قرارداد آتی سکه

قرارداد آتی سکه

قرارداد آتی چیست؟

قراردادهای آتی یکی از انواع ابزارهای مشتقه هستند. ابزارهای مشتقه به ابزارهایی گفته می شود که قیمت و ارزش آنها ازکالا و یا دارایی های دیگر مشتق می شوند. قراردادی که براساس آن طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخی مشخص در آینده اند و برای تضمین انجام تعهدات خود هر کدام از دو طرف خریدار و فروشنده مبلغی را نزد بورس کالا (امین) قرار می دهند. در این قرارداد کالایی را در زمان فعلی، با قیمت مشخص خریداری ‌کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت گیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند .

قراردادهای آتی، ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن‌ها از یک نوع دارایی که در اصلاح به آن “دارایی پایه” می‌گویند، گرفته می شود.

تا مدتی قبل تنها دارایی که در بورس کالای ایران قرارداد آتی داشت، سکه بود این در حالی است که قرارداد آتی بر روی سایر دارایی ها از جمله سویا، کاتد مس،شمش طلا و . نیز قابل معامله می باشد.اما در حال حاضر قرارداد آتی زغفران نیز وارد بازار آتی شده است.

اندازه قرارداد آتی

تمامی ویژگی های مورد نظر یک قرارداد آتی در قالب مستندی به نام مشخصات قرارداد آتی توسط بورس کالا به اطلاع عموم می‌رسد.یکی از ویژگی‌های اصلی یک قرارداد آتی، اندازه هر قرارداد است .

اندازه قرارداد آتی توسط بورس تعیین می‌شود و سرمایه‌گذاران صرفاً می‌توانند مضرب‌های صحیحی از این مقدار را مورد معامله قرار دهند. در حال حاضر، اندازه قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا، ۱۰ عدد سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی( ضرب سال ۱۳۸۶) است . در واقع سهامداران با خرید و فروش هر قرارداد آتی سکه 10 سکه طلای تمام را خریداری کرده و یا به فروش می رسانند.

با توجه به مطالب گفته شده در صورتی که سرمایه گذاری قصد داشته باشد که 100 سکه طلا را با استفاده از معاملات آتی سکه بخرد و یا به فروش برساند، لازم است که 10 قرارداد آتی سکه طلا را خریده یا به فروش برساند.

سررسید در بازارهای قراردادهای آتی

سررسید در بازار آتی ، آخرین روز معاملاتی است که در مشخصات قرارداد آتی به منظور تعیین تکلیف قرارداد (بسته شدن قرارداد یا تحویل آن) اعلام می‌شود . این تاریخ به صورت استاندارد بوده و توسط بورس تعیین می شود و فقط برای سررسیدهای معینی که تعیین می شود امکان انجام معاملات آتی وجود دارد.

باید به این نکته توجه نمود که طبق ضوابط بورس کالای ایران ، بازگشایی هر نماد معاملاتی باید حداقل ۳ روزکاری قبل از تاریخ نخستین روز معاملاتی آن از طریق سایت رسمی بورس کالای ایران اطلاع ‌رسانی صورت پذیرد. زمان گشایش هر سررسید ۸ ماه زودتر از تاریخ سررسید آن است. به عنوان مثال قرارداد آتی تحویل اسفند ماه در تاریخ ۱۳۹7/۰۲/۲۱ بازگشایی شده و تاریخ سررسید آن ۱۳۹7/۱۲/۲۵ است .

هر قرارداد آتی با سررسید مشخص، با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند .

نمادهای معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا براساس سال و ماه قرارداد نامیده می‌شوند که بر این اساس هر نماد معاملاتی به صورت GCMMYY است و در آن GC مخفف سکه طلا (Gold Coins) ، MM علامت اختصاری ماه قرارداد که به صورت حروف نمایش داده می‌شود و YY سال قرارداد است .

به عنوان مثال نماد معاملاتی GCDY97 نشان دهنده قرارداد آتی سکه طلا تحویل دی ماه 97 است. براین اساس شما هر سررسید را با نام اختصاری آن می‌شناسید، درست مانند سهام که هر سهم با نماد خاص خود شناخته می شود. به طور معمول در نماد هر سهم حرف اول نشان دهنده صنعتی است که شرکت مورد نظر در آن فعالیت دارد و مابقی خلاصه‌ای از نام شرکت است.

کارمزد معاملات آتی سکه

در حال حاضر کارمزد اتخاذ هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش در معاملات آتی شامل موارد زیر است :

• کارمزد کارگزار ۱۶۰۰ تومان
• کارمزد شرکت بورس کالا ۱۰۰۰ تومان
• حق نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ۴۰۰ تومان
• جمع کارمزد هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش ۳۰۰۰ تومان
• بنابراین، کارمزد هر خرید و فروش مجموعا برابر با ۶۰۰۰ تومان خواهد بود .

لازم به ذکر است که به ازای اتخاذ هر موقعیت تعهدی خرید یا فروش مبلغ ۳۰۰۰ هزار تومان بابت کارمزد محاسبه می گردد و اینکه این موقعیت ها طی یک سفارش در سامانه ثبت شده باشد یا چند سفارش، تفاوتی در میزان کارمزد ایجاد نمی کند

دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی سکه طلا را خریداری می‌کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آنها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت طلا در حال کاهش است عملا نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند، فقط می‌توانند در صورت دارا بودن سکه با فروش آن از ضرر یا افزایش آن جلوگیری کنند. اما در قراردادهای آتی در صورتی که سرمایه گذار پیش بینی کند روند قیمت ها افزایشی است می تواند در قیمت پایین خرید کرده و در قیمتهای بالاتر بفروشد. همینطور در صورتی که روند قیمت ها را کاهشی پیش بینی کند، سرمایه گذار می تواند در قیمتهای بالاتر اقدام به فروش کالا کرده و پس از کاهش قیمتها اقدام به خرید همان تعداد کالا کند .

اهرم مالی در بازار آتی به چه معناست؟

از اهرم در مواقعی استفاده می‌شود که می‌خواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر بدست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم می‌ ‎ تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن بدهد . استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری‌های با اهرم بالاتر هستند .

در بازار آتی این امکان فراهم گشته تا با استفاده از اهرم سرمایه گذار خرید بیشتری انجام دهد. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک قرارداد آتی سکه سکه بهار آزادی می‌توانند بر روی ۱۰ سکه سرمایه‌گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب آن‌ها منظور گردد .

بورس آتی کالا

واحد معاملات آتی کارگزاری آگاه از بهمن ماه سال 1387 و تقریبا همزمان با راه‌اندازی بازار معاملات آتی سکه، فعالیت خود را آغاز کرد. آگاه توانست در کمتر از یک سال به یکی از پنج کارگزار برتر در زمینه معاملات آتی کالا تبدیل شود و این روند رو به رشد تا رسیدن به رتبه نخست ادامه یافت. این واحد همسو با آخرین دستاوردهای نوین در بازار آتی، از بهمن ماه سال 1393، موفق به اخذ مجوز سامانه معاملات برخط شد. واحد معاملات آتی آگاه با بهره‌مندی از نیروهای متخصص و ارائه خدمات متعدد در حوزه‌های عملیات، تحلیل، پشتیبانی، ارتباط با مشتریان و آموزش در تلاش است تا تمام نیازهای سرمایه‌گذاران بازار آتی کالا را پوشش دهد.

خدمات و امکانات واحد معاملات آتی

• اخذ کد معاملاتی و کد آنلاین در کوتاه‌ترین زمان
• انتقال کد مشتریان در اسرع وقت
• تخفیف کارمزد معاملات آتی
• خدمات مشاوره‌ای و تحلیلی
• آموزش مفاهیم آتی و تحلیل تکنیکال
• امکان ثبت درخواست فرم گواهی آمادگی تحویل در سامانه آنلاین
• امکان ثبت درخواست وجه به صورت آنلاین
• امکان مدیریت سرمایه و موجودی با استفاده از قابلیت پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین
• امکان تنظیم حد سود و زیان برای معاملات در سامانه آنلاین

نحوه دریافت کد معاملات آتی کالا

کد معاملاتی بازار آتی با کد معاملاتی بازار سهام تفاوت دارد. هر فرد می‌تواند با مراجعه به سایت آگاه اکسپرس به نشانی ex.agah.com با طی کردن مراحل زیر برای دریافت کد مشتقه کالا اقدام کند.

• ورود به سامانه آگاه اکسپرس و انتخاب گزینه «کد بورس کالا»
• انتخاب گزینه ثبت نام کد بورس کالا و آتی کالا
• انتخاب گزینه اخذ کد آنلاین در بورس کالا
• مطالعه صفحه راهنما و کلیک روی گزینه بستن در انتهای صفحه
• ثبت کد ملی و شماره موبایل
• ثبت کد ارسالی از سوی سامانه سجام
• تکمیل موارد ستاره‌دار یا در صورت لزوم اصلاح آن‌ها و سپس ثبت اطلاعات فردی، شغلی و مالی
• آپلود مدارک
• انتخاب گزینه بازارهای مالی / مشتقه / آتی و .
• مراجعه به شعب کارگزاری آگاه، تکمیل فرم‌های مربوطه و ارائه مدارک شناسایی و شماره حساب‌های مخصوص معاملات آتی کالا

آدرس دفتر مرکزی

تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13

چیزهایی که باید درباره معاملات آتی سکه بدانیم

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

این روزها بازار سکه و و طلا به حدی سکه شده است که برخی از مردم وسوسه می‌شوند حتی ماشین و منزل مسکونی خود را بفروشند و به این بازار وارد شوند، تا این رهگذر سود و منفعی را کسب کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز، غافل این که بازار نقدی، ریسک‌های خود را دارد و علاوه بر این، نگهداری سکه‌های طلا در خانه نیز که این روزها با ارزش‌تر هم شده‌اند خود تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و مالی این دسته از افراد است.

بر این اساس باید گفت همتراز بازار نقدی سکه، چند سالی است که ابزارهای مختلف از جمله بازار آتی سکه در بورس کالای ایران طراحی و اجرایی شده است و سرمایه‌گذاران مختلف با هر میزان از دارایی و نقدینگی و البته بدون ریسک‌هایی که در بازار نقدی وجود دارد، می‌توانند در این بازارها حضور یابند و کسب منفعت و سود کنند؛ که در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص می‌پردازیم:

آتی سکه طلا چیست؟

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا) را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.

به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد(سکه طلا) بر اساس توافق‌نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود.

تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران

اولین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت 10 صبح سه شنبه 5 آذر 1387 با انجام 2 قرارداد آغاز شد.

ارزش قرارداد در هر روز

در معاملات آتی برای هر روز قیمت پایه تعیین می‌شود که قیمت تسویه روز قبل است. ولی در اولین روز راه‌اندازی این معاملات استثنائا قیمت پایه توسط کمیته اجرایی قراردادهای آتی و با توجه به قیمت نقدی و زمان تحویل تعیین شده است.

وجه تضمین اولیه

وجه تضمین اولیه در هر قرارداد 10 درصد قیمت 10 عدد سکه است که در هنگام خرید از قرارداد آتی سکه خریدار دریافت می‌‌شود. برای اولین قرارداد این مبلغ 200 هزار تومان محاسبه شده بود که این مبلغ با توجه به افزایش قیمت سکه افزایش یافته و امروز به 2 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است.

سقف مجاز موقعیت‌های معاملاتی باز

منظور از موقعیت معاملاتی باز هر مشتری، قراردادهای خریداری شده توسط وی می‌باشد که هنوز به‌فروش نرفته‌اند. جمع این قراردادها برای مشتریان حقیقی 100 قرارداد می‌باشد؛ یعنی می‌تواند 1000 سکه خریداری کند.

مشتریان حقوقی نیز می‌توانند تا اندازه‌ای خریداری کنند که مجموع وجوه تضمین اولیه پرداخت شده حداکثر به میزان 10 درصد سرمایه ثبت شده آنها باشد.

فرآیند افتتاح حساب مشتری در معاملات قراردادهای آتی

1- دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزاری

2- معرفی مشتری به بانک توسط کارگزار جهت افتتاح حساب عملیاتی پس از اخذ کد معاملاتی مشتری

3- اعلام شماره حساب عملیاتی مشتری توسط بانک سامان به کارگزار

4- اعلام شماره حساب شخصی توسط مشتری به کارگزار در فرم‌های مربوطه

قرارداد آتی چگونه معامله می‌شود و به سکه می‌رسد؟

مشتری با خرید قرارداد معاملات آتی سکه را به قیمت روز قرارداد و با پرداخت 10 درصد کل ارزش خریداری می‌کند و می‌تواند در تاریخ تعیین شده با مراجعه به صرافی‌های اعلام شده آنها را دریافت کند.

تاثیر نوسانات بازار آزاد بر آتی سکه قرارداد آتی سکه چطور اعمال می‌شود؟

مسلما ارزش قراردادها برحسب زمان تحویل سکه‌ها متفاوت خواهد بود. چنانچه در طول دوره معاملاتی، قیمت سکه افزایش پیدا کرد آن شخص می‌تواند قرارداد خود را در بازار بفروشد و مابه التفاوت قیمت سکه را (نسبت به زمانی قرارداد آتی سکه که خودش قرارداد را خریده بود و برحسب مقدار پولی که تا آن زمان پرداخت کرده است) از خریدار بعدی دریافت کند و اگر قیمت سکه پایین آمد زیان کرده و این ریسک بازار است. اگر هم فکر می‌کند قیمت باز هم پایین‌تر می‌‌آید می‌تواند برای جلوگیری از ضرر بیشتر نیز قرارداد خود را بفروشد.

تفاوت آتی و بازار آزاد

در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. همچنین برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است. ضمن این که ریسک‌های موجود در بازرا نقدی در بازار آتی دیگر مطرح نیستند.

مزایای قرارداد آتی سکه طلا

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

امکان فروش استقراضی دارایی

علاوه بر این در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید.

بازار جبرانی

این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش می‌یابد و شامل 6دوره 10دقیقه‌ای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از 6درصد در 10دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده می‌شود و در نهایت به دوره ششم با دامنه نوسان 30درصد ختم می‌شود.

سرمایه‌گذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه می‌شود که می‌تواند موقعیت‌های خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام کند. در تسویه نهایی فروشنده سکه‌ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکه‌ها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود کنند. در صورتی که در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایه‌گذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید می‌بایست جریمه‌ای معادل یک درصد ارزش روز سکه را پرداخت نماید.

نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی

تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین می‌شود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول می‌داند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمی‌گردد.

مزایای قرارداد آتی سکه چیست؟

کارشناس بازار سرمایه گفت: سازوکار قرارداد آتی می‌تواند برای اهالی بازارهای سنتی همچون طلا و سکه به عنوان مبنایی مناسب برای تصمیم‌گیری باشد.

به گزارش نبض بورس؛ دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم افتتاح معاملات آتی واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلا و سیمان در بورس کالا، اظهار داشت: از بورس کالا می‌خواهم که علاوه بر توسعه بازار مشتقه و ورود دارایی‌های جدید، با جدیت راه‌اندازی مجدد قرارداد آتی سکه را پیگیری کند.

مجتبی بهرامی؛ کارشناس بازار سرمایه در این باره به ایبِنا گفت: یکی از اشکالاتی که در سال ۱۳۹۹ با آن برخورد کردیم و باعث رشد بی رویه قیمت سهام در بازار شد، عدم توجه به بازارهای آتی بود. می‌دانیم که بازار سرمایه به هر حال کامل شده از ابزارهای بسیار زیادی همچون اوراق است. در نتیجه این بود که در سال ۹۹ به ابزارهای نوین مالی همچون بازار آتی و اوراق پرداخته نشد و تبعات منفی برای بازار و اقتصاد داشت. بدون شک در راستای استفاده از ابزارهای نوین مالی، بسیار خوب و شفاف می‌توان از بازار آتی طلا و سکه استفاده کرد.

مزایای قرارداد آتی سکه چیست؟

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تاکید کرد: اگر راه اندازی مجدد قرارداد آتی سکه را شاهد باشیم، با تحلیل‌های بسیار دقیقی که فعالان بازار سرمایه از قیمت طلا و انتظارات تورمی و سایر مسائل دارند، این ابزار نوین آتی می‌تواند به دولت در تعیین نرخ تعادلی و دقیق سکه در کشور کمک کند و همچنین می‌تواند از ایجاد حباب و هیجانات کاذب در بازار جلوگیری کند. بنابراین این نکته می‌تواند یکی از کارکردهای بازار آتی باشد.

بهرامی همچنین اظهار داشت: یکی از راهکارهای مدیریت ریسک بازارها، استفاده از بازار آتی است. در حقیقت معاملات در سررسیدهای آینده به صورت شفاف نمایش داده می‌شود و همانگونه که در حال حاضر در بازار آتی زعفران و آتی زیره سبز مشاهده می‌شود، فعالان بازار به صورت دقیق ریسک‌های بازار را رصد و بر اساس آن در زمان‌های سررسید شروع به معاملات می‌کنند. بنابراین فعالان بازار سکه نیز می‌توانند با رصد معاملات آتی سکه، ریسک بازار را مدیریت کنند.

وی افزود: این سازوکار می‌تواند برای اهالی بازارهای سنتی همچون طلا و سکه به عنوان مبنایی مناسب برای تصمیم‌گیری باشد. در حقیقت می‌توانند از روند بازار آتی پیروی کنند و شاهد سروسامان دادن به بازار باشیم. بنابراین نگاه فعالانی که به صورت سنتی در بازار طلا و سکه فعالیت می کنند، بدون شک به بازار آتی نیز خواهد بود. این اتفاق را امروز در بازار آتی زعفران مشاهده می‌کنیم و شرکت‌های تولیدکننده و بسته‌بندی زعفران نگاهی به تابلوی آتی زعفران دارند.

بهرامی در ادامه گفت: سال گذشته پیشنهاد دادیم که باید در کشورمان حتی بازار آتی ارز هم داشته باشیم. یعنی دلار هم در بازار آتی معامله شود تا ریسک‌ها و هیجانات را از این طریق به صورت شفاف، مدیریت کنیم و پوشش دهیم.

درباره معاملات آتی سکه چه می‌دانید؟

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

این روزها بازار سکه و و قرارداد آتی سکه طلا به حدی "سکه" شده است که برخی از مردم وسوسه می شوند حتی ماشین و منزل مسکونی خود را بفروشند و به این بازار وارد شوند، تا این رهگذر سود و منفعی را کسب کنند.
غافل این که بازار نقدی، ریسک‌های خود را دارد و علاوه بر این، نگهداری سکه‌های طلا در خانه نیز که این روزها با ارزش‌تر هم شده‌اند خود تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و مالی این دسته از افراد است.
به نوشته تسنیم،بر این اساس باید گفت همتراز بازار نقدی سکه، چند سالی است که ابزارهای مختلف از جمله بازار آتی سکه در بورس کالای ایران طراحی و اجرایی شده است و سرمایه‌گذاران مختلف با هر میزان از دارایی و نقدینگی و البته بدون قرارداد آتی سکه ریسک‌هایی که در بازار نقدی وجود دارد، می‌توانند در این بازارها حضور یابند و کسب منفعت و سود کنند؛ که در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص می‌پردازیم:

آتی سکه طلا چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس قرارداد آتی سکه آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا) را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد(سکه طلا) بر اساس توافق‌نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود.

تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران
اولین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت 10 صبح سه شنبه 5 آذر 1387 با انجام 2 قرارداد آغاز شد.

ارزش قرارداد در هر روز
در معاملات آتی برای هر روز قیمت پایه تعیین می‌شود که قیمت تسویه روز قبل است. ولی در اولین روز راه‌اندازی این معاملات استثنائا قیمت پایه توسط کمیته اجرایی قراردادهای آتی و با توجه به قیمت نقدی و زمان تحویل تعیین شده است.

وجه تضمین اولیه
وجه تضمین اولیه در هر قرارداد 10 درصد قیمت 10 عدد سکه است که در هنگام خرید از خریدار دریافت می‌‌شود. برای اولین قرارداد این مبلغ 200 هزار تومان محاسبه شده بود که این مبلغ با توجه به افزایش قیمت سکه افزایش یافته و امروز به 2 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است.

سقف مجاز موقعیت‌های معاملاتی باز
منظور از موقعیت معاملاتی باز هر مشتری، قراردادهای خریداری شده توسط وی می‌باشد که هنوز به‌فروش نرفته‌اند. جمع قرارداد آتی سکه این قراردادها برای مشتریان حقیقی 100 قرارداد می‌باشد؛ یعنی می‌تواند 1000 سکه خریداری کند.
مشتریان حقوقی نیز می‌توانند تا اندازه‌ای خریداری کنند که مجموع وجوه تضمین اولیه پرداخت شده حداکثر به میزان 10 درصد سرمایه ثبت شده آنها باشد.

فرآیند افتتاح حساب مشتری در معاملات قراردادهای آتی

1- دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزاری
2- معرفی مشتری به بانک توسط کارگزار جهت افتتاح حساب عملیاتی پس از اخذ کد معاملاتی مشتری
3- اعلام شماره حساب عملیاتی مشتری توسط بانک به کارگزار قرارداد آتی سکه
4- اعلام شماره حساب شخصی توسط مشتری به کارگزار در فرم‌های مربوطه

قرارداد آتی چگونه معامله می‌شود و به سکه می‌رسد؟
مشتری با خرید قرارداد معاملات آتی سکه را به قیمت روز قرارداد و با پرداخت 10 درصد کل ارزش خریداری می‌کند و می‌تواند در تاریخ تعیین شده با مراجعه به صرافی‌های اعلام شده آنها را دریافت کند.

تاثیر نوسانات بازار آزاد بر آتی سکه چطور اعمال می‌شود؟
مسلماً ارزش قراردادها برحسب زمان تحویل سکه‌ها متفاوت خواهد بود. چنانچه در طول دوره معاملاتی، قیمت سکه افزایش پیدا کرد آن شخص می‌تواند قرارداد خود را در بازار بفروشد و مابه التفاوت قیمت سکه را (نسبت به زمانی که خودش قرارداد را خریده بود و برحسب مقدار پولی که تا آن زمان پرداخت کرده است) از خریدار بعدی دریافت کند و اگر قیمت سکه پایین آمد زیان کرده و این ریسک بازار است. اگر هم فکر می‌کند قیمت باز هم پایین‌تر می‌‌آید می‌تواند برای جلوگیری از ضرر بیشتر نیز قرارداد خود را بفروشد.

تفاوت آتی و بازار آزاد
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. همچنین برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است. ضمن این که ریسک‌های موجود در بازرا نقدی در بازار آتی دیگر مطرح نیستند.

مزایای قرارداد آتی سکه طلا
یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

امکان فروش استقراضی دارایی
علاوه بر این در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید.

بازار جبرانی
این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش می‌یابد و شامل 6دوره 10دقیقه‌ای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از 6درصد در 10دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده می‌شود و در نهایت به دوره ششم با دامنه نوسان 30درصد ختم می‌شود.

تسویه نهایی
سرمایه‌گذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه می‌شود که می‌تواند موقعیت‌های خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام کند. در تسویه نهایی فروشنده سکه‌ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکه‌ها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود کنند. در صورتی که در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایه‌گذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید می‌بایست جریمه‌ای معادل یک درصد ارزش روز سکه را پرداخت نماید.

نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی
تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین می‌شود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول می‌داند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمی‌گردد.