه میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاستهای شرکت بستگی دارد. برای فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را بررسی کنید.

کاربرد و مفهوم p/e و Eps

اطلاعات مفید در مورد دو مفهوم کاربردی p/e و Eps در آمار بورس

احتمال زیاد در تابلوی سازمان بورس اوراق بهادار به واژه p/e و eps برخورد کرده اید و اعداد جلوی آن هم برای شما جای سوال شده، در ادامه برای شما توضیج میدهیم که کار برد شان چیست. اصولا p/e همان نسبت درآمد هر سهم به قیمت آن است.

که به این صورت است : در آمد سهام در هر سهم /تقسیم بر قیمت سهم در بازار = < p/e>

عمدتا نوع محاسبه

بر اساس سودیست که شرکت به هر سهم داده است که اصولا در آخرین گزارش شرکت قابل مشاهده است، در جدول به سود پرداختی شرکت < dps >گفته میشود.
در این گزارشی که شرکت اعلام میکند مقدار سود سال آینده را بصورت پیش بینی ارائه میدهند که یکی از اصول انتخاب سهام برای خرید است.

در بعضی موارد شما با منفی روبرو میشوید، این بدین معانست که شرکت دارای سود دهی نیست که در بیشتر موارد تحلیلگران صفر را جایگزین عددی که تابلو نشان میدهد میکنند. در عکس زیر یک نمومه از نماد پتروشیمی با اسم زاگرس را مشاهده میکنید که دارای و < p/e>مناسب از نظر بنیاد شرکت هست.

در این قسمت ملاحظه میکنید که نماد ۲۰۷۸۷ ریال است که مفهوم آن یعنی این شرکت پیش بینی پرداخت این سود به هر سهم را دارد، که سود بسیار مناسبی هست.
و از طرفی

سهم نیز پایین است که معمولا تحلیل گران یکی از معیار های انتخاب سهامشان پایین بودن این عدد کمتر از ۱۰ میباشد دقت کنید که همیشه پی بر ای پایین
ملاک نیست و در تحلیل موئلفه های دیگیری هم نقش دارند.

ولی اصولا این اعداد نشان دهنده پتانسیل رشد و سود سازی سهام هستند که با دقت به وضعیت تکنیکال و فاندامنتال میتوانید انتخاب بهتری داشته باشید.