بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی در بورس و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
بررسی رابطۀ بین حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در زمان مقیاسهای مختلف در بورس اوراق بهادار تهران
2 گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
چکیده
با وجود انجام مطالعات گسترده در مورد چگونگی ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، هنوز در مورد ساختار نظری یا تجربی این ارتباط اجماع حاصل نشده است. این پژوهش با هدف کشف اطلاعات نهفته در سری زمانی متغیرهای حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در دورۀ زمانی 96 ماهه (ابتدای فروردین 1386 تا اسفند 1393) صورت گرفته است. بدین‌منظور سریهای زمانی این متغیرها با استفاده از تبدیل موجک گسسته با حداکثر هم‌پوشانی، تجزیه و ضرایب موجک آنها محاسبه شده است؛ سپس رابطۀ میان سریها با استفاده از آزمون علّیت گرنجری بررسی شده است. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش در دورۀ زمانی مورد بررسی، نشان‌دهندۀ تفاوت روابط بین متغیرها در مقیاسهای زمانی متفاوت است، چنانکه محدوده نوسان شاخص کل بورس در برخی از مقیاسها، آزمون علّیت گرنجر، وجود رابطۀ علّی میان سریهای زمانی را تأیید می‌کند و در برخی از مقیاسهای زمانی این رابطه وجود ندارد.محدوده نوسان شاخص کل بورس
کلیدواژه‌ها
20.1001.1.23831170.1395.4.4.8.1
موضوعات
- 1مدیریت دارایی
- مدیریت ریسک دارایی های مالی
عنوان مقاله [English]
Surveying the Relation among Volume, Stock Return and Return Volatility in the Tehran Stock Exchange: A Wavelet Analysis
نویسندگان [English]
- Ebrahim Abbasi 1
- Leyla Dehghan nayeri 2
- Nazila Poordadash Mehrabani 1
1 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.
2 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Although many studies have tried to construct a theoretical or empirical structure of relation among trading volume, stock return and return volatility in financial markets, there still is محدوده نوسان شاخص کل بورس not a general consensus about it. This study discovers latent information in variables time series for 96 months (April 2007- March 2015). To do so, related time series decomposed by using the maximum overlap discrete wavelet transform and wavelet coefficients has calculated. Then the relation between the series is examined by Granger causality test. The main feature of this research is to investigate the relation between variables at different time intervals. The results show that during the 2007 to 2015, the relation between variables in different time intervals varies. As in some periods, the Granger causality test confirms the causal relation between time series, while in some other time periods it does not support the existence of such relation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Trading volume
- Stock return
- Return volatility
- Wavelet
- Granger causality
اصل مقاله
مقدمه
ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، طی دو دهۀ اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اگرچه برخی از مطالعات تلاش کرده‌اند ساختاری نظری یا تجربی از این ارتباط ارائه دهند، هنوز اجماع کلی در این مورد حاصل نشده است. مطالعۀ رابطۀ حجم معاملات با بازده سهام و نوسان بازده در بازارهای مالی در درجۀ اول، سبب بهبود درک افراد از رابطۀ حجم و بازده و در درجۀ دوم، باعث شناخت بهتر عملکرد بازار میشود. سنجش دقیق این روابط به سرمایهگذاران کمک می‌کند حرکات بازار سهام را در آینده پیش‌بینی کنند و میزان ریسک و نقدینگی را در رابطه با توسعه و اتّخاذ استراتژیهای معاملاتیشان مشخص کنند. نوسان‌های قیمت سهام و یا نوسان‌های بازده، ریسک سهام را نشان می‌دهد؛ زیرا میزان تغییرات بازده، معرّف میزان عدم اطمینان از کسب بازده است. شرکتها با استفاده از این روابط در راستای تحقق استراتژیها و اهداف شرکتشان می‌توانند تصمیماتی مناسب بگیرند.
اغلب پژوهش‌های صورت‌گرفته در این مورد، رابطۀ حجم و بازده سهام و نوسان آن را در بلندمدت بررسی کرده‌اند و عواملی از قبیل درجۀ ریسک‌گریزی، ریسک‌پذیری و فواصل زمانی متفاوت (کوتاهمدت، میان‌مدت و بلندمدت) را در نظر نگرفته‌اند (ممکن است افراد در دوره‌های زمانی مختلف، رفتارهای متفاوتی از خود بروز دهند)؛ به عبارت دیگر، نقطۀ تمایز این پژوهش با سایر پژوهش‌ها، توجه به موضوع عملکرد متفاوت سرمایهگذاران در دوره‌های زمانی متفاوت (زمان مقیاسهای مختلف) است. گفتنی است محدوده نوسان شاخص کل بورس هدف از این مقاله بررسی ارتباط حجم و بازده سهام و نوسان آن در بورس اوراق بهادار است. در همین راستا درادامه ابعاد نظری آن را بررسی خواهیم کرد.
مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش
در رابطۀ بین حجم معاملات در بازار سرمایه و بازده سهام و نوسان‌های بازده، برخی نظریهها اطلاعات را نیروی محرکی می‌دانند که سبب تغییرات بازده و حجم معاملات می‌شوند. در مقابل، دستۀ دیگری از نظریهها ارتباط حجم و بازده را به اختلافات در باورها و عقاید سرمایهگذاران بازار مرتبط می‌دانند. این نظریهها عبارتند از:
فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات [1] : این فرضیه را کوپلند [2] (1976) ارائه کرد و جنینگ، استارکس و فلینگهام [3] (1981) آن را توسعه دادند. در این فرضیه مبادلهگران به دو دستۀ خوشبین و بدبین تقسیم و مبادلات کوتاهمدت، پرهزینهتر از مبادلات بلندمدت فرض شدهاند؛ بنابراین، سرمایهگذارانی که خرید و فروش کوتاهمدت میکنند، نسبت به تغییر قیمت کمتر حساس هستند. آنها نشان دادند به‌طورکلی زمانی که معامله‌گران بدبین هستند، حجم معاملات کمتر از زمانی است که مبادلهگران خوشبین هستند.
در این فرضیه، اطلاعات با سرعتهای متفاوت، به انواع متفاوتی از معامله‌گران می‌رسد؛ اما عامل دیگری که در این فرضیه نقش دارد، عدم تقارن اطلاعاتی است. دسترسی عدهای از معامله‌گران به اطلاعات محرمانه (خصوصی) و عملکرد آنها براساس این اطلاعات، درحالی‌که سایر معامله‌گران به چنین اطلاعات مهمی دسترسی ندارند، موجب بروز عدم تعادل در بازار میشود. این موضوع با عنوان عدم تقارن اطلاعاتی مطرح میشود [8].
فرضیۀ ترکیب توزیعها [4] : این فرضیه در ارتباط بین حجم معاملات و بازده سهام، نرخ جریان ورود اطلاعات را به بازار مطرح می‌کند. در این فرضیه، قیمتها و حجم معاملات به جریان ورود اطلاعات در طول زمان معاملات، واکنش نشان می‌دهد [6]. فرضیۀ ترکیب توزیعها به‌طور کلی به دو دلیل از فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات متداولتر هستند:
1- این فرضیه با انتشار اطلاعات، به‌صورت هم‌زمان و تدریجی سازگار است؛ درحالی‌که فرضیۀ کوپلند بر ارتباط منفی بین حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت، زمانی که در آن اطلاعات به‌صورت هم‌زمان منتشر شود، دلالت دارد.
2- فرضیۀ ترکیب توزیعها با توزیع تجربی تغییرات قیمت و تفاوت در همبستگی بین حجم معاملات محدوده نوسان شاخص کل بورس و قدرمطلق تغییر قیمت در فراوانیهای متفاوت سازگار است.
فرضیۀ اختلاف عقاید [5] : در فرضیۀ اختلاف عقاید، فرض میشود معامله‌گران مختلف (مطّلع و نامطّلع) عقاید متفاوتی در مورد اهمیت اطلاعات دارند. درواقع، پراکندگی بیشتر در عقاید، تغییرپذیری بیشتری را در قیمت و حجم معامله نسبت به مقدار تعادلی آنها ایجاد می‌کند [12]. فرضیۀ اختلاف عقاید برای مقایسۀ چگونگی واکنش معامله‌گران مطّلع و نامطّلع به اطلاعات مناسب است. معامله‌گران مطّلع نسبتاً عقاید همگن و هماهنگی دارند که بر درک و شناخت آنها از بازار مبتنی است. ازاین‌رو، معامله‌گران مطّلع، خرید و فروش خود را در چارچوب قیمتی نسبتاً کوچک در حدود ارزش منصفانۀ دارایی انجام میدهند. همچنین معامله‌گران نامطّلع نمی‌توانند تشخیص دهند معاملۀ سایرین برای تقاضای نقدینگی (عملیات پوششی) کوتاهمدت یا به‌دلیل مبانی اساسی عرضه و تقاضا است. ازاین‌رو، آنان تمایل دارند به همۀ تغییرات در حجم و قیمت واکنش نشان دهند؛ چراکه به نظر آنها این تغییرات منعکس‌کنندۀ اطلاعات جدید است؛ درنتیجه تمایل دارند تغییرات قیمت را اغراق‌آمیز فرض کنند که خود به نوسان‌های بیشتر در قیمت منجر میشود.
الگوی قیمتگذاری داراییها براساس انتظارات عقلایی [6] : این الگو نشان می‌دهد اختلاف نظرها از اطلاعات محرمانه نشأت‌گرفته است. وانگ [7] (1994) الگوی تعادلی معاملات سهام را توسعه داد که براساس آن سرمایهگذاران در زمان تقارن اطلاعات، مبادلات عاقلانهای انجام میدهند. در الگوی او چون سرمایهگذاران ریسک‌گریزند، معامله همیشه با تغییرات قیمت توأم است؛ برای مثال، وقتی گروهی از سرمایهگذاران برای ایجاد تعادل در سبد سهام خود به فروش سهام اقدام میکنند، باید برای وادارکردن سایرین به خرید، قیمت سهام را پایین بیاورند؛ به عبارت دیگر، در صورت افزایش عدم تقارن اطلاعات، معامله‌گران نامطّلع که به خرید سهام از افراد مطّلع اقدام میکنند، خواستار تخفیف بیشتری در قیمت سهام می‌شوند؛ بنابراین، این‌گونه نتیجه گرفته میشود که سرمایهگذاران نامطّلع برای حفظ خود از اطلاعات نهانی، بدین‌صورت ریسک خود را پوشش میدهند و درنتیجه، حجم معاملات همیشه با قدر مطلق تغییرات قیمت، رابطۀ مثبت دارد و این همبستگی با افزایش عدم تقارن اطلاعات افزایش مییابد [18].
برخی از پژوهش‌های مشابه در این رابطه را که در داخل و خارج از کشور انجام شده است، در جدول (1) می‌توان مشاهده کرد.
رکوردشکنی در بورس / شاخص در قعر ۱۴۰۱ قرار گرفت
بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی در بورس و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
به گزارش روند بازار به نقل از تجارت‌نیوز، بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
شاخص کل بورس تهران امروز ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ با افتی بیش از ۱۱ هزار واحدی به کار خود پایان داد. افت ۱۱ هزار و ۱۸۳ واحدی شاخص باعث تثبیت در محدوده یک میلیون و ۳۷۷ هزار واحدی شد. شاخص هم‌وزن نیز با افتی نزدیک به سه هزار واحدی به کانال ۴۰۱ هزار واحدی بازگشت.
سهام فولاد، شپنا، فملی، شستا، فارس، شبندر و… نیز به ترتیب بیشترین تاثیر منفی روی شاخص را به ثبت رساندند. نمادهای شستا، خساپا، خودرو، شپنا، خگستر و… نیز پرتراکم ترین سهم‌های روز یکشنبه در بورس تهران بودند.
رکوردشکنی در بورس تا کجا ادامه دارد؟
بورس تهران در طول هفته گذشته و امروز وارد فاز جدیدی شد که می‌توان از آن به عنوان دوران ثبت ضعیف‌ترین رکوردهای سال یاد کرد. شاخص کل در پایین‌ترین سطح خود از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون قرار گرفته است. کارشناسان نیز معتقدند روند کنونی بورس با توجه به ریسک های پیرامون بازار کماکان ادامه خواهد داشت.
البته با توجه به توقف مذاکرات برجام و روشن‌تر شدن تکلیف قیمت دلار در بازار آزاد، بسیاری امیدوار بودند بازار سهام نیز شاهد تحولات مثبتی باشد. اما به نظر می‌رسد واکنش بازار به اتفاقات اخیر نه تنها مثبت نبوده بلکه ظاهرا بورس از هرگونه گشایش در زمینه رفع تحریم استقبال می‌کند. این در حالیست که بسیاری از سفته‌بازان محدوده نوسان شاخص کل بورس بورسی تاکید داشتند که بورس از احیای برجام استقبال نخواهد کرد.
هرچند دلایل دیگری نیز برای روند کنونی بورس وجود دارد که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عملکرد دولت اشاره کرد. عملکردی که باعث سرخوردگی بسیاری از فعالان بورس شده است. فعالانی که در طول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به شعارهای ابراهیم رئیسی مبنی بر ایجاد رونق در بازار سرمایه دل بسته بودند. اما با توجه به رکوردشکنی در بورس تهران به نظر می‌رسد در کوتاه مدت نمی‌توان انتظار تغییر خاصی داشت.
آیا شاخص کل بورس در بهترین حالت در هفته آخر شهریور ماه 1401 خنثی می ماند؟
براساس پیش‌بینی ۱۰ کارشناس بازار سرمایه روند بازار و شاخص کل بورس در هفته آخر شهریور 1401 خنثی باقی می ماند.
به گزارش صفحه اقتصاد، در قالب سوالی سه گزینه‌ای از ۱۰ کارشناس بازار سرمایه، در مورد پیش‌بینی روند شاخص کل بورس در هفته پیش‌رو که منتهی به چهارشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ است، نظرسنجی صورت گرفت.
سوال و نتایج این نظرسنجی به همراه نظرات تکمیلی و کوتاه کارشناسان به شرح زیر است:
روند بازار سرمایه و بازدهی هفتگی شاخص کل بورس در هفته آتی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
۲. بدون تغییر چشمگیر (کمتر از ۱ درصد)
شما می‌توانید نتیجه این نظرسنجی را در نمودار زیر مشاهده کنید.
همچنین در جدول زیر، علت انتخاب گزینه‌ها توسط کارشناسان توضیح داده شده است.
با توجه به انتخاب ۶۰ درصدی گزینه دوم (بدون تغییر چشمگیر) و ۳۰ درصدی گزینه سوم (منفی. کاهشی) توسط کارشناسان، به نظر می‌رسد روند معاملات در هفته پیش‌رو خنثی و رو به پایین خواهد بود.
لازم به ذکر است نتایج این نظرسنجی و تحلیل کارشناسان، نظر باشگاه خبرنگاران جوان نبوده و سیگنال بورسی و توصیه به خرید یا فروش محسوب نمی‌شود.
وضعیت بورس در روز آینده بهبود پیدا خواهد کرد؟
شاخص کل بورس در روز جاری نسبت به چهارشنبه گذشته 11 هزار و 183 واحد ریزش کرد و به مرز 1 میلیون و 377 هزار و 915 واحدی رسید. شاخص کل هم وزن نیز در مقایسه با سه روز قبل 2 هزار و 981 واحد کاهش داشت و در محدوده 401 هزار و 908 واحدی قرار گرفت.
برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ بازار بورس، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
به گزارش کاماپرس، ارزش معاملات کل بازار سهام در روز جاری به 14 هزار و 163 میلیارد تومان رسید. امروز نمادهای «فولاد»، «شپنا» و «فملی» بیشترین اثر منفی را روی شاخص کل بورس به جا گذاشتند. ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار در روز جاری بازهم منفی شد و 273 میلیارد تومان پول از این بخش بیرون رفت. بیشترین میزان خروج پول حقیقی روز جاری به سهام «تفارس»، شرکت تامین سرمایه خلیج فارس، مربوط می‌شد. بعد از آن نمادهای «بپاس» و «شپنا» بیشترین میزان خروج پول حقیی را تجربه کردند.
اخبار مرتبط را بخوانید:
نظرات مختلفی پیرامون شرایط بورس در روز آینده وجود دارد. براساس تحلیل‌های محدوده نوسان شاخص کل بورس تکنیکال، بورس تهران در روز آینده امکان صعود را خواهد داشت. اندیکاتور ایچی موکو نشان داده که از لحاظ زمانی، فردا روز مهمی برای بورس خواهد بود. این قبیل موضوعات باع شده تا بورس فردا از نگاه تحلیلگران تکنیکال شرایط مساعدی داشته باشد و بار دیگر به مرزهای بالا صعود کند. با توجه به این موارد می‌توان انتظار داشت بورس فردا با فشار عرضه نسبتا بالایی مشغول فعالیت شود.
اطلاعات عمومی:
با سهم سرمایه گذاری صبا تامین آشنا شوید
شرکت محدوده نوسان شاخص کل بورس سرمایه گذاری صبا تامین با نماد «صبا» در بازار دوم فرابورس حضور دارد. در حال حاضر ارزش بازاری این سهم به 26 هزار و 475 میلیارد تومان می‌رسد. شرکت‌های سرمایه گذاری تامین اجتماعی، سهامی عام، و صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی نفت و گاز تامین از جمله سهامداران صبا محسوب می‌شوند.
مرتبط با : سازمان بورس
رکوردشکنی در بورس / شاخص در قعر ۱۴۰۱ قرار گرفت
بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی در بورس و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
به گزارش روند بازار به نقل از تجارت‌نیوز، بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
شاخص کل بورس تهران امروز ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ با افتی بیش از ۱۱ هزار واحدی به کار خود پایان داد. افت ۱۱ هزار و ۱۸۳ واحدی شاخص باعث تثبیت در محدوده یک محدوده نوسان شاخص کل بورس میلیون و ۳۷۷ هزار واحدی شد. شاخص هم‌وزن نیز با افتی نزدیک به سه هزار واحدی به کانال ۴۰۱ هزار واحدی بازگشت.
سهام فولاد، شپنا، فملی، شستا، فارس، شبندر و… نیز به ترتیب بیشترین تاثیر منفی روی شاخص را به ثبت رساندند. نمادهای شستا، خساپا، خودرو، شپنا، خگستر و… نیز پرتراکم ترین سهم‌های روز یکشنبه در بورس تهران بودند.
رکوردشکنی در بورس تا کجا ادامه دارد؟
بورس تهران در طول هفته گذشته و امروز وارد فاز جدیدی شد که می‌توان از آن به عنوان دوران ثبت ضعیف‌ترین رکوردهای سال یاد کرد. شاخص کل در پایین‌ترین سطح خود از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون قرار گرفته است. کارشناسان نیز معتقدند روند کنونی بورس با توجه به ریسک های پیرامون بازار کماکان ادامه خواهد داشت.
البته با توجه به توقف مذاکرات برجام و روشن‌تر شدن تکلیف قیمت دلار در بازار آزاد، بسیاری امیدوار بودند بازار سهام نیز شاهد تحولات مثبتی باشد. اما به نظر می‌رسد واکنش بازار به اتفاقات اخیر نه تنها مثبت نبوده بلکه ظاهرا بورس از هرگونه گشایش در زمینه رفع تحریم استقبال می‌کند. این در حالیست که بسیاری از سفته‌بازان بورسی تاکید داشتند که بورس از احیای برجام استقبال نخواهد کرد.
هرچند دلایل دیگری نیز برای روند کنونی بورس وجود دارد که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عملکرد دولت اشاره کرد. عملکردی که باعث سرخوردگی بسیاری از فعالان بورس شده است. فعالانی که در طول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به شعارهای ابراهیم رئیسی مبنی بر ایجاد رونق در بازار سرمایه دل بسته بودند. اما با توجه به رکوردشکنی در بورس تهران به نظر می‌رسد در کوتاه مدت نمی‌توان انتظار تغییر خاصی داشت.
دیدگاه شما