محاسبه ی سود و زیان

نکات مهمی جهت تعیین سود در تحلیل های مالی

نمایش سود هر فاکتور در هلو

در این قسمت از آموزش رایگان نرم افزار هلو به شما آموزش می دهیم تا بتوانید سود هر فاکتور را به ریزترین حالت ممکن محاسبه کنید. خیلی از مواقع پیش می آید که شما به جای نمایش سود یا زیان کلی فروشگاه یا شرکت خود، نیاز دارید تا سود یک فاکتور فروش خاص را مشاهده کنید و یا سود هر ردیف از فاکتور فروش خود را محاسبه کنید.

اگر شما پس از مشاهده این فیلم آموزشی، در این زمینه سوالی دارید حتما برای ما در پایین همین صفحه کامنت بذارید و اگه این مطلب به دردتون خورد ما رو به دوستانتون معرفی کنید.

آموزش صفر تا صد نرم افزار هلو

مراحل تهیه گزارش سود هر فاکتور در هلو

1. از منوی گزارشات، از قسمت گزارش فاکتور، گزینه نمایش به صورت ستونی را انتخاب نمایید.
2. انتخاب نوع فاکتور را روی فروش قرار داده و روی تهیه گزارش کلیک کنید.
3. پیام نرم افزار را تایید کرده و در پنجره باز شده می توانید برای دیدن یک یا چند فاکتور خاص اقدام کنید.
4. روی گزارش پیشرفته کلیک کنید و در ستون عنوان تیتر “سود” را پیدا کرده و تیک نمایش آن را فعال نمایید.
5. بعد از این مرحله با کلیک روی تهیه گزارش می توانید گزارش فاکتور را همراه با سود یا زیان آن مشاهده کنید.

شرکت در دوره آموزش نرم افزار هلو

نمایش سود هر فاکتور در هلو

فیلم آموزش نمایش سود یا زیان هر کالا از فاکتور فروش در نرم افزار هلو توسط آقای اکبر مهدیزاده مدرس دوره های حسابداری بازارکار در عصرنخبگان یک آموزشگاه حسابداری با مدرک بین المللی تهیه و منتشر شده است. شما میتوانید پس از مشاهده فیلم، در صورت وجود هرگونه سوال، پیشنهاد و یا انتقاد آنرا در قسمت دیدگاه ها مطرح نمایید. ضمنا با عضویت در صفحه اینستاگرام عصرنخبگان از جدیدترین آموزش های رایگان ما باخبر شوید.

ضمنا هرآنچه که از آموزش نرم افزارهای مطرح حسابداری بخواهید، میتوانید در لینک های زیر مشاهده فرمایید.

آشنایی با مفهوم سود در تحلیل مالی

تمام افراد هنگام مطالعه‌ی تحلیل‌های مالی شرکت‌ها با مفاهیمی همچون سود خالص و ناخالص، سود عملیاتی، حاشیه‌ی سود و … برخورد داشته‌اند. اما آیا می‌دانید هر کدام از این واژه‌ها به چه معنا هستند؟ واضح است که شناخت این مبانی تصوری جامع‌تر از سهام اعلامی را در اختیار شما قرار خواهد گذاشت. سود و زیان یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که سهامداران در فعالیت‌های اقتصادی خود باید به آن توجه نمایند. بر اساس گزارش سود و زیان می‌توانید بفهمید که یک شرکت در طول سال چقدر پول به دست آورده است یا چقدر ضرر دیده است. در واقع، این گزارش به ارزیابی عملکرد شرکت‌ها طی یک دوره‌ی زمانی معین می‌پردازد. آگاهی از صورت سود و زیان برای دو گروه اعتباردهندگان و سرمایه‌گذاران از اهمیت بالایی خوردار است. با ادامه‌ی این مطلب از سایت استخدام و آموزش چراغ همراه ما باشید تا راجع به مفهوم سود در تحلیل مالی بیش‌تر صحبت کنیم.

سود ناخالص

آشنایی با سود ناخالص

یک نمونه از سود در تحلیل مالی سود ناخالص (به انگلیسی: Gross profit‎) است که تفاوت میان درآمد حاصل از کل فروش شرکت برای یک دوره‌ی خاص (مثلاً ۱ ساله) و بهای تمام شده‌ی کالا و خدمات به فروش رفته، می‌باشد. در واقع کارآمدی یک شرکت در استفاده از نیروی کار و تجهیزاتش با استفاده از سود ناخالص تعیین می‌شود. این معیار فقط هزینه‌های متغیر (هزینه‌هایی که با سطح خروجی و تولید نوسان می‌کنند.) مثل مواد خام و اولیه، کارمزد کارکنان بخش فروش، لوازم موردنیاز برای شرکت‌ها، تجهیزات استهلاک‌پذیر و… را در نظر می‌گیرد. اما هزینه‌های ثابت (هزینه‌هایی که بدون توجه به سطح خروجی پرداخت می‌شوند.) مثل تبلیغات، اجاره، بیمه، حقوق کارمندانی که به صورت مستقیم در فرآیند تولید نقش ندارند و تجهیزات دفتری را شامل نمی‌شود. سود ناخالص با سود عملیاتی و سود قبل از بهره و مالیات متفاوت می‌باشد.

سود عملیاتی

در بحث سود در تحلیل مالی با مفهومی به نام سود عملیاتی نیز مواجه می‌شویم. گفتیم که سود ناخالص اختلاف بین درآمد حاصل از کل فروش و بهای تمام شده را نشان می دهد. سود عملیاتی نشان‌دهنده‌ی باقیمانده‌ی‌ سود پس از محاسبه‌ی‌ تمام هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری است. در محاسبه‌ی‌ سود عملیاتی علاوه بر بهای تمام‌شده‌‌ی کالای فروش رفته، هزینه‌های اداری، عمومی و هزینه‌هایی نظیر بیمه، اجاره، حمل ‌و نقل و کرایه در نظر گرفته می‌شوند. در واقع، تمام هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری ضروری هستند، باید در محاسبه‌ی‌ سود عملیاتی در نظر گرفته شوند. برای مثال درآمد کسب‌شده از محل فروش خودرو متعلق به شرکت خودروسازی یک درآمد عملیاتی محسوب می‌شود. اما درآمد حاصل از فروش زمین یا ساختمانی که از آن شرکت خودروسازی است، برای این شرکت یک درآمد عملیاتی نیست. بلکه آن را درآمد غیرعملیاتی می‌نامند.

سود خالص

آشنایی با سود خالص

هزینه‌های دیگری همچون بهره، مالیات و همچنین کلیه‌ی جریانات وجوه ورودی و خروجی را باید در سود عملیاتی اثر داد. حاصل این تغییرات در سود عملیاتی و عددی که پس از محاسبه‌ی کل کسورات به دست می‌آید را سود خالص می‌نامند. مثبت یا منفی بودن این نوع از سود در تحلیل مالی، نسبت مستقیم با عملکرد شرکت‌های موردنظر دارد. همچنین مثبت بودن سود خالص، به افزایش ارزش سهام و در نهایت افزایش حقوق صاحبان سهام می‌انجامد.

حاشیه سود در تحلیل مالی چیست؟

طبق تعریفی که در ویکی پدیا آورده شده است: «حاشیه‌ی سود، نسبتی است، که توسط آن، سودآوری هر دلار از فروش را، محاسبه می‌کنند؛ به این ترتیب که مقدار سود پس از کسر مالیات را بر فروش خالص تقسیم می‌کنند». به بیان ساده‌تر برای به دست آوردن حاشیه سود در تحلیل مالی اگر هر کدام از سودهای محقق شده شامل سود ناخالص، عملیاتی و یا خالص را بر کل درآمد شرکت در آن دوره تقسیم و حاصل را در ۱۰۰ ضرب کنیم، حاشیه‌ی سود شرکت به واحد درصد به دست خواهد آمد. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به مقاله « آشنایی با مفهوم حاشیه سود در بورس و انواع آن » مراجعه نمایید.

EPS برای تعیین سود در تحلیل مالی

برای مشخص شدن سود در تحلیل مالی از EPS استفاده می شود

برای بررسی سود در تحلیل مالی گاهی لازم است تا EPS یا سود هر سهم را محاسب نماییم. منظور از سود هر سهم (به انگلیسی: Earnings per share)، یکی از آماره‌های مالی می‌باشد که عموماً مورد توجه تحلیل‌گران مالی و سرمایه‌گذاران می‌باشد. EPS اغلب برای ارزیابی سودآوری و ریسک مرتبط با سود و نیز قضاوت در خصوص قیمت سهام استفاده می‌شود. سود هر سهم از تقسیم میزان سود عملیاتی، پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام، محاسبه می‌شود و نشان دهنده سودی است که شرکت در یک دوره‌ی مشخص، به ازای یک سهم عادی، به دست می‌آورد. به‌عبارت دیگر، این نسبت با استفاده از تقسیم سود موجود برای سهامداران، بر تعداد سهام منتشر شده، محاسبه می‌گردد. سود قابل تقسیم برای سهامداران عادی، سود خالصی می‌باشد که بعد از کسر مالیات و کسر سود سهم ممتاز به دست می‌آید.

DPS برای تعیین سود در تحلیل مالی

سود نقدی سهام یا (DPS (Dividend Per Share، بخشی یا کل سودی است که برای هر سهم در یک سال مالی محقق شده و می‌توان آن را بین سهامداران به‌صورت نقدی توزیع کرد. این نوع از سود در تحلیل مالی به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهام شرکت را خریداری کرده باشند. این امر بدین معناست که تفاوتی ندارد سهام‌دار، چند روز پیش از تشکیل مجمع، سهام شرکت را خریداری کرده باشد و یا چند روز پس از تخصیص سود، سهام خود را به فروش می‌رساند.

نسبت P/E چیست؟

گاهی برای محاسبه سود در تحلیل مالی نیازمند استفاده از نسبت P/E هستیم. این نسبت یکی از نسبت‌های موثر و کاربردی در تحلیل سهام است که به آن نسبت پی بر ای یا نسبت قیمت سهم به سود یا درآمد آن می‌گویند. برای مثال اگر قیمت سهم ۱۰۰ تومان و سود هر سهم ۲۰ تومان باشد، نسبت پی به ای آن ۵ مرتبه خواهد بود. با مقایسه‌ی این نسبت در گروه‌های مالی می‌توان رشد قیمت نسبت به درآمد سهم را مورد سنجش قرار داد. زمانی‌که بحث ارزش‌گذاری سهام پیش می‌آید، نسبت قیمت به درآمد (P/E) از قدیمی‌ترین و پراستفاده‌ترین معیارها به شمار می‌آید. با وجودی که این نسبت به سادگی قابل محاسبه می‌باشد ولی در واقع تفسیر آن قدری مشکل است. این در حال است که اگر سرمایه‌گذاران در بازار سهام از این نسبت به درستی استفاده کنند، اطلاعات مفیدی در اختیارشان قرار خواهد گرفت.

چند نکته‌ مهم برای تعیین سود در تحلیل مالی

نکات مهمی جهت تعیین سود در تحلیل های مالی

برای تعیین سود در تحلیل مالی باید به نکاتی توجه داشته باشید که در ادامه بیان خواهیم کرد. با رعایت این نکات خواهید دید که سود کردن در بورس راحتتر از آن چیزی است که حتی فکرش را کنید.

• اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که لزوماً کل سود محقق شده بصورت سود نقدی یا DPS بین سهامداران توزیع نمی‌شود. ممکن است بخشی از آن برای اموری همچون سود انباشته استفاده گردد.
• نکته‌ی دوم این‌که در تعریف سود و محاسبه‌ی حاشیه‌ی آن باید هر گروه را به‌صورت مستقل در نظر داشت. برای مثال نمی‌توان حاشیه‌ی سود یک شرکت پخش دارویی را با یک شرکت خودروسازی مقایسه کرد.
• به خاطر داشته باشید که برای تعیین سود در تحلیل مالی نسبت پی به ای (P/E) به تنهایی معیار کاملی برای تحلیل ارزندگی شرکت‌ها نیست. برای بسیاری از شرکت‌ها که سود قابل تحقق یا تحقق یافته ندارند و اتفاقا هر دوره در حال شناسایی زیان هستند و همچنین در شرایطی که تورم بر ارزش‌گذاری شرکت‌ها حاکم است، باید از روشهای دیگری برای سنجش استفاده کرد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ راجع به مفاهیم مرتبط با سود در تحلیل مالی صحبت کردیم. دانستن این موارد به شما کمک می‌کند که با پیش‌زمینه‌‌ی بهتری راجع به سهام‌های اعلامی در بورس تصمیم بگیرید و در نهایت بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید. چراغ به عنوان سامانه آموزش و کاریابی هوشمند در آخر به شما توصیه می‌کند که برای موفقیت در بورس همیشه بر روی آموزش و به روزکردن اطلاعات خود وقت کافی بگذارید و با انواع روش‌های تحلیل و روانشناسی بازار آشنا شوید. برای این منظور می‌توانید از دوره های آموزش بورس چراغ استفاده نمایید.

EPS چیست؟ فرمول + انواع EPS در بورس

EPS به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم بورس در تجزیه و تحلیل شرکت‌های بورسی کاربرد دارد. صورت‌های مالی شرکت‌ها شامل سطری به اسم “سود خالص” در انتهای دوره مالی موردنظر است. با تقسیم این عدد بر تعداد کل برگه‌های سهام شرکت EPS محاسبه می‌شود. در واقع EPS به معنی سود هر برگه سهام و شامل دو نوع پیش‌بینی شده (Forward) و محقق شده (Trailing) است. تحلیلگران بنیادی از چندین پارامتر مثل سود محقق شده و سود پیش‌بینی شده برای ارزیابی ارزش سهام شرکت استفاده می‌کنند. در این آموزش بورس به بررسی مفهوم EPS، فرمول محاسبه به روش محاسبه ی سود و زیان TTM و نحوه اطلاع از سود شرکت‌های بورسی با استفاده از سایت کدال و Fipiran می‌پردازیم.

منظور از EPS در بورس چیست؟

EPS مخفف عبارت انگلیسی Earnings Per Share به معنی سود هر برگه سهام است. یکی از کاربردهای اصلی آن در محاسبه نسبت P/E در بورس است. در مقاله قبلی گفتیم که P/E از تقسیم Price (قیمت) به EPS (سود هر برگه سهم) بدست می‌آید. همچنین با بررسی سود شرکت در دوره‌های مالی گذشته براحتی می‌توانید عملکرد شرکت را ارزیابی کنید. برای مثال شرکتی که در 10 سال گذشته یک روند صعودی در سودسازی خود داشته از اعتبار بالایی برخوردار است.

فرمول نحوه محاسبه

هر شرکت بورسی موظف به ارائه صورت‌های مالی در پایان سال مالی خود است. تمامی هزینه و درآمد شرکت (چه سود و چه زیان) در صورت مالی درج می‌شود. با بررسی صورت‌های مالی شرکت، سطری به اسم “سود خالص” را مشاهده خواهید کرد. با تقسیم این عدد به تعداد کل برگه‌های سهام شرکت، محاسبه ی سود و زیان مقدار سود هر برگه سهم یا همان EPS محاسبه می‌شود. دقت بفرمایید که سهامداران نیاز به محاسبه خاصی ندارد. در واقع مقدار EPS به عنوان یک سطر جداگانه در صورت‌های مالی شرکت محاسبه و درج می‌شود.

انواع EPS در بورس

با توجه به نوع “سود خالص شرکت” 2 نوع EPS داریم:

1. فوروارد یا پیش‌بینی شده (Forward)
2. محقق شده (Trailing)

نحوه محاسبه EPS پیش‌بینی شده و محقق شده با یکدیگر متفاوت است. در سایت TSETMC مقدار EPS از نوع محقق شده و بر اساس روش TTM محاسبه و درج می‌شود. در ادامه فرمول و نحوه محاسبه به روش TTM بصورت کامل آموزش داده می‌شود.

EPS پیش‌بینی شده (Forward)

EPS پیش‌بینی شده (فوروارد) بر اساس سود پیش‌بینی شده شرکت محاسبه می‌شود. شرکت‌های در ابتدای سال مالی خود اقدام به پیش‌بینی سود در انتهای سال مالی می‌کند. حال با تقسیم این سودِ پیش‌بینی شده بر تعداد سهم شرکت، مقدار EPS فوروارد محاسبه می‌شود.

EPS محقق شده (Trailing)

EPS محقق شده بر اساس سود محقق شده شرکت در انتهای سال مالی اخیر محاسبه می‌شود. EPS مورد استفاده در سایت TSETMC بر اساس این نوع است که با روش TTM بدست می‌آید.

تا قبل از بهمن 1396، شرکت‌ها اقدام به انتشار EPS پیش‌بینی شده می‌کردند اما در حال حاضر مبنای محاسبه بر اساس سود و زیان 12 ماهه اخیر است. تمامی شرکت‌های بورسی موظف به انتشار صورت‌های مالی 3 ماهه در سایت کدال هستند. در واقع هر شرکت علاوه بر انتشار صورت‌های مالی سالیانه، باید سود و زیان خود را در پایان دوره‌های سه ماهه نیز منتشر کند.

نحوه محاسبه EPS به روش TTM در بورس

با مراجعه به صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC عبارت “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است” را مشاهده می‌کنید. عبارت TTM مخفف عبارت انگلیسی Trailing Twelve Months به معنی 12 ماه اخیر است. بنابراین محاسبه به روش TTM همان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر” است.

همان‌طور که گفتیم سود و زیان شرکت در دوره‌های 3 ماهه منتشر می‌شود. بنابراین معیار 12 ماه اخیر، صورت‌های مالی 3 ماهه منتشر شده در 4 دوره اخیر است. برای مثال مطابق شکل زیر آخرین گزارش 3 ماهه مربوط به “اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای دوره 3 ماهه منتهی به 1399/03/31” است. بنابراین برای محاسبه EPS باید سود و زیان مربوط به 3 ماهه اول سال 1399 و 9 ماه آخر سال 1398 ملاک قرار گیرد.

نکته: روش TTM معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌های زیان‌ده همراه با چشم‌انداز مثبت نیست! همچنین برای صنعتی مثل خودروسازی که با نوسان شدید در سودسازی همراه است روش TTM کارایی مطلوبی ندارد.

نحوه محاسبه سود از کدال

ابتدا به سایت کدال مراجعه کنید و در قسمت جستجوی اطلاعیه‌ها، نماد بورسی موردنظرتان را وارد کنید. سپس از قسمت “گروه اطلاعیه” گزینه “اطلاعات و صورت مالی سالیانه” و از قسمت “نوع اطلاعیه”، گزینه “اطلاعات و صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای” را انتخاب و روی گزینه “جستجو” کلیک کنید.

حال برای اطلاع از سود و زیان هر کدام از دوره‌های مالی روی آن کلیک کنید. در صفحه مربوطه سطری با نام “سود (زیان) خالص هر سهم– ریال” وجود دارد. مقدار این سطر بیانگر مقدار سود یا ضرر شرکت در انتهای این دوره مالی است. با بررسی صورت‌های مالی 3 ماه در 4 دوره اخیر و “جمع کردن سود خالص این 4 دوره” مقدار EPS به روش TTM محاسبه می‌شود.

نحوه محاسبه سود از طریق سایت Fipiran

برای اطلاع از سود و زیان شرکت‌های بورسی کافی است ابتدا وارد سایت fipiran.com شوید و در بالای صفحه، “نماد محاسبه ی سود و زیان بورسی” مدنظرتان را جستجو کنید. سپس از منو سمت راست روی گزینه “سود واقعی در یک نگاه” کلیک کنید. همان‌طور که مشاهده می‌کنید تاریخچه سود شرکت از سال 1381 در این صفحه درج شده است.

EPS بالا بهتر است یا پایین؟

به نظر شما اگر دو شرکت EPS مشابه‌ای داشته باشند آیا با این مقایسه می‌توانیم بگویم هر دو شرکت عملکرد یکسانی داشته‌اند؟

فرض کنید شخصی با 100 میلیون تومان سرمایه‌گذاری در 1 سال، 20 میلیون تومان سود کرده است. شخص دیگری با 500 میلیون تومان سرمایه‌گذاری در همان سال، به همان سود 20 میلیونی دست یافته است. کار کدام یک از آنها ارزشمندتر است؟ قطعا شخصی که با سرمایه کمتری به سود 20 میلیونی رسیده است. برای شرکت‌های بورسی نیز داستانی مشابه همین مثال است! در نتیجه برای مقایسه EPS شرکت‌های بورسی باید تمامی پارامترها (میزان سرمایه شرکت، نوع صنعت، نوع فعالیت و…) را مدنظر قرار داد. بنابراین EPS بالاتر لزومی بر ارزنده‌تر بودن یک شرکت نیست!

EPS و افزایش سرمایه

شرکت‌های بورسی عموما پس از افزایش سرمایه، با کاهش EPS مواجه می‌شوند. چرا که با افزایش تعداد کل برگه‌های سهام شرکت، مقدار سود اختصاص یافته به هر برگه سهم کاهش می‌یابد. البته شرکت‌هایی که با افزایش سرمایه و جذب نقدینگی اقدام به اجرای طرح‌های توسعه و تولیدی می‌کنند احتمالا در آینده با افزایش سودآوری، این کاهش “سود هر برگه سهم” را جبران خواهند کرد. بنابراین پایین بودن EPS یک شرکت بورسی، دلیلی بر عملکرد ضعیف و ارزنده نبودن آن نیست. توجه به دورنمای شرکت می‌تواند در این موارد کارساز باشد.

تذکر: EPS یکی از چندین پارامتر اولیه جهت تحلیل شرکت‌های بورسی است و نباید به تنهایی معیار ارزیابی باشد. مواردی مثل تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند که باید مورد واکاوی قرار گیرد.

تفاوت DPS و EPS

وقتی به صفحه یک شرکت بورسی در سایت TSETMC مراجعه می‌کنید کنار EPS عبارت DPS را نیز مشاهده می‌کنید. مفهوم DPS به معنی “سود نقدی تخصیص داده شده به هر برگه سهام در پایان سال مالی شرکت” است. در واقع شرکت‌ها می‌توانند قسمتی از سود را بین سهامداران شرکت پرداخت کنند و مابقی را ذخیره کنند! در مجمع عمومی عادی سالیانه مقدار DPS تعیین و بعد از مجمع به حساب سهامداران واریز می‌شود. در مقاله محاسبه ی سود و زیان بعدی به بررسی کامل DPS پرداختیم.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

حسابداری پیمانکاری به روش درصد پیشرفت کار

روش درصد پیشرفت کار در حسابداری پیمانکاری
موسسات پیمانکاری می توانند برای حسابداری درآمد پیمانکاری ، از سه روش پذیرفته شده پیروی کنند:
1- روش کار تکمیل شده
2- روش درصد پیشرفت کار
3- روش شناخت درآمد به میزان مخارج قابل بازیافت
طبق استاندارد های حسابداری ایران و استانداردهای بین المللی حسابداری، روش درصد پیشرفت کار را با رعایت ضوابط مقرر می توان بکار گرفت. در روش درصد پیشرفت کار ، درآمد، هزینه و سود ناخالص پیمان به تدریج ، به تناسب پیشرفت پیمان در پایان هر دوره مالی اندازه گیری و شناسایی می شود.

در این روش ، چنانچه برآورد مخارج لازم برای تکمیل پیمان به شکل معقولی امکان پذیر باشد شناسایی سود ناخالص پیمان در پایان هر دوره مالی به ترتیب زیر انجام می گیرد:

- برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان
- برآورد کل هزینه پیمان
- برآورد کل سود ناخالص پیمان
- اندازه گیری میزان پیشرفت کار
- محاسبه مبلغ درآمد ، هزینه و سود ناخالص دوره جاری پیمان

برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان : برای برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان به مواردی چون مبلغ اولیه پیمان ، مبلغ کارهای جدید ، تغییر مقادیر کار ، مبلغ مورد مطالبه پیمانکار و جریمه تاخیر را در نظر گرفت.

برآورد کل هزینه پیمان :

برآورد باقی مانده هزینه های لازم برای تکمیل پیمان+ هزینه های واقعی = کل هزینه های برآوردی پیمان

برآورد کل سود ناخالص پیمان:

کل هزینه های برآوردی پیمان – درآمد یا مبلغ کل پیمان = کل سود ناخالص برآوردی پیمان

اندازه گیری میزان پیشرفت کار :

کل مخارج برآوردی پیمان ÷ مخارج واقعی انجام شده = درصد پیشرف کار

محاسبه درآمد دوره جاری :

درآمد شناسایی شده پیمان در دوره های قبل – درصد پیشرفت کار × کل درآمد برآوردی پیمان= درآمد دوره جاری پیمان

هزینه دوره جاری پیمان :

هزینه های شناسایی شده پیمان در دوره های قبل – درصد پیشرفت کار × کل هزینه برآوردی پیمان = هزینه دوره جاری پیمان

سود ناخالص دوره جاری:

هزینه های دوره جاری پیمان –درآمد دوره جاری پیمان = سودناخالص دوره جاری پیمان

برای محاسبه واستفاده درست از روش درصد پیشرفت کار همراه با یک مثال و قراردادن در فرمول و ثبت مربوط به آن موضوع راحت تر قابل فهم خواهد بود.

مثال : شرکت آلفا قراردادی به مبلغ اولیه 100000 ریال در سال 93 منعقد کرده است که اطلاعات به این پیمان در سال 96 به شرح زیر است:

سال مخارج انجام شده طی دوره مخارج برآوردی تا پایان کار صورت وضعیت تایید شده
93 20000 60000 15000
94 25000 40000 40000
95 30000 12000 68000
96 10000 - 100000

حل:
کل درآمد یا مبلغ اولیه پیمان 100000 است

برآورد باقی مانده هزینه های لازم برای تکمیل پیمان + هزینه های واقعی = کل هزینه های برآوردی پیمان سال 93
80000= 20000 + 60000 : کل هزینه های برآوردی پیمان سال 93

کل هزینه های برآوردی پیمان – درآمد یا مبلغ کل پیمان = کل سود ناخاص برآوردی پیمان سال 93
20000 = 80000 – 100000 : کل سود ناخالص برآوردی پیمان سال 93

کل مخارج برآوردی پیمان ÷ مخارج واقعی انجام شده = درصد پیشرفت کارسال 93
%25 = 80000 ÷ 20000 : درصد پیشرفت کار سال 93

درآمد شناسایی شده پیمان در دوره های قبل – درصد پیشرفت کار× کل درآمد برآوردی پیمان = درآمد دوره جاری سال 93
25000 = 0 – (%25 × 100000 ) : درآمد دوره جاری پیمان سال 93

هزینه های شناسایی شده پیمان – درصد پیشرفت کار × کل هزینه برآوردی پیمان = هزینه دوره جاری پیمان سال 93
20000 = 0 – (%25 × 80000 ) : هزینه دوره جاری پیمان سال 93

هزینه دوره جاری پیمان – درآمد دوره جاری پیمان = سود ناخالص دوره جاری پیمان سال 93
5000 = 20000 – 25000 : سودناخالص دوره جاری پیمان سال 93

برای ثبت های حسابداری سال 93: ابتدا محاسبه ی سود و زیان تمامی هزینه را به حساب پیمان در دست اجرا زده می شود.

پیمان در دست اجرا 20000
نقد 20000

سپس ثبت صورت وضعیت های تایید شده :

حساب های دریافتنی از کارفرما 15000
صورت وضعیت تایید شده 15000

اگر هر زمان پیمانکاردریافتی از کارفرما داشت ، مثلا 10000 دریافتی داشته باشد:

بانک 10000
حساب های دریافتنی ازکارفرما 10000

و در پایان سال 93 پیمان در دست اجرا به حساب بهای تمام شده میرود که بدهکار است و درآمد دوره جاری بستانکار و مابه اتفاوت این دو بحساب پیمان در دست اجرا ( سود ناخالص ) میرود.

بهای تمام شده 20000
پیمان در دست اجرا 5000
درآمد دوره جاری 25000

هنگام بستن حساب ها در پایان سال 93 :

درآمد 25000
بهای تمام شده 20000
سود و زیان جاری 5000

محاسبات سال 94:
کل درآمد یا مبلغ اولیه پیمان 100000 است

85000 = 40000+ 25000 + 20000: کل هزینه های برآوردی پیمان سال 94
15000 = 85000– 100000 : کل سود ناخالص برآوردی پیمان سال 94
%53 = (40000+ 25000+ 20000) ÷ (25000 + 20000) : درصد پیشرفت کار سال 94
28000 = 25000 – ( %53 × 100000 ) : درآمد دوره جاری پیمان سال 94
25000 = 20000 – (%53 × 85000 ) : هزینه دوره جاری پیمان سال 94
3000 = 25000 – 28000 : سودناخالص دوره جاری پیمان سال 94

ثبت حسابداری سال 94:

پیمان در دست اجرا 25000
نقد 25000

حساب های دریافتنی از کارفرما 25000 ( 15000- 40000)
صورت وضعیت تایید شده 25000

بهای تمام شده 25000
پیمان در دست اجرا 3000
درآمد دوره جاری 28000

هنگام بستن حساب ها در پایان سال 94:

درآمد 28000
بهای تمام شده 25000
پیمان در دست اجرا 3000

کل درآمد یا مبلغ اولیه پیمان 100000 است

87000 = 12000+30000+ 25000 + 20000: کل هزینه های برآوردی پیمان سال 95
13000 = 87000– 100000 : کل سود ناخالص برآوردی پیمان سال 95
%86 = ( 12000+30000+ 25000+ 20000) ÷ (3000+25000 + 20000) : درصد پیشرفت کار سال 95
33000 = (28000+ 25000 )– ( %86 × 100000 ) : درآمد دوره جاری پیمان سال 95
30000= (25000 + 20000) – ( %86 × 87000 ) : هزینه دوره جاری پیمان سال 95
3000 = 30000 – 33000 : سودناخالص دوره جاری پیمان سال 95

ثبت حسابداری سال 95:

پیمان در دست اجرا 30000
نقد 30000

حساب های دریافتنی از کارفرما 28000
صورت وضعیت تایید شده 28000

بهای تمام شده 30000
پیمان در دست اجرا 3000
درآمد دوره جاری 33000

هنگام بستن حساب ها در پایان سال 95:

درآمد 33000
بهای تمام شده 30000
پیمان در دست اجرا 3000

کل درآمد یا مبلغ اولیه پیمان 100000 است

85000 محاسبه ی سود و زیان = 10000+30000+ 25000 + 20000: کل هزینه های برآوردی پیمان سال 96
15000 = 85000– 100000 : کل سود ناخالص برآوردی پیمان سال 96
به دلیل اینکه سال آخر پیمان می باشد درصد پیشرفت کار 100 درصد است.
14000 = (30000+28000+ 25000 )– 100000 : درآمد دوره جاری پیمان سال 96
10000= (30000+25000 + 20000) –85000 : هزینه دوره جاری پیمان سال 96
4000 = 10000 – 14000 : سودناخالص دوره جاری پیمان سال 96

ثبت حسابداری سال 96:

پیمان در دست اجرا 10000
نقد 10000

حساب های دریافتنی از کارفرما 32000
صورت وضعیت تایید شده 32000

بهای تمام شده 10000
پیمان در دست اجرا 4000
درآمد دوره جاری 14000

هنگام بستن حساب ها در پایان سال 96:

درآمد 14000
بهای تمام شده 10000
پیمان در دست اجرا 4000

نحوه تهیه ترازنامه و صورت سود و زیان در نرم افزار سپیدار

ترازنامه و صورت سود و زیان از مهم ترین صورتهای مالی ذکر شده در استاندارد یک حسابداری بین المللی هستند. همواره تهیه و تحلیل این دو صورت مالی مشکلاتی زیادی برای حسابداران به همراه داشته است. از مهم ترین ویژگی های یک سیستم مالی این است که با توجه به عملیات ثبت شده طی دوره، اطلاعات و خروجی های مناسب را در اختیار کاربر قرار دهد.

نرم افزار سپیدار همکاران سیستم با دارا بودن محاسبه ی سود و زیان این قابلیت (تهیه ترازنامه و صورت سود و زیان) بخش زیادی از مسیر ارائه و اظهار صورتهای مالی را هموار کرده است. در این نوشتار قصد داریم تا شما را با پیش نیازهایی که لازم است قبل از تهیه این گزارشات رعایت کنید تا مشکلی در این خروجی ها وجود نداشته باشد آشنا کنیم.

چگونه باید گزارش ترازنامه را در نرم افزار سپیدار تهیه کنیم؟

برای مشاهده و استفاده از گزارش ترازنامه وارد منوی شرکت شوید و از بخش فهرست، گزارش ساز را انتخاب کنید.

در فرمی که باز می شود + کنار حسابداری را انتخاب کنید تا گزارش های ماژول حسابداری سیستم سپیدار به شما نمایش داده شود.

روی گزینه ترازنامه دبل کلیک کنید. در فرمی که باز می شود و در قسمت تا تاریخ، آخرین روز سال مالی خود را وارد کنید. سپس گزینه تایید را انتخاب نمایید.

در این مرحله ترازنامه در قالب مورد تایید اداره دارایی به شما نمایش داده می شود. می توانید با استفاده از گزینه “ذخیره” در بالای فرم این گزارش را در قالب های pdf و excel و فایل تصویری و … ذخیره نمایید.

علت بالانس نبودن ترازنامه در سپیدار چیست؟

یکی از متداول ترین مشکلاتی که ممکن است برای کاربران نرم افزار سپیدار اتفاق بیفتد، بالانس نبود ترازنامه است. یعنی جمع مبلغ در سمت راست و چپ ترازنامه ( دارایی های در مقابل بدهی و حقوق صاحبان سهام) برابر نباشد. این مشکل ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

1. نبستن حسابهای سود و زیانی: در صورتی که حسابهای سود و زیانی را نبسته باشید، قاعدتا مانده آن به حساب ترازنامه ای منظور نخواهد شد. بدیهی است در این شرایط مبالغ بخش حقوق صاحبان سهام واقعی و صحیح نخواهد بود.
2. وجود حساب های بدون سرفصل در کدینگ حسابها: چنانچه حساب معینی تعریف کرده باشید و در تعریف آن حساب، سرفصلش را تعیین نکرده باشید مانده این معین در سرفصلهای ترازنامه اثری نخواهد داشت. در واقع مانده این معین به ترازنامه شما منتقل نشده است.
3. ثبت اشتباه در اسناد انتظامی: ممکن است سندی ثبت کرده باشید که یک طرف آن ترازنامه ای و طرف مقابل را انتظامی انتخاب کرده باشید. در این شرایط نیز شما ترازنامه درستی نخواهید داشت.

آیا ترازنامه سپیدار برای ورود در سامانه اظهارنامه نیاز به تغییر دارد؟

در صورتی که شما پیش نیازهای نرم افزار را تعریف کرده باشید و طی سال مالی، ثبت سندها و عملیات طبق اصول انجام شده باشد، نیازی به ویرایش اطلاعات ترازنامه نخواهد بود. چرا که تمامی سرفصلهای نرم افزار سپیدار همکاران سیستم بر طبق بخشنامه های سازمان امور مالیاتی و مطابق استانداردهای حسابداری شماره یک تدوین شده است.

بنابراین چنانچه روال ثبت اسناد را بدرستی انجام داده باشید. بستن حسابهای سود وزیانی را بدرستی پیش برده باشید و اشتباه در تعریف کدینگ حسابها نداشته باشید، می توانید از اطلاعات موجود در ترازنامه نرم افزار اطمینان صد در صدی محاسبه ی سود و زیان داشته باشید و به آن استناد کنید.

صورت سود و زیان در نرم افزار سپیدار

برای تهیه گزارش سود و زیان وارد منوی شرکت شوید و از بخش فهرست، گزارش ساز را انتخاب کنید. در این قسمت + کنار حسابداری را وارد کنید و روی گزارش سود و زیان دبل کلیک کنید.

سپس بازه تاریخی که میخواهید صورت سود و زیان را در آن بازه داشته باشید وارد کنید و روی گزینه تایید کلیک نمایید.

ترازنامه و صورت سود و زیان

در این مرحله صورت سود و زیان شما طبق سرفصل های مورد تایید اداره امور مالیاتی در اختیارتان قرار می گیرد که با استفاده از آیتم “ذخیره” در بالای فرم می توانید فرمتهای pdf و excel و …. را نیز تهیه کنید. در تصویر زیر یک نمونه از صورت سود و زیان نرم افزار را مشاهده می کنید. در ادامه به برخی سوالات متداول در زمینه مشکلات صورت سود و زیان می پردازیم.

ترازنامه و صورت سود و زیان

چرا در صورت سود وزیان بهای تمام شده کالا فروش رفته صفر است؟

این مشکل متداول ترین موضوعی است که کاربران با آن مواجه هستند. برای حل این موضوع باید از ماژول تامین کنندگان و انبار و قسمت قیمت گذاری اسناد انبار، بهای تمام شده را محاسبه نمایید. اما این مرحله پایان کار نیست…
در ادامه باید برای تمامی فرم های ماژول انبار که قیمت گذاری اسناد انبار شده اند، صدور سند حسابداری انجام دهید. چرا که این سرفصل ها در صورت سود و زیان از مانده حسابهای تعریف شده در سیستم منشا می گیرد و در صورتی که این دو مرحله را انجام ندهید مبلغ بهای تمام شده کالای فروش رفته شما صفر خواهد بود.

چرا مبلغ هزینه ها و درآمدها در صورت سود و زیان صحیح نیست؟

این موضوع می تواند دو دلیل اصلی داشته باشد. اول اینکه ثبت سندها بدرستی انجام نشده باشد. یعنی زمان صدور سند حسابداری معینهای اشتباه انتخاب شده باشند و در جای دیگری از گزارش خود را نشان دهند و در قسمت مدنظرمان در صورت سود وزیان نیایند. دوم اینکه ممکن است زمان تعریف کدینگ حسابهای حسابداری سرفصل این هزینه بدرستی انتخاب نشده باشد. بطور مثال ممکن است هزینه حقوق و دستمزد را در سرفصل هزینه های مالی تعریف کرده باشید. بدیهی است در این شرایط نباید انتظار داشته باشید صورت سود وزیان اطلاعات درستی در اختیار شما قرار دهد.

مبلغ مالیات در صورت سود و زیان چطور باید ثبت شود؟

نکته قابل توجه این است که به علت اینکه شرکتهای مختلف طبق قانون شرایط منحصر به فردی برای نرخ مالیات بر عملکردشان دارند (معافیتها، بخشودگی ها و …)، بنابراین مبلغ مالیات بر عملکرد باید بصورت دستی توسط کاربر محاسبه شود و در سند حسابداری شناسایی و ثبت شود. بنابراین برای ثبت مبلغ مالیات بر عملکرد باید در ماژول حسابداری یک سند دستی صادر نمایید تا در صورت سود و زیان نمایش داده شود و در محاسبه سود خالص تاثیر بگذارد.

در این مقاله سعی کردیم که شما کاربران گرامی را با دو گزارش بسیار مهم کاربردی در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم آشنا کنیم. یکی دیگر از مسائل بسیار مهم در حوزه حسابداری مالیاتی نحوه تحریر دفاتر قانونی است که برای مشاهده آموزش تصویری آن می توانید از لینک تحریر دفاتر قانونی استفاده نمایید.

محمد مهدی توکل صبا

کارشناس ارشد حسابداری ام. مربی و پشتیبان رسمی سپیدار سیستم، عضو تیم تولید محتوای سپیدار، مدرس دوره های حضوری و آنلاین حسابداری و نرم افزار سپیدار و دشت در آتی تراز و مراکز دانشگاهی هستم. علاقمند به تحقیق، تدریس، مطالعه و تولید محتوا هستم.