با سیستم ارز فیات یا پول بی پشتوانه آشنا شوید
ارز فیات یک نوع ارز یا یک نوع سیستم ارزی می باشد که در قرن ها پیش در کشور چین پایه گذاری شد و از آن موقع تا کنون بسیاری از کشور ها مانند کشور های اروپایی و ایالت متحده آمریکا آن را مورد استفاده قرار دادند ولی بعد از مدتی آن را به صورت کامل کنار گذاشتند.
ارز فیات یا پول بی پشتوانه همانند خیلی از ارزهای واقعی مانند دلار آمریکا یک پول قانونی می باشد ولی بر خلاف پول کالایی ارزش و بهای آن به یک کالای فیزیکی هیچگونه وابستگی ندارد و به موارد دیگر هم وابستگی دارد.
اگر می خواهید در رابطه با ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه اطلاعات کاملی به دست آورید می توانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چگونگی به وجود آمدن ارز فیات
اگر بخواهیم به صورت دقیق چگونگی پیدایش ارز فیات را مورد بررسی قرار دهیم میتوانیم بگوییم شکل گیری ارز فیات به چند قرن پیش و در کشور چین باز میگردد و در زمانیکه استان سی چوان این تصمیم را گرفت تا پول های کاغذی خود را چاپ نماید.
در ابتدا که این نوع ارز تولید می گردید به صورت ابریشم، طلا و یا نقره تولید میشد. اما پس از اینکه فردی به نام قوبلای خان به قدرت رسید توانست سیستم ارز فیات را در قرن سیزدهم میلادی راه اندازی نماید.
سیستم ارز فیات برای امپراتوری مغول بسیار گران در آمد به طوری که بسیاری از تاریخ شناسان هزینه کردن های بی رویه این ارز و همچنین تورم بسیار بزرگ و قدرتمند این ارز یکی از مهمترین دلایل سقوط امپراتوری مغول می دانند.
در قرن هفدهم میلادی در اروپا و همچنین در بسیاری از کشورها مانند کشور اسپانیا، هلند و سوئد استفاده گردید. سیستم ارزی فیات در کشور سوئد سقوط نمود و دولت کشور سوئد استاندارد نقره را به جای آن قرار داد.
در دو قرن گذشته فرانسه و همچنین مستعمرات ۱۳ گانه که در آمریکای شمالی می باشند نیز این سیستم ارزی را مورد استفاده قرار دادند و همچنین بعد ها نیز دولت فدرال ایالت متحده امریکا نیز از این سیستم ارزی استفاده نمود.
در قرن بیستم میلادی دولت کشور امریکا مجددا به سیستم پول کالایی یا همان ارز های امروزی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ میلادی دولت امریکا مبادله پول های کاغذی با طلا را به صورت کامل متوقف نمود.
در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیسجمهور آن زمان ایالات متحده یعنی ریچارد نیکسون استاندارد طلا را به صورت کامل کنار گذاشت.
ارز فیات یا همان پول های بی پشتوانه و استاندارد طلا
استاندارد طلا استانداردی می باشد که این اجازه را به اسکناس های کاغذی می دهد تا آنها بتوانند به طلا تبدیل شوند. اگر بخواهیم این موضوع را به طور دیگری بیان کنیم میتوانیم بگوییم که پشتوانه تمامی پول های کاغذی یا همان ارز های کالایی منابع محدود طلا بودند که این منابع توسط دولت ها نگهداری می شدند.
با استفاده از سیستم ارزی با پشتوانه طلا دولت ها می توانستند در صورتی که ذخایر طلای بالایی داشته باشند مقدار جدیدی از ارز را به بازار معرفی نمایند. نوع سیستم ارزی نمیگذاشت تا دولتها بتوانند پول تولید بنمایند.
از طرف دیگر در صورت استفاده از سیستم ارز فیات پول دیگر این قابلیت را نداشت تا به دارایی یا کالای بخصوصی تبدیل شود.
همچنین مقام های کشور می توانستند با استفاده از ارز فیات بر روی ارزش ارزها و پول های ملی تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور متصل نمایند. در این نوع سیستم ارزی، دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور مهم ترین نقش را در مقابله با رویدادهای مالی مختلف داشتند.
افرادی که طرفدار استاندارد طلا هستند به این موضوع معتقد می باشند که سیستم ارزی فیات به دلیل اینکه از یک دارایی فیزیکی و با ارزش پشتیبانی میشود از ثبات و پایداری بسیار بیشتری نسبت به سایر سیستم های ارزی برخوردار می باشند.
از سوی دیگر افرادی که طرفدار سیستم ارزی فیات یا همان پول های بی پشتوانه بودند این عقیده را داشتند که قیمت طلا خود به تنهایی از ثبات و پایداری چندانی برخوردار نمی باشد.
در حالت کلی هر دو نوع سیستم ارزی دارای نوسانات مختلفی می باشند، اما در سیستم ارز فیات دولت در هنگام مشکلات اقتصادی این قابلیت را دارد که اقدامات بیشتر و بهتری را انجام دهد.
بررسی مزایا و معایب ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه
در حالت کلی ارز فیات دارای مزایا و معایب مختلفی می باشد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم. یکی از مزایای ارز فیات این می باشد که هیچ گونه تاثیری از کسری کالا یا دارایی های فیزیکی مانند دارایی طلا نمی پذیرد.
یکی دیگر از مزایای ارز فیات این می باشد که برای تولید ارز فیات نسبت به تولید ارز کالایی از نظر اقتصادی هزینه برمیدارد. یکی دیگر از مزایای ارز فیات که در قبل هم به آن اشاره نمودیم این است که به دولت ها و بانک های مرکزی این اجازه را می دهد تا بتوانند در بحران ها و مشکلات اقتصادی انعطاف بیشتری داشته باشند.
یکی دیگر از مزایای ارزشیابی این می باشد که با استفاده از ارزشیابی توسط بسیاری از کشورها مبادلات بین المللی بسیار آسان ارزهای فیات (Fiat) تر و راحت تر می شود.
از دیگر مزایای ارز فیات میتوان به این موضوع اشاره نمود که ارز فیات برخلاف طلا نیازمند نگهداری و محافظت نمی باشد و همچنین هزینه کمتری را در بر دارد.
یکی از معایب ارز فیات این می باشد که فاقد ارزش ذاتی هستند در واقع این نوع ارز ها به دولت ها این امکان را می دهند تا از هیچ چیز پول تولید نمایند و به همین دلیل باعث میشود تا در کشورها تورم های بسیار زیادی رخ دهد و در نهایت منجر به سقوط و از بین رفتن سیستم اقتصادی یک کشور شود.
در حالت کلی با توجه به نمونه های تاریخی می توان گفت که ارز فیات و به کار گرفتن آن معمولاً باعث میشود تا نظام ها و سیستم های اقتصادی کشورها سقوط نمایند و آن کشور دچار بحران اقتصادی بسیار شدیدی شود.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال دارای یک نوع تفاوت می باشند و آن این است که ارز فیات تا حدودی توسط دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور قابل کنترل و پیگیری می باشد.
ولی ارز های دیجیتال توسط هیچ دولت و یا ارگانی و یا بانکی قابل کنترل و پیگیری نمی باشند.
پول فیات Fiat چیست؟ چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
پول وسیلهای ارزشمند است که میتوان با استفاده از آن تراکنش انجام داد و آن را مبادله کرد. پول واحد سنجش قیمت و ارزش هر محصول یا خدماتی محسوب میشود. ارزهای مختلف از جمله پول فیات و ارزهای دیجیتال انواع مختلف پول هستند که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند و وجوه مشترک و متفاوت بسیاری دارند. واحدهای مالی فیات رو به زوال هستند و کمکم با ارزهای دیجیتال جایگزین میشوند.
- 1) مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
- 2) پول فیات چیست؟
- 3) ویژگیهای پول
- 4) تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
- 5) آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
- 6) کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است
ارز فیات یکی از ابتداییترین مفاهیم بازارهای مالی است که در بازار سهام، بازار ارز دیجیتال و… استفاده میشود. به بیان ساده میتوان گفت این نوع ارز همان واحدهای مالی سنتی است که کشورهای مختلف به عنوان سکه و اسکناس وارد بازار میکنند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم ماهیت این پولها چیست، ارزش آنها از کجا تأمین میشود و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارند.
مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
پول پیشنیاز انجام تراکنش و نماد ارائهدهنده ارزش است که توسط عموم مردم پذیرفته شده. تمدنهای اولیه از داراییهای مختلفی چون گاو، بز و شتر به عنوان پول استفاده میکردند. آنها به مرور زمان یاد گرفتند از داراییهای ماندگارتری مانند صدف یا نمک به عنوان واحدی مالی برای انجام معاملات خود استفاده کنند. بعد از آن تمدنها پیشرفتهتر شدند و سکه ضرب کردند. پیشرفت در زمینه خلق پول همچنان ادامه داشت و به پول فیات و بعد از آن هم به ارز دیجیتال رسید.
تاریخ نشان میدهد که پول در دورههای مختلف تکامل پیدا کرده و حتی نوع آن نیز تغییر کرده است. ارز دیجیتال هم پول جدید است که به کمک فناوری بلاکچین توسعه داده شده و توسط هیچ نهادی کنترل نمیشود. این ارزها در آینده جایگزین ارزهای فیات خواهند شد.
پول فیات چیست؟
ارز فیات به عنوان متداولترین پولی که در سراسر جهان در گردش است، شناخته میشود. بسیاری از افراد فقط اسکناسها و سکههای فیات را میشناسند و حتی کودکانی که هنوز چیزی از معامله نمیدانند هم متوجه میشوند که اسکناس وسیله ارزشمندی است!
ارزهای فیات توسط حکومتها ایجاد شدهاند و پشتوانه ارزشمند و ارزش ذاتی ندارند. پشتوانه پول فیات دولت یا حکومتی است که آن را ایجاد کرده و تا حد زیادی روی تعیین قیمت آن تأثیر دارد؛ البته عوامل دیگری چون میزان عرضه و تقاضا در بازار و ثبات دولت هم در تعیین ارزش واحدهای مالی فیات موثر هستند.
ارزهای فیات تمام ویژگیهای پول را دارند، بنابراین میتوانند در تراکنشها و معاملات مورد استفاده قرار بگیرند. از طرفی، چون پشتوانه حکومتی و دولتی دارند، معمولا توسط دو طرف معامله در یک قلمرو اقتصادی پذیرفته میشوند. البته تورم یکی از دشمنان پول فیات است که هم ارزش آن را کاهش میدهد و هم باعث میشود مردم نسبت به آن بیاعتماد شوند و پولهایشان را به داراییهای دیگر تبدیل کنند.
پولهای فیات توسط دولتها و حکومتها کنترل میشوند؛ بنابراین آنها میتوانند به روشهای مختلف در روند تراکنشهای کشور و ارزش واحد مالی آن دخالت داشته باشند. به عنوان مثال حکومتها میتوانند در زمان کسری بودجه، پول چاپ کنند یا حباب ارزش ایجاد کنند. همچنین میتوانند از طریق سیستمهای بانکی متمرکز بر درآمد مردم نظارت داشته باشند و مالیات بگیرند.
ویژگیهای پول
پول فیات و ارزهای دیجیتال همگی وسیلهای برای انجام تراکنشها و ایجاد ارتباطات مالی بین انسانها هستند. پولها برای اینکه قابلیت استفاده در تراکنشهای مختلف را داشته باشند، به سه ویژگی مهم نیاز دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. همچنین بررسی میکنیم که کدام یک از پولهای فیات یا دیجیتال این ویژگیها را دارند.
1. ابزاری برای ذخیره ارزش
تصور کنید شما یک بن خرید صد هزارتومانی از یک فروشگاه دارید. اگر پول فیات واقعا یک ابزار برای ذخیره ارزش باشد، یعنی اهمیتی ندارد که شما امسال از بن خرید خود استفاده میکنید یا سال آینده؛ در هر صورت این بن ارزش یکسانی خواهد داشت و شما میتوانید با استفاده از آن کالاهای مشخصی را خریداری کنید.
اگر این ویژگی وجود نداشته باشد، انسانها دیگر تمایلی به استفاده و نگهداری از پول ندارند و ترجیح میدهند اگر پولی به دست میآورند، در کوتاهترین زمان ممکن آن را به یک شیء دیگر تبدیل کنند تا از ارزشش کاسته نشود. ارزهای فیات برای مردم قابل اعتماد هستند و به همین دلیل به عنوان ابزار معاملاتی مورد استفاده قرار میگیرند، اما در حال حاضر مشکلاتی چون تورم و سیاستهای پولی غلط باعث شده که ارزش آنها روز به روز کمتر شود.
استیبل کوینها یکی از انواع ارزهای دیجیتال هستند که برای ذخیره ارزش مورد استفاده قرار میگیرند. این کوینها معمولا پشتوانهای مانند طلا یا دارایی ارزهای فیات (Fiat) ارزشمند دیگری دارند و قیمتشان باثبات است. سایر ارزهای دیجیتال نوسانهای قیمتی بسیاری را تجربه میکنند و هنوز به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای ذخیره ارزش شناخته نمیشوند.
2. ابزاری برای معامله و قابل تبدیل
هرچیزی که به عنوان یک ابزار پرداخت و معامله مورد استفاده قرار میگیرد، باید توسط عموم مردم پذیرفته باشد. اگر به خاطر داشته باشید، در دهه هشتاد اسکناسهای سریال برره به صورت واقعی چاپ شدند و بچهها خیلی دوست داشتند این اسکناسها را بخرند. افرادی که این اسکناسها را داشتند، نمیتوانستند با آن از مغازه چیزی بخرند، با وجود اینکه این کاغذها ارزش داشتند و بچهها برای خریدشان پول پرداخت کرده بودند. در بهترین حالت بچهها میتوانستند داخل مدرسه یا با دوستانشان با استفاده از اسکناسهای سریال برره معامله انجام دهند!
ارزهای دیجیتال در سالهای نزدیک به ۲۰۱۰ شبیه به اسکناسهای برره بودند و کسی آنها را نمیپذیرفت! همه تصور میکردند این پولها تقلبی هستند و ارزشی ندارند، اما به مرور زمان مردم آنها را پذیرفتند و برای سرمایهگذاری و انجام تراکنش از آنها استفاده کردند. البته هنوز مقبولیت ارزهای دیجیتال در میان مردم به حد مطلوب نرسیده است. افراد بسیاری وجود دارند که نمیدانند ارز دیجیتال چیست و چطور میتوانند از آن به عنوان پول استفاده کنند.
پول فیات ویژگی پذیرش عمومی را دارد، ارزهای فیات کشورهای مختلف در همان کشور ارزشمند تلقی میشوند. حتی اگر دارندگان یک ارز فیات بخواهند پولشان را در کشور جدیدی خرج کنند، به راحتی میتوانند در صرافی آن را به یک واحد مالی جدید تبدیل کنند.
واحد سنجش ارزش و قیمتگذاری
یک واحد مالی باید قابلیت تعیین ارزش خدمات و محصولات مختلف در سراسر یک قلمرو اقتصادی را داشته باشد. به عنوان مثال همه ما میدانیم که یک بستنی ده هزار تومانی نسبت به یک شکلات هزار تومانی ارزشمندتر است.
در ارزهای فیات، سیاستهای بانک مرکزی ارزش پول و به دنبال آن قیمت خدمات و محصولات را تعیین میکند. به عنوان مثال بانک مرکزی میتواند با تعدیل نرخ بهره یا چاپ اسکناسهای جدید، ارزش پول را تغییر دهد. اما ارزش در بازار ارزهای دیجیتال اینگونه تعیین نمیشود و ارزش هر کوین یا توکن به قیمتهای رایج در بازار بستگی دارد. به عنوان مثال ویتالیک بوترین اکنون نمیتواند با افزایش تعداد اترها، ارزش هر اتر را کاهش دهد.
سایر ویژگیهای پول
در قسمتهای قبلی به سه مورد از مهمترین ویژگیهای پول اشاره کردیم و مقایسهای بین ارزهای دیجیتال و فیات انجام دادیم. در ادامه سایر ویژگیهایی که پول باید داشته باشد را میخوانید:
- پول باید قابلیت تقسیم به واحدهای کوچکتر را داشته باشد؛ به عنوان مثال در ایران ریال واحد کوچکتر تومان است یا ساتوشی واحد تقسیمکننده بیت کوین محسوب میشود.
- پول باید قابل حمل باشد، چه به صورت فیزیکی و چه به صورت الکترونیکی و مجازی.
- ابزاری که به عنوان پول مورد استفاده قرار میگیرد، باید بادوام باشد و از بین نرود.
- تمام اسکناسها، سکهها یا هر آنچه نماد یک واحد مالی است باید ویژگیهای کاملا یکسان داشته باشند.
- عرضه پول باید محدود باشد.
تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
در قسمتهای قبل ارزهای دیجیتال و فیات را از نظر ویژگیهای پولی با یکدیگر مقایسه کردیم. در این بخش عملکرد هرکدام از این دو نوع پول متداول در جهان امروز را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.
مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال از نظر روش صدور (چاپ یا استخراج) و حاکمیت
یکی از مهمترین نقطه ضعفهای ارز فیات این است که ارزش ذاتی ندارد. ارزش پولهای فیات تا حد زیادی به مقامات مرکزی مانند دولتها و بانکهای مرکزی و تصمیماتی که درباره سیاستهای پولی و مالی میگیرند، بستگی دارد. برای چاپ پول فیات تنها کافی است بانک مرکزی دستور بدهد و به هر تعدادی که نیاز دارد، اسکناس جدید چاپ کند.
ارزهای دیجیتال ارزش ذاتی خود را از بلاکچین توسعهدهندهشان به دست میآورند. بلاکچین هم سیاستهای مالی شفافی دارد که در پایگاه کد پروتکل بلاکچینی ثبت شده است. بسیاری از ارزهای دیجیتال سیاست مالی منحصر به فردی ندارند و تنها از مکانیزمهای حاکمیت و اجماعی که بلاکچین دارد، پیروی میکنند. بنابراین توسط هیچ نهادی کنترل نمیشوند و ارزششان به تصمیم و سیاستگذاری نهاد خاصی وابسته نیست.
هر پروتکل ارز دیجیتال منبع محدودی از کوینها را در اختیار شبکه قرار دادهاند و ماینرها میتوانند با الگوریتمهای اثبات کار یا اثبات سهام آنها را استخراج کنند.
تراکنشهای ارز دیجیتال و ارز فیات
تراکنش با پول فیات یا به صورت نقدی انجام میشود یا به زیرساختهای بانکداری سنتی نیاز دارد. در تراکنشهای فیات، یک واسطه بین دو طرف معامله وجود دارد که تراکنش را انجام میدهد و روی آن نظارت میکند. برخی از سرویسها خدمات انجام تراکنش در سطح ارزهای فیات (Fiat) بینالملل را فراهم کردهاند و اگر طرفین معامله در دو نقطه مختلف جهان حضور داشته باشند، برای انتقال پول باید کارمزد زیادی برای انجام این تراکنش بپردازند و مدتی هم منتظر بمانند.
تراکنشهای ارز دیجیتال در شبکههای بلاکچین و بدون نیاز به واسطه متمرکز انجام میشوند. کامپیوترهای عضو شبکه (نود) تراکنشها را تایید میکنند. کاربران شبکههای بلاکچین برای انجام تراکنشهایشان آزادی بیشتری دارند، چون واسطهای وجود ندارد و هیچ نهادی بر جزئیات تراکنشهایشان نظارت نمیکند. قراردادهای هوشمند هم برای ایجاد اعتماد بین در طرف ناشناس در معامله مورد استفاده قرار میگیرند.
آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
این دو نوع پول در برخی از ویژگیهایی که در ادامه بیان میکنیم، مشترک هستند:
- هر دو نوع پول از واحدهای کوچکتری تشکیل میشوند و میتوان آنها را خرد کرد.
- ارزش اصلی هر دو نوع پول از پذیرش گسترده توسط مردم ایجاد شده است.
- در حال حاضر هر دو نوع پول به عنوان روشهای پرداختی مورد استفاده قرار میگیرند، یعنی با پرداخت آنها میتوانید خدمات و محصولاتی را خریداری کنید.
- هر دو نوع ارز برای ذخیره ارزش و سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرند.
کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است
همانطور که سالهاست دیگر از سکههای طلا و نقره برای پرداخت هزینهها استفاده نمیکنیم و فقط میدانیم قبلا به عنوان پول استفاده میشدند، نسلهای بعدی هم فقط نام ارزهای فیات را در کتابهای تاریخ میخوانند و از آن استفاده نخواهند کرد. ارزهای دیجیتال واحدهای مالی بعدی هستند که بشر از آن برای خرید و فروش و حفظ ارزش داراییهای خود استفاده میکند. اکنون این ارزها بیشتر به عنوان روشی برای سرمایهگذاری شناخته میشوند، اما در آینده حتی برای خرید کوچکترین محصولات از سوپر مارکت هم از آنها استفاده خواهیم کرد.
گروه داموند از متخصصین حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین تشکیل شده است و تلاش میکند تمام مفاهیم بازار ارزهای دیجیتال را به زبان ساده ارائه دهد. به کمک داموند میتوانید دانش خود در زمینه بازار ارزهای دیجیتال را کامل کنید و یک تریدر حرفهای باشید.
ارز فیات چیست؟+تفاوت Fiat Currency با ارزهای دیجیتال
ارزهایی که هیچ کالای دیگری پشتوانه آنها نباشد به عنوان ارز فیات شناخته می شوند. یورو، پوند، ین و سایر ارزهای اصلی همگی ارزهای فیات محسوب می شوند.
از استاندارد طلایی تا ارز فیات
در سال 1971، ایالات متحده رسما به استاندارد طلا پایان داد. به جای دلاری که مقدار مشخصی طلا را نشان می دهد، دلار آمریکا اکنون بر اساس عرضه و تقاضا و اعتقاد به دولت ایالات متحده ارزش گذاری می شود.
بنابراین، ارزهای اقتصادهای توسعه یافته تر مانند ایالات متحده، ژاپن، اتحادیه اروپا و سایرین معمولاً با ارزش ترین هستند. کشورهایی که دارای بی ثباتی یا اقتصاد توسعه نیافته هستند، معمولاً ارزهای با ارزش کمتری دارند.
در برخی موارد، این کشورهای کوچکتر کمتر توسعه یافته حتی ارز خود را صادر نمی کنند. و اگر تصادفاً این کار را انجام دهند، معمولاً آن را با ثبات تر یک اقتصاد توسعه یافته مرتبط می کنند. به عنوان مثال، اکثر کشورهای حوزه کارائیب، ارزهای خود را به دلار آمریکا متصل می کنند، زیرا بیشتر اقتصاد آنها توسط گردشگران آمریکایی تامین می شود. لبنان واحد پول خود را به پوند انگلیس متصل می کند. بیشتر کشورهای آفریقایی به یورو پایبند هستند.
اثرات جانبی ارز فیات
هدف از انجام این کار حفظ ثبات بیشتر اقتصاد آنها است. با این حال، یک نقص وجود دارد. سیاست اقتصادی اعمال شده توسط کشورهای دارای ارز ذخیره مانند ایالات متحده یا اتحادیه اروپا در نهایت به این کشورهای کوچکتر می رسد. آنها حرف کمی دارند و مجبور می شوند با دستی که با آنها برخورد می شود کنار بیایند.
علاوه بر این، ارزهای فیات همیشه در حالت نوسان هستند. ارزها با ارزش تر و کم ارزش تر می شوند. اگر به خارج از کشور سفر کرده اید و سعی کرده اید ارزهای خود را مبادله کنید، می دانید که دلار آمریکا دقیقاً برابر با یورو یا پوند یا هر ارز دیگری نیست.
زمانی که ارزها توسط کالاهایی مانند طلا یا نقره حمایت می شدند، این پدیده وجود نداشت. قرن ها پیش، جهان موافقت کرد که تجارت طلا را تسهیل کند. هر کشور تعیین می کرد که ارزش یک اونس طلا به واحد پول خود چقدر است.
این استانداردسازی باعث حذف نرخ ارز شد. بنابراین، اگر میخواهید پوند انگلیس خود را به دلار آمریکا تبدیل کنید، تنها چیزی که باید بدانید این است که دولتهای بریتانیا و آمریکا گفتهاند یک اونس طلا چند پوند و دلار است.
ارز فیات امروز
با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و ایجاد چشم انداز ژئوپلیتیکی جدید، برندگان جنگ هماهنگ شدند تا از طرح بازی اقتصادی جدید رونمایی کنند. در ابتدا برنامه این بود که دلار آمریکا با طلا با نرخ 35 دلار در هر اونس مبادله شود. سپس واحد پول هر کشور دیگری به دلار آمریکا گره می خورد.
با این حال، این سیستم در سال 1971 زمانی که رئیس جمهور نیکسون قابلیت تبدیل دلار به طلا را قطع کرد، کنار گذاشته شد. در این لحظه فیات ها متولد شدند.
محبوبیت ارز فیات افزایش یافت زیرا به دولت ها و به ویژه بانک های مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد می دهد. با ارزهای فیات تحت اختیار خود، بانک های مرکزی می توانند بر عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره نظارت کنند.
هدف این رویکرد جدید به حداقل رساندن اثرات چرخه های رونق و رکودی بود که اقتصادها قبلاً از آن عبور می کردند. بانکهای مرکزی میتوانند نرخهای بهره را تغییر دهند یا عرضه پول را محدود کنند تا رشد را تشویق یا محدود کنند.
با این حال افزایش کنترل دولت بر اقتصاد همیشه پایدار نبوده است. ارزهای فیات همیشه قابل اعتماد نیستند. آنها را می توان بیش از حد دستکاری ارزهای فیات (Fiat) کرد و هنگامی که از کنترل خارج شدند، کشیدن افسار دشوار می شود.
تورم اجتناب ناپذیر است
یکی از مشکلات کلیدی ارزهای فیات افزایش ریسک تورم است. نمونه های انگشت شماری در طول تاریخ وجود دارد که بانک های مرکزی از قدرت خود سوء استفاده کرده اند.
زیمبابوه خانه یکی از بدترین بحران های تورمی در تاریخ مدرن بود. برای جلوگیری از رکود اقتصادی در اوایل دهه 2000 ، بانک مرکزی زیمبابوه شروع به چاپ پول با نرخ نجومی کرد. در پایان این اتفاق ناگوار، ارز زیمبابوه 99.9 درصد از ارزش خود را از دست داد. آنقدر از کنترل خارج شد که بانک مرکزی مجبور شد اسکناس 100 تریلیون دلاری منتشر کند.
امروزه کشورهای زیادی وجود دارند که با مشکلات تورمی خود در نتیجه نفوذ بیش از حد دولت دست و پنجه نرم می کنند. نرخ تورم ونزوئلا 2000 درصد است، در حالی که لبنان حدود 200 درصد است. پول آرژانتین نیمی از ارزش خود را از دست داده است و ارز ترکیه یک سوم از ارزش خود را از دست داده است.
متأسفانه شهروندان عادی در این کشورها بیشترین آسیب را می بینند. کسانی که پس انداز زندگی خود را در حساب بانکی دارند، ممکن است یک روز از خواب بیدار شوند و ببینند که پول کشورشان نیمی از ارزش خود را از دست می دهد. این دقیقاً همان چیزی است که در سال 1994 در یوگسلاوی اتفاق افتاد . نرخ تورم ماهانه این کشور به 313,000,000% رسید و قیمت ها در اوج خود هر 1.4 روز دو برابر می شد.
تفاوت ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال
حتی اگر یک شبه نباشد، تورم می تواند به آرامی در طی چند دهه اتفاق بیفتد.
وقتی دولتها پول بیشتری چاپ میکنند، ارزش پول موجود در حسابهای بانکی شهروندان، ارزش خانههایشان و بسیاری از داراییهای دیگر را کاهش میدهند. برعکس قیمت تمام شده کالاها و کالاها افزایش می یابد. افراد کم درآمد بیشترین ضربه را از تورم وارد می کنند.
در ایالات متحده تقریباً دو برابر بیشتر از رکود بزرگ سال 2008 پول در گردش است. نه تصادفی، درست پس از رکود بزرگ، اولین ارز دیجیتال جهان، بیت کوین ، ایجاد شد. بیت کوین در تلاش بود تا با بیش از حد بانک های مرکزی مبارزه کند.
امروزه هزاران ارز دیجیتال وجود دارد. نامیدن برخی از این «ارزها» ممکن است اشتباه باشد. ارزهای رمزنگاری شده مانند Dogecoin ، Shiba Inu، و بسیاری دیگر از memecoin ها هیچ کاربرد واقعی ندارند و هیچ کاری برای حل مشکل فیات انجام نمی دهند.
در حالی که برخی دیگر از ارزهای رمزنگاری شده اهداف مختلفی مانند اتریوم و قراردادهای هوشمند آن را انجام می دهند، طراحی اولیه بیت کوین به عنوان یک پناهگاه امن برای کسانی است که می خواهند از بانک های مرکزی دوری کنند.
افرادی که به بیت کوین اعتقاد دارند، آن را به عنوان همه چیزهایی که ارزهای فیات نیستند، می دانند: عرضه محدودی دارد. نمی توان آن را دستکاری کرد و متکی به هیچ مرجع حاکمیتی نیست. امیدواریم از مطالعه این مقاله در جت تک لذت برده باشید!💖
آشنایی با ارز فیات
پول فیات، ارزی است که توسط بانک های مرکزی ضرب می شود و از هیچ گونه پشتوانه مادی مانند طلا و نقره برخوردار نیست و تنها پشتوانه آن بانک مرکزی است که آن را ضرب کرده است. ارزش ارزهای فیات به رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات اقتصاد یک کشور، ضریب آنها بستگی دارد تا به ارزش کالاها. اکثر ارزهای فیات مدرن، از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای اصلی جهان، پول کاغذی هستند.لغت Fiat، برگرفته شده از یک کلمه لاتین به معنی "بگذارید انجام شود" میباشد. ارزش ارزهای فیات تنها به دلیل پشتوانه بانک مرکزی از آن است و به خودی خود فاقد ارزش هستند.
مبادله کالا با کالا
در ابتدا مردم به کارهای کشاورزی، دامپروری یا ساخت تجهیزات می پرداختند و برای رفع نیازهای خود از آنها برای مبادله کالا با کالا استفاده می شد، اما این سیستم با دو مشکل عمده مواجه بود. اولین مشکل اصلی نبود سیستم رتبه بندی است. به این ترتیب کالاها با کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی خود مبادله می شوند. مشکل دیگر نبود وسیله مبادله بود و به این ترتیب کالاهایی که با یکدیگر مبادله می شد کالاهایی بودند که در خود ارزش ذاتی داشتند. به این ترتیب مردم تنها حاضر به تعویض کالاهای خود با این اقلام بودند.
تبادل از طریق از سکه و نقره
همانطور که قبلا توضیح دادیم، سیستم مبادله کالا با کالا با مشکلاتی مواجه شد که بعدها جای خود را به ضرب سکه های طلا و نقره داد. ضرب سکه های طلا و نقره را می توان اولین تلاش در ساخت ابزار مالی دانست. این سکه ها تنها توسط دولت ها و بانک های مرکزی ضرب می شد و به دلیل مقاومت در برابر فرسایش و سایر خطرات، گزینه مناسبی برای تبدیل شدن به ابزار مالی محسوب می شد. اما این روش دارای نقاط ضعفی نیز بود. به عنوان مثال، یافتن منبع کافی از مواد معدنی مورد نظر برای ضرب سکه و دشواری حمل و نقل از جمله مشکلات این سیستم بود. به عنوان مثال، اموال و ارزهای تجار در طول مسیر در معرض خطر سرقت توسط راهزنان قرار داشت. علاوه بر این، نگهداری و ایمن سازی دارایی ها مشکل بود.
سیستم نقدی و اعتباری
تاکنون متوجه شده ایم که در کنار مزایای استفاده از سکه طلا به عنوان وسیله مبادله، مبادلات از طریق سکه دارای اشکالاتی نیز بوده و نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی برای رفع این مشکلات ایجاد شده اند. به این ترتیب سازمان های مذکور نسبت به دارایی ها و سکه های دریافتی رسید یا صورتحساب صادر می کردند. به این ارزهای فیات (Fiat) ترتیب که مسئولیت نگهداری و حفظ دارایی ها را بر عهده داشتند و دارندگان رسید می توانستند در شهرهای مختلف به این مراکز مراجعه کنند و در ازای نمایش فیش ها، سکه های طلا یا نقره دریافت کنند. با گذشت زمان این مسئولیت فقط بر عهده سازمان های دولتی بود و رسمی ترین شکل این روش پس از ارزهای فیات (Fiat) جنگ جهانی دوم در قرارداد برتون وودز رخ داد. بر اساس این قرارداد، طلا برای حمایت از پول اجباری دولت ها انتخاب شد و در نتیجه هر کشوری توانست اسکناس های خود را به طلا تبدیل کند. در ادامه به مزیت ها معایب ارز فیات می پردازیم.
مزیت های ارز فیات
ارز فیات در صورتی می تواند ارز موثری باشد که بتواند نقش هایی را که اقتصاد یک کشور برای سیستم پولی-مالی خود به آن نیاز دارد، ایفا کند. این نقش ها می توانند ذخیره ارزش و سهولت مبادله باشند. علاوه بر این، در مقایسه با ارزهای دارای پشتوانه کالا مانند طلا، بسیار مقرون به صرفه است زیرا شامل هزینه های استخراج و ضرب فلزات نمی شود. ارزهای فیات در قرن بیستم بسیار کارآمد شدند، زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال محافظت از اقتصاد خود در برابر اثرات طبیعی ویرانگر چرخه رونق و رکود تجاری بودند. از آنجایی که ارزهای فیات کمیاب نیستند و عرضه محدودی دارند، بانک مرکزی کنترل بیشتری بر عرضه دارد و این امر باعث می شود تا عناصر مختلف اقتصادی از جمله عرضه، نقدینگی، تورم و سرعت گردش پول را مدیریت کند.
فضای ارزهای دیجیتال، غبرمتمرکز محسوب می شود و به معنای این است که توسط هیچ دولت و ارگانی مورد نظارت قرار نمی گیرد، برای مثال تراکنش های داخل شبکه بیت کوین توسط ماینر ها مورد پردازش و تایید قرار میگیرند. اما ارز فیات توسط دولت و بانک مرکزی مورد کنترل و نظارت قرار می گیرد. در شبکه ارز فیات، تمامی تراکنش ها و نقل و انتفالاتی که صورت می گیرد در شبکه بانک مرکزی ذخیره می شود، که فقط دولت بر آن نظارت دارد و توسط هیچ کدام از افراد جامعه فابل مشاهده و پبگیری نیست. اما در دنیای ارزهای دیجیتال، تمامی تراکنش ها همانند ایجاد تراکنش، که صورت می گیرد، به صورت شفاف قابل پیگیری است. شما می توانید برای اطلاع از قیمت رمز ارزها به صفحه قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال مراجعه کنید.
5 1 0 0.0
ارز فیات (Fiat currency) چیست؟
همان گونه که میدانید، این روزها، بحث و تبادل اطلاعات در رابطه با ارزهای دیجیتال بسیار پر طرفدار است. ارزهایی که در حال جایگزین شدن با پدران خود، برای مبادلات مادی، مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله، تیم توکن باز قصد دارد در رابطه با ارزهای فیات صحبت کند. شناخت هر چه بیشتر پیشینه ارزهای فیات، به ما کمک میکند تا زمینهسازیهای ارزهای دیجیتال را بهتر درک کنیم. پس ارزهای فیات (Fiat) با ما همراه باشید.
مفاهیم کلی:
ارز فیات چیست؟
ارز فیات را میتوان اینگونه بیان کرد که واحد پول رایج هر کشور محسوب میشود. به طور مثال: واحد پولی کشور ایران ریال و آمریکا دلار است. نکتهی جالب درمورد این ارزها آن است که اگرچه اغلب مردم بر این باورند که پشتوانهٔ ارزهای فیات فلزات گران بهایی چون طلا و نقره محفوظ در خزانه داری هر کشور محسوب میشود، اما آنان هیچگونه پشتوانهای ندارند. کلمهٔ فیات (Fiat) برگرفته از یک کلمه با ریشهی لاتین بوده که معنای آن ” باید بشود” میباشد.
باید بر این موضوع واقف آییم که اعتبار و ارزش پولهای فیات وابسته به ثبات اقتصادی هر کشور و همینطور وابسته به میزان عرضه و تقاضای مردم آن کشور دارد. به بیان سادهتر، این ارزها اعتبار و ارزش خود را از دولت چاپ کنندهی آن اخذ میکنند.
درمورد ارزهای فیات میتوانیم اینگونه بگویم که دارای هیچ ارزش فیزیکی نیستند و صرفاً یک تکه کاغذ یا سکه میباشند که در سراسر دنیا برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایهگذاری در درون کشورها و یا خارج از محدوده کشورها از آنان بهره جویی میشود. یکی از اصلیترین مشکلات این ارز آن است که امکان چاپ بدون محدودیت این ارزها موجب عرضهٔ بیرویه و افزایش تورم خواهد شد.
تاریخ پیدایش ارزهای فیات
پیدایش ارزهای فیات به قرن ها قبل در کشور چین برمیگردد. به گونه ای که یک ایالت در چین در قرن 11ام میلادی، اقدام به استفاده و بهره وری از پول های کاغذی نمود. این ارزها را در ابتدا برای تبادل کالاهایی چون ابریشم، طلا و نقره بهره می جستند. اما در قرن 13ام ارزهای فیات، رسمی تلقی شدند.
این ارز پس از چهار قرن، یعنی در قرن 17 میلادی، توسط کشورهای اروپایی پذیرفته و وارد چرخه مبادلاتی شد.
در قرن 20ام ایالات متحده، به صورت محدود، بهره وری از ارزها را بر مبادلات کالا روی کار آورد که در سال 1933، سرانجام برای پایان دادن به این امر(استفاده از ارزهای کاغذی) برای مبادله از طلا بهره جست.
این رویه تا سال 1972 ادامه داشت، تا آنکه طلا به عنوان ارز از چرخه پولی خارج شد و تصمیم بر بهره جویی از سیستم ارزهای فیات گرفته شد. این امر از استقبال بسزایی بهره مند شد و همین امر سبب شد که سیستم ارزهای فیات در همه ی کشورها رواج پیدا کند.
مقایسه ارز فیات با رمز ارزها
لازم است بدانیم تنها وجه مشترک ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال، آن است که ارزهای فیات (Fiat) توسط یک کالای فیزیکی حمایت نمیشوند. این تنها وجه اشتراک این دو رمز ارز است. اما باید بدانیم که ارز فیات تحت تسلط دولتها و بانکهای مرکزی نظارت و کنترل میشوند. این درحالی است که بیشتر رمز ارزها به خاطر بهره جویی از بستر بلاک چین غیر متمرکز تلقی میشوند.
از دیگر تفاوت این ارزها آن است که چگونه خلق و تولید می شوند. باید بگویم ارزهای دیجیتال عرضه ی محدود دارند و کنترل شده تلقی می شوند. این درحالی است که ارزهای فیات تحت کنترل بانک ها و دولت ها هستند و با بررسی در صورت نیاز اقتصادی یک کشور می توانند هر قدر که نیاز باشد ارز فیات را به بازار تزریق کنند.
در دنیای ارز دیجیتال به علت منحصر به فرد بودن این ارزها، به این دلیل که هیچ مانندی در دنیای فیزیکال ندارند و هم اینکه بدون حد و مرز هستند موجب می شود، جذابیت مالی در تراکنشات بین المللی به وجود بیاید. اما باید دانست اگرچه این معاملات جذابیت وافری دارند، اما برخلاف سیستم ارزهای فیات پیگیری دشوارتر و تقریباً غیرممکنی را دارند.
از سوی دیگر، بازار ارزهای دیجیتال به نسبت ارزهای فیات کوچکتر بوده و همین امر موجب آن شده که بیثباتتر از بازارهای سنتی باشد. این موضوع قادر است یکی از علل عدم پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال تلقی شود. اما در پی رشد و بلوغ اقتصاد ارزهای دیجیتال، نوسان های رمز ارزها نیز افت پیدا خواهد کرد.
باید بدانیم که ارزهای فیات به ذخایر فیزیکالی، من جمله ذخیره ملی طلا یا نقره یک کشور وصل نیستند. به همین جهت ممکن است به دنبال بروز تورم از ارزش آن روز به روز کاسته و کم شود یا حتی به علت در آمیختن اقتصاد یک جامعه به تورم، ارز فیات آن جامعه نیز به طور کامل بی ارزش شود.
پول بدون پشتوانه و نحوه ی کارکرد آن
باید بر این موضوع واقف آییم که علت ارزشمندی پول فیات صرفاً به جهت کوشش های دولت صادرکننده آن و به علت حفظ این ارزش یا توافق دو سوی مبادلهکننده بر روی آن است. در گذشته های دور، دولتها به جای ارزهای فیات از یک کالای فیزیکال با ارزش همانند طلا و نقره سکه ضرب کرده و از آن برای مبادلات خود بهره می جستند. اما با پیشرفت جوامع بشری در مبادلات، روشی جایگزین برای ضرب سکه ها در نظر گفته شد که چاپ اسکناسهای کاغذی بود. این اسکناس ها قادر بودند، برای میزان معینی از کالای فیزیکی بازخرید شوند. اما باید دانست که وضعیت پول فیات متمایز می باشد؛ زیرا پول بدون پشتوانه، از یک حمایت کننده فیزیکالی با ارزش، برخوردار نمی باشد. برای همین می توان گفت ارزهای فیات غیر قابل معاوضه و غیر قابل بازخرید می باشند.
مزایاو معایب
ارزهای فیات نیز دارای مزایا و معایبی هستند که در ذیل به طور مختصر به شرح آنها میپردازیم.
دیدگاه شما