با نمادبان بیاموزید: اوراق اختیار فروش تبعی سهام چیست؟
اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چطور میتوان از آن استفاده کرد؟
پیش تر در نمادبان دربارهی انواع اوراق بهادار و چگونگی سرمایهگذاری در آن صحبت کرده ایم. اکنون به اوراق اختیار فروش تبعی و چگونگی استفاده از آن می پردازیم:
اوراق اختیار فروش چیست و چرا منتشر میشود؟
اوراق اختیار فروش که در ادبیات بورسی ایران گاهی از آن به عنوان بیمه سهام نیز از آن یاد میشود، در واقع ابزاری است که بهوسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه میشود. این اوراق که براساس آن فروشنده (شرکت منتشر کننده) متعهد میگردد تعداد مشخصی از سهام شرکت را به قیمت مشخصی که اصطلاحا به آن قیمت اعمال می گویند در تاریخ معینی به نام تاریخ اعمال از سهامدار خریداری نماید. شرکتهای منتشر کننده اوراق تبعی قبل از فروش این اوراق ملزم می بایست نسبت به انتشار اطلاعیه عرضه در راستای اعلان عمومی ویژگیهای آن اقدام کنند. لازم به ذکر است که پس از گذشت تاریخ اعمال، اوراق اختیار فروش تبعی، اعمالنشده تلقی شده و عرضه کننده درخصوص آن تعهدی نخواهد داشت. این اوراق را میتوان روشی برای به حداقل رساندن ریسک سیستماتیک دانست.
اختیار فروش یعنی چه؟
چنانچه توضیح داده شد سهامداران عمده با انتشار اوراق تبعی بستر را برای یک سرمایهگذاری ایمن فراهم میکنند. به این صورت که در تاریخ انتشار به خریداران اوراقی عرضه می کنند و تعهد میکنند سهام را در تاریخ اعمال به قیمت اعمال خریداری نمایند.
اختیار فروش به این معناست که طرف خریدار میتواند در تاریخ قید شده در این اوراق و قیمت مشخص نسبت به اعمال این اوراق اقدام کند، اما تعهدی نسبت به این مساله ندارد. به این معنا که خریدار در ابتدا بابت اوراق دریافتی یک هزینهی اولیه میپردازد و در صورت تمایل در تاریخ معین اقدام به اعمال با قیمت تعریف شده مینماید. اگر در این تاریخ قیمت سهام به بالاتر از قیمت اعمال رسیده باشد
مفاهیم و واژگان فرم عرضه
در فرم اطلاعیهی عرضه مواردی وجود دارد که در این بخش به تعریف این مفاهیم میپردازیم:
- سهم پایه: سهمی که اوراق اختیار فروش تبعی مبتنی بر آن است و سرمایهگذار جهت پوشش ریسک در آن اختیار فروش را خریداری کرده است.
- قیمت اعمال: قیمتی است که عرضه کننده تعهد میکند سهام پایه اوراق اختیار فروش تبعی را در تاریخ اعمال با آن قیمت تسویه نماید.
- تاریخ اعمال: تاریخی است که برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی تعیین میشود.
- دوره معاملاتی: فاصلۀ بین اولین روز معاملاتی و آخرین روز معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی است.
سقف خرید: حداکثر تعداد اوراق تبعی است که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی میتواند خریداری شود. - کل حجم عرضه: سقف اوراق اختیار فروش تبعی که از سوی عرضهکننده طی دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.
- حداقل حجم عرضه روزانه: حداقل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط عرضه کننده در یک روز است.
- قیمت عرضه اوراق تبعی: قیمتی که این اوراق در بازار توسط شرکت ناشر فروخته می شود را قیمت عرضه می گویند و در هر روز فرمول مشخصی محاسبه می گردد.
فرایند اعمال اوراق اختیار فروش تبعی
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در تاریخ اعمال بیش یا برابر با قیمت اعمال باشد، اوراق اختیار فروش تبعی قابل اعمال نیست.
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در تاریخ اعمال کمتر از قیمت اعمال باشد، اعمال اوراق اختیار فروش تبعی منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت ١٣ روز اعمال خواهد بود. کارگزاران میتوانند ١٠ روز قبل از تاریخ اعمال، درخواستهای اعمال را از مشتریان خود دریافت دارند و در روز اعمال به بورس ارائه دهند.
- در صورت ارائه درخواست اعمال طی مهلت مقرر به بورس اقدامات زیر، انجام خواهد شد:
۱. انتقال سهم به قیمت اعمال، از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به عرضه کننده آن.
۲. پرداخت مابهالتفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به صورت نقدی یا از طریق واگذاری سهم پایه از عرضه کننده به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی.
نمادبان در تمامی مراحل سرمایهگذاری همراه شماست.
شما میتوانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسیتان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفهای جهت رصد بازدهی سرمایهتان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.
اختیار معامله چیست ؟
در تعریف اختیار معامله که در زبان فرانسوی Option خوانده می شود باید گفت که قراردادی است که بین دو طرف فروشنده و خریدار نوشته می شود به صورتی که در این قرارداد به وجود آمده طرفیت تفاوق می کنند که در آینده ای نزدیک معامله ای صورت گیرد در این قرار داد شخص خریدار در قبال پرداخت مبلغی معین حق خرید و یا فروش دارای که در قرارداد با قیمت تعیین شده مندرج شده در زمان مشخص به دست آورد فروشنده نیز این حق را به مشتری می دهد این امکان نیز وجود دارد که در زمان تعیین شده شخص خریدار دارایی را خرید و فروش نکند در این صورت دارایی در تحت اختیار فروشنده قرار گرفته و فرد خریدار نیز مبلغی را که پرداخت نموده از بین می رود . همراه بازرگانی امین باشید با :
- مثال برای اختیار معامله
- چند نوع اختیار معامله وجود دارد ؟
- Optionاز لحاظ سبک و تاریخ
- انواع قرار داد در Option
صدور فاکتور رسمی برای معاملات شرکت ها
مثال برای اختیار معامله
با تعاریف بالا شاید کمی سر در گم باشید اما برای درک بهتر این موضوع یم مثال می زنیم در ابتدا در تعریف ساده تر اختیار معامله می توان گفت , اختیاری که به دارنده اجازه می دهد دارایی را به قیمت مشخص خریداری نماید اختیار خرید و اختیاری که به این فرد اجازه می دهد دارایی را با قیمتی معین به فروش برساند اختیار فروش نام دارد هر دو نوع نیز اختیار معامله می باشد امکان دارد فروشنده اختیار یک خرید را برای فرد خریدار به عنوان بخشی از یک معامله دیگر مانند انتشار سهام اعطا نماید در غیر این امر خریدار باید یک صرف را برای اختیار به فروشنده بپردازد اختیار خرید باید زمانی که قیمت صورت گرفته کمتر از ارزش بازار دارایی پایه در زمان سررسید می باشد اعمال گردد زمانی که اختیار معامله صورت میگیرد هزینه خریدار برای کسب دارایی برابر می باشد با قیمت اعمال به اضافه قیمت اختیار خرید و زمانی که تاریخ سررسید معامله فرا می رسد اما معامله رخ ندهد خریدار می بایستی که مبلغ ضرر را به فروشنده بدهد .
چند نوع اختیار معامله وجود دارد ؟
انواع اختیار معامله شامل اختیار خرید و اختیار فروش می باشد در اختیار خرید این حق به خریدار داده می شود که در زمانی معین مقدار مشخصی از دارایی را از فرد فروشنده خریداری نماید در اختیار فروش نیز به خریدار این حق داده می شود که در زمانی معین در قبال مبلغی تعیین شده مقداری معین از دارایی را به فروشنده بفروشد .
optionاز لحاظ سبک و تاریخ
سبک اروپایی
در Option به سبک اروپایی , خریدار در سررسید زمانی تعیین شده قادر است که از اختیار خود استفاده نموده و قبل از سررسید نمی تواند مثلا اگر قرار دادی 6 ماهه بسته شده خریدار در پایان 6 ماه این حق را دارد که حق اختیار خود را اعمال نماید .
سبک امریکایی
در این نوع سبک خریدار در طی زمان تعیین شده در صورتی که فکر کند که با استفاده از حق اختیار خود می تواند سود بیشتری ببرد از اختیار خود استفاده می نماید و نیازی به اتمام زمان تعیین شده نیست .
سبک برمودایی
در این نوع امکان دارد در تاریخ های مشخص شده قبل یا پیش از سررسید صورت گیرد به طوری می توان گفت تلفیقی از سبک اروپایی و امریکایی است .
انواع قرار داد در option
انواع قراردادها در این زمینه شامل اختیار معامله سهام , شاخص , اوراق قرضه , نرخ بهره , ارزی , کالا و قرارداد آتی می باشد .
قرار داد اختیار معامله چیست؟
ساعد نیوز: اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.
اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند. این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شده اند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند. اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است. به طور مثال، فرض کنید شما در پایان معاملات روز ۱۵ ژوئن سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۰۰ سهم شرکت گوگل را با قیمت هر سهم ۵۰۵ دلار خریداری کرده اید. این سرمایه گذاری ۵۰۵ دلاری به طور بالقوه در ریسک کامل گوگل (از یک خبر کوچک تا ورشکستگی کامل) شما در معرض خطر از دست دادن ارزش سرمایه گذاری خود قرار می دهد. به منظور پوشش ریسک این دارایی در برابر نوسانات نامطلوب بازار می توان از اختیار فروش (Put Option) استفاده کرد. از آنجا که هر قرارداد اختیار فروش طبق تعریف ۱۰۰ سهم را کنترل می کند، برای از بین بردن ریسک سرمایه گذاری مذکور لازم است ۱۰ قرارداد اختیار فروش (مثلا در قیمت تعیین شده ۴۹۰ و تا سه ماه آینده) خریداری نمود. بدین معنی که با ادغام سرمایه گذاری اولیه خرید (۱۰۰۰ سهم گوگل) با خرید ۱۰ قرارداد اختیار فروش در قیمت ۴۹۰ دلار، شما تا سه ماهه آینده (زمان انقضای اوراق اختیار فروش) حق خواهید داشت سهام خود را در قیمت ۴۹۰ دلار به فروشنده این اوراق اختیار فروش، بفروشید.
با توجه به قیمت واقعی اختیار فروش سه ماهه گوگل در قیمت ۴۹۰ دلار در تاریخ یاد شده، خرید این ۱۰ قرارداد اختیار فروش، ۲۰۵۰۰ دلار (کمی بیش از ۴% کل سرمایه گذاری) برای شما هزینه در بر خواهد داشت. در صورت کاهش قیمت سهام گوگل به قیمتی کمتر از ۴۹۰ دلار (مثلا ۴۵۰ دلار) شما می توانید از این حق بهره برده و همچنان سهام خود را در قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار به فروش برسانید و در صورت افزایش قیمت سهام (مثلا ۵۴۰ دلار)، از حق خود گذشته و سهام را در قیمت بالاتر در بازار خواهید فروخت؛ بنابراین شما در این مثال با صرف هزینه ی در حد ۴% کل سرمایه گذاری تا انقضای مهلت اوراق اختیار فروش (سه ماه آینده) فارغ از هرگونه تغییر در بازار یا تغییر در شرکت گوگل از فروش سهام خود در قیمت ۴۹۰ دلار یا بالاتر مطمئن خواهید بود. در همین مثال فرض کنید شخصی اعتقاد به سقوط اندک (مثلا ۱۰ درصد) قیمت سهام شرکت گوگل در آینده ای نزدیک دارد این شخص می تواند اختیار فروش با قیمت چیست؟ از قابلیت خاص اختیار معامله به نام اهرم مالی (Leverage) بهره برده و اقدام به خرید ۱۰ قرارداد سه ماهه اختیار فروش (Put) گوگل در قیمت ۴۹۰ بکند. به عبارتی این شخص بدون سرمایه گذاری عظیم در سهام گوگل، تنها بیمه این سرمایه گذاری را خریداری کرده است. خرید ۱۰ قرارداد اختیار معامله مذکور، به این شخص حق فروش ۱۰۰۰ سهم گوگل را در قیمت ۴۹۰ دلار تا سه ماه آینده، اعطا می کند با توجه به مثال قبل برای خرید این ۱۰ قرارداد ۲۰۵۰۰ دلار هزینه لازم است. در صورت افت حدودا ۱۰ درصدی سهام گوگل به ۴۵۰ دلار، هر قرارداد اختیار فروش مذکور حداقل ۴۰۰۰ دلار در بازار ارزش پیدا خواهند کرد؛ زیرا هرکدام از آن ها به دارنده اجازه خواهند داد ۱۰۰ سهم گوگل را از بازار ۴۵۰ دلار خریداری و به قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار بفروشد. (۴۵۰ – ۴۹۰)*۱۰۰=۴۰۰۰ بنابراین این ۱۰ قرارداد کلا در بازار در قیمت ۴۰۰۰۰ دلار قابل فروش هستند و با توجه به قیمت خرید آن ها بازگشت سرمایه ای در حد ۱۰۰% ایجاد خواهند کرد. اوارق اختیار معامله، کارکردهای فراوان و متنوع دیگری نیز در بازارهای ارز، کالا و قرارداد آتی دارند. کارکردهای متنوع اختیار معامله به منظور کنترل ریسک سرمایه گذاری یا کسب درآمد به عناوین یاد شده ختم نمی شوند و پرداختن به آن ها در حالت های مختلف بازار (صعودی، نزولی، مستقیم و یا پر نوسان) که به اصطلاح استراتژی های معاملات اختیار معامله نام دارند، به فرصت های جداگانه ای نیاز دارد.
قراردادهاي اختیار معامله به دو دسته طبقه بندي می شوند:
الف - قرارداد اختیار خرید: دارندة این نوع اختیار معامله، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی – به قیمت توافقی– در دورة زمانی معینی بخرد. در ادامه، دو حالت خرید و فروش قرارداد اختیار خرید در قالب مثال توضیح داده شده است. 2 حالتی را در نظر بگیرید که سرمایهگذار تصمیم میگیرد که اختیار خرید (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 10000 ریال بابت هر سهم، خریداري کند. فرض کنید قیمت جاري سهم مزبور 9800 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد چهار ماه، و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم 500 ریال است. بنابراین سرمایهگذاري اولیه – براي خرید قرارداد – 50000 ریال است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضاي قرارداد کمتر از 10000 ریال باشد، مسلم است سرمایهگذار قرارداد را به اجرا نمیگذارد چون خریدن سهمی که قیمت روز آنکمتر از 10000 ریال است با قیمت توافقی 10000 ریال بخردانه نیست. در این وضعیت سرمایهگذار میزان سرمایهگذاري اولیۀ خود (50000 ریال) را از دست میدهد. اما اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید بیشتر از 10000 ریال باشد، سرمایهگذار قرارداد را به اجرا میگذارد. فرض کنید قیمت سهم به 11500 ریال برسد. با اجراي قرارداد سرمایهگذار میتواند 100 سهم را با قیمت هر واحد 10000 ریال خریداري کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار به فروش برساند مبلغ 150000 ریال (1500 ریال بابت هر سهم) – بدون در نظر گرفتن هزینههاي معاملاتی – سود میکند. با در نظر گرفتن هزینۀ اولیۀ خرید قرارداد اختیار معامله سود خالص سرمایهگذار 100000 ریال است. این مثال در جدول زیر به طور خلاصه ارائه شده است.
ب _ قرارداد اختیار فروش 1 : این قرارداد به دارنده حق میدهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دورة زمانی مشخصی بفروشد. درحالیکه خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را میخرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیشبینی میکند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت. سرمایهگذاري را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 7000 ریال خریداري میکند. فرض کنید که قیمت جاري سهم مزبور 6500 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد سه ماه بعد، و قیمت قرارداد براي هر سهم 700 ریال باشد. بنابراین سرمایهگذاري اولیه (براي خریدقرارداد) 70000 ریال است. چون قرارداد اروپایی است، فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتیکه قیمت در آن زمان کمتر از 7000 ریال باشد اجرا میشود. فرض کنید قیمت سهم شرکت "الف" در تاریخ انقضا 5500 ریال باشد، سرمایهگذار میتواند براساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 7000 ریال بفروشد و 150000 ریال (1500 ریال براي هر سهم) سود به دست آورد. اگر 70000 ریال سرمایهگذاري اولیه را از این مبلغ کم کنیم. سود خالص سرمایهگذار 80000 ریال خواهد بود. در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایهگذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا، بیشتر از 7000 ریال باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایهگذار مبلغ 70000 اختیار فروش با قیمت چیست؟ ریال سرمایهگذاري اولیه را از دست میدهد. این مثال در جدول زیر خلاصه شده است.
روش های اختیار معامله
قواعد نامگذاری برای کمک به شناسایی خواص مشترک انواع مختلف اختیار معامله کاربرد دارد که شامل:
- اختیار معامله اروپایی: اختیار معامله فقط در تاریخ سررسید امکان اعمال وجود دارد. اختیار فروش با قیمت چیست؟
- اختیار معامله آمریکایی: اختیار معامله ممکن است در روزهای قبل از سررسید معامله شود (امکان اعمال قبل از سررسید وجود دارد)
- اختیار معامله برمودا: اختیار معامله ممکن است در تاریخ های مشخص شده از قبل یا قبل از سررسید اعمال شود. (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)
- اختیار معامله آسیایی
- اختیار معامله بلامانع: اختیار معامله با ویژگی های عمومی که موقعی می تواند اعمال شود که قیمت اوراق بهادار پایه از سطح خاصی بگذرد
- اختیار معامله نامتعارف : هر یک از طبقه های بزرگ از اختیار معامله که ممکن است شامل ساختارهای پیچیده مالی باشد.
اختیار معامله باید دارای ۴ اصل زیر باشد:
- نوع اختیار معامله مشخص باشد. یعنی مخص باشد اختیار خرید است یا اختیار فروش
- زمان سررسید که خریدار می تواند از حق اختیار خود استفاده نماید مشخص باشد.
- قیمت اعمال (قیمتی که در زمان سررسید، خرید یا فروش بر اساس آن صورت می گیرد) باید مشخص باشد.
- قیمت اختیار (همان مبلغی که در ابتدا خریدار بابت حق اختیار پرداخت می ود) باید مشخص باشد.
مزایای قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله مزایای زیادی دارد که سه مورد از آنها به شرح زیر می باشد:
1-با توجه به زمانی که دارید درباره خرید و فروش سهام تصمیم گیری کنید
همانطور که میدانید قراردادهای اختیار معامله در بازه زمانی معینی در نظر گرفته می شوند و این موضوع فرصتی را برای خریدار ایجاد میکند تا در این مدت تعیین شده زمان کافی برای تصمیم گیری مناسب (خرید یا فروش سهم) داشته باشند.به این معنی که خریدار می تواند تصمیم خود مبنی بر خرید یا فروش را تثبیت کند و در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهام خود را بفروشد و یا نگه دارد.
۲-با قرارداد اختیار معامله ریسک معامله را کاهش دهید
با استفاده از قرارداد اختیار معامله میتوان وضعیت آینده سهم را پیش بینی کرد و میزان ریسک را به حداقل رساند. در واقع در قرارداد اختیار معامله خریدار تنها به اندازه هزینه ای که برای خرید حق اختیار پرداخته است، متضرر خواهد شد.
۳-با اختیار معامله، درآمد از سهام برای شما فقط به بازدهی سهام و سود تقسیمی محدود نمیشود
سرمایه گذار میتواند علاوه بر کسب درآمد از بازدهی سهام و سود تقسیمی با فروش قرارداد اختیار معامله سهام هم کسب درآمد کند. در واقع فروش اختیار معامله سهام (متعلق به سرمایه گذار یا سهامی که قصد خرید آن را دارد) از پیش پا افتاده ترین روش های معاملاتی می باشد.
تصمیم مهم بازار سرمایه برای نجات بورس | اوراق تبعی چیست و چه تاثیری در معاملات سهامداران دارد؟
به گزارش نبض بورس، روز شنبه نشستی با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران هلدینگهای بزرگ بازار سرمایه برگزار شد که از موضوعهای مهمی که در این نشست به جمع بندی رسید، حمایت هلدینگها از سهام زیر مجموعه خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی بود.
در پی تصمیم جدید مسئولان بازار سرمایه قرار شده است مقدمات عرضه اوراق اختیار فروش تبعی ۱۵ شرکت بزرگ فراهم گردد تا بلکه بورس تهران از این بحران و رکود رهایی یابد. عرضه این اوراق از فردا سه شنبه ۱۹ مهر ماه آغاز میگردد.
به این ترتیب صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار در صدد است اوراق اختیار فروش تبعی بر روی سهام شرکتهای بانک تجارت، بانک ملت، بانک صادرات، بانک پارسیان، ایران خودرو، سایپا، پالایشگاه بندرعباس، پتروشیمی پارس، پالایشگاه اصفهان، پالایشگاه تهران، سرمایه گذاری تامین اجتماعی، ملی مس، فولاد مبارکه، مخابرات و ارتباطات سیار ایران را منتشر کند.
انتشار اوراق اختیار فروش بر روی سهام ۱۴ شرکت و بانک بزرگ
اوراق تبعی چیست و چه تاثیری در معاملات سهامداران دارد؟
سید علی سجادی، رئیس هیات مدیره شرکت سرمایهگذاری امین نیکان آفاق در گفتگو با تسنیم با بیان اینکه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی به نوعی بیمه سهام در مقابل نوسانات قیمتها است، گفت: با این ابزار سهامدارانی که به صورت عمده یا خرد دارنده سهم هستند اطمینان حاصل میکنند که در یک قیمت مشخصی در سررسید معین قادرند سهام خود را با یک بازدهی معقول نقد کنند و با اوراق تبعی خیال سهامداران از بابت ریسک افت قیمت سهام و سود تضمین شده، راحت میشود و میتوانند با اطمینان خاطر نسبت به نگهداری سهام خود اقدام کنند.
به گفته سجادی، این ابزار میتواند در افزایش اعتماد سهامداران اثرگذار باشد. وی در این باره توضیح داد: باوجود افشای اطلاعاتی که همواره از سوی ناشران و شرکتهای بورسی اتفاق میافتد باز هم عدم تقارنهای اطلاعاتی ممکن است وجود داشته باشد. اما باید توجه داشت که مدیران شرکت و سهامداران عمده که نماینده سهامداران خرد هستند اطلاعات دقیق تری از شرکت دارند و زمانی که سهامدار عمده سهم را در قیمت مشخصی تضمین کرده و به نوعی به سهامداران اختیار فروش میدهد اطمینان خاطر و آسودگی را به سهامداران میدهد.
وی در بخش پایانی صحبتهای خود درمورد نقش اوراق تبعی در رونق بازار نیز گفت: اوراق تبعی میتواند از فروشهای هیجانی جلوگیری کند. به عبارتی انتشار این اوراق از سوی ناشران، سمت عرضه سهام را تضعیف کرده و عملا جلوی روند کاهشی قیمت سهم را میگیرد و با این تفاسیر، اختیار فروش تبعی به سهامداران اطمینان خاطر میدهد.
همچنین
حال راضیه صباغیان، مدیر اسبق نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس در گفتگو با شهر بورس، درباره انتشار اوراق تبعی از سوی هلدینگهای بزرگ به منظور حمایت از سهام شرکتهای زیرمجموعه خود، اظهار کرد: با توجه به شرایط فعلی بازار سرمایه، مردم نگران این هستند که با سرمایه گذاری در این بازار مجددا متضرر شوند، اما انتشار اوراق تبعی به نوعی این اطمینان خاطر را به سهامداران میدهد که اگر سهم را تا زمان سررسید نگهداری کنند، نه تنها از ارزش آن کم نمیشود، بلکه سودی نیز در زمان سررسید نصیب سهامدار میشود.
وی افزود: بنابراین انتشار اوراق تبعی به سهامداران اطمینان داده و به ثبات بازار نیز کمک میکند، چراکه اوراق تبعی بیمه کننده پرتفوی سرمایه گذار است؛ به طوری که با داشتن این اوراق سرمایه گذار میداند که حداقل سودی تضمین شده دریافت خواهد کرد.
اوراق تبعی چیست؟ لیست شرکت های دارای اوراق اختیار فروش تبعی
در بازار بورس ایران سهامداران همواره از رشد قیمت سود برده. باکم شدن قیمت در بازار ریزشی زیان کرده و از بازار دور میگردند. یکی از نکات قابل اهمیت برای سهامداران اطمینان از بازده مورد انتظار برای معاملاتی است که در بازار سرمایه انجام میدهند. این مطلب با توضیح اوراق اختیار تبعی این دغدغه را تا حدودی برای معاملهگران برطرف میکند.
به جهت برطرف نمودن این دغدغه سهامداران و اطمینان بخشی به سهامداران در خصوص ارزشمند بودن سهام شرکت و حفظ منافع آتی آنها، حتی در روزهای منفی بازار ابزارهای نوین مالی گسترش پیداکرده. این امکان را در اختیار سهامداران قرار داده تا بتوانند در روزهای منفی و هنگام ریزش بازار نیز بازدهی خود را تا حدودی تضمین نمایند. اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که ریسک سرمایهگذاری را تا حدود زیادی کاهش داده و میتوان آن را بیمه کردن قیمت سهم نیز نامید.
اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟
اوراق اختیار فروش تبعی توسط شرکت عرضه کنند سهام صادرشده، به فروش میرسد. در آن شرکت تعهد میکند سهام خود را در قیمت مشخص (قیمت اعمال) و در تاریخی از قبل تعیینشده (تاریخ اعمال) مجدداً از خریدار سهم بازخرید نماید. شرکتهای منتشر کننده قبل از انتشار این اوراق مشخصات و شرایط آن را در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی منتشر مینمایند. سهامداران بایستی قبل از اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی این اطلاعیه عرضه اوراق را موردتوجه و مطالعه قرار دهند.
طرح انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در ۱۶ مردادماه سال ۱۳۹۱ با عنوان ” عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس تهران ” در شورای عالی بورس به تصویب رسید و اجرایی گردید.
در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی چه مواردی ذکر میگردد:
- سهم پایه: سهم اصلی نماد مورد معامله
- نام عرضهکننده و کارگزار عرضه: شرکتی که پس از اخذ مجوز از سازمان بورس اقدام به انتشار اوراق اختیار تبعی فروش مینماید.
- تاریخ اعمال (exercise date): تاریخ مدنظر برای انجام تعهد خرید سهم از سهامداران
- دوره معاملاتی: فاصله بین انتشار اوراق تا روز انجام تعهد اختیار تبعی فروش
- قیمت اعمال (exercise price): قیمت تعهد شده برای بازخرید سهام شرکت
- سقف خرید: حداکثر تعدادی که سهامداران میتوانند اوراق اختیار فروش تبعی خریداری نمایند.
- سررسید: آخرین روزی که اوراق اختیار فروش قابلیت اعمال دارند.
- کل حجم عرضه: تعداد کل اوراق اختیار فروشی که توسط عرضهکننده صادر خواهد گردید.
- حداقل عرضه روزانه: تعداد اوراق عرضهشده برای یک روز کاری از طرف عرضهکننده
- قیمت عرضه: قیمتی که برای خرید این اوراق در نظر گرفته میشود و در هرروز طبق فرمول محاسباتی اعلام میگردد.
همچنین در این اطلاعیه شرایط تسویه تعهد در تاریخ اعمال نیز بهوضوح ذکر میگردد.
سازوکار استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟
- شیوه انتشار و استفاده از این اوراق در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به سایر بورس های دنیا متفاوت است. در ایران برای خرید اوراق اختیار فروش تبعی حتماً بایستی سهم پایه (سهم شرکتی که میخواهید اوراق تبعی آن را خریداری نمایید) را در سبد سهام و پرتفوی خود داشته باشید.
- هر سهامدار بایستی به محدودیتهای اعلامشده در فرم اطلاعیه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دقت نموده، در صورت عدم رعایت مفاد آن ضرر وی قابلبرگشت نیست.
- سهامدار نمیتواند بیشتر از تعداد سهم اصلی در پرتفوی خود اوراق اختیار آن سهم را خریداری نماید. مبلغ پرداختشده بابت خرید تعداد بیشتر اوراق پس از کسر هزینهها بهعنوان خسارت، به عرضهکننده تعلق خواهد گرفت.
- دقت نمایید که طبق اطلاعیه، هر سهامدار حقیقی نمیتواند بیش از ۱۰۰۰۰۰ سهم درخواست کند و این در صورتی است که برای آن حداقل تعریفنشده است درحالیکه شرایط برای سهامدار حقوقی متفاوت است.
قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی:
- خرید این اوراق دارای محدودیت است. در صورت خرید بیشازحد اعلامشده در اطلاعیه انتشار اوراق، مازاد خریداریشده اعتبار نداشته. و وجهی به سهامدار عودت داده نخواهد شد.
- در زمان خرید اوراق بایستی سهامدار سهم پایه (سهم اصلی شرکت) باشید و حداکثر بهاندازه تعداد سهمی که در پرتفوی دارید اوراق خریداری نمایید.
- این اوراق دارای بازار ثانویه نیست. به این معنی که پس از خرید دیگر قابلفروش نخواهد بود.
- اگر بعد از خرید اوراق قسمتی از سهام اصلی خود را بفروشید، در پایان روز معاملاتی تعداد مازاد اوراق شما اعتبار خود را از دست میدهد وجهی بابت آن عودت داده نخواهد شد.
- برای استفاده از این اوراق در تاریخ اعمال نیز حتماً بایستی به کارگزار درخواست خود را اعلام نمایید. در صورت عدم اعلام درخواست در سررسید اوراق در پایان روز باطل گردیده و اعتباری نخواهد داشت. همچنین وجهی بابت این اوراق فاقد اعتبار به سهامدار تعلق نخواهد گرفت.
اوراق اختیار فروش تبعی تا زمان سررسید غیرقابل معامله هستند و تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارند.
شایانذکر است برای به دست آوردن اطلاعات کامل در مورد سایر موارد احتمالی در مورد اوراق، نظیر بسته بودن سهم در روز عرضه اوراق، افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی توسط شرکت و … به دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش، به مصوبه سازمان بورس مراجعه نمایید.
نماد اوراق اختیار فروش تبعی چگونه شکل میگیرد؟
نماد اوراق اختیار فروش تبعی بهصورت معمول از حرف «ه» همراه با قسمتی از نماد پایه و همچنین تاریخ سررسید اوراق تشکیل میگردد. بهعنوانمثال برای سهم شرکت بانک صادرات ایران «وبصادر» اوراق اختیار فروش تبعی با تاریخ سررسید اسفند سال ۹۹ با نماد «هصادر ۹۱۲” منتشر گردیده است.
خریدار اوراق اختیار فروش تنها در تاریخ اعمال بایستی اختیار فروش را اعمال نماید. پسازاین تاریخ این اوراق اعمال نشده فرض گردیده و تعهدی نسبت به آن وجود نخواهد داشت. مبلغ پرداختشده بابت در اختیار گرفتن این اوراق بهمنزله پرداخت حق بیمه بوده و غیرقابلبازگشت است.
نکات بااهمیت در خصوص خرید اوراق اختیار فروش تبعی
بیش از تعداد دارایی سهم پایه در پرتفوی، اوراق خریداری ننمایید، مبلغ پرداختی شما از بین میرود.
امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد، با دقت و مطالعه خرید کنید.
اوراق اختیار فروش پس از تاریخ اعمال دیگر ارزشی ندارد.
درخواست اعمال پس از ارسال از کارگزاری برای سپردهگذار مرکزی، دیگر قابل لغو اصلاح نخواهد بود.
توجه داشته باشید اوراق اختیار فروش تبعی را ازنظر بازده موردنظر خود بررسی نمایید. چراکه خرید این اوراق به هر قیمتی ارزش خرید ندارد.
مزایای اوراق اختیار فروش
- تضمین حداقل سود برای سهامداران.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری و حمایت سهامدار عمده از سهام شرکت.
- اعتماد سرمایهگذاران به سهامی که اوراق اختیار خرید تبعی برای آنها منتشر میگردد.
- برخورداری سهامداران خرد از مزایای انتشار اوراق خرید تبعی.
- عدم فروش سهام در بازارهای ریزشی و کم شدن هیجانات بازار.
- معایب اوراق اختیار فروش تبعی.
- اتمام تعهد عرضهکننده اوراق پس از تاریخ اعمال.
- وجود نداشتن بازار ثانویه برای معامله اوراق اختیار.
- وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
- عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سود مورد انتظار را تضمین نمیکند.
- دارا بودن سهم در زمان خرید اوراق اختیار فروش تبعی
تعدادی از شرکتهایی که اوراق اختیار فروش تبعی برایشان منتشر گردیده است.
گروه دارویی برکت با نماد برکت و نماد اوراق ” هبرکت ۹۱۲ “
تولید نیروی برق آبادان با نماد آبادا و نماد اوراق ” هابادا ۹۱۲ “
گروه پتروشیمی سرمایهگذاری ایرانیان با نماد پترول و نماد اوراق ” هترول ۹۱۱ “
بانک ملت با نماد وبملت و نماد اوراق ” هملت ۹۱۱ “
پتروشیمی شیراز با نماد شیراز و نماد اوراق “هشیر ۹۱۱ “
برای مشاهده و پیگیری شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کردهاند و بررسی شرایط آنها میتوانید به سایت tse.ir مراجعه کرده. در تب اطلاعات بازار قسمت لیست نمادهای معاملاتی به نماد مورد نظر خود دسترسی پیدا نمایید.
پس از مراجعه به این صفحه لیست نمادهای دارای اوراق اختیار میباشند در قسمت تبعی میتوان دید. همچنین برای مشاهده شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش منتشر کردهاند میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
با توجه به گسترش و توسعه ابزار در بازارهای مالی و سرمایهگذاری، شرکتها برای حمایت از سهام خود تنها نیاز بهصرف هزینههای هنگفت و خرید سهام در قیمتهای پایین، قراردادهای سبد گردانی و بازار گردانی و … ندارند. بلکه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، ضمن تائید ارزندگی سهام شرکت، هیجان را در بازارهای نزولی از سهام شرکت دور کرده با تضمین مبلغ خرید سهام ضمن تضمین سود و بازده سهامداران، در صورت افزایش قیمت سهم در تاریخ اعمال نیازی به بازگرداندن وجه به سهامدار نبوده و هر دو طرف دریک معامله برد برد قرار خواهند گرفت.
دیدگاه شما