«در کشور ما به دلیل فقدان زمینههای حقوقی لازم برای استفاده از تجارت الکترونیک از قبیل اسناد و امضای الکترونیک، عدم وجود سیستم انتقال الکترونیک وجوه، نبودن شبکه اصلی تجارت الکترونیک در کشور و سختافزارها و نرمافزارهای مربوط به آن، عدم اطلاع کافی موسسات کوچک و بزرگ از تجارت الکترونیک و نهایتاً کمبود دانش و فرهنگ استفاده از تجارت الکترونیک و شبکه اینترنت، استقرار این سیستم را با مشکلات عدیدهای روبرو میکند که امید است با توجه به تصویب قریب الوقوع قانون تجارت الکترونیک و آموزشهای الکترونیک، بسترسازی مناسب برای توسعه این علم نوین تجارت، توسعه بازرگانی خارجی و برنامه چهارم توسعه که متکی به صادرات است مهیا گردد.»
مزایا و تأثیرات هوش مصنوعی در تجارت الکترونیک چیست؟
هوش مصنوعی در تجارت الکترونیک با چنان سرعتی در حال رشد است که انتظار می رود درآمد هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به ۳۶.۸ میلیارد دلار در سراسر جهان برسد.
تجارت الکترونیکی در طی دهه های اخیر با جهش های فزاینده ای پیشرفت کرده است و امکان خرید یکپارچه و آسان را برای کاربران اینترنت را فراهم کرده است. مزایای متعدد بسترهای خرید آنلاین باعث شده، تعداد خریداران دیجیتالی در سال 2020 از 2 میلیارد نفر فراتر رفته و حدود 25 درصد از مردم جهان به صورت آنلاین خرید کنند.
یکی از فناوری های مهم که در تجارت الکترونیک بسیار مهم است، هوش مصنوعی است؛ امروزه فناوری هوش مصنوعی بیشترین تاثیر را در تجارت الکترونیک داشته و در سالهای آینده نیز این تاثیرات بیشتر نیز خواهد شد. هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل الگوی مصرف و پیشبینی نیازهای موجود، به سیستمعاملهای تجارت الکترونیک کمک میکند تا تقاضای آینده را پیشبینی کنند. این افزایش کارایی باعث کاهش هزینهها و بهبود عملکرد تجاری میشود. همچنین تکنیکهای فناوری هوشمصنوعی مانند تجزیه و تحلیل پیشرفته دادهها و یادگیری ماشین امکان تهیه ابزارهای هوشمند مدیریت و شناسایی تقلب و کلاهبرداری را فرآهم میکند و به شرکتها این امکان را میدهد تا از تجربیات قبلی برای افزایش امنیت تجارت مجازی خود استفاده کنند.
همچنین یافته ها نشان می دهد هوش مصنوعی در افزایش تلاش ها و فروش شرکت ها در بازاریابی بسیار موثر بوده است. علاوه بر رویکرد قیمت گذاری پویا، هوش مصنوعی می تواند تجزیه و تحلیل قوی و پیش بینی فروش را ارائه دهد. بررسی ها نشان می دهد اکثر سازمانهایی که از هوشمصنوعی در سیستم عاملهای تجارت الکترونیکی خود استفاده میکنند، تا سال 2023 حداقل 25 درصد افزایش رضایت مشتری را همراه با افزایش درآمد و کاهش هزینه خود به دست خواهند آورد. استفاده از فناوری هوش مصنوعی دو جنبه مثبت دارد. از یک طرف، وقتی در زمینههایی مانند کشف تقلب، بهینهسازی قیمت و تقسیمبندی مشتریان استفاده میشود، میتواند سبب افزایش کارایی تجارت شود. از طرفی دیگر این فناوری با ارائه توصیههایی در مورد محصول و ارائه شخصیسازی محتوا و بهبود قابلیتهای جستجو پتانسیل زیادی برای افزایش تجربه کاربر دارد.
درآمد 36 میلیارد دلاری هوش مصنوعی تا 2025
هوش مصنوعی در تجارت الکترونیک با چنان سرعتی در حال رشد است که انتظار می رود درآمد هوش مصنوعی تا سال 2025 به 36.8 میلیارد دلار در سراسر جهان برسد. همچنین طبق پیش بینی ها، سهم بازار هوش مصنوعی در خرده فروشی تجارت الکترونیک در سال 2027 به 23 میلیارد دلار برسد، این میزان در سال 2020، حدود 4 میلیارد دلار بوده است.
آمریکا و ژاپن پیشتاز تجارت الکترونیک در دنیا
بررسی ها نشان می دهد کشورهای ایالات متحده آمریکا با 9580 میلیارد دلار، ژاپن با 3416 میلیارد دلار، چین با 2604 میلیارد دلار، کره جنوبی با 1302 میلیارد دلار و انگلیس با 885 میلیارد دلار بیشترین فروش تجارت الکترونیک را در سال 2019 نصیب خود کرده اند و این کشورها بیشترین میزان استفاده از هوش مصنوعی در تجارت الکترونیک دنیا را داشته اد. گزارش اخیر آنکتاد ارزش تجارت الکترونیک مبتنی بر B2B را در سال 2019 چیزی در حدود 1/ 8 تریلیون دلار برآورد میکند که این میزان برابر 82 درصد از کل صنعت تجارت الکترونیک جهان- شامل فروش پلتفرمهای بازارگاهی آنلاین و تراکنشهای مبادله داده آنلاین- است. در این میان اما ایالاتمتحده آمریکا با غلبه بر ژاپن و چین، حاکمیت کل بازار تجارت الکترونیک را در اختیار دارد. همچنین برآورد فروش تجارت الکترونیک B2C در سال 2019 برابر 9/ 4 تریلیون دلار است که نسبت به سال 2018 رشد 11 درصدی داشته است این بررسیها نشان میدهد همچنان کشورهای چین، آمریکا و انگلستان بهعنوان سه کشور برتر جهان از نظر میزان فروش تجارت الکترونیک B2C شناخته میشوند.
علت یابی محبوبیت تجارت الکترونیکی
تجارت مفهومی نا آشنا برای انسان ها نیست، چرا کع از دیر باز، زمانی که انسان توانستند به این نقطه از تفکر برسند که می توانند چیزی بهتر و بیشتر داشته باشند و حتی از کالاهای یکدیگر استفاده کنند، شروع به ساختن مبانی تجارت کردند و در آن روز به روز پیشرفت کردند تا جایی که در دهه های اخیر، انواع تجارت با مدل های مختلف به منظور سود رسانی به فروشنده و خریدار ایجاد شد و این تلاش چنان صورت گرفت که این روزها با پیشرفت راه های ارتباطی، به عنوان تجارت الکترونیکی، شناخته می شود.
تجارت الکترونیکی، در واقع یک مدل از تجارت است که هم فروشنده ها به آن روی آورده اند و هم خریداران تلاش دارند از آن بهره مند شوند. تجارت الکترونیکی که انواع مختلفی دارد، در واقع بستری فراهم کرده تا خریداران بتوانند به طور آنلاین، به محصولات و خدمات خود دسترسی داشته باشند. قطعا این روش برای کاربران مفید تر خواهد بود.
در تجارت الکترونیک، فروشگاه ها و فروشنده ها می توانند سریعا افزایش پیدا کنند و این موجب رقابت سخت تری می شود و به همین دلیل، فروشنده ها سعی می کنند تا آن جا که امکان دارد قیمت خود را پایین بیاورند تا بتوانند نظر خریداران را جلب کنند.
بنابراین می توان گفت قیمت ها در تجارت الکترونیکی شکسته می شود. از طرفی، هزینه های واسط ها بیشتر اوقات حذف می شود و این موجب می شود که کاربر هزینه های اضافی نپردازد. از طرف دیگر همین کاهش واسطه ها موجب می شود که خود فروشنده نیز امکان تغییر قیمت و کاهش آن به مقدار زیادی داشته باشد و از این رو این جریان به سود هر دو طرف خواهد بود.
در تجارت الکترونیک با توجه به حذف تعدادی از واسطه ها و به دلیل اینکه هزینه های اولیه از قبیل هزینه مکان و . کم می شود ،حاشیه سود بیشتر است و فروشنده سود بیشتری می برد . علاوه بر این موارد می توان گفت بهره وری نیز بالاتر می رود چرا که خرید اینترنتی برای کاربر یک صرفه جویی چشم گیر در هزینه و زمان است که برای فروشنده نیز همین امتیاز مثبت وجود دارد.
زمانی که شما قصد خرید دارید می توانید سریعا چندین سایت را در کنار هم باز کنید و قیمت ها را مقایسه کنید، و بدین صورت بدون هیچ جابجایی فیزیکی و بعضا هزینه دار در کمترین زمان فروشگاه مورد نظر خود را پیدا می کنید.
از مهمترین ویژگی های تجارت الکترونیک می توان به حذف فاصله های جغرافیایی اشاره کرد، همچنین هیچ فروشگاهی به طور واقعی به طور 24 ساعته باز نیست مگر به شرط هزینه های اضافی، اما در تجارت الکترونیکی، وب سایت فروشگاهی شما به طور 24 ساعته در اختیار کاربران قرار دارد بدون اینکه نیاز باشد یک ریال اضافه خرج کنید. این ها دقیقا دلایلی است که به محبوبیت تجارت الکترونیکی و پیشرفت روز به روز آن انجامیده است.
تجارت الکترونیک در ایران!
تجارت الکترونیک در ایران و شاخههای متعدد آن در قرن حاضر از ضروریات چشم ناپوشیدنی میباشد. لذا برای استفاده از این فنآوری نوین، لازم است عوامل محیطی بعنوان زیربنا مورد بررسی، مطالعه و بازنگری قرار گیرند. برای رسیدن به این مهم لازم است ابتدا عوامل و در واقع موانع محیطی شناخته و اولویتبندی شوند، سپس ضریب اهمیت هر کدام را معین کنیم و با ارایه راه حل در نهایت الگویی جهت پیادهسازی مناسب تجارت الکترونیک ارائه نمائیم. در این طرح پژوهشی نیز سعی بر این شده است که به این هدف نیل شود.
برای تجارت الکترونیکی تعریفهای گوناگونی ارائه شده که اغلب آنها مبتنی بر تجربههای گذشته در استفاده از تجارت الکترونیکی بوده است. کمیسیون اروپایی در سال ۱۹۹۷ تجارت الکترونیکی را به این شکل تعریف کرد:
«تجارت الکترونیکی بر پردازش و انتقال الکترونیک دادهها، شامل متن، صدا و تصویر مبتنی است. تجارت الکترونیکی فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیک کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالبات دیجیتال، انتقال الکترونیک وجوه، مبادله الکترونیک سهام، بارنامه الکترونیک، طرحهای تجاری، بازاریابی مستقیم و خدمات پس از فروش را در بر میگیرد.»
وزارت صنایع و تجارت ژاپن هم در تعریفی که از این مقوله ارائه داده آورده است:
«تجارت الکترونیکی که تا چندی قبل به تعداد معینی از شرکتها محدود بود در حال ورود به عرصه جدیدی است که در آن تعداد زیادی از مصرفکنندگان در شبکه حضور دارند به علاوه محتوای آن از حیطه مبادله دادههای مربوط به سفارش دادن یا مزایای تجارت الکترونیکی قبول سفارش فراتر رفته و فعالیتهای عمومی تجاری از قبیل تبلیغات، آگهی، مذاکرات، قراردادها و تسویه حسابها را نیز در برگرفته است.»
امروزه حضور در بازارهای جهانی به کمک شیوههای موفق و کارآمد که خود نمایی از توانمندی اقتصادی کشورها را به تصویر میکشد، از جمله ضرورتهای تطبیق با نظام بینالمللی کنونی به لحاظ پیشرفتهای حاصله در عرصههای اقتصادی و صنعتی آن است. بیشک، بهرهگیری از فنآوری اطلاعات یکی از حلقههای لازم برای افزایش کارایی تجاری در اقتصاد ملی است. نیل به هدف افزایش کارایی، مستلزم اقدام در دو محور اساسی اطلاعرسانی بازرگانی و تسهیل تجاری است. اطلاعرسانی بازرگانی، با شکستن انحصار اطلاعات، زمینه رقابت و در نتیجه، ارتقاء بهرهوری را افزایش داده و گام بلندی در تأمین عدالت اجتماعی بشمار میرود. در محور تسهیل تجاری باید از شیوههای نوین بازرگانی بهره جست که شامل بکارگیری از بارکد، استانداردهای تبادل الکترونیکی دادهها و انجام معاملات بصورت تجارت الکترونیکی و بدون کاغذ میشود. یکی از ویژگیهای مهم تجارت الکترونیک، روانسازی روشهای فعالیت و در نتیجه کاهش هزینه عملیات بازرگانی است. بررسیها نشان میدهد که استفاده از تجارت الکترونیک، ۲۱ تا ۷۰ درصد صرفهجویی در هزینههای فعالیتهای مختلف ایجاد میکند. ایجاد تسهیلات تجاری مجموعهای است که میتواند روشنایی بخش راه حضور بیشتر در مبادلات جهانی باشد و با تسهیل ارتباط میان عوامل عرضه و خرید کالا و خدمات، حجم تجارت روند افزون یافته و مبادلات، سریع، مطمئن و کاراتر خواهد شد. اما تحصیل چنین فرآیندی مستلزم تدابیر و ابتکاراتی پویا در جهت اصلاح ساختار و حذف موانع محیطی است. در جهت مرتفع نمودن موانع مزبور، از جمله راهکارهایی که لزوم توجه به آن احساس میشود، اشاعه فرهنگ استفاده از تسهیلات تجاری و آشنایی تمامی بخشهای تجاری با کاربرد چنین امکاناتی است. بدون تردید، بهرهگیری خردمندانه از فنآوری تجارت الکترونیک میتواند ما را در بهبود کارایی تجاری و حضور فعالتر در عرصه تجارت جهانی یاری داده و به تقویت جایگاه کشور در بازارهای منطقهای و جهانی کمک کند.
بر اساس پیشبینیهای به عمل آمده، اجرای طرح تجارت الکترونیکی در کشور طی سالهای برنامه سوم توسعه حدود ۲۱۰ میلیارد ریال هزینه در بر خواهد داشت، برآوردها نشان میدهد این هزینهها دارای توجیه اقتصادی بسیار بالاست و در همان سال اول اجرای این طرح به سرعت مستهلک خواهد شد.
رشد سریع و روزافزون تجارت الکترونیکی در کشورهای پیشرفته و مزیتهای رقابتی حاصل، به مفهوم آن است که کشورهای در حال توسعه باید سریعاً در استراتژیها و سیاستهای تجاری و بازرگانی خود تجدید نظر اساسی به عمل آورند.
بسیاری از اقتصاددانان، متخصصان و آینده نگرها بر این باورند که در سالهای اخیر انقلابی مشابه انقلاب صنعتی به وقوع پیوسته که جهان را وارد عصر اطلاعات ساخته و بسیاری از جنبههای اقتصادی و اجتماعی حیات بشر را دستخوش تحولی عمیق کرده است.
یکی از ابعاد این تحول تغییرات عمیقی است که در روابط اقتصادی بین افراد، شرکتها و دولتها به وجود آمده است. مبادلات تجاری بین افراد با یکدیگر، شرکتها با یکدیگر و افراد با شرکتها و دولتها به سرعت از حالت سنتی خود که عمدتاً مبتنی بر مبادله بر مبنای اسناد و مدارک کاغذی است خارج شده و به سوی انجام مبادلات از طریق بهرهگیری از سیستمهای مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی در حال حرکت است. تجارت الکترونیکی به دلیل سرعت، کارآیی، کاهش هزینهها و بهرهبرداری از فرصتهای زودگذر عرصه جدیدی را در رقابت گشوده است تا آنجا که گفته میشود عقب افتادن از این سیر تحول نتیجهای جز منزوی شدن در عرصه اقتصاد جهانی نخواهد داشت.
گسترش و توسعه تجارت الکترونیکی به لحاظ کاهش هزینه مبادلات، سرعت بخشیدن به انجام مبادله، تقویت موضع رقابتی ایران در جهان، بهرهگیری از فرصتهای زودگذر در عرصه صادرات و حتی خرید به موقع کالا از خارج کشور دارای منافع فراوان در زمینه کاهش هزینه و افزایش صادرات، اشتغال و تولید است.
براساس برآوردهای به عمل آمده ارزش فعلی صادرات جهانی کالا و خدمات حدود ۷ هزار میلیارد دلار است که از این مبلغ ۵۰۰ میلیارد دلار صرف تهیه و مبادله اسناد مربوطه میشود. به عبارت دیگر حدود ۷ درصد ارزش مبادلات را هزینه تهیه و مبادله اسناد تشکیل میدهد. با الکترونیکی شدن این مبادلات، هزینه تهیه و مبادلات اسناد به شدت کاهش خواهد یافت. برآوردهای انجام شده نشان میدهد استفاده از مبادله الکترونیک به جای روشهای سنتی مبتنی بر کاغذ موجب ۲۱ تا ۷۰ درصد صرفهجویی در هزینه فعالیتهای مختلف تجاری می شود.
مرور تحقیقات پیشین
مطالعه در خصوص شناسایی موانع رشد و توسعه تجارت الکترونیک در کشورهای توسعه یافته در طی سالهای اخیر به فراوانی انجام پذیرفته اما با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است، متاسفانه توجه چندانی به این مقوله به صورت پژوهشی علمی در داخل کشور ایران انجام نپذیرفته است.
بنابر تحقیقی که انجام پذیرفته است، از جمله مواردی که جلوی پیشرفت تجارت الکترونیک را در ایران میگیرد، جزیره جزیره بودن سیستمهای مکانیزه بخشهای مختلف در یک بنگاه اقتصادی، به ویژه بخش حسابداری آن بنگاه است. مثلاً ممکن است بخش تولید سیستمی مکانیزه داشته باشد ولی در نهایت اطلاعات خود را به صورت پرینت به قسمت انبار و یا حسابداری بدهد. این بخشها باید با صرف هزینه و وقت و احتمال اشتباه نسبت به ورود اطلاعات به سیستم خود اقدام کنند. زیرا بین نرمافزارهای بخشهای مختلف هماهنگی و یکپارچگی وجود ندارد. در چنین مواردی میتوان ادعا نمود که عملاً مکانیزه بودن هر بخشی به تنهایی کاری از پیش نخواهد برد.
نکته مهمی که در تحقیق دیگر پی برده شد، در مورد کارتهای اعتباری و شرایط استفاده آنها در ایران است که مرتبط با فرهنگ استفاده از آنهاست که براساس اعتماد کامل بین شرکت صادر کننده و استفاده کننده کارت پایدار است. مثلاً اگر صاحب کارت ادعا کند که خرید بخصوصی را انجام مزایای تجارت الکترونیکی نداده است و شخصی با سوء استفاده از شماره کارت اعتباری خرید کرده است، شرکت صادر کننده کارت ادعای مشتری را بدون هیچگونه سؤالی میپذیرد. البته شرکت صادرکننده کارت بابت خدمات خود درصدی پول از مشتری میگیرد.
در یکی از نوشتههای روزنامههای کثیرالانتشار نیز آمده بود:
«تا هنگامی که چه شرکتها و چه افراد، اگر هنگام خرید چانه نزنند احساس کنند که سرشان کلاه رفته است و…، نمیتوان انتظار خیلی زیادی از پیشرفت در این بخش داشت و در نهایت تا هنگامی که وقت ارزش چندانی در فرهنگ ما نداشته باشد، دلیلی برای رفتن به سمت تجارت الکترونیکی و یا هر پدیده الکترونیکی دیگر نخواهیم داشت.»
در نخستین کنفرانس بین المللی فناوری اطلاعات و دانش با تلاش دانشکده مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سالن همایشهای صدا و سیما نیز به این نکته اشاره شده است:
«در کشور ما به دلیل فقدان زمینههای حقوقی لازم برای استفاده از تجارت الکترونیک از قبیل اسناد و امضای الکترونیک، عدم وجود سیستم انتقال الکترونیک وجوه، نبودن شبکه اصلی تجارت الکترونیک در کشور و سختافزارها و نرمافزارهای مربوط به آن، عدم اطلاع کافی موسسات کوچک و بزرگ از تجارت الکترونیک و نهایتاً کمبود دانش و فرهنگ استفاده از تجارت الکترونیک و شبکه اینترنت، استقرار این سیستم را با مشکلات عدیدهای روبرو میکند که امید است با توجه به تصویب قریب الوقوع قانون تجارت الکترونیک و آموزشهای الکترونیک، بسترسازی مناسب برای توسعه این علم نوین تجارت، توسعه بازرگانی خارجی و برنامه چهارم توسعه که متکی به صادرات است مهیا گردد.»
بنابر توضیح شبکه فناوری اطلاعات ایران نیز، پیشنیازهای استقرار و نهادینه شدن تجارت الکترونیک ایران نیز بدین صورت بیان شده است:
جهت استقرار و نهادینه شدن تجارت الکترونیک در بستر اقتصاد ملی، پارهای ملزومات و پیشنیازها باید موجود باشد. این موارد بطور کلی شامل یکسری شرایط و عوامل مساعد محیطی و یکسری ویژگیهای مناسب در ساختار بنگاهها و سازمانهای فعال در این زمینه میباشد. دسته دوم نخست که بطور عمده ناشی از تصمیمگیری سیاستگزاران کلان اقتصاد میباشد برای بنگاههای اقتصادی (بویژه بخش خصوصی) حالت برونزا دارد یعنی خارج از کنترل ایشان است، ولی دسته دوم برای بنگاههای اقتصادی حالتی درونزا دارد و آنها با ایجاد تحولات استراتژیک در ساختار تولید (یا عرضه خدمات) میتوانند به استانداردهای مطلوب، جهت حضور در بازار جهانی تجارت الکترونیک دست یابند.
در سالهای اخیر با فراهم آمدن بسترها و شرایط لازم، رشد قابل ملاحظه تجارت الکترونیک در جهان را شاهد بودهایم.
اما بهنظر میرسد هنوز راهکارهای اجرایی بیشتری برای توسعه این شیوه تجارت مورد نیاز است. گستردگی امور مربوط به تجارت الکترونیک از جنبههای مختلف حقوقی و ماهیتی، پیچیدگی خاصی به آن بخشیده است. از سوی دیگر با توجه به مزایای قابل توجه تجارت الکترونیک، استقبال از این نوع تجارت روبه افزایش است. این در حالی است که کشورمان در زمینه تجارت الکترونیک ابتدای راه قرار داشته و به همین دلیل گسترش این نوع تجارت در ایران، علاوه بر توسعه امکانات لازم مطابق با فناوری روز، نیازمند راهکارهای مناسب برای افزایش جذابیت و امنیت آن است. به عبارت دیگر میتوان گفت، ضرورت همگامی تجارت الکترونیک ایران با تحولات جهانی، بهرهمندی از آخرین امکانات پیشرفته بینالمللی را گوشزد میکند.
استفاده از فناوری الکترونیک در انجام امور بازرگانی به نیمه دوم قرن بیستم باز میگردد. میتوان گفت این نوع تجارت، از حدود سال ۱۹۶۵ آغاز شد که مصرفکنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشینهای خودپرداز دریافت کرده و خریدهای خود را با کارتهای اعتباری انجام دهند. قبل از توسعه فناوری در زمینه خدمات اینترنتی در اوایل دهه ۱۹۹۰، شرکتهای بزرگ با ایجاد شبکههای کامپیوتری با ارتباطات مشخص، محدود و منطبق بر معیارهای روز، مبادرت به مبادله اطلاعات تجاری کردند.
در آن سالها، لفظ تجارت الکترونیکی، مترادف با مبادله الکترونیکی دادهها بود. ایجاد و توسعه اینترنت و شبکه جهانی، باعث خلق فرصتهای زیادی برای توسعه و پیشرفت زیرساختها و کاربردهای تجارت الکترونیک گردید. تاکنون تعریف جامعی از تجارت الکترونیک ارائه نشده است. در برنامه کاری سازمان جهانی تجارت از تجارت الکترونیک به معنای تولید، توزیع، بازاریابی، فروش یا تحویل کالا و خدمات بهوسیله خدمات اینترنتی یاد شده است.
تجارت نوپا در ایران
تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیه است. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان کشور باشد. در این راستا میتوان به لایحه قانونی تشکیل شورای عالی انفورماتیک کشور، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامیایران به کنوانسیون تأسیس سازمان جهانی مالکیت فکری، مقررات و ضوابط شبکههای اطلاعرسانی رایانهای، مصوبه شورایعالی اداری در زمینه اتوماسیون نظام اداری و اتصال به شبکه جهانی اطلاعرسانی اشاره کرد.
نبود زیرساختها
با وجود این اقدامات برخی از صاحبنظران معتقدند که قوانین فعلی تجارت الکترونیک در ایران ، تمامی جوانب این نوع تجارت را در بر نگرفته و لازم است نسبت به انجام اصلاحات لازم بهویژه در زمینه شرایط امنیتی و حفاظتی و روند رسیدگی به شکایات، اقدامات لازم بهعمل آید. از سوی دیگر توسعه زیرساختهای مورد نیاز در زمینههای مختلف ارتباطی، علمی، فنی، کیفی، امنیتی و اطلاعاتی، نقش مهمی در پیشرفت تجارت الکترونیک دارد. این نوع تجارت نیازمند ایجاد و توسعه زیرساختهای فنی و ارتباطی و مخابراتی، نهادهای پشتیبانی، حقوقی و قانونی، آموزش و تحصیل، اطلاعرسانی، فرهنگی و مدیریتی مختص بهخود در سطح ملی و جهانی بوده و فقدان هرکدام از آنها، زنجیره تجارت الکترونیک را مختل خواهد کرد.
کاربران درصورتی میتوانند بهصورت الکترونیک معامله کنند که فضای مجازی با حفظ اطلاعات، امنیت لازم را دارا بوده و بدون این امنیت، هیچ فروشنده و یا خریداری وارد سامانه نخواهد شد. با وجود آماده نبودن زیرساخت کشور در عرصه فناوری اطلاعات و اینترنت برای ارائه خدمات الکترونیک و نبودن نظام بانکی روان و دقیق، قوانین گمرکی و مالی، نبود امنیت اطلاعات، رعایت نکردن قانون حقوق نسخهبرداری، نبود تطابق مقررات مالی ملی و بینالمللی و همچنین نبود خطوط پرسرعت اینترنتی، نمیتوان شاهد رشد تجارت الکترونیک حتی بهصورت حداقلی در کشور بود؛ هرچند گامهای خوب و مؤثری در زمینه اینترنت و فناوری اطلاعات برداشته شده است ولی همچنان با دیگر کشورها فاصله زیادی داریم.
برای مطالعه مقاله های دیگر در زمینههای مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات اینجا کلیک کنید.
سبد خرید چیست و چرا برای تجارت الکترونیک مهم است؟
امروزه رشد اینترنت در جهان به عنوان یک رسانه تجاری موجب به وجود آمدن روند های جدید در تجارت الکترونیک شده است. این مفهوم به معنای خرید و فروش اجناس ، محصولات ، کالا و خدمات به صورت آنلاین است. زمانی که تجارت الکترونیک راه ندازی شد، از آن به عنوان یک فرصت سودآور برای کسب و کارها نام برده شد.
برای مشتریان بسیار لذت بخش است در حالی که بر روی مبل در منزل و یا محل کار خود نشسته اند، محصول مورد نیاز خود را خریداری کنند و آن را در سبد خرید محصولات قرار دهند.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی ، امروزه شاهد تغییرات زیادی در عادات خرید مردم هستیم و به تدریج فروشگاه های فیریکی جای خود را به فروشگاه های الکترونیکی می دهند.
فروشگاه های الکترونیکی با استفاده از تکنولوژی توسعه سبد خرید طراحی شده اند، تا مجموعه ی عظیمی از محصولات را بتوان برای کاربر نمایش داد، تا کاربران بتوانند به راحتی محصول مورد نیاز خود را انتخاب کنند. کاربران می توانند با استفاده از مشخصات واضح محصولات کالای مورد نیاز خود را با توجه به مشخصات دقیق آن انتخاب کنند. طراحی سایت دارکوب ، با 16 سال سابقه در زمینه ارائه خدمات طراحی سایت ، ساخت فروشگاه های آنلاین را با بالاترین امکانات و کمترین هزینه به مشتریان خود ارائه می دهد.
در زیر می خواهیم برخی از مزایای سبد خرید را بگوئیم:
مزایای تجاری
- با استفاده از سبد خرید معاملات می توانند بسیار تمیز سازماندهی شوند به طوری که از هرگونه سردرگمی جلوگیری شود.
- سبد خرید می تواند کارکرد یک وب سایت تجارت الکترونیک را بسیار بهتر کند و طیف وسیعی از ویژگی های مفید را مانند لیست خرید، کوپن ها، موجودی ها و عدم موجودی ها ارائه دهد.
- استفاده از سبد خرید برای یک وب سایت می تواند انعطاف پذیری سایت را افزایش دهد. سبدخرید مانند یک آهن ربا عمل می کند و باعث جذب مشتریان می شود.
- از نظر مشتریان استفاده از سبد خرید، برای سفارشات بسیار آسان است.
برای کسب و کارهایی که می خواهند فروشگاه های آنلاین و اینترنتی داشته باشند استفاده از سبد خرید بهترین گزینه می باشد.
مزایای استفاده از سبد خرید برای مشتریان
- سبد خرید در تجارت الکترونیک فرآیند پرداخت را آسان تر می کند و به عنوان یک راه آسان در پرداخت های آنلاین است.
- استفاده از سبد خرید درسایت های فروشگاه های آنلاین، به خوبی می تواند نیاز های مشتریان را پاسخ دهد که باعث افزایش کاربران و در نتیجه باعث افزایش رتبه بندی در موتور های جستجو می شود.
- برای مشتریان پرداخت با استفاده از سبد خرید آسان و ساده است. مشتریان دیگر مجبور نیستند که برای هر محصول به صورت جداگانه پرداخت کنند. آنها می توانند به راحتی کل محصولاتی را که می خواهند انتخاب کنند و مجموع قیمت آنها را پرداخت کنند.
شکی نیست که تجارت الکترونیک فوق العاده ترین هدیه ای است که توسط تکنولوژی ارائه می شود.
سبد خرید چیست؟
سبد خرید در سایت های خرده فروشی های آنلاین، نرم افزاری به منظور تسهیل خرید محصولات و یا خدمات است. سبد خرید پرداخت محصول را قبول می کند و اطلاعات آن را به صاحب سایت ارسال می کند.
چرا سبد های خرید مهم هستند؟
تقریبا تمام افراد به خصوص کسانی که در صنعت تجارت الکترونیک هستند ، احتمالا تجربه یک بار خرید از سایت های تجارت الکترونیک را دارند.
سبد های خرید دقیقا شبیه همان چرخ دستی هایی هستند که ما در فروشگاه ها از آنها استفاده می کنیم.
اهمیت داشتن یک سبد خرید خوب
اهمیت یک سبد خرید برای فروشگاه آنلاین شما بسیار ضروری است. اما چرا داشتن سبد خرید برای فروشگاه آنلاین شما تا این حد اهمیت دارد؟ یک کوه از دلایل می تواند وجود داشته باشد. از آنجایی که گسترش وب ، فرصت بیشتری برای انجام کسب و کارهای آنلاین به وجود آورده است؛ از این رو ، به دلیل این نیازهای جدید مانند معاملات آنلاین و کارهای آنلاین، اهمیت سبد خرید برای فروشگاه های آنلاین بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
امروزه تجارت الکترونیک با انتخاب های مختلفی رو به رو است. تاجران می توانند صدها روش مختلف برای مشتریان خود برای خرید آنلاین انتخاب کنند.
صدها روش ممکن است برای این منظور وجود داشته باشد اما آنچه که از همه مهمتر است، روش پرداخت صحیح و بدون دردسر برای مشتریان است.
پرداخت سریع تر
به منظور پرداخت سریع تر فقط یک صفحه تنها داشته باشید. یک کاربر برای تکمیل فرآیند خرید خود از اینکه به صفحات متعدد برود ممکن است خسته شود و فرآیند خرید را ترک کند. به همین دلیل برای پرداخت سریع تر همیشه از یک صفحه استفاده کنید.
تصاویر محصول
سبد خرید شما باید تصویری از محصول شما به صورت آنلاین ارائه دهد. در حالی که ممکن است افراد از دکمه برگشت برای بازبینی مجدد محصول استفاده کنند، ممکن است بخواهند رنگ و یا اندازه آن را نیز تغییر دهند. یا ممکن است در مورد آنچه که خرید می کنند اطمینان نداشته باشند و بخواهند تصاویر سایر محصولات را نیز ببینند.
چرا کاربران خرید آنلاین را بیشتر ترجیح می دهند؟
در یک نظرسنجی آنلاین از برخی افراد دلیل اینکه چرا آنها خرید آنلاین را ترجیح می دهند پرسیده شد. مهمترین دلایلی که آنها ذکر کردند شامل موارد زیر بود:
- 73 درصد به دلیل صرفه جویی در زمان.
- 67 درصد به دلیل تنوع بیشتر محصولات.
- 59 درصد به دلیل راحتی در مقایسه قیمت ها.
- 58 درصد به دلیل عدم وجود جمعیت.
- 55 درصد به دلیل قیمت کمتر.
- 30 درصد به دلیل مالیات کمتر.
انواع مختلف سبد خرید برای فروشگاه آنلاین
سبد خرید آنلاین نرم افزاری است که در تجارت الکترونیک مورد استفاده قرار می گیرد. این نرم افزار به مشتریان آنلاین کمک می کند تا تعدادی اقلام را برای خرید جمع آوری کنند و با عنوان “قرار دادن در سبد خرید” و یا “اضافه کردن به سبد خرید” توصیف شده است.معمولا دو نوع سبد خرید وجود دارد:
- سبد های خرید لایسند، که در واقع نرم افزاری است که می تواند بر روی هر سروری نصب شود. این نرم افزار به طور گسترده توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد. تاجران سطح بالا معمولا از این نوع سبد خرید استفاده می کنند. زیرا اغلب برای تجربه کاربران مفید تر و مناسب تر است همچنین ممکن است ارزان تر از همه باشند.
- نوع دوم مدل سبد های خرید، سبد های پیشنهادی هستند. در این نوع سبد خرید ، بازرگانان یک هزینه اضافه ماهانه را پرداخت می کنند. البته اگرچه این سبد خرید نمی تواند پیکربندی وب سرور ها را انتخاب کنند و یا سبد خرید را اصلاح و یا سفارشی کند، ولی اغلب استفاده از آن ساده تر می باشد.
به چه دلیل سبد های خرید آنلاین برای فروشگاه های آنلاین مهم هستند؟
همانطور که در بالا ذکر شد سبدهای خرید برای فروشگاه های آنلاین یکی از مهمترین جنبه های خرید است. اگر این فناوری امن نباشد و یا از آن به صورت موثر استفاده نشود، کسب و کارها می توانند مشتریان سودآور خود را از دست دهند. برخی از دلایل اهمیت استفاده از سبدهای خرید آنلاین به شرح زیر است:
امنیت
نگرانی عمده بسیاری از مشتریان آنلاین در ابتدا مربوط به امنیت است. زمانی که کاربران احساس امنیت نداشته باشند ، ترجیح می دهند که پرداخت آنلاین انجام ندهند و یا اطلاعات کارت های اعتباری خود را به صورت آنلاین وارد نکنند. کاربران می خواهند اطمینان داشته باشند که اطلاعات شخصی مانند اطلاعات بانکی، شماره تلفن، اطلاعات کارت های اعتباری و غیره از تهدیدات خارجی در امان است.
یکی از بزرگترین ترس های مشتریان آنلاین مربوط به سرقت اطلاعات آنها است. در دنیایی که هکرها همه جا در کمین هستند، مشتریان نسبت به گذشته بیشتر نگران هستند. به همین دلیل مشتریان در فروشگاه های تجارت الکترونیک ، با بیشترین حساسیت نسبت به امنیت تصمیم می گیرند. خریداران آنلاین این اطمینان را می خواهند که اطلاعات کارت اعتباری ، شماره تماس، اطلاعات شخصی آنها در پلت فرم آنلاین 100% امن خواهد بود. به همین دلیل یک تاجر تجارت الکترونیک باید اطمینان حاصل کند که سبد های خرید دارای ویژگی های امنیتی پیشرفته می باشد. شرکت دارکوب با در نظر گرفتن بالاترین امنیت برای سایت های فروشگاهی، اطمینان را به مشتریان خود می دهد که سایت های فروشگاهی مطابق آخرین استانداردهای امنیت، ارائه می دهد.
تنوع پرداخت
یکی دیگر از مسائل مهم در انتخاب بهترین تکنولوژی سبد خرید، ارائه راه حل متعدد برای پرداخت مشتریان است. پرداخت باید یک فرآیند آسان برای مشتریان باشد.
راحتی
یکی دیگر از مزایای سبدهای خرید برای کسب وکار آنلاین شما، ارمغان راحتی برای مشتریان شما است. برای کاربران بسیار مهم است که بتوانند به راحتی پرداخت های آنلاین را انجام دهند. با استفاده از تکنولوژی سبد خرید، مشتریان به راحتی می توانند فرآیند خرید و حذف و اضافه کردن محصولات را بدون نیاز به شروع مجدد ، انجام دهند.
قابلیت های کاربردی سبدهای خرید
سبد های خرید می توانند ، اقلامی را که شما در گذشته خریده اید را نیز ثبت کنند. همچنین می توانند موارد دیگر مانند استفاده از کوپن، بازاریابی بک اند، پیگیری موجودی، فروش و مدیریت کاتالوگ و سایر امکانات را داشته باشند.
نرم افزار خرید شما می تواند موجودی انبار را برای شما نمایش دهد. یعنی می توانید پیگیری کنید که چه اقلام و چه تعداد از آن در انبار موجود دارید. به شما کمک می کند تا خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهید.
گزینه های پرداخت
شما را قادر خواهد ساخت تا چندین سیستم پرداخت را در راه حل های تجارت الکترونیک خود ادغام کنید. هر صاحب تجارت الکترونیک آنلاین که مایل به بهینه سازی تجربه کاربران است باید گزینه های پرداخت را تا آنجایی که امکان دارد با هم ادغام کند.
نتایج قابل اندازه گیری
همانطور که گفته شد شما با استفاده از تکنولوژی سبد خرید می توانید، نتایج قابل قبول از تعداد اجناسی که فروخته اید داشته باشید.
طراحی سایت دارکوب ارائه دهنده کلیه خدمات وب ، افتخار دارد که طراحی سایت فروشگاهی شما را مطابق آخرین استانداردها و بالاترین امکانات با کمترین هزینه ارائه دهد. جهت مشاوره در زمینه سایت های فروشگاهی با کارشناسان دارکوب تماس حاصل فرمائید.
سبد های خرید الکترونیکی باید چه خصوصیاتی داشته باشند؟
به گفته مجله وال استریت، حدود 190 میلیون مشتری در ایالات متحده در سال 2016 خرید خود را به صورت آنلاین انجام داده بودند. برای بسیاری از افراد مسلما خرید آنلاین بسیار ساده تر از رفتن به فروشگاه ها است.
در هر سایت فروشگاهی و تجارت الکترونیکی، آیکون سبد خرید وجود خواهد داشت. امروزه اکثر مردم با سبد های خرید الکترونیکی آشنایی دارند. این سبد ها به مشتریان اجازه می دهد تا در هنگام خرید، اقلام خود را کم و زیاد کنند. زمانی که مشتری خرید خود را کامل کرد آن را پرداخت می کند. اگر شما مالک یک وب سایت خرید تجارت الکترونیک هستید یکی از مهمترین مسائلی که باید به آن فکر کنید؛ سبد خرید است.
بررسی نقش تجارت الکترونیک در حمل و نقل چند وجهی
وبلاگ تین نیوز | تجارت الکترونیک از جدید ترین شیوه های تجارت می باشد که با بهره گیری از بستر مناسب تکنولوژی IT و ICT و سیستم های اطلاعاتی و زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات این قابلیت را به وجود آورده است تا بر خلاف گذشته سیستمی سریع ایمن و قابل اطمینان در تجارت بوجود آورد. این در حالی است که حمل و نقل به عنوان صنعتی که در دهه های اخیر به سرعت پیشرفت کرده و سرمایه گذاری های فراوانی را به خود جذب کرده است سرمایه های که در برای تولید کنندگان کالا بسیار ارزشمند بوده است و به گونه ای که در صورت استفاده بهینه از آن می توان در قیمت تمام شده کالا صرفه جویی قابل ملاحظه ای کرد. در این مقاله سعی شده است روابط میان حمل و نقل چند وجهی و تجارت الکترونیک در بنادر ایران بررسی شود.
مقدمه:
مادامی که میان صفحات اینترنت به جست و جو می پردازیم بی تردید با انبوهی از تبلیغات و بنرهای اینترنتی روبه رو خواهیم شد که بخش عظیمی از صفحات وب را به خود اختصاص دادهاند. اینها به همراه سفارش کالا و خدمات، خریدهای آنلاین و انجام امور تجاری، بدون استفاده از مدارک و اسناد کاغذیِ معمول، تنها بخشی از آن چیزی است که ما آن را «تجارت الکترونیک» مینامیم. مبادله الکترونیک دادهها در دهه 1960م.، سرآغاز انجام مبادلات از یک رایانه به رایانهای دیگر گردید و به این ترتیب، تجارت الکترونیک، اولین بار در Berlin Airliftآغاز شد. از آن پس، تعاریف مختلفی از تجارت الکترونیک که هر یک بیانگر کارکردهای متفاوت این فنآوری است، ارائه شده است. در یک تعریف اجمالی و در عین حال جامع که کمیسیون اروپایی در سال 1997م. از تجارت الکترونیک ارائه نموده، تجارت الکترونیک این گونه معرفی شده است: تجارت الکترونیک، مبتنی بر پردازش و انتقال الکترونیکی دادهها میباشد که فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیکی کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکی وجوه، مبادله الکترونیکی سهام، بارنامه الکترونیکی، طرحهای تجاری، طراحی و مهندسی مشترک، منبعیابی، خریدهای دولتی، بازاریابی مستقیم و خدمات پس از فروش را در بر میگیرد.
یکی از مهمترین ویژگیهای تجارت الکترونیک، حذف فرآیندهای غیرضروری در امور تجاری، کاهش هزینه مبادلات و کاغذبازی و دسترسی سریعتر مشتریان به بازارهای جهانی است. از سوی دیگر، این امر سبب عرضه محصولات متنوعی - با توجه به نظرات و سلایق مشتریان - شده، منجر به رقابت شدیدی میان عرضهکنندگان میشود. فنآوریهای پشتیبانی کننده تجارت الکترونیک، یعنی فنآوریهای مخابراتی و ارتباطی، همچون شبکه اینترنت، شبکههای پست، تلگراف و تلفن، شبکههای ارزش افزوده و خدمات دادهای (Value Added Networks = VADS) نیز بسیار حائز اهمیت هستند. در کنار سختافزار و نرمافزار، پایگاههای دادهای و ارتباطی - که زیرساخت اصلی تجارت الکترونیک را تشکیل میدهند - ارائه خدمات به صورت جستوجوی همکاران تجاری، مذاکره و توافق با آنها، سازماندهی محیط بازار الکترونیک، تبلیغات و. نیز سهم عمدهای در کسب موفقیت در دنیای الکترونیک بر عهده دارند.
از نظر نوع مبادلات مزایای تجارت الکترونیکی تجاری، تجارت الکترونیک را میتوان به گروههای زیر تقسیم نمود:
الف: متداولترین نوع تجارت الکترونیک، تجارت بین بنگاه و مشتری (B2C) است که امور مسافرت، فروش کتاب، ارسال گل، هدیه، کارت پستال، مواد عذایی، جواهرات، کالاهای ورزشی، سختافزار، موسیقی و. را شامل میشود.
ب: مزایده و مناقصه کالاها و. از طریق اینترنت که در گروه تجارت بین مشتری و مشتری (C2C) قرار میگیرد.
ج: تجارت بین بنگاه و بنگاهی دیگر؛ مانند تعامل بین تولید کنندگان خودرو و قطعهسازان(B2B).
د: «B2A»(Business to Administration) که شامل انواع مبادلات تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی، پرداخت عوارض، مالیاتها و. میباشد.
ه: «C2A»(Customer to Administration) که تعاملات تجاری بین مشتری و سازمانهای دولتی را شامل میشود.
برخی از مزایای استفاده از تجارت الکترونیک را میتوان در فهرست زیر خلاصه نمود:
1- افزایش رقابت در بازارهای جهانی.
2- خرید و فروش کالا در حداقل زمان ممکن.
3- ایجاد اشتغال و انتقال فنآوریهای جدید.
4- حذف واسطههای بازار.
5- افزایش سرمایهگذاری.
6- تبلیغات گسترده به صورت پیامهای تبلیغاتی، نمایش کالا و. در سطح بینالملل. 7- کاهش ترافیک و حذف ترددهای بیمورد (بهرهوری در منابع انرژی و حفظ محیط زیست.
8- افزایش سطح تولید.
9- کنترل سریعتر و دقیق موجودیهای گمرکی، انجام مناقصههای بین المللی و امور بانکی.
10- انتقال سریعتر نظرات و انتقادات مشتریان به فروشندگان کالا و خدمات (عرضه محصول با توجه به علایق و نیازهای مشتری)
با وجود ویژگیهای منحصر به فرد و مزایای چشمگیر تجارت الکترونیک، این صنعت بدون وجود سیستم بانکی روان و دقیق، امنیت اطلاعات، قوانین گمرکی و مالیاتی شفاف، کد تجاری محصول، توسعه مهندسی نرمافزار و میکروالکترونیک، احراز هویت خریدار و مشتری، استفاده از کارتهای اعتباری، حفظ اطلاعات محرمانه افراد، عدم همکاری دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، نبود خطوط ارتباطی پرسرعت و شبکههای بیسیم و عدم پذیرش اسناد و مدارک توسط قوه قضاییه، نمیتوانید به اهداف گسترده خود دست یابد. از طرف دیگر، ایجاد اطمینان به این نوع تجارت و فرهنگسازی در میان افراد جامعه از مهمترین مسائل تجارت الکترونیک میباشد.
مزایای تجارت الکترونیکی
در مقایسه با تجارت سنتی که بر اساس مدارك کاغذی است. تجارت الکترونیکی مزایای خاصی نسبت به تجارت سنتی دارد که چند مورد مهم تجارت الکترنیکی ذکر شده است:
- تاخیر در تهیه و ارسال مدارك از بین می رود.
- عدم نیاز به ورود مجدد داده ها به سیستم کامپیوتر و کاهش هزینه آن
- سرعت بخشیدن به جریان اطلاعات در معاملات
- دریافت پیام های الکترونیکی به فاصله کم به فرستنده اعلام می گردد.
- محدودیت های زمانی و مکانی از بین می رود.
- کاهش هزینه تمام شده کالا و خدمات
- افزایش رقابت
- حضور شرکت های کوچک و متوسط در سطح بین المللی
-افزایش فروش شرکتها و سازمانهای دولتی به علت حضر در بازارهاي جدید جهانی - کاهش هزینه های اجتماعی مثل رفت و آمد، کاهش ترافیک، شلوغی معابر، کاهش آلودگی هوا
بسترهای لازم برای تجارت الکترونیک:
- یک سیستم بانکی روان و دقیق
- قوانین گمرکی، مالیاتی و بانکداری الکترونیکی
- کد تجاری محصول و ایجاد امنیت اطلاعات
- تهیه و تدوین نظام مالی اطلاعات و نظام حقوقی اطلاع رسانی(کپی رایت)
- محرمانه بودن اطلاعات شخصی
- تطبیق مقررات ملی با مقررات متحدالشکل بین المللی
- همکاری دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و سازمان های مختلف
- پذیرش اسناد الکترونیکی توسط قوه قضاییه
- تامین، صدور و بکارگیری کارت هوشمند
- تامین خطوط ارتباطی پر سرعت و مطمئن و اغیجاد بستر مخابراتی به شکل بی سیم
موانع پیشروی تجارت الکترونیکی در ایران
استفاده از تکنولوژی در معاملات که به صورت غیر فیزیکی می باشد که عوامل متعددی در آن دخیل هستند که نقص و ناکارآمدی در یکی از این عوامل نقصان در سیستم را به وجود می آورد، این عوامل را به طور کلی می توان به مزایای تجارت الکترونیکی گروه های زیر دسته بندی کرد:
- زیرساخت ها: همانگونه که اشاره شد استفاده از تکنولوژی IT در تجارت نیاز به تامین زیر ساختهای نرم افزاری، سخت افزاری، امنیتی، ایمنی و. دارد که متاسفانه در ایران به دلایل مختلف هر کدام از این عوامل به گونه ای خاص دچار مشکلات هستند که این مشکلات تجارت را بسیار سخت می نمایاند. از جمله این مشکلات ایجاد امنیت در استفاده از نرم افزارها می باشد که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اقدامی نرم افزار زمین را که اولین سیستم عامل کاملاً ایرانی است معرفی نموده است.
سیستم عامل زمین
- فرهنگی: متاسفانه استفاده از کامپیوتر و اطمینان از کارای آن در قشر عظیمی از جامعه ایرانی قابل درک نیست و بسیاری از تجار و کسبه که قلب تجارت ایران هستند هنوز از سیستم های قدیمی خرید و فروش کالا استفاده می کنند به گونه ای که یک تاجر در بازار برای تهیه جنس خود به شهر مورد نظر سفر می نماید و پس از رویت جنس اقدام به معامله می کند!
- مالی: بحث مالی از اساسی ترین اصول معامله می باشد که متاسفانه در ارایه این مهم بانکها و موسسات خصوصی مالی با تکنولوژی روز همگام نیستند و به تازگی تعدادی از بانک ها ایت تابوی تجاری را شکسته و قدم پیش نهادند و گام های موثری برداشته اند.
مراحل پرداخت الکترونیک
حمل و نقل چند وجهی
آنچه که در تعریف حمل و نقل چند وجهی آمده انتقال کالا از نقطه ای به نقطه ای دیگر با استفاده از حداقل دو شیوه ی حمل می باشد اما آنچه که این روش را از دیگر روش های حمل و نقل متمایز می سازد انجام آن تحت قرار داد و مسئولیت واحد از مبداء تا مقصد است. متولی حمل و نقل چند وجهی Multi modal Transport Operator (MTO) می تواند یکی از اشخاص حقیقی یا حقوقی زیر باشد:
1- کشتیرانی ها که علاوه بر حمل و نقل دریایی با قبول مسئولیت های بخش غیر دریایی در مسیر حمل با صاحبان کالا قرارداد حمل Door to door منعقد می نمایند. در بخش خشکی شرکت های کشتی رانی به دو صورت عمل می کنند یا همانند شرکت هایی نظیر شرکت کشتیرانی Maersk Sealand خود دارای ناوگان حمل و نقل در خشکی می باشند و یا فعالیت در این بخش را به سایر شرکت ها برون سپاری Outsourcing می نمایند.
2- شرکت هایی که وسیله حمل آنها غیر دریایی NVOCC (Non Vessel Owning Common Carrier) همانند شرکت ماموت است و برای اجرای قرار داد حمل و نقل چند وجهی با شرکت های حمل و نقل دیگر از جمله شرکت های کشتی رانی قرار داد های فرعی منعقد می نمایند.
مهمترین ویژگی حمل و نقل چند وجهی
حال با تعریفی که در بخش قبلی ارائه گردید می توانیم مهمترین ویژگی های حمل و نقل چند وجهی را ایجاد هماهنگی بیشتر، سرعت بالاتر و نظم در مراحل حمل که بالطبع هزینه حمل کالا را در طول مسیر کاهش می دهد، بدانیم. لذا با توجه به اینکه هزینه حمل می تواند تا 30 درصد ارزش کالا باشد در نتیجه آثار این صرفه جویی در تجارت و تولید انکار ناپذیر است. از سوی دیگر مشتریان در صورت بروز هر گونه خسارت می توانند علیه متصدی حمل و نقل چند وجهی اقامه دعوی نموده و از مراجعه به کریرهای عامل حمل که در مسیر حمل از مبداء تا مقصد می تواند شامل چندین شرکت مختلف باشند، اجتناب نمایند. این امر موجب می گردد متصدی حمل و نقل چند وجهی بر مراحل برنامه ریزی، تخلیه، بارگیری و نیز چیدمان بار دقت بیشتری را صرف نماید تا بتواند رضایت مشتریان را کسب نمایند.
موانع پیشروی حمل و نقل چندوجهی در ایران
اگر چه حمل ونقل چندوجهی درسالیان اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده اما پوشیده نیست که همچنان از قابلیت های این روش حمل ونقل به نحو مطلوبی استفاده نشده است.
به طور کلی مشکلات فرا روی حمل و نقل چندوجهی در ایران شرح زیر می باشد:
1) محدودیت های سازمانی: سازمانهای بسیاری در امر حمل و نقل چند وجهی دخیل بوده و منافع سازمانی و نیز اهداف و وظایف ذاتی آنها می تواند در روند حمل کالا محدودیت هایی ایجاد نماید. عدم شفافیت در تشریح وظایف سازمانها و ارگانهای ذیربط و نیز مسئولیت هریک بر این مشکلات خواهد افزود؛
2) محدودیت های اطلاعاتی: نداشتن استاندارد واحد درجریان جابجایی اطلاعات، نبوداطلاعات تخصصی در زمینه حمل و نقل چندوجهی نیز براثر بخشی و کار آمدی این نوع حمل ونقل تاثیرگذاشته است؛
3) محدودیت های زیرساختی: محدودیت های زیرساختی در برخی از ترمینال های بندری، تفاوت درعرض خطوط ریلی کشورهای منطقه، عدم همخوانی بین ظرفیت های عملیاتی حمل و نقل جاده ای و ریلی در پاسخگویی به ظرفیت های ایجاد شده در بنادر کشورمشاهده می شود؛
4) محدودیت های مرتبط با مدیریت عملیات،لجستیک و خدمات مرتبط : فقدان شفافیت در زنجیره تامین، عدم وجود فورواردر های فعال در کشور، مشکلات مرتبط با یکپارچه سازی حمل و نقل کالاهای صادراتی؛
5) محدودیت های مالی واقتصادی: سرمایه بر بودن تجهیزات حمل و نقل چندوجهی، ترمینال های بین وجهی ،هزینه های بالای باربری، بالا بودن هزینه انبارداری
6) مشکلات سیاسی: عدم تمایل سرمایه گذاران خارجی در توسعه زیر ساخت ها، تحریم های بین المللی
ارتباط بین حمل و نقل چند وجهی و تجارت الکترونیکی:
صنعت حمل ونقل چند وجهی به دلیل ماهیت و ذاتش فراتر از یک محدوده جغرافیایی مشخص می باشد لذا مبادلات و پرداخت های الکترونیکی در این نوع تجارت می تواند موثر و بسیار مقرون به صرفه باشد این امر در بحث حمل و نقل دریایی با تبادل حجم عظیمی از کالا و پول باعث خواهد شد در ارسال وتحویل کالا انقلاب عظیمی رخ دهد.
در جوامعی که این کار صورت گرفته است این امر برای مشتری و چه برای صاحبان کلا و اپراتورها بسیار ارزشمند و مورد توجه بوده است.
روند استفاده از بسترهای الکترونیکی در ایران:
در سال های اخیر همانگونه که اشاره شد بانک ها اقدام به الکترونیکی کردن مبادلات خود نموده اند این امر تسریع در ارسال و تحویل کالا در بنادر را ممکن کرده است ،البته نمی توان فعالیت های نهاده های مرتبط را نادیده گرفت، به عنوان مثال گمرک با برقراری سیستم آسیکودا، شرکتهای حمل و نقل در ارسال و پیگیری کالا و در اداره بندر مطالعات در خصوص RFID در دست اقدام است، نمونه کارهای انجام شده بررسی استفاده از تجارت الکترونیکی در بندر شهید رجایی است که با بررسی فرصت ها و تهدیدهای موجود ارایه راهکارها و استرتژی هایی نموده است.
استراتژی های مبتنی بر نقاط قوت و فرصت ها(SO)
1- توسعه سرمایه گذاری ها در بخش ترانزیت
2- گسترش استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی
3- توسعه فن آوری های پیشرفته در بندر
استراتژی های مبتنی بر نقاط ضعف و فرصت ها(WO)
1- افزایش سرعت چرخه ترانزیت بندر با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا
2- ایجاد و تکمیل زیرساخت های بندر به کمک بخش خصوصی
3- توسعه ساختار ریلی و پس کرانه های بندر
استراتژی های مبتنی بر نقاط قوت و تهدیدها(ST)
1- ایجاد ارتباطات مؤثر و مثبت بین دستگاه های تأثیر گذار بر ترانزیت بندر
2- پیشگامی در جهت فرهنگ سازی ترانزیت
3- کاهش زمان ترانزیت در بندر
استراتژی های مبتنی بر نقاط ضعف و تهدیدها (WT)
1- تعامل مستمر با انجمن های صنفی شرکت های حمل و نقل در خصوص حل مسائل و مشکلات سنتی جابجایی کالاهای ترانزیتی
2- امضای تفاهم نامه با نهادهای در گیر ترانزیت در استان در خصوص پذیرش یک بارنامه واحد در خصوص کالاهای ترانزیتی
3- آموزش و تعلیم راهنمایان ترانزیت کالا
نتیجه:
از ارایه این بحث مشخصاً پیداست که فراهم نمودن بسترهای تجارت الکترونیکی در کلیه جهات نرم افزاری و سخت افزاری و مرتبط با حمل و نقل کالا در صنعت حمل و نقل چند وجهی نه تنها برای تجار صرفه جویی قابل ملاحظه ای را خواهد داشت بلکه ایجاد اشتغال پایدار برای جامعه متخصصین خواهد کرد، سازمان بنادر و دریانوردی که بیشترین حجم مبادلات کالا در بنادر آن سازمان انجام می شود گام های موثری در این خصوص برداشته است که به لطف خدا در چند سال آینده خواهد توانست که کلیه نقل و انتقال کالا را در بنادر و انبارهایش پیگیری و ثبت نماید، بدیهی است سازماهای درگیر حمل و نقل من الجمله سازمان پایانه ها، ادارات راه و ترابری، گمرک و. هم ملزم به استقرار و استفاده از زیر ساخت های الکترونیکی قابل اتصال به یکدیگر می باشند.
دیدگاه شما