برای اینکه این روابط و مثال های آنها را بیشتر بررسی کنیم به صورت موردی به هر کدام از دسته کالاهای مهم و رابطه آنها با تک تک ارزها در دروس آتی می پردازیم.
آموزش تحلیل بین بازاری – رابطه بازار ارز با کالا
نکته کلیدی : از این رو اشراف به تحلیل تکنیکی و بنیادی شرط اول در تحلیل بین بازاری و در در نظر داشتن شرایط متناقض تحلیل بین بازاری شرط دوم استفاده از این سبک تحلیلی است.
به طور کلی کالاها به دو دسته کالاهای اولیه و ثانویه تقسیم بندی می شوند.
کالاهای ثانویه کالاهایی هستند که بوسیله استفاده از سایر کالاها و معمولاً با کمک تکنولوژی، نیروی انسانی و فناوری تولید شده اند. این دسته از کالاها به دلیل اینکه دارای عرضه و تقاضای محدود نسبت به کالاهای اولیه در سطح جهانی هستند برای تحلیل بین بازارها مورد استفاده قرار نمی گیرد اما کالاهای اولیه کالاهایی هستند که برای تولید سایر کالاها استفاده می شوند و عرضه تقاضای بالایی در سطح جهانی دارند.
این کالاها به سه دسته تقسیم بندی می شوند.:
- کالاهای سخت یا فاسد نشدنی
- کالاهای نرم یا فاسد شدنی
- انرژی
نکته کلیدی: برای استفاده از تحلیل بازار کالا و ارتباط این بازار با بازارهای دیگر معمولاً از کالاهای اولیه و شاخص های مربوطه استفاده می شود.
مهمترین شاخصی که در بازار کالا مورد استفاده قرار می گیرد شاخص CRB است. این شاخص تشکیل شده از 21 کالای اولیه که بیشترین ارزش پولی عرضه و تقاضای خارجی برای ایالات متحده و کشورهای صنعتی را دارند تشکیل شده است.
هر کدام از این دسته ها بر روی ارزهای خاصی بصورت مستقیم و غیر مستقیم تاثیرگذار هستند. اولین رابطه ای که بین کالاها و ارزها می توان نام برد به رابطه مستقیم کالاها با ارزهای پرریسک و پربازده و معکوس با ارزهای کم ریسک و کم بازده می توان اشاراه کرد. از آنجا بیش از 70 درصد انرژی مصرفی در ایالات متحده و 90 درصد انرژی مصرفی در ژاپن و سوئیس بوسیله واردات کالاهای مربوط به انرژی انجام می شود این ارزها رابطه ای معکوس با ارزش کالاها دارند و هرچه قیمت کالاها در سطح جهانی و مقدار تورم افزایش پیدا کند ارزش این ارزها در مقابل ارزهای پربازده کاهش پیدا می کند. در نقطه مقابل به دلیل اینکه اغلب ارزهای پربازده اصلی شرایطی را دارند که صادر کننده کالاهای اولیه هستند هرچه قیمت کالاها و انرژی در سطح جهانی افزایش پیدا کند به دلیل بهبود تراز پرداخت های این کشورها تقاضا برای این ارزها افزایش پیدا می کند و در نتیجه قیمت این ارزها بالا می رود این اثر دو طرفه که قیمت کالاها بر ارزهای پربازده و کم بازده دارد باعث می شود با نوسانات بازار کالاهای جهانی شاهد جابجایی های مهم و طولانی مدت بین ارزهای پربازده و کم بازده باشیم.
برای اینکه این روابط و مثال های آنها را بیشتر بررسی کنیم به صورت موردی به هر کدام از دسته کالاهای مهم و رابطه آنها با تک تک ارزها در دروس آتی می پردازیم.
لیکوئید شدن چیست و چگونه چگونه از لیکویید شدن ارز دیجیتال جلوگیری کنیم؟
لیکویید یا لیکوئید شدن روی بد بازارهای رمز ارز است. لیکوئید شدن به بیان ساده به رابطه معکوس در بازار ارز معنای از دست رفتن تمام دارایی حساب شما، مثلا حساب فیوچرز در صرافی بایننس است. اما چیزی نیست که نشود از آن جلوگیری کرد. در واقع با چند نکته ریز و راهکار درست می تواند به طور کامل از آن دوری کرد. در این مقاله از رمزینکس به لیکوئید شدن (Liquidation) و راه های جلوگیری از آن پرداخته ایم. در آخر مقاله هم اگر سوالی بود در خدمتیم.
لیکویید شدن (Liquidation) ارز دیجیتال چیست؟
لیکوئید شدن به روند بسته شدن پوزیشن لانگ یا شورت یک معامله‌گر به دلیل از دست دادن تمام یا تقریباً همه مارجین (Margin) اولیه معامله‌گر است. در اکثر صرافی‌ها اگر قیمت بازار به قیمت لیکویید شدن معامله‌گر برسد، پوزیشن او به طور خودکار بسته میشود.
پوزیشن‌های لانگ (خرید) دارای قیمت لیکویید شدن کمتر از قیمت ورودی اصلی داشته و این امر برای پوزیشن‌های شورت (فروش) بالعکس است.
برای آنایی بیشتر به پوزیشن شورت و لانگ به مقاله «آموزش مفهوم لانگ و شورت، تفاوت معاملات Long و Short در چیست؟» مراجعه کنید.
قراردادهای موجود در صرافی فیمکس (Phemex) . بایننس را میتوان با اهرم‌های زیاد خریداری کرد. برای اینکه بتوانید این پوزیشن‌ها را باز نگه دارید باید درصدی از ارزش پوزیشن را در صرافی نگه دارید که به عنوان حداقل وجه تضمین (Maintenance Margin) شناخته میشود.
اگر نتوانید شرایط تضمین خود را برآورده کنید پوزیشن‌های شما لیکویید شده و مارجین اولیه‌تان را از دست می‌دهید. صرافی فمکس از مکانیزم قیمت گذاری منصفانه (Fair Price Marking) برای کمک به کاربران در جلوگیری از لیکویید شدن‌های اجباری به دلیل کمبود نقدینگی یا دستکاری استفاده میکند.
از محدود کننده‌های ریسک همچنین میتوان برای پوزیشن‌های بزرگتر که به مارجین بیشتر نیاز دارند استفاده کرد. این مارجین اضافی به سیستم لیکویید شدن ما این امکان را می‌دهد تا کارایی بهتری در رابطه با پوزیشن‌های بزرگی که در غیر این صورت بسته شدن ایمن آنها دشوار است، داشته باشد.
در صورت فعال شدن روند لیکویید شدن، سیستم ما سعی میکند تمام سفارش‌های باز مربوط به آن قرارداد را ببندد تا پول کافی برای باز نگه داشتن پوزیشن معاملاتی فراهم شود.
لیکویید شدن چگونه اتفاق می‌افتد؟
در مواردی که صرافی قادر به لیکوئید کردن پوزیشن‌ها قبل از رسیدن حساب معامله‌گر به تراز منفی نباشد، از روش‌های زیر برای پوشش زیان پوزیشن‌های ورشکسته استفاده میشود:
- صندوق بیمه: صندوقی است که توسط صرافی ایجاد شده تا به معامله‌گران اجازه دهد سود خود را به طور کامل بدست آورند و تضمین کند که معامله‌گر ورشکسته متحمل ضررهای غیر ضروری نمی‌شود.
- سیستم «ضررهای اجتماعی»: در این روش ضررهای پوزیشن‌های ورشکسته میان تمام معامله‌گران سودکننده توزیع رابطه معکوس در بازار ارز میشود.
- لیکویید شدن کاهش خودکار اهرم (ADL): در این سیستم صرافی پوزیشن‌های بازار معامله‌گران را بر اساس اولویت، با در نظر گرفتن میزان سود و اهرم انتخاب میکند و به طور خودکار پوزیشن‌های آنها را برای پوشش سایر پوزیشن‌ها می‌بندد.
اکثر معامله‌گران درک درستی از چگونگی مدیریت شدن ریسک توسط صرافی‌های مشتقات بیت کوین ندارند. اگرچه این اتفاق نظر در میان آنها وجود دارد که سود معامله‌گران برنده از حساب معامله‌گران بازنده تامین میشود، اما قضیه به همین آسانی که به نظر می‌رسد نیست.
صندوق‌های بیمه در ابتدا برای محافظت از پوزیشن‌های کاربران در نوسانات شدید طراحی شده بودند. با این وجود، برخی از صرافی‌ها مانند بیت‌مِکس (BitMEX) علیرغم نوسانات قابل توجه ۱۰ درصدی یا بیشتر در ساعت، یک صندوق بیمه نسبتاً پایدار دارند.
صندوق بیمه بیت‌مکس در مقابل قیمت بیت کوین
نمودار فوق نشان می‌دهد که صندوق بیمه بیت‌مکس (خط نارنجی) حتی پس از لیکویید شدن پوزیشن‌های لانگ به ارزش ۱ میلیارد دلار در ۱۲ مارس تقریباً بدون تغییر مانده است.
هر بار که پوزیشنی به دلیل مارجین ناکافی لیکویید میشود، مسئولیت رسیدگی به این ریسک به عهده صرافی است و روش‌های مختلفی برای مدیریت کردن این ریسک وجود دارد. بیشتر مراکز معاملات مشتقات تصمیم به ایجاد صندوق بیمه برای مدیریت این ریسک‌ها گرفته‌اند.
پولی که در این صندوق بیمه ذخیره میشود حاصل لیکویید شدن‌هایی است که در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستگی انجام شده‌اند و انگیزه‌ای مشکوک برای مدیریت فعالتر این سفارش‌ها ایجاد میکند. با استفاده از سفارشات حد ضرر به راحتی میتوان از این وضعیت جلوگیری کرد، اگرچه اکثر معامله‌گران در این کار کوتاهی می‌کنند.
چرا معاملات لیکویید می‌شوند؟
حقیقت این است که سفارشات با اهرم بالا معمولاً در بازارهای پرنوسان منجر به ورشکستگی می‌شوند. به عنوان مثال، هر پوزیشنی که با استفاده از اهرم ۲۰ برابر یا بیشتر باز شده باشد پس از یک حرکت ۴/۸ درصدی قیمت به ناچار لیکویید میشود زیرا با احتساب میزان لورج این میزان کاهش در واقع برابر با ۶۹۶ درصد است.
این مشکل وقتی رخ می‌دهد که قیمت دارایی خریداری شده در مدت زمان کوتاهی نوسان زیادی تجربه کرده یا در بازار نقدینگی کافی وجود نداشته باشد.
تنها روشی که سیستم لیکویید کردن میتواند پوزیشن ورشکسته یک کاربر را ببندد، اجرای یک سفارش معکوس در بازار برای همان ابزار مالی است. لیکویید شدن ۱۰ میلیون دلاری یک پوزیشن لانگ به این معنی است که صرافی مشتقات باید به اندازه آن مبلغ را در دفتر سفارش خود بفروشد. هرگونه ضرر تحقق یافته‌ای که بیشتر از مارجین کاربر باشد موجب زیان دیدن صرافی میشود.
در نتیجه راهی که پیش روی صرافی‌های مشتقات بیت کوین باقی می‌ماند این است که یا بخشی از سودهای مشتریانی که از این خطا بهره‌مند شده‌اند را پس بگیرند (معروف به clawback یا کاهش خودکار اهرم) یا با امید داشتن به بازگشت قیمت و پایان نوسان شانس خود را بیازمایند.
هر پوزیشنی که با استفاده از اهرم ۲۰ رابطه معکوس در بازار ارز برابر یا بیشتر باز شده باشد پس از یک حرکت ۴/۸ درصدی قیمت به ناچار لیکویید میشود
برخی صرافی‌ها صندوق بیمه خود را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که در نتیجه لیکویید کردن‌هایی در قیمت‌هایی بهتر از قیمت ورشکستگی مشتری (بستن معامله قبل از رسیدن به قیمت لیکویید شدن) مبالغ قابل توجهی را ذخیره کرده و بدین ترتیب این محدودیت‌های مالی را دور می‌زنند.
روش اجرای لیکویید کردن در تمام صرافی‌های مشتقات به یک شیوه نیست اما روند تدریجی لیکویید شدن که توسط چند صرافی بزرگ استفاده میشود قطعاً گامی در مسیر درست است. این به این دلیل است که این روش رویکردی فعالانه‌تر است که احتمال بسته نشدن پوزیشن‌های اهرم دار را در زمان‌های پرنوسان افزایش می‌دهد.
چگونه میتوان از لیکوئید شدن جلوگیری کرد؟
دو نوع اهرم وجود دارد:
- مارجین ایزوله (isolated)
- کراس (cross)
در حالت اول، وثیقه معامله فقط به خود تعهد محدود میشود. به عبارت دیگر، در صورت لیکویید شدن، صرافی تمام سرمایه معامله‌گر را از حساب او برداشت نمی‌کند.
مارجین ایزوله برای کسانی که فقط یک پوزیشن دارند مناسب است. در این حالت، معامله‌گر حتی پس از باز کردن یک معامله میتواند اهرم اولیه را تغییر دهد و وثیقه اولیه خود را از وجوه باقی مانده در حساب خود افزایش دهد.
اول و مهمترین نکته این است که معامله‌گران نباید هرگز اجازه دهند موتورهای لیکویید شدن به صورت اتوماتیک فعال شوند. تنها راه دستیابی به این هدف این است که معامله‌گر سفارشات حد ضرر هر معامله را به صورت دستی ثبت کند. اکثر صرافی‌های مشتقات قیمت لیکوئید شدن هر پوزیشن را به معامله‌گر اعلام می‌کنند.
قیمت لیکویید شدن قرارداد آتی در بخش فیوچرز صرافی بایننس
در مثال بالا، قیمت لیکوئید شدن برای این پوزیشن لانگ با در نظر گرفتن لورج ۲۰ تقریبا ۴۳۲۷ دلار است. معامله‌گر برای جلوگیری از لیکویید شدن باید سفارش حد ضرری را بالاتر از این قیمت وارد کند و همچنین بهتر است برای جلوگیری از نوسانات شدید، اندازه پوزیشن را به تدریج کاهش داد.
هیچ قانون طلایی و مشخصی برای اینکه سفارش حد ضرر را در چه قیمتی قرار دهید وجود ندارد، اگرچه معمولاً از اسپرد ۵۰ تا ۳۰۰ دلاری استفاده میشود. سفارش حد ضرر برای پوزیشن‌های لانگ، یک سفارش فروش / شورت است، در حالی که معامله‌گر شورت باید برای کاهش پوزیشن خود سفارش خرید قرار دهد.
داده‌های سفارش حد ضرر در صرافی بیتمکث
در سفارشات حد ضرر معامله‌گر باید همیشه گزینه بستن در تریگر (close on triggers) یا همان reduce-only را فعال کند. با این کار معامله‌گر مطمئن میشود که هیچ پوزیشن اضافی به اشتباه ایجاد نمی‌شود و فقط اجازه می‌دهد چنین سفارشی ریسک معامله او را کاهش دهد.
یکی دیگر از تنظیماتی که معامله‌گران معمولاً فراموش می‌کنند گزینه تریگر (ماشه) است. تریگر سه گزینه دارد: last price که منحصراً مبتنی بر سطح قرارداد آتی است، index price که با گرفتن میانگین قیمت لحظه‌ای صرافی‌های مرجع محاسبه میشود و mark price که از index price بعلاوه نرخ بهره تشکیل میشود.
باید از گزینه last price خودداری کرد زیرا ممکن است قیمت قراردادهای آتی با قیمت دارایی مورد نظر متفاوت باشد.
رابطه بین قیمت دلار و قیمت طلا
گزوه اقتصادی: یکی از پرسشهایی که معمولا ذهن افراد علاقمند به بازارهای مالی را درگیر می کند این است که بین قیمت دلار امروز و قیمت طلای امروز چه رابطه ای وجود دارد.
بر خلاف قیمت نفت که همواره نقش پیشرو را دارد و تنها تغییرات آن بر بازارهای مالی و قیمت ارز و قیمت طلا نقش یک طرفه را دارد(برعکس آن صادق نیست) رابطه بین بازار ارز و بازار طلا یک طرفه نیست. برخی اوقات تحولات بازار ارز روی بازار طلا تاثیر می گذارد و برخی اوقات نوسانات بازار طلا بازار ارزها را تحت تاثیر قرار می دهد. یعنی هرکدام از این بازارها می توانند تقش پیشرو و پیرو را بازی کنند.
تغییرات قیمت طلا تأثیر زیادی بر بازارهای مالی جهان دارد. در بازار ارز، عمده ارزهایی که رابطه تنگاتنگی با طلا دارند عبارت اند از دلار، فرانک سوئیس و دلار استرالیا. در اینجا قصد داریم رابطه بین دلار آمریکا و قیمت طلا و همچنین قیمت فرانک سوئیس و طلا را توضیح دهیم.
درخصوص رابطه بین قیمت دلار آمریکا و قیمت طلا باید این توضیح را بدهیم که معمولا این قیمت دلار است که قیمت طلا را تحت تاثیر قرار می دهد. یعنی دلار نقش پیشرو را بازی می کند. هرچند در مواردی عکس این موضوع نیز دیده شده است و طلا دلار را مطیع خود کرده و تغییرات دلار از پی تغییر قیمت طلا آمده است. اما به صورت معمول این طلا است که نقش پیرو را بازی می کند.
علت این مسئله اینست که طلا در بازارهای جهانی به دلار آمریکا ارزش گذاری می شود و با بالا رفتن ارزش دلار قیمت طلا برای کسانی که با دیگر ارزها قصد خرید دارند گران می شود و در نتیجه از تقاضای آن کاسته شده و کاهش قیمت را به دنبال دارد. عکس این موضوع نیز صادق است یعنی کاهش ارزش دلار موجب کاهش قیمت طلا برای خریدارانی است که با ارزی غیر از دلار قصد خرید دارند، در نتیجه تقاضا بالا رفته موجب افزایش قیمت می شود.
برای مثال فرض کنید در رابطه با قیمت یورو و دلار ارزش یورو افزایش یابد(یعنی دلار ضعیفتر شود) بطوریکه هر دلار بجای 0.9 یورو به 0.8 یورو مبادله شود. فرض کنید هر اونس طلا برابر 1300 دلار آمریکا باشد. در شرایطی که هر دلار برابر 0.9 یورو بود برای خرید یک انس طلا باید 1170 یورو پرداخت کرد. درحالیکه وقتی ارزش یورو در برابر دلار بیشتر شود(0.8) برای خرید هر انس طلا فقط باید 1040 یورو پرداخت کرد. در این شرایط تقاضا برای خرید طلا به یورو بیشتر می شود و موجب افزایش قیمت طلا می شود.
بنابراین یکی از اولین قوانین بازار طلا اینست که قیمت این فلز با ارزش دلار رابطه معکوس دارد و در جهت خلاف آن حرکت می کند. البته بسیاری اوقات دیده شده که این قانون نقض می شود و طلا و دلار هم جهت با یکدیگر حرکت می کنند که نمونه مشهور آن هم رفتار بازار در سال ۲۰۰۵ بود که طلا و دلار هر دو افزایش داشتند.
از دیگر ارزهایی که متأثر از قیمت طلا ارزش خود را تنظیم می کند فرانک سوئیس است. کشوری که دارای ذخایر بالای طلا است و به همین دلیل بالا رفتن قیمت این فلز موجب افزایش ارزش پول رایج این کشور می شود.
ممکن است اینجا این سؤال پیش بیاید که چرا دلار با وجود اینکه آمریکا دارای بیشترین ذخایر طلای جهان است از قاعده ای که بین ارزش طلا و فرانک سوئیس است پیروی نمی کند. در پاسخ باید گفت اقتصاد آمریکا اقتصاد بسیار بزرگی است و با اینکه دارای بیشترین ذخایر طلای جهان است اما این میزان طلا به نسبت کل اقتصاد این کشور ناچیز است و وزنه سنگینی محسوب نمی شود اما در مورد سوئیس اینگونه نیست و ذخایر طلای سوئیس برای اقتصاد متوسط این کشور وزنه قابل توجهی محسوب می شود و تغییر ارزش در قیمت طلا اقتصاد این کشور را قدرتمند تر می کند که بالا رفتن ارزش ارز اولین نتیجه آن است.
آسیب‌های ارز ترجیحی تمام میشود؟
تهران- ایرناپلاس- یک کارشناس حوزه ارزی معتقد است، تخصیص ارز ترجیحی موجب شده تا با قاچاق معکوس کالاهای وارداتی مواجه شویم؛ بنابراین برنامه‌ریزی‌هایی برای محدودیت تخصیص ارز ترجیحی و حذف آن انجام شده است.
به گزارش ایرناپلاس، جهش ارزی سال ۱۳۹۶ منجر به تصمیم‌گیری درباره یکی از متغیرهای اقتصادی شد که آثار آن تا کنون ادامه پیدا کرده است. به‌دنبال افزایش نرخ ارز در زمستان ۱۳۹۶، نرخ ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار به‌عنوان نرخ ارز دولتی تعیین شد تا واردات برخی گروه‌های کالایی خاص با این نرخ انجام شود. هدف این نرخ‌گذاری برای ارز، حمایت از تولیدکنندگانی بود که نهاده‌های تولید خود را از خارج از کشور تهیه می‌کنند و حمایت از مصرف‌کنندگانی که با افزایش نرخ ارز، بخشی از قدرت خرید خود را از دست داده بودند.
با این حال ارز ترجیحی به رخنه‌ای در اقتصاد کشور تبدیل شد که پیامدهای متفاوتی به‌همراه داشت و حتی گروه‌هایی که این نرخ‌گذاری برای حمایت از آنها انجام شده بود نیز آسیب‌های آن را تحمل کردند.
به گفته یک کارشناس اقتصادی، تخصیص ارز ترجیحی موجب قاچاق معکوس شده و علاوه بر این، بر بازار سرمایه و شرکت‌های پذیرفته شده در بورس نیز تأثیرگذار است.
قاچاق معکوس، آسیب نرخ ارز ترجیحی
یوسف کاووسی کارشناس مسائل ارزی در رابطه با آسیب‌های ارز ترجیحی به ایرناپلاس گفت: تخصیص ارز ترجیحی موجب شده تا با قاچاق معکوس کالاهای وارداتی روبه‌رو شویم. یعنی کالایی که با ارز ترجیحی وارد کشور شده، توسط عده‌ای صادر شده و با ارز به نرخ بازار آزاد به کشورهای دیگر فروخته شده است. در نتیجه، افرادی که دسترسی به چنین بازارهایی دارند از منافع ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و مردم و مصرف‌کنندگان از آن بهره‌مند نمی‌شوند. بنابراین، تخصیص ارز ترجیحی محدود خواهد شد.
با این حال، افزایش نرخ ارز بر بازار سرمایه و سهام تأثیرگذار است. در نیمه دوم امسال قرار بر این است که ارزهای ترجیحی به‌طور کلی حذف شوند یا فقط برای چند قلم کالای خاص مانند دارو ادامه پیدا کنند. البته زمینه حذف ارز ترجیحی برای دارو نیز آماده و تا حدودی نیز عملیاتی شده است. ارز ترجیحی موجب شد در مورد داروهایی مانند انسولین و برخی دیگر از رابطه معکوس در بازار ارز داروهایی که واردکننده آنها بودیم، قاچاق معکوس رخ دهد.
سرنوشت رقابت در بازارهای خارجی پس از حذف ارز دولتی
به گفته این کارشناس مسائل ارزی، دیگر موردی که امکان سوءاستفاده‌های مختلف را ایجاد میکند، سوخت ارزانی است که در اختیار برخی شرکت‌ها و صنایع قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه، شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی انواع سوخت مانند مازوت و گازوئیل را با نرخ یارانه‌ای دریافت می‌کنند و در برنامه‌ریزی‌ها پیش‌بینی شده که این یارانه به مرور حذف شود تا شرکت‌ها کالای خود را با قیمت واقعی و تمام‌شده به بازار عرضه کنند.
کاووسی افزود: در این حالت به‌نظر می‌رسد بازار داخلی کشش قیمت‌های بالاتر را نداشته باشد. بازارهای صادراتی نیز از این جهت که تولیدکننده داخلی برای هزینه تولید، یارانه دریافت میکند، توان رقابت دارد. با وجود این یارانه است که صادرکننده میتواند کالای خود را در بازارهایی مانند عراق و افغانستان به فروش برساند. پرسش این است که آیا تولیدکننده پس از حذف یارانه انرژی نیز رابطه معکوس در بازار ارز امکان رقابت در بازار صادارتی را دارد یا خیر؟
به‌عنوان مثال قیمت یک پاکت سیمان با نرخی کنونی که ۳۰ هزار تومان است، اگر یارانه حذف و قیمت سیمان مثلاً ۸۰ هزار تومان شود، باز هم می‌توانیم در خارج از کشور توان رقابت داشته باشیم؟
نرخ ارز چگونه سود و زیان شرکت‌های بورسی را تغییر می‌دهد؟
در روزهای اخیر همزمان با افزایش نرخ ارز، شاهد رشد شاخص کل بورس هستیم و سهامداران در حال تحلیل تأثیر حذف ارز ترجیحی بر روند آینده بازار هستند.
کاووسی درباره نقش نرخ ارز بر بازار سهام گفت: حذف ارز ترجیحی و یارانه انرژی، بر سودآوری شرکت‌های بورسی نیز تأثیرگذار است. در اینجاست که لازم است این شرکت‌ها را بررسی کنیم تا تشخیص دهیم بر چه اساسی می‌توانند فعالیت‌های خود را ادامه دهند.
سهامداران برای شناخت شرکت‌هایی که ارز ترجیحی یا یارانه سوختشان حذف خواهد شد باید صورت‌های مالی را تجزیه و تحلیل کنند و سودآوری یا زیان‌دهی آنها را پیش‌بینی و نیز گزارش عملکرد شرکت‌های بورسی را بررسی کنند.
پرهیز سهامداران از رفتارهای گله‌ای
وی افزود: با توجه به اینکه با افزایش نرخ ارز، شاهد رشد شاخص کل بورس هستیم، لازم است سهامداران از رفتار گله‌ای پرهیز کنند و با افزایش قیمت یک سهم به آن ورود نکنند؛ چرا که بخشی از این افزایش قیمت‌ها به‌وسیله برخی از هلدینگ‌های بزرگ از جمله برخی کارگزاری‌های بانک‌ها موجب این تغییرات قیمتی می‌شوند و پس از هجوم مردم و سهامداران خرد هیجان‌زده برای خرید سهام شرکت در قیمت‌های بالا، بابت فروش سهام در قیمت بالا، پورسانت دریافت می‌کنند. بنابراین مردم باید بیشتر در زمینه خرید سهام دقت کنند تا اتفاقات سال گذشته تکرار نشود.
کاهش چشمگیر قاچاق معکوس کالا از کشور بعد از حذف ارز ۴۲۰۰
به گزارش خبرگزاری تسنیم، صف اول 29 مرداد با حضور مؤیدی خرم‌آبادی، رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، با موضوع "عملکرد ستاد مبارزه قاچاق کالا" روی آنتن شبکه خبر رفت.
مجری: رئیس جمهور در جلسه اخیر ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفتند، مهمترین وظیفه این ستاد که میتواند زمینه برای مبارزه با قاچاق را فراهم کند بحث هماهنگی است، شما برای این موضوع چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: پدیده قاچاق یک پدیده نوظهور نیست، معمولا از زمانی که سرزمین‌های تعیین شده برای کشورها یک تهدید بوده و همیشه وجود داشته است، بحث قاچاق و ورود قاچاق از بیست سال قبل تبدیل به یک معضل شده است، در آن مقطع بیشتر رویکرد مقابله ای، برخورد، و انسداد مرز‌ها و برخورد در جدار مرز بود، این پدیده به لحاظ برخورد‌های فیزیکی و قضایی خیلی جوابگو نبود.
در دهه 90 که قانون خاص مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصویب شد و یک رویکرد سیستمی و تحول گرا مبتنی بر مدیریت دانش بر این ستاد حاکم شد یعنی نگاه این ستاد یک نگاه روان سازی و تسهیل سازی در مباحث تجاری، اقتصادی و تولیدی و قانون گذاری است. امروز با نگاه فناورانه همراه با تکنولوژی روز و تجهیزات روز تلاش میکند که این مجاری فساد و فسادزا را مسدود کند، خوشبختانه این فکر و رویکرد در سطوح مختلف نظام تعمیم داده شده، یعنی بعد از رهبری دولت، تا به وزار، دستگاه ها، بدنه و بخش‌های اجرایی یک شرایط علمی خوبی در جهت مبارزه صورت گر فته است.
مجری: آمار دقیقی داریم که چقدر قاچاق به داخل کشور میشود یا قاچاق معکوس مشخص شد؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: قاچاق ورودی بین 12 و نیم تا 13 و نیم رابطه معکوس در بازار ارز میلیارد دلار است و قاچاق معکوس و خروجی ما قبل از بحث حذف ارز ترجیحی نزدیک به پنج و نیم تا 6 میلیارد دلار بود. درحال حاضر به دلیل واقعی شدن قیمت بعضی از کالاهای داخلی کاهش چمشگیری در خروج کالا به خارج ازکشور دیده میشود، به طورنمونه قیمت روغن در داخل کشور 14 تومن در لیتر به فروش می‌رسید در پاکستان 150 تومان به فروش می‌رسید، طبیعی است که بازارها به بهم تنیدگی دارند، این کالا خود به خود به خارج از کشور میل پیدا می‌کنند. امروز خیلی از کالاهایی که تا یکسال قبل از جراحی اقتصادی دولت دغدغه خروجشان را داشتیم به دلیل تعادلی شدن قیمتشان خروج ندارند و در آینده قاچاق خروجی ما به حداقل خواهد رسید. الان معضلی که با آن مواجه هستیم بحث سوخت است.
مجری: به نظر می‌رسد گاهی اوقات آمار‌های بالاتر از این‌ها را هم اعلام می‌کنند، این‌ها به چه مبنایی است؟
مؤیدی خرم‌آبادی: اقتصاد پنهان یک مسئله جهانی است که هر کشوری بر اساس مولفه‌هایی به آن می‌پردازد و محاسبه میکند در قانون مرجع تعیین و بیان و انعکاس آمار قاچاق مسئولش ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. ما دوستانی که در مراجع دیگر اظهار نظر میکند را محکوم میکند و تایید نمی‌شود.
مجری: میزان قاچاق مواد سوختی بیش از صد درصد است، ریشه آن چیست؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: بحث انرژی در کشور ما یک سرمایه الهی و خدادادی است خیلی از کشورها از این نعمت محرومند، این نعمتی که در اختیار ما قرار گرفته خوب مدیریت و مصرف نمی‌شود، ما در بحث توزیع و مصرف این سرمایه را به هدر می‌دهیم یعنی یک لیتر گازوئیل در داخل کشور ما 300 تومان به فروش می‌رسداما در کشور افغانستان و پاکستان لیتری 150 هزار تومان به فروش می‌رسد. افراد سودجو با دسترسی به مبادی مختلف میتواند امروز صد لیتر گازوئیل را به مرز افعانستان ببرد این را لیتری 150 هزار تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که این مسئله با کمک پلیس و بنده و گمرک قابل مهار نیست ما حتما می‌بایست در مدیریت بحث سوخت و توزیع و مصرف آن یک مدل جدیدی را به کار ببریم، این سرمایه متعلق به همه شهروندان است، شاید عزیزی به طور مستقیم از سوخت استفاده نمی‌کند، اما در این سرمایه سهیم است.
مجری: یکی از راهکار‌هایی که هم دنیا هم کشورمان طی یکی دو سال گذشته برای جلوگیری از قاچاق متمرکز شده است، بحث طرح شناسه دار کردن و کد رهگیری است؛ الان طرح شناسه دار کردن کالا در کشور در چه شرایطی است؟
مؤیدی خرم‌آبادی: در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که اصلاح آن در سال جاری ابلاغ شد راه اندازی سامانه هاست. این سامانه‌ها یک گستره عظیمی دارد و همه دستگاه‌های اقتصادی، تجاری، تولیدی، امنیتی و قضایی ما را پوشش می‌دهد اگر به اتمام برسد واقعا مدیریت و نظارت بر بازار میتواند خیلی سهل و آسان باشد. خوشبختانه امروز همه سامانه هایمان استقرار پیدا کرده بجز دو مورد یکی سازمان اموال تملیکی و دیگری سازمان تعزیرات حکومتی که یک ایراد مدیریتی دارند و آن هم تا پایان سال محقق میشود.
در لینک شدن بین وزارت صمت و اقتصاد در حوزه گمرک و سامانه جامع تجارت هم یک خلاء وجود داشت، که با دستور معاون اول رییس جمهور در خصوص تعیین تکلیف پیمانکار این پروژه قرارداد با پیمانکار جدید در دست انعقاد است.
ما در بحث گروه قطعات خودرو یک بازار رها شده را شاهد بودیم این‌ها می‌بایست رصد شوند. در کارگروهی با حضور دوستانمان در صمت تصمیم گرفته شد، 54 قلم از قطعات خودرو دارای شناسه دار و هویت کالا شوندکه الان به یک شرایط امنیتی نسبی قابل قبول در سطح بازار مواجه هستیم. در سایر کالاها مانند لوازم خانگی و لوازم آرایشی و بهداشتی خوب عمل شده است، اما در پوشاک مقداری مشکل داریم.
مجری: همه نهاد‌ها آیا به شناسانه کالا و کد پیگیری دسترسی دارند؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: در بحث سطح عرضه ناجا، اتحادیه ها، اصناف، وزارت صمت، تعزیرات این‌ها به بخش شناسه دار شدن دسترسی دارند. در بحث دخانیات، سیگاری که در داخل تولید شد همه کدریجستری می‌خورد تا به دست فرد سیگاری برسد، ردیابی و پیگیری میشود. کالاهایی از این قبیل در نوبت هستند که باید یکی پس از دیگری باید تکمیل شوند، در بحث لوازم خانگی بخش اعظم شان شناسه دار شده اند.
مجری: موضوع شناسه دار کردن و کد رهگیری یک قانون است، الان کدام یک از دستگاه‌ها بیشترین همکاری را داشته‌اند؟
مؤیدی خرم‌آبادی: عمده تولیدات ما در داخل مانند لوازم خانگی و قطعات خودرو در دست بخش خصوصی است. بخش خصوصی نقش اساسی دارد، ما در سیاست گذاری در تعیین ضوابط، مقررات و توجیح و آموزش گام‌های خوبی برداشته‌ایم. در تولیدات کارخانجات بزرگ این مشکل را نداریم. ما در بخشی از تولیدات مانند پوشاک که شاید در زیرپله‌ای، منازل و مراکز کوچک تولید میشود، مشکل داریم؛ که سامان دادن آنها هم توسط وزارت صمت صورت می‌گیرد.
مجری: در حوزه شناسه دار کردن و کد رهگیری نهاد‌های حاکمیتی و دولتی نمره قابل قبولی از شما می‌گیرند؟
مؤیدی خرم‌آبادی: بخش دولتی درزیر ساخت و بستر سازی آمادگی نسبی خوبی دارند به دلیل اینکه بخش تولیدی متحمل هزینه‌هایی میشود و با شرایط اقتصادی امروز واقعا توجیه اقتصادی ندارد، ملاحظات در نظر گرفته شده است.
مجری: اگر این قانون به صورت کامل اجرا شود، چقدر از قاچاق کالا جلوگیری میشود؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: ما یک بخش از کارمان را باید به سطح جامعه ببریم، مردمی که مصرف کننده هستند، آموزش ببینند. امروز عزیزی که یخچال می‌خواهد خریداری کند باید آموزش ببیند و توجیه شود و اپلیکیشن را داشته باشد و وقتی مراجعه میکند این را رصد کند و ببیند این یخچال ایرانی است رابطه معکوس در بازار ارز یا خارجی، چون ما واردات یخچال خارجی نداریم اگر باشد قاچاق است، بنابراین همیشه ابزار و امکانات نظام و دولت تکمیل کننده این پروسه نیست حتما کاربر یا مردم یا شهروندی باید آموزش ببیند.
مجری: ارتباط بین سامانه جامع تجارت با شناسه دار شدن کالاها چقدر میتواند در این زمینه کمک کار شما باشد؟
مؤیدی خرم‌آبادی: سامانه جامع تجارت یک گلوگاه اصلی است که همه کالاها چه داخلی و خارجی باید از آن مسیر کدگذاری و شناسه‌دار و رصد شود. این سامانه یک ابر سامانه‌ای است که میتواند خیلی از مشکلات داخلی را پاسخگو باشد.
مجری: در بحث مواد غذایی، دارو و بهداشت و درمان، در این زمینه چه کرده‌اید؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: بیش از 90 درصد دارو‌ها در داخل کشور تولید میشود و بخش کمی دارو از خارج وارد کشور میشود. هر دارو و مواد غذایی که در مقوله قاچاق کشف شود همه اش امحا میشود. به هیچ وجه مصرف کردن مواد غذایی که به صورت قاچاق وارد و بفروش برسد، اجازه داده نشده است، مگر اقلامی که به صورت رسمی با طی کردن مراحل قانونی خود از طریق سامانه جامع تجارت انجام گیرد و مشکل خاصی ندارد.
مجری: اساسی‌ترین اقداماتی پیشگیرانه که طراحی کرده‌اید چیست؟
مؤیدی خرم‌آبادی: شاید در گذشته نگاه مبارزه با قاچاق کالا و ارز یک نگاه مقابله‌ای صرف بود، اما امروز یک نگاه همگانی و عالمانه‌ای وجود دارد که ما چکار کنیم قاچاق ایجاد نشود. امروز می‌گوییم قوانین تجاری ما چگونه وضع شود که تبدیل به قاچاق نشود، قوانین قضایی ما چگونه وضع شود که در برخورد با قاچاقچی خدای نکرده تعللی رخ ندهد. این نگاه باعث شده که یک مجموعه‌ای از افراد صاحب نظر در حوزه پیشگیری گرد هم بیایند تا مسیر تولید تا مصرف کالاها در داخل را رصد کنند. با وضع قوانین پیشگیرانه خوب، ابزار و الزامات، نیروی متخصص و آموزش و قوانین نهایت استفاده را برد تا رابطه معکوس در بازار ارز چیزی به نام قاچاق رخ ندهد.
مجری: برای ساماندهی موضوعات و مسائلی مانند کوله‌بری و ته‌لنجی چه کرده‌اید؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: این یک موضوعی است که از ده سال گذشته مورد مطالعه قرار گرفته و بیش از صد کارشناس بر این مسئله نظر داده اند. ساماندهی تجارت مرز نشین در مقوله کوله بری و ته لنجی مورد تاکید رییس جمهور و به جد دنبال میشود. به زودی شاهد اتفاقاتی در بحث ساماندهی تجارت مرزی به عنوان یک دستاورد مهم در دولت فعلی برای مرز نشینان خواهیم بود.
مجری تعداد بازارچه‌های مرزی را زیاد می‌کنید یا میزان کالایی که هر بار مرزنشین میتواند آن طرف مرز ببرد؟
مؤیدی خرم‌آبادی: ما با افزایش بازارچه‌ها خیلی موافق نیستیم. تا به امروز بیش از صد بازارچه تعریف کردیم چقدر آورده برای مردم داشته، یک تجارت رسمی با یک معافیت میتواند آورده‌ای به دنبال داشته باشد. بخشی از سود بازرگانی را میتوان برای زیر ساخت‌ها و بخشی را به خود مرزنشینان پرداخت کرد.
مجری: طرح رزاق چیست و چه‌مقدار میتواند کارگشا باشد؟
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز: در بحث سوخت معتقدیم که بایستی دولت در حد امکان در مرز مستقر کند و به همسایگان بفروشد تا بتوانیم پدید زشت کامیون‌ها و خودرو‌هایی که حمل قاچاق را انجام می‌دهند را از شکل فعلی در بیاوریم.
مجری: شما به‌عنوان رئیس ستاد با توجه به این برنامه‌ها چگونه مبارزه با قاچاق کالا و ارز را ارزیابی می‌کنید؟
مؤیدی خرم‌آبادی: شاید بیش از چهار سال و 6 ماه است که در این ستاد خادم مردم هستم، می‌توانم عرض کنم که امروز دغدغه همه کارگزاران نظام از رئیس جمهور، رؤسای قوا به‌تأکید مقام معظم رهبری یک دغدغه جدی در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز است، امروز ما مقوله قاچاق را خوب شناخته‌ایم، بلد هستیم چطور به مبارزه بپردازیم. اگر تا امروز اقدامات صورت نگرفته بود واقعاً کالاهای اساسی‌مان به تاراج رفته بود.
دیدگاه شما