انواع بازار در بورس کالا

داد و ستد ۲ میلیون تن انواع کالا و محصول در بورس کالا

در هفته منتهی به ۱۸ شهریور، یک میلیون و ۹۷۷ هزار و ۵۰۵ تن انواع کالا به ارزش ۱۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در بازار فیزیکی بورس کالا دادوستد شد.

به گزارش بازار، تالار محصولات صنعتی و معدنی شاهد معامله یک میلیون و ۶۵۴ هزار تن انواع کالا به ارزش بیش از ۷ هزار و ۸۴۵ میلیارد تومان بود.

جزییات معاملات در تالار محصول های صنعتی و معدنی به شرح زیر است:

یک میلیون و ۱۲۷ هزار و ۱۴۶ تن سیمان
۹۰ هزار تن سنگ آهن
۳۰۴ هزار و ۲۸۴ تن فولاد
۱۰۳ هزار و ۵۰۰ تن آهن اسفنجی
۲۴ هزار و ۹۴۵ تن روی
۱۰ هزار و ۱۰ تن آلومینیوم
۵ هزار و ۲۰۰ تن مس
۲۰۰ تن کنسانتره مولیبدن
۲۵ کیلوگرم شمش طلا

در هفته معاملاتی مذکور در دو بخش داخلی و صادراتی تالار فرآورده های نفتی و پتروشیمی، ۳۰۹ هزار و ۸۲۶ تن انواع کالا به ارزش ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به فروش رسید.

جزییات معاملات در تالار فرآورده های نفتی و پتروشیمی به شرح زیر است:

۹۵ هزار و ۲۴۶ تن مواد پلیمری
۴۳ هزار و ۶۸۰ تن وکیوم باتوم،
۲۵ هزار تن لوب کات
۳۴ هزار و ۴۹۹ تن مواد شیمیایی
یک هزار تن گوگرد
۴ هزار و ۸۳ تن روغن پایه
یک هزار و ۵۰ تن عایق رطوبتی
۱۰۵ هزار و ۹۹ تن قیر

پایگاه اطلاع رسانی کالاخبر

بازارهای آسیایی در روز دوشنبه پس از گزارش اولیه طرح شاخص مدیران خرید ژاپن در ماه سپتامبر، عمدتا کاهش یافتند. بخش خصوصی به رشد بازگشت اما این گزارش به عدم اطمینان پیش رو اشاره کرد و اعتماد تجاری به پایین‌ترین حد در ۱۳ ماه گذشته رسید.

افزایش ۳.۴ درصدی تولید جهانی آلومینیوم در ماه آگوست

تولید جهانی آلومینیوم در ماه آگوست سال جاری ۵ میلیون و ۸۸۸ هزار تن اعلام شد و همزمان تولید روزانه در ماه آگوست به ۱۸۹.۹ هزار تن رسید.

۳۳ فرآورده هیدروکربوری در بورس انرژی عرضه می‌شود

بورس انرژی ایران امروز دوشنبه ۴ مهرماه، میزبان عرضه ۳۳ فراورده هیدروکربوری به حجم ۳۸ هزار و ۴۹۷ تن است. ۳۱ فراورده قرار است در رینگ داخلی عرضه شوند.

نوسانات بیت‌کوین رکورد زد

بر اساس آخرین گزارشی که از سوی شرکت تحقیقاتی و اطلاعات ارز دیجیتال مساری (Messari) منتشر شده، نوسانات بیت‌کوین (BTC) طی سه ماهه سوم روند نزولی داشته است.

در شهریور ماه به ثبت رسید

ثبت معامله بیش از ۹ میلیون تن انواع محصول در بورس کالا

طی شهریور ماه سال جاری، ۹ میلیون و ۸۵۷ هزار و ۶۲ تن انواع کالا به ارزش بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان در بازار فیزیکی بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت.

کاهش ۳ درصدی تولید فولاد خام جهانی در ماه آگوست

انجمن جهانی فولاد WSA در گزارشی اعلام کرد تولید فولاد خام ۶۴ کشور عضو انجمن جهانی فولاد در سپتامبر ۲۰۲۲، ۱۵۰.۶ میلیون تن بود که ۳ درصد کاهش نسبت به سپتامبر ۲۰۲۱ نشان می دهد.

معامله ۱۳۷ دستگاه خودرو کارا در بورس کالا

بورس کالای ایران امروز شنبه ۲ مهرماه میزبان معامله ۱۳۷ دستگاه خودرو تک کابین و دوکابین کارا بود. از این تعداد ۱۱۶ دستگاه در تالار معاملات و ۲۱ دستگاه در سیستم معاملات مچینگ به فروش رسید.

جزییات آمار هفتگی معاملات قراردادهای آتی

۵۲ هزار قرارداد آتی دست به دست شد

در بازار قراردادهای آتی در هفته پایانی شهریور بیش از ۵۲ هزار قرارداد به ارزش ۲۵۳ میلیارد تومان میان معامله گران دست به دست شد. سهم زعفران از حجم قراردادهای آتی، نزدیک ۴۸ هزار قرارداد به ارزش ۲۱۲ میلیارد تومان بود.

طی هفته پایانی شهریور رقم خورد

رشد حجم و ارزش معاملات در بورس کالا

در هفته منتهی به اول مهر ماه ۳ میلیون و ۲۳ هزار تن انواع کالا به ارزش ۲۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان در بازار فیزیکی بورس کالا دادوستد شد. معاملات در هفته گذشته نسبت به قبل از آن از لحاظ حجم رشد ۱۸ درصدی و از نظر ارزش رشد ۲۵ درصدی را تجربه کرد.

فرآیند تحویل قرارداد آتی «صندوق طلا» سررسید مهر

بورس کالا زمان انجام فرآیند تحویل قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس را اعلام کرد.

جزییات تحویل قرارداد آتی نقره سررسید مهر

بورس کالا با صدور اطلاعیه ای زمان انجام فرآیند تحویل قراردادهای آتی نقره سررسید مهر ۱۴۰۱ را اعلام کرد.

بورس کالا چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین از مجموعه بورس و بازار سرمایه مجله فرادرس، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. همچنین، درباره حجم مبنا و قیمت پایانی بحث کردیم. در این آموزش با بورس کالا آشنا می‌شویم.

فیلم آموزش رایگان بورس کالا

فیلم آموزش رایگان بورس کالا به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص بورس کالا، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

بورس کالا چیست ؟‌

بورس کالا، مشابه بورس اوراق بهادار، بازاری است که در آن معامله و داد و ستد انجام می‌شود، با این تفاوت که در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش پیداست، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و… معامله می‌شود. وجود مشکلات و محدودیت‌های بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن‌ها، و وجود نداشتن تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، منجر به راه‌اندازی بازارهایی مانند بورس کالا شده است. از ویژگی‌های بورس کالا می‌توان حضور نهادهای ناظر را نام برد که با در نظر گرفتن قوانین و مقررات، از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.

فعالان بورس کالا معمولاً دو دسته‌اند. دسته اول کسانی مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده هستند که می‌خواهند از نوسان قیمت‌ها در امان باشند. اما گروه دوم افرادی هستند که از نوسان قیمت استقبال کرده و با استفاده از این نوسان‌ها سود خود را حداکثر می‌کنند.

امروزه صدها بورس کالای مدرن در سراسر دنیا فعال است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس تجاری شیکاگو (CME)، بورس کالای نیویورک (NYMEX)، بورس کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای هند (MCX) و بورس کالای شانگهای (SHFE) اشاره کرد.

بورس کالا در ایران

از آنجایی که بازار ایران سابقه‌ای سنتی دارد، همواره با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است. علی‌رغم پتانسیل بالای این بازار، به دلیل عدم وجود ساختار مناسب، بازدهی قابل قبولی در آن وجود نداشته است. برخی از مهم‌ترین مشکلات و محدودیت‌های بازار کالا در ایران عبارتند از:

• عدم هماهنگی بخش‌های تولید، بازار مصرف، واردات و صادرات
• عدم وجود سیستم ناظر
• نبود نظام قیمت‌گذاری شفاف
• نوسان‌های کاذب قیمت
• نبود داده و سیستم پردازش جهت تصمیم‌گیری مناسب
• عدم امکان مدیریت ریسک

با توجه به موارد بالا، ایجاد بازاری ساختارمند و منسجم احساس می‌شد. در همین راستا، در شهریور سال ۱۳۸۲ بورس فلزات، به عنوان اولین بوس کالای ایران، فعال شد و یک سال بعد، در شهریور ۱۳۸۳ بورس کالای کشاورزی نیز فعالیت خود را شروع کرد.

پس از آن، بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و قانون انواع بازار در بورس کالا جدید بازار اوراق بهادار، با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران در مهر سال ۱۳۸۶ فراهم شد.

مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا به شرح زیر است:

• اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بازار داخلی و خارجی کالاها جهت افزایش سطح دانش فعالان بازار
• توسعه سرمایه‌گذاری و ارائه تسهیلات مالی برای خرید و فروش
• امکان مدیریت ریسک در بازار
• شفافیت قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا
• نظارت و سازمان‌دهی بازار
• تسهیل معامله بر اساس قانون

معاملات در بورس کالا چگونه است؟

معاملات بورس کالا در قالب قراردادهای استانداردی انجام می‌شود. به طور کلی، انواع قراردادهای داد و ستد به شرح زیر هستند:

• قرارداد نقدی: در قرارداد نقدی، خریدار کل قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صورت نقد پرداخت کرده و فروشنده نیز موظف است کالا را به خریدار تحویل دهد. در این نوع قرارداد که تحویل فوری نیز نامیده می‌شود، وجه و کالا باید در سه روز مبادله شوند. قراردادهای معاوضه نفتی از این دسته‌اند.
• قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی می‌کند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
• قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه، پرداخت به صورت نقد و نسیه مورد توافق قرار می‌گیرد، ولی تحول کالا باید حداکثر تا سه روز کاری پس از انجام معامله انجام شود. این قرارداد برعکس قرارداد سلف است.
• قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
• قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده می‌شود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
• قراردادهای صلح: نوعی قرارداد است که در آن، دو طرف بر امری توافق می‌کنند که عنوان آن قراردادهای معروف از قبیل خرید، رهن، اجاره و… نباشد. قرارداد صلح گاهی برای رفع اختلافات موجود یا برای جلوگیری از تنازع احتمالی آینده صورت می‌گیرد یا به جای یکی از قراردادهای معاملاتی به کار می‌رود.
• قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی: ماده 10 قانون مدنی به عنوان اصل آزادی قراردادها مورد قبول قانون‌گذار است. شرکت بورس کالای ایران در نظر دارد این قراردادها را پس از انجام مراحل کارشناسی حقوقی، بر اساس ماده 10 قانون مدنی اجرایی کند.
• قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله می‌شود.

در بورس‌های دنیا، داد و ستدها به صورت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است. در نتیجه، کالا به طور فیزیکی معامله نمی‌شود و تنها ۳ درصد از معاملات به تحویل فیزیکی کالا می‌انجامد.

فرایند معامله در بورس کالا در چهار مرحله انجام می‌شود:

1. درخواست خرید یا فروش مشتری به کارگزار و ارائه این سفارش از طرف کارگزاری در تالار معاملات
2. اجرای سفارش به روش حراج حضوری و ثبت معامله در سیستم توسط ناظر معاملات
3. آغاز داد و ستد، پردازش اطلاعات و تهیه گزارش نهایی (شامل وضعیت سپرده‌های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملات) توسط اتاق پایاپای و ارسال آن به دفاتر کارگزاران
4. تسویه حساب اتاق پایاپای با کارگزاران، تسویه حساب کارگزار با مشتری و ارسال آگهی انجام معامله برای مشتری

برای آشنایی بیشتر با این موضوعات، می‌توانید به فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۲ ساعت و ۸ دقیقه‌ای، انواع بازارهای مالی، بازار سهام، مفاهیم کاربردی بورس، بازارهای آتی و بازارهای ارز به طور کامل توضیح داده شده است. لینک این آموزش را در ادامه مشاهده می‌کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی + اینجا کلیک کنید.

مزایای بورس کالا چیست؟

مهم‌ترین مزایای بورس کالا عبارتند از:

• ایجاد اطمینان در نزد خریدار و فروشنده: اصالت کالاهایی که در این بورس عرضه می‌شوند، تأیید شده است. علاوه بر این، اصالت فروشنده و خریدار نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد. همچنین، پرداخت وجه و تسویه نیز ریسکی نخواهد داشت و از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود.
• کشف نرخ واقعی: کشف نرخ در بازار کالا مبتنی بر عرضه و تقاضا است. در بورس کالا، کشف نرخ بر اساس رقابت بین عرضه‌کنندگان و خریداران انجام می‌شود و همه عوامل، تأثیر خود را مستقیماً‌ روی قیمت خواهند داشت.
• شفافیت: در بورس کالا، خریدار، فروشنده و معاملات آن‌ها به طور شفاف در معرض دید همه قرار دارد و به این ترتیب، امکان معاملات صوری و دستکاری قیمت‌ها وجود ندارد.
• جبران خسارت:‌ به توجه به تضامین طرفین معامله در بورس کالا، جبران خسارت در تسویه یا تحویل کالا از طریق اتاق پایاپای انجام شده و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و صرف وقت نیست.
• تأمین مالی: از آنجایی که دو طرف معامله در بورس کالا می‌توانند داد و ستد را به صورت تسویه یا خرید سلف انجام دهند و با توجه به اینکه بانک‌ها می‌توانند بر اساس اسناد معتبر به خریدار وام اعطا کنند، تأمین مالی به سهولت انجام می‌پذیرد.
• معاملات ساختارمند و مکانیزه: در بورس کلا، برخلاف بازارهای سنتی، معاملات به صورت مکانیزه و در بستری منظم انجام می‌شوند.
• عدم نیاز به تبلیغات گسترده: در بورس کالا عرضه کننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی معرفی می‌شود. بدیهی است که این کار در حالت عادی، مستلزم تبلیغات و هزینه زیادی است.
• جمع‌آوری اطلاعات: با استفاده از اطلاعات خرید و فروش در بورس کالا می‌توان تحلیل‌های اقتصادی را به درستی انجام داد.
• بخشودگی مالیاتی: طبق قانون توسعه ابزارهای جدید، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا معامله می‌شوند، بخشوده خواهد شد.

البته در بورس کالا محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، حجم خرید در بورس کالا باید از حد معینی، مثلاً ۲۰ یا ۱۱۰ یا ۲۲۰ تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد. یا اینکه برخی کالاها به صورت سبد ارائه می‌شوند و خریدار نمی‌تواند انتخاب کند.

سخن پایانی

در این مطلب به صورت خلاصه به ماهیت کلی بازار بورس کالا در ایران پرداختیم، همچنین انواع و فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم و در نهایت مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار را بر شمردیم. دیدگاه شما در رابطه با بازار بورس کالا چیست؟ از شما دعوت به عمل می‌آوریم، اگر تجربه‌ای از حضور در این بازار دارید، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

ساعت کاری بازار بورس اوراق بهادار، فرابورس و بورس کالا ۱۴۰۱

ساعت کاری بورس و شروع معاملات آن از اولین مواردی است که هر معامله‌گری باید از آن اطلاع داشته باشد. ساعت کاری بازار بورس اوراق بهادار در سال ۱۴۰۱، از روز شنبه تا چهارشنبه هر هفته، از ساعت 9 الی 12:30می‌باشد. همچنین ساعت ثبت سفارش در سال 1401، در بازه‌ زمانی 8:45 الی 9 صبح صورت می‌گیرد. در ادامه با این مقاله از سری محتواهای آموزش بورس کارگزاری اقتصاد بیدار همراه باشید تا با جزییات دقیق ساعت کاری انواع بازار بورس ایران، بیشتر آشنا شوید.

ساعات معاملات در بازارهای مالی ایران

در ایران بازارهای مالی مختلفی فعال هستند که می‌توان به بازار بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالا و آتی، بازار اختیار معامله و… اشاره کرد. ساعت معامله در هر کدام از این بازارها متفاوت است. در ابتدا برای فعالیت در هر کدام از این بازارها، لازم است با ساعات معاملات و ثبت سفارش آن‌ها آشنا شوید.

ساعت کار بازار بورس و شروع معاملات چند است؟

بازار بورس ایران از یک ساعت کاری معینی پیروی می‌کند. در خارج از ساعات کاری بازار سهام، امکان خرید و فروش سهم وجود ندارد، معاملات بسته می‌شوند و فقط امکان دسترسی به پرتفوی خود را به منظور بررسی دارید.

ساعت کاری تعیین شده برای بازار بورس ایران، از روز شنبه تا چهارشنبه هر هفته، از ساعت 9 الی 12:30می‌باشد. باید خاطر نشان شد که شروع معاملات از ساعت 9 صبح امکان پذیر است.

ساعت ثبت سفارش در بورس

همچنین در بازه‌ زمانی 8:45 الی 9 صبح، سهامداران و معامله‌گران امکان ثبت سفارشات خود را دارند. ثبت سفارش به این معناست که معامله‌گران مابین این ساعت سفارش خرید و فروش سهم را ثبت کرده و با توجه به ترتیب ثبت سفارش، در صف قرار می‌گیرند تا ساعت 9 تمامی سفارشات به مرحله پرداخت و ثبت برسند.

ساعات کاری تمامی بازارهای بورس ایران

بازار بورس اوراق بهادار تهران

بازار قراردادهای مشتقه (آتی و اختیار معامله) سهام

بازار قراردادهای مشتقه (آتی و اختیار معامله) کالا

معاملات نمادهای گواهی سپرده کالایی سکه تمام بهار آزادی تحویل یک روزه

معاملات نمادهای گواهی سپرده کالایی محصولات کشاورزی

تالار محصولات صنعتی و معدنی

تالار فرآورده های نفتی

تالار املاک و مستغلات

تالار معاملات مناقصه

تالار محصولات کشاورزی

با توجه به اینکه در بازار بورس بازه‌ی زمانی خاصی برای انجام معاملات در نظر گرفته شده است می‌توان گفت نحوه معاملات در این بازار، پیوسته است. در مقابل، نحوه معاملات در برخی از تالارهایی که در جدول بالا آمده‌اند به صورت گسسته و حراج تک قیمت است. به این صورت که در این تالارها، افراد سفارش خود را به کارگزاری مربوطه اعلام می‌کنند و در زمان ذکر شده، کارگزار سفارش را ثبت می‌کند.

ساعت ثبت سفارش عرضه اولیه

در رابطه با زمان خرید عرضه اولیه همیشه سوالاتی همچون "در روز ارائه عرضه اولیه، چه ساعتی می‌توان خرید را شروع کرد؟"پیش می‌آید. در جواب این سوال باید گفت: ساعت سفارش‌گذاری توسط ناظر بازار اعلام می‌شود و معمولا یک بازه زمانی 2 ساعته به منظور ثبت سفارش تعیین می‌گردد.

معاملات برخی نمادها خارج از ساعات کاری

• گاهی اوقات با توجه به مشکلاتی که در هسته معاملات رخ می‌دهد، معاملات برخی از نمادها به ساعات بعد از بازار موکول می‌شود. در چنین شرایط، برای اطلاع از ساعات دقیق معاملات نمادهای مورد نظر، پیغام ناظر بازار را مشاهده کنید.
• علاوه بر این، در خارج از چارچوب ساعات کاری هم امکان ثبت معاملات همراه با مبلغ آن وجود دارد ولی کارگزاری مربوطه در اولین فرصت در روز کاری بعد، سفارش شما را ثبت نهایی می‌کند.

بورس چه روزهایی تعطیل است؟

بازار بورس و اوراق بهادار ایران در روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته تعطیل می باشد. همچنین در تمامی تعطیلات رسمی کشور که در تقویم آورده شده‌اند، بازار بورس اوراق بهادار ایران نیز تعطیل است.

تعطیلات نوروز

همچنین در تعطیلات 2 هفته‌ای عید نوروز، روزهای اول، دوم، سوم، چهارم، دوازدهم و سیزدهم که تعطیلات رسمی هستند، بازار بورس نیز تعطیل می‌باشد.

علاوه بر این، به روزهای پنجشنبه و جمعه در عید نوروز که در هر سال متغیر هستند، هم توجه شد.

ساعت طلایی خرید و فروش سهم

در کل، مدت زمان مجاز برای انجام معاملات در بازار بورس سه ساعت و نیم است. در واقع، در بعضی از ساعات، حجم معاملات سهم بیشتر از ساعات دیگر است.

یکی از ر‌وش‌های تحلیل بازار در ساعات آخر، تکنیک الگوی ساعت است. با بهره‌گیری از این الگو در ساعات آخر بازار می‌توانید شرایط روز آینده سهم را تشخیص دهید و به منظور نوسان‌گیری، خرید و فروش به موقعی داشته باشید. معمولا بیشترین حجم معاملات را بین ساعت ۹ تا ۹:۱۵ صبح و همچنین ساعت ۱۲:۱۵ تا ۱۲:۳۰ ظهر شاهد هستیم. حال این سوال پیش می‌آید که بهترین زمان خرید یک سهم در چه ساعتی است؟ به طور کلی زمان به تنهایی عامل مناسبی برای خرید یک سهم نیست ولی معمولا بهترین زمان برای خرید یک سهم بررسی شده، بین ساعت 12:15 تا 12:30 است. در واقع نیم ساعت اولیه به علت هیجانی بودن معاملات، زمان مناسبی برای خرید سهم نیست و توصیه می‌شود در این بازه‌ زمانی برای فروش سهم اقدام کنید.

جمع‌بندی

شروع فعالیت در بازار بورس، نیازمند آموزش کاربردی است. در مقالات کارگزاری اقتصاد بیدار، تمامی آموزش‌های بورس از ابتدایی‌ترین مفاهیم تا سخت‌ترین روش‌های تحلیل، موجود است. برای شروع، اطلاع از ساعت کاری بورس تهران بسیار اهمیت دارد. همان طور که گفته شد ساعت کاری بازار بورس اوراق بهادار ایران، از روز شنبه تا چهارشنبه هر هفته، از ساعت 9 الی 12:30 می‌باشد. ساعت کاری بورس کالا، وابسته به نوع تالار آن است که در جدولی ذکر شده است. علاوه بر این، بازار بورس در روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته و همچنین در تمامی تعطیلات رسمی کشور که در تقویم آورده شدند، تعطیل است.

بورس کالا چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین از مجموعه بورس و بازار سرمایه مجله فرادرس، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. همچنین، درباره حجم مبنا و قیمت پایانی بحث کردیم. در این آموزش با بورس کالا آشنا می‌شویم.

فیلم آموزش رایگان بورس کالا

فیلم آموزش رایگان بورس کالا به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص بورس کالا، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

بورس کالا چیست ؟‌

بورس کالا، مشابه بورس اوراق بهادار، بازاری است که در آن معامله و داد و ستد انجام می‌شود، با این تفاوت که در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش پیداست، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و… معامله می‌شود. وجود مشکلات و محدودیت‌های بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن‌ها، و وجود نداشتن تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، منجر به انواع بازار در بورس کالا راه‌اندازی بازارهایی مانند بورس کالا شده است. از ویژگی‌های بورس کالا می‌توان حضور نهادهای ناظر را نام برد که با در نظر گرفتن قوانین و مقررات، از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.

فعالان بورس کالا معمولاً دو دسته‌اند. دسته اول کسانی مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده هستند که می‌خواهند از نوسان قیمت‌ها در امان باشند. اما گروه دوم افرادی هستند که از نوسان قیمت استقبال کرده و با استفاده از این نوسان‌ها سود خود را حداکثر می‌کنند.

امروزه صدها بورس کالای مدرن در سراسر دنیا فعال است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس تجاری شیکاگو (CME)، بورس کالای نیویورک (NYMEX)، بورس کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای هند (MCX) و بورس کالای شانگهای (SHFE) اشاره کرد.

بورس کالا در ایران

از آنجایی که بازار ایران سابقه‌ای سنتی دارد، همواره با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است. علی‌رغم پتانسیل بالای این بازار، به دلیل عدم وجود ساختار مناسب، بازدهی قابل قبولی در آن وجود نداشته است. برخی از مهم‌ترین مشکلات و محدودیت‌های بازار کالا در ایران عبارتند از:

• عدم هماهنگی بخش‌های تولید، بازار مصرف، واردات و صادرات
• عدم وجود سیستم ناظر
• نبود نظام قیمت‌گذاری شفاف
• نوسان‌های کاذب قیمت
• نبود داده و سیستم پردازش جهت تصمیم‌گیری مناسب
• عدم امکان مدیریت ریسک

با توجه به موارد بالا، ایجاد بازاری ساختارمند و منسجم احساس می‌شد. در همین راستا، در شهریور سال ۱۳۸۲ بورس فلزات، به عنوان اولین بوس کالای ایران، فعال شد و یک سال بعد، در شهریور ۱۳۸۳ بورس کالای کشاورزی نیز فعالیت خود را شروع کرد.

پس از آن، بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و قانون جدید بازار اوراق بهادار، با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران در مهر سال ۱۳۸۶ فراهم شد.

مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا به شرح زیر است:

• اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بازار داخلی و خارجی کالاها جهت افزایش سطح دانش فعالان بازار
• توسعه سرمایه‌گذاری و ارائه تسهیلات مالی برای خرید و فروش
• امکان مدیریت ریسک در بازار
• شفافیت قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا
• نظارت و سازمان‌دهی بازار
• تسهیل معامله بر اساس قانون

معاملات در بورس کالا چگونه است؟

معاملات بورس کالا در قالب قراردادهای استانداردی انجام می‌شود. به طور کلی، انواع قراردادهای داد و ستد به شرح زیر هستند:

• قرارداد نقدی: در قرارداد نقدی، خریدار کل قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صورت نقد پرداخت کرده و فروشنده نیز موظف است کالا را به خریدار تحویل دهد. در این نوع قرارداد که تحویل فوری نیز نامیده می‌شود، وجه و کالا باید در سه روز مبادله شوند. قراردادهای معاوضه نفتی از این دسته‌اند.
• قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی می‌کند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
• قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه، پرداخت به صورت نقد و نسیه مورد توافق قرار می‌گیرد، ولی تحول کالا باید حداکثر تا سه روز کاری پس از انجام معامله انجام شود. این قرارداد برعکس قرارداد سلف است.
• قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
• قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده می‌شود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا انواع بازار در بورس کالا نیست.
• قراردادهای صلح: نوعی قرارداد است که در آن، دو طرف بر امری توافق می‌کنند که عنوان آن قراردادهای معروف از قبیل خرید، رهن، اجاره و… نباشد. قرارداد صلح گاهی برای رفع اختلافات موجود یا برای جلوگیری از تنازع احتمالی آینده صورت می‌گیرد یا به جای یکی از قراردادهای معاملاتی به کار می‌رود.
• قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی: ماده 10 قانون مدنی به عنوان اصل آزادی قراردادها مورد قبول قانون‌گذار است. شرکت بورس کالای ایران در نظر دارد این قراردادها را پس از انجام مراحل کارشناسی حقوقی، بر اساس ماده 10 قانون مدنی اجرایی کند.
• قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله می‌شود.

در بورس‌های دنیا، داد و ستدها به صورت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است. در نتیجه، کالا به طور فیزیکی معامله نمی‌شود و تنها ۳ درصد از معاملات به تحویل فیزیکی کالا می‌انجامد.

فرایند معامله در بورس کالا در چهار مرحله انجام می‌شود:

1. درخواست خرید یا فروش مشتری به کارگزار و ارائه این سفارش از طرف کارگزاری در تالار معاملات
2. اجرای سفارش به روش حراج حضوری و ثبت معامله در سیستم توسط ناظر معاملات
3. آغاز داد و ستد، پردازش اطلاعات و تهیه گزارش نهایی (شامل وضعیت سپرده‌های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملات) توسط اتاق پایاپای و ارسال آن به دفاتر کارگزاران
4. تسویه حساب اتاق پایاپای با کارگزاران، تسویه حساب کارگزار با مشتری و ارسال آگهی انجام معامله برای مشتری

برای آشنایی بیشتر با این موضوعات، می‌توانید به فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۲ ساعت و ۸ دقیقه‌ای، انواع بازارهای مالی، بازار سهام، مفاهیم کاربردی بورس، بازارهای آتی و بازارهای ارز به طور کامل توضیح داده شده است. لینک این آموزش را در ادامه مشاهده می‌کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی + اینجا کلیک کنید.

مزایای بورس کالا چیست؟

مهم‌ترین مزایای بورس کالا عبارتند از:

• ایجاد اطمینان در نزد خریدار و فروشنده: اصالت کالاهایی که در این بورس عرضه می‌شوند، تأیید شده است. علاوه بر این، اصالت فروشنده و خریدار نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد. همچنین، پرداخت وجه و تسویه نیز ریسکی نخواهد داشت و از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود.
• کشف نرخ واقعی: کشف نرخ در بازار کالا مبتنی بر عرضه و تقاضا است. در بورس کالا، کشف نرخ بر اساس رقابت بین عرضه‌کنندگان و خریداران انجام می‌شود و همه عوامل، تأثیر خود انواع بازار در بورس کالا را مستقیماً‌ روی قیمت خواهند داشت.
• شفافیت: در بورس کالا، خریدار، فروشنده و معاملات آن‌ها به طور شفاف در معرض دید همه قرار دارد و به این ترتیب، امکان معاملات صوری و دستکاری قیمت‌ها وجود ندارد.
• جبران خسارت:‌ به توجه به تضامین طرفین معامله در بورس کالا، جبران خسارت در تسویه یا تحویل کالا از طریق اتاق پایاپای انجام شده و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و صرف وقت نیست.
• تأمین مالی: از آنجایی که دو طرف معامله در بورس کالا می‌توانند داد و ستد را به صورت تسویه یا خرید سلف انجام دهند و با توجه به اینکه بانک‌ها می‌توانند بر اساس اسناد معتبر به خریدار وام اعطا کنند، تأمین مالی به سهولت انجام می‌پذیرد.
• معاملات ساختارمند و مکانیزه: در بورس کلا، برخلاف بازارهای سنتی، معاملات به صورت مکانیزه و در بستری منظم انجام می‌شوند.
• عدم نیاز به تبلیغات گسترده: در بورس کالا عرضه کننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی معرفی می‌شود. بدیهی است که این کار در حالت عادی، مستلزم تبلیغات و هزینه زیادی است.
• جمع‌آوری اطلاعات: با استفاده از اطلاعات خرید و فروش در بورس کالا می‌توان تحلیل‌های اقتصادی را به درستی انجام داد.
• بخشودگی مالیاتی: طبق قانون توسعه ابزارهای جدید، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا معامله می‌شوند، بخشوده خواهد شد.

البته در بورس کالا محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، حجم خرید در بورس کالا باید از حد معینی، مثلاً ۲۰ یا ۱۱۰ یا ۲۲۰ تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد. یا اینکه برخی کالاها به صورت سبد ارائه می‌شوند و خریدار نمی‌تواند انتخاب کند.

سخن پایانی

در این مطلب به صورت خلاصه به ماهیت کلی بازار بورس کالا در ایران پرداختیم، همچنین انواع و فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم و در نهایت مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار را بر شمردیم. دیدگاه شما در رابطه با بازار بورس کالا چیست؟ از شما دعوت به عمل می‌آوریم، اگر تجربه‌ای از حضور در این بازار دارید، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند: