دوره جامع بازار آتی کالا

بورس کالا چیست و چگونه وارد آن شویم؟

بازار سرمایه از چهار بازار اصلی تشکیل شده است که عبارتند از بازار بورس، فرا بورس، کالا و بورس انرژی. در بورس کالا، همان طور که از نامش می‌توان فهمید کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌دانند که بورس کالا مکان مطمئنی برای خرید مواد اولیه، دریافت اطلاعات موثق در مورد روند قیمتی کالاها و در نهایت سود تضمین شده است. در ادامه بورس کالا را معرفی می‌کنیم و به چگونگی معامله در این بازار و مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

بورس کالا چیست؟

در بازار منسجمی که عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند و بعد از بررسی‌های کارشناسان، کالای مورد نظر قیمت‌گذاری می‌شود و به خریداران عرضه می‌شود بورس کالا می‌گویند. در واقع در بورس کالا نیز مشابه بورس اوراق بهادار، معامله و داد و ستد انجام می‌شود. با این تفاوت که در بورس کالا، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و… خرید و فروش می‌شوند.
راه‌اندازی بازاری چون بورس کالا دلایل متعددی دارد اما شاید بتوان گفت وجود معایب و مشکلات بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن‌ بازارها، نبود تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، غیرقابل‌پیش‌بینی بودن قیمت‌های آینده، امکان کلاه‌برداری و نبود آمار و اطلاعات دقیق و… از دلایلی بود که پیشنهاد راه‌اندازی بورس کالا مطرح شود.
در بورس کالای ایران، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ و پس از آن بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند. در سال ۱۳۸۵ بورس فلزات و کالای کشاورزی در هم‌ آمیخته شدند و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ شرکت بورس کالای فعلی کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. در حال حاضر این شرکت شامل «مجمع عمومی»، «هیئت مدیره»، «مدیرعامل»، «بازرس یا حسابرس» است.
در بازار بورس جهان نیز وجود بورس کالا از قرن ۱۹ احساس شد و در پی آن برای رفع مشکلات و موانع در امر داد و ستد، بورس‌ کالا راه‌اندازی شد تا به وسیله آن معاملات در یک نظام سازمان یافته، در بازارهای جهانی صورت بگیرد. در حال حاضر صدها بورس کالایی در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که از نمونه آن‌ها می‌توان به بورس معروف و تجاری شیکاگو(CME) ، بورس فلزات لندن(LME) ، بورس کالای نیویورک(NYMEX) و بورس کالای توکیو (TOCOM) اشاره کرد.

چه کسانی در بورس کالا داد و ستد می‌کنند؟

فعالان بورس کالا معمولاً به دو دسته تقسیم بندی می‌شوند. گروه اول افرادی هستند که می‌خواهند نوسان قیمت‌ها به آن‌ها ضرر وارد نکند و از نوسانات کاذب قیمتی ایمن باشند. مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده.
گروه دوم نقطه مقابل گروه اول هستند، یعنی افرادی که از نوسانات قیمت به نفع خود استفاده می‌کنند تا سود خود را بالاتر ببرند. در بورس کالا به این دسته از افراد سوداگران گفته می‌شود.
گروه دیگری نیز هستند که با نام بازرگانان مواد اولیه از آن‌ها نام برده می‌شود. یکی از ویژگی‌های بورس کالا حضور نهادهای ناظر بر این بازار است که با نظارت بر معاملات و قوانین آن از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.

چه بازارهایی در بورس کالا وجود دارد؟

چهار بازار که زیر مجموعه اصلی در بورس کالا هستند عبارتند از: بازارهای فرعی، مشتقه، مالی و فیزیکی. هر کدام از این بازارها زیرمجموعه‌های کوچکتری دارند. به عنوان مثال محصولات شیمیایی و پتروشیمی، محصولات صنعتی، معدنی و کشاورزی زیرمجموعه بازار فیزیکی قرار می‌گیرند و مهمترین و اصلی‌ترین بخش فعالیت بورس کالا را شکل می‌دهند.

1. بازار فیزیکی:

در بازار فیزیکی عرضه‌کنندگان صنایع بالادستی و پایین دستی و مواد خامی چون محصولات پالایشگاهی، کشاورزی و فلزی، این محصولات را عرضه کرده تا مردم و تولیدکنندگان، کالای مورد نظر خود را خریداری کنند. در واقع با این کار مردم با ساز و کار نظام یافته‌تر و پیشرفته‌تر از بازارهای سنتی، کالاهای فیزیکی مورد نظرشان را خرید و فروش کنند.

2. بازار فرعی:

این بازار تفاوت شایان ذکری دوره جامع بازار آتی کالا با بازار فیزیکی ندارد و تنها تفاوت آن این است که کالاهای کشاورزی، صنعتی، فلزی، معدنی، شیمیایی، پلیمر، اموال غیر منقول و ضایعات و مستعملات در زیر گروه بازار فرعی جای دارند. در واقع برای پذیرش افراد بیشتر و طیف وسیع‌تری از کسانی که می‌خواهند در بازار کالا فعالیت دوره جامع بازار آتی کالا کنند این بازار به وجود آمد تا این گروه نیز با قوانین ساده‌تری در خصوص پذیرش کالا، وارد بازار بورس شوند.

3. بازار مشتقه:

با توجه به نیازهای بازار و ماهیت خاص بعضی از کالاها بازار مشتقه به وجود آمد. جدیدترین بازاری که در بورس کالا تشکیل شده است بازار مشتقه است تا در آن با کمک اوراق مشتقه، طیف جدیدی از سرمایه‌گذران وارد بازار شوند. اوراق مشتقه بورس کالا شامل «قراردادهای آتی» و «قراردادهای اختیار معامله» هستند. در این روش در ابتدا یک دارایی ( مانند زعفران، پسته و زیره، فراورده‌های نفتی، انواع فلزات و سکه و…) به عنوان یک دارایی پایه انتخاب می‌شوند و قراردادها روی آن منتشر و تعریف می‌شوند. بازار مشتقه مزایای بسیاری دارد از جمله پوشش دادن ریسک، امکان خرید و فروش استقراضی دارایی‌ها و… .

4. بازار بورس مالی:

سه زیرمجموعه اصلی بازار بورس مالی «سلف موازی استاندارد»، «گواهی سپرده کالایی» و «صندو‌ق‌های کالایی» هستند. از ویژگی‌های این بازار جذب افرادی است که نمی‌دانند سرمایه‌های سرگردان خود را در کجا سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌ها می‌توانند برای تأمین مالی شرکت‌ها به کار روند.

اهداف بورس کالا چیست؟

• تشکیل بازاری منسجم و قانونمند جهت ساده‌تر شدن معاملات و داد و ستد نقدی و آتی کالا
• شفاف‌سازی قیمتی و کشف قیمت‌ها به صورتی که جنبه رقابتی ایجاد کند.
• سامان‌دهی برخی بازارها مانند بازار کالاهای خاصی چون محصولات فلزی، کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
• از میان برداشتن واسطه‌ بین فروشنده و خریدار و حذف واسطه‌گری در معاملات
• کاهش ریسک معامله در دوره جامع بازار آتی کالا نوسانات شدید بازار و امکان انتقال ریسک
• ‌قابل پیش‌بینی بودن حدودی قیمت‌های آینده
• از بین بردن امکان کلاه‌برداری با وجود بودن آمار و اطلاعات دقیق
• انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب

مزایای بورس کالا

1. در بورس کالا اطمینان در بین طرفین معامله وجود دارد زیرا این معامله دقیقا تحت نظارت سازمان انجام می‌شود.
2. پرداخت وجه در این بازار به‌ صورت کاملا سازمان ‌یافته صورت می‌گیرد و در نتیجه ریسک نکول و کالای معیوب وجود ندارد.
   اس کشف نرخ از دیگر مزایای بورس است. نرخ عادلانه بر اساس میزان عرضه و تقاضا به دست می‌آید که این شفافیت قیمتی هم به نفع خریدار و هم فروشنده است.
3. شفافیت در اعمال قوانین نیز وجود دارد زیرا معاملات تحت نظارت ناظرین بازار صورت می‌پذیرد و هرگونه تخلف در آن منجر به اخراج و یا پرداخت خسارت طرف فرد متخلف می‌شود.
4. در بازار بورس کالا نمی‌توان به طور صوری خرید و فروش کرد، زیرا همان طور که گفتیم تمامی معاملات شفاف هستند و زیر ذره‌بین مقامات دولتی و سهامداران.
5. خریدار یا فروشنده در صورتی که تعهدات خود را انجام ندهد مجبور به پرداخت خسارت و جبران ضرر است. جبران خسارت از طریق اتاق پایاپای و از محل تضامین عرضه‌‌ کننده یا خریدار یا کارگزاران صورت می‌پذیرد.
6. در معاملات بورس کالا دریافت وام از بانک‌ها آسان‌تر انجام می‌شود. بانک‌ها بر اساس اسناد صادره توسط کارگزاری‌ها با شرایط ساده‌تری به خریداران وام می‌دهند.
7. در این بازار، نیازی به تبلیغ برای کالای فروشندگان نیست. زیرا که این وظیفه بر عهده بورس کالا است و محصولات فروشندگان را به صورت رایگان به خریداران خارجی و داخلی معرفی می‌کند.
8. معامله در بازار بورس کالا گامی به سوی دنیای مکانیزه و پیشرفته معاملات است.
9. با توجه به قیمت معاملاتی که دوره جامع بازار آتی کالا انجام می‌شود، می‌توانیم وضعیت و روند اقتصادی کشور را تحلیل و بررسی کنیم تا بهترین نتیجه را به دست آوریم.

محدودیت‌های بورس کالا

از محدودیت‌های بورس کالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حجم خرید نباید از میزان معینی کمتر باشد.
2. برخی کالا‌ها به صورت گروهی در سبد خرید عرضه می‌شوند و این موضوع یعنی سلب حق انتخاب از خریدار.
3. کسانی که به دنبال فرار از مالیات هستند در این بازار مایوس می‌شوند و امکان فرار مالیاتی در این بازار وجود ندارد.
4. عرضه‌ها بایست به‌صورت دائم انجام ‌شود در غیر این صورت و در صورت ایجاد وقفه در آن، عرضه‌کننده از بورس کالا اخراج می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله یک تعریف کلی و جامع از بازار بورس کالا در ایران ارائه کردیم. اهداف و معایب آن را برشمردیم و همچنین انواع فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم. به طور خلاصه می‌توان گفت بازار بورس کالا به منظور برطرف کردن نقطه ‌ضعف‌ها و کمبود‌های بازار سنتی راه‌اندازی شد و هدف آن توسعه دادن به مبادلات کالایی است. قانونمندبودن و شفافیت این بازار باعث شده است که مرجع قیمتی خوبی باشد و همه فعالان بازار به آن اعتماد کنند و منتظر کشف نرخ در این بازار شوند و معمولا بازارهای موازی با بورس کالا بعد از این کشف نرخ، قیمت‌های خود را اعلام می‌کنند.

برگزاری دوره آموزش جامع تحلیل تکنیکال

گروه بنگاه‌های اقتصادی: دوره آموزش جامع تحلیل تکنیکال C. T. A از ابتدای آذر توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی در روزهای جمعه هر هفته برگزار می‌شود. علیرضا مهدی‌پور در این خصوص اظهار کرد: دوره جامع شامل یک دوره مقدماتی و پنج سطح اصلی است که در ۸۴ساعت آموزشی، در روز های جمعه برگزار می‌شود.

وی ادامه داد: دوره مقدماتی پیش نیاز دوره اصلی بوده و مخصوص علاقه‌مندانی است که تاکنون در بازارهای سهام یا قراردادهای آتی سکه طلا تجربه معاملاتی نداشته‌اند. در این دوره مفاهیم و ساز و کارهای بازارهای سهام و قراردادهای آتی سهام و سکه طلا آموزش داده می‌شود.

گروه بنگاه‌های اقتصادی: دوره آموزش جامع تحلیل تکنیکال C.T.A از ابتدای آذر توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی دوره جامع بازار آتی کالا در روزهای جمعه هر هفته برگزار می‌شود. علیرضا مهدی‌پور در این خصوص اظهار کرد: دوره جامع شامل یک دوره مقدماتی و پنج سطح اصلی است که در ۸۴ساعت آموزشی، در روز های جمعه برگزار می‌شود.

وی ادامه داد: دوره مقدماتی پیش نیاز دوره اصلی بوده و مخصوص علاقه‌مندانی است که تاکنون در بازارهای سهام یا قراردادهای آتی سکه طلا تجربه معاملاتی نداشته‌اند. در این دوره مفاهیم و ساز و کارهای بازارهای سهام و قراردادهای آتی سهام و سکه طلا آموزش داده می‌شود. در سطح اول اصول تحلیل تکنیکال به شیوه‌ای کاملا کاربردی مورد بحث قرار می‌گیرد و عناصر پایه به تفصیل مورد بحث قرار می‌گیرند که عملا سنگ بنای سطوح بعدی به شمار می‌رود.

به گفته وی درسطح دوم هم ۳۷ استراتژی معاملاتی قرارداد آتی و ۱۶ استراتژی معاملاتی سهام مورد بحث قرار می‌گیرد. استراتژی‌های معاملاتی به بررسی نقاط بهینه ورود و ارزیابی میزان ریسک هر معامله می‌پردازند. هدف از سطح سوم، تشخیص محیط معاملاتی براساس نظریه الیوت و تعیین هدف قیمتی محصولات مالی بوده و در این دوره کاربرد نرم افزار Advanced Get آموزش داده می‌شود.

این مدرس دوره‌های تخصصی هدف از سطح چهارم را تحلیل بازار براساس احساسات معامله‌گران و درک روان شناسی بازار با بهره‌گیری از نمودارهای شمعی، رنکو، کاگی و سه خط شکست اعلام کرد که در مدیریت ریسک و مدیریت بحران نقش اساسی ایفا می‌کند.

مهدی‌زاده درباره سطح پنجم با دو بخش هم توضیح داد: در بخش اول معامله‌گران با سیستم معامله‌گر منطقی بازار‌های سرمایه ACD آشنا می‌شوند. این سیستم وضعیت محصول مالی را با توجه به عرضه و تقاضای موثر هر جلسه معاملاتی بررسی کرده و سطوحی را به عنوان نقطه بهینه ورود و سطوحی را جهت متوقف کردن ضرر پیشنهاد می‌دهد. به علاوه سطوح حمایت و مقاومت کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت محصولات را به روشنی به تصویر می‌کشد و دیدگاه معامله‌گران بازار را در کوتاه مدت و میان مدت و بلندمدت درباره محصول مالی مشخص را نمایش می‌دهد.

وی ادامه داد: در بخش دوم ۲۰ سیستم معاملاتی براساس اصول مورد آموزش در پنج سطح CTA مورد بررسی قرار می‌گیرد و طی آن محیط معاملاتی، نقطه ورود، حدضرر، پیش‌بینی سود و در نهایت نقطه خروج انعطاف‌پذیر را جهت مدیریت بحران در قالب این سیستم‌های معاملاتی بیان می‌کند.

اسپات چیست؟ + انواع سفارش های معاملات در بازار اسپات

اسپات مارکت یا بازار نقدی، یکی از روش‌های معاملاتی در بازارهای مختلف است که می‌توان آن را نقطه مقابل معاملات آتی در نظر گرفت. شیوه انجام معامله در بازارهای مالی مختلف، قوائد خاصی دارد که آگاهی از این قوائد باعث می‌شود تا با دید بهتری وارد میدان این معاملات شویم. البته این موارد معمولاً در تمام بازارها وجود دارند و آگاهی از یک شیوه معاملاتی، می‌تواند در سایر بازارها نیز به کمک ما بیاید. اگر شما نیز به موضوع تریدینگ و خرید و فروش در بزرگترین بازارهای جهان علاقه‌مند هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا شما را جواب سوال اسپات چیست را متوجه شوید و انواع معاملات اسپات و آتی را بشناسید.

اسپات چیست؟

شاید تصور کنید که معامله اسپات، نوع خاصی از مبادله دارایی است که انجام آن به آموزش نیاز دارد، اما باید بگویم که اصلاً اینگونه نیست و معاملات اسپات برای همگی ما شناخته شده هستند. معمولاً در بازارهای مالی مانند فارکس، بورس، کریپتو و …. معاملات به دو شیوه رایج نقدی و آتی صورت می‌گیرند که برای درک هریک از این معاملات، باید ویژگی‌های هرکدام را به صورت جداگانه بررسی کنیم:

معاملات آتی «Futures Trading»

قطعاً در هر معامله، کالا یا معیاری برای تبادل وجود دارد. مثلاً در بازار کالا، یک کالای خاص مانند فلز، مواد معدنی، نفت، تجهیزات مختلف، مواد خوراکی خاص و … معامله می‌شوند. اما در بازارهای ارزی مانند فارکس، این ارز کشورهای مختلف مانند دلار، یورو، ین و …. است که بین طرفین یک معامله، مبادله می‌شود. در بازار کریپتو هم به همین شیوه، انواع ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و سایر آلت‌کوین‌ها مبادله می‌شوند.

در بازار آتی یا فیوچر تریدینگ، وقتی شما کالا یا معیاری را خریداری می‌کنید، یک قرارداد بین شما و فروشنده عقد می‌شود که در آن زمان تحویل کالا و پرداخت وجه مشخص شده است. این قراردادها می‌توانند به صورت آنلاین هم باشند. پس در معاملات آتی، همانطور که از نام آن هم پیداست (معاملات آینده)، زمان می‌برد تا کالا تحویل داده شده و معامله به اتمام برسد.

معاملات اسپات «Spot Trading»

برعکس معاملات آتی، معاملات اسپات مانند معاملات روزانه‌ای است که افراد در بازارهای فیزیکی انجام می‌دهند. برای مثال، وقتی شما برای خرید میوه به بازار می‌روید، همان لحظه میوه خود را از میوه‌فروش تحویل گرفته و وجه آن را پرداخت می‌کنید. این نوع از معامله در ابعاد بزرگتر با عنوان معامله اسپات، معامله مایع، معامله فیزیکی یا حتی معامله‌ی نقدی شناخته می‌شود.

پس معامله اسپات، جایی است که در آن به صورت آنی پرداخت و تحویل کالا انجام می‌شود. اگر شما در بازار بورس یا فارکس، سهام یا ارزی را خریداری کنید، همان لحظه و براساس نرخ روز، هزینه سهام یا ارز از حساب شما کم شده و به حساب فروشنده منتقل می‌شود. از آن طرف نیز سهام یا ارز خریداری شده به پرتفوی شما اضافه می‌شود.

انواع سفارش‌های معاملاتی در بازار اسپات

پس از آن که دانستیم اسپات یعنی چه و بازار اسپات چیست، زمان آن می‌رسد که انواع سفارش‌های معاملاتی در این بازار را بررسی کنیم. سفارش‌های معاملاتی در اسپات مارکت، همانند سفارش‌های معاملاتی در سایر بازارهای مالی، انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر هستند:

این نوع سفارش از ساده‌ترین روش‌های خرید و فروش است که به صورت ثبت سفارش با قیمت مشخص شناخته می‌شود. برای ثبت سفارش لیمیت اوردر در اسپات مارکت لازم است که از قبل میزان خرید و قیمت را مشخص کرده باشید.

در این نوع معاملات، صرافی تعیین کننده قیمت فروش در معاملات بوده و شما تنها می‌توانید حجم و مقدار خرید یا فروش را مشخص کنید.

این نوع سفارش، به کاربر اجازه می‌دهد تا از پارامترهای بیشتری برای انجام معاملات خود استفاده کند.

این نوع سفارش، ترکیبی از دو نوع Limit order و Stop limit order است.

کدام بازار اسپات بهتر است، OTC یا صرافی؟

معاملات اسپات در دو بازار مختلف صرافی و otc یا بازار خارج از صرافی انجام می‌شوند. در این قسمت توضیحاتی را در رابطه با هر یک از این بازارهای معاملاتی به شما ارائه خواهیم کرد که می‌توانند به تصمیم‌گیری بهتر شما برای انتخاب هرکدام کمک کنند. صرافی‌های متمرکز محلی هستند که در آن‌ها ارزهای دیجیتال مختلف، کالاها یا فارکس مورد معامله قرار می‌گیرند و برای فعالیت در آن‌ها، لازم است حساب خود را با ارزهای دیجیتالی یا هر نوع ارز دیگری شارژ کنید. صرافی‌های متمرکز با رعایت قوانین قیمت گذاری عادلانه، احراز هویت، حفظ امنیت دارایی‌های کاربران و… از انجام صحیح تراکنش‌ها اطمینان حاصل می‌کنند؛ اما به طور معمول، کارمزد انجام تراکنش در این بازارها بسیار زیاد است. صرافی‌های غیرمتمرکز نوعی دیگر از صرافی‌ها هستند که معاملات انجام شده در آن‌ها با استفاده از ارزهای دیجیتال و رمز ارزها انجام می‌شود. البته در این صرافی‌ها شما نمی‌توانید از مزایایی از جمله احراز هویت و پشتیبانی بهره‌مند نخواهید شد.

در مقابل بازارهای OTC بازارهایی هستند که در آن‌ها، تریدرها و کارگزاران می‌توانند به طور مستقیم دارایی و سهام خود را به اشتراک بگذارند. البته در این بازارها برای انجام معاملات کوچک با نقدینگی کم با مشکل مواجه خواهید شد و باید معاملات خود را با نرخ غیر منصفانه‌ای انجام دهید.

تفاوت معاملات اسپات و معاملات مارجین

تفاوت معامله مارجین با معامله اسپات چیست؟ در اسپات تریدینگ، معامله‌گر باید معاملات خود را در لحظه به انجام برساند و به صورت لحظه‌ای نسبت به خرید و تحویل یک دارایی اقدام کند؛ اما معاملات مارجین، به شما اجازه می‌دهند که مبلغی را به عنوان وام از یک شخص ثالث دریافت کنید و با استفاده از آن معاملات مختلفی را انجام دهید. معاملات مارجین در حین امکان سود دهی بالا، احتمال شکست و ضرر و زیان شدید را به همراه دارند.

مزایا و معایب معامله در بازار اسپات

از جمله مزایای انجام معاملات در اسپات مارکت می‌توان به شفافیت قیمت‌ها، راحت بودن معاملات به دلیل امکان تخمین میزان ریسک و پاداش و امکان ورود و خروج راحت از معاملات اشاره کرد. البته فعالیت در این بازار معایبی هم به دنبال دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود مشکلاتی برحسب نوع دارایی، عدم ثبات و کم بودن نسبی سود معاملات اشاره کرد.

اصطلاحات رایج در معاملات اسپات

قطعاً هر شیوه معاملاتی، اصطلاحات مختص به خود را دارد که افراد به کمک این اصطلاحات، وضعیت معامله خود را بیان می‌کنند. اگر بخواهیم اصطلاحات رایج در معاملات اسپات یا اسپات مارکت را معرفی کنیم، گزینه‌های زیر در اولویت قرار دارند:

قیمت اسپات «Spot Price»

اگر قیمت اسپات یک معیار معاملاتی مانند بیت‌کوین برابر با ۴۰۰/۱۸ دلار باشد، به این معنی است که اگر شما در همان لحظه، بیت‌کوین را خریداری کرده یا به فروش برسانید، با چنین قیمتی باید معامله خود را تمام کنید. در واقع قیمت لحظه‌ای کالا یا معیارهای معاملاتی هر بازار را قیمت اسپات آن گویند. البته این قیمت در بازارهای مختلف توسط کاربران تعیین می‌شود و ممکن است قیمت یک شخص با قیمت فرد دیگر تفاوت داشته باشد. این مورد را در بازار بورس هم می‌توانیم در صف‌های خرید و فروش سهام ببینیم.

اسپات مارکت «Spot Market»

معمولاً وقتی نام اسپات ‌مارکت می‌آید، معامله ارزهای دیجیتال در ذهن افراد تداعی می‌شود و به نوعی اسپات‌مارکت را بازار آنی معامله ارزهای دیجیتال می‌دانند. اکثر صرافی‌های آنلاین، امکان معاملات اسپات رمزارزها را فراهم کرده‌اند و تنها در تعداد اندکی از بازارها، مانند بازار بورس کالا شیگاکو این امکان وجود ندارد و تمام معاملات رمزارزی در آن با قراردادهای آتی صورت می‌گیرد.

لیست سفارشات «Order Book»

به لیست سفارشات خرید و فروش یک دارایی خاص، اُردر بوک گفته می‌شود. برای مثال، در بازار بورس، لیست‌های خرید و فروش سهام یک نماد خاص را می‌توان همان اردربوک در نظر گرفت. وقتی در بازارهایی چون ارز و رمزارز، یک لیست خرید و فروش برای یک ارز توسط معامله‌گران مختلف ارائه می‌شود، اصطلاحاً به آن لیست، اردر بوک گفته می‌شود.

حداقل و حداکثر قیمت «Bid & Ask»

در لیست سفارشات یا اردربوک‌ها دو نوع رنج قیمتی ارائه می‌شود. به بالاترین قیمتی که توسط خریداران برای خرید یک دارایی خاص ارائه می‌شود، قیمت حداکثری یا Bid‌ و به پایین‌ترین قیمتی که توسط یک فروشنده برای فروش دارایی‌اش تعیین می‌شود، قیمت حداقلی یا Ask می‌گویند. در واقع همیشه قیمت Bid‌ در بالای لیست خرید و قیمت Ask‌ در پایین لیست فروش قرار می‌گیرد (بالاترین قیمت پیشنهاد خرید در رأس لیست و پایین‌ترین قیمت برای فروش در قعر لیست قرار می‌گیرد).

معاملات اسپات در بایننس

بایننس به عنوان بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال در جهان، هردو قابلیت معاملات آتی و اسپات را برای کاربران خود فراهم کرده است. اما با توجه به ماهیت این دو معامله، نرخ هر رمزارز در معاملات آتی و اسپات با هم تفاوت دارد. برای مثال ممکن است قیمت بیت‌کوین در دو بازار آتی و اسپات صرافی بایننس به صورت زیر باشد:

• قیمت معامله آتی بیت‌کوین در بایننس: ۱۸/۳۶۱ دلار
• قیمت معامله اسپات بیت‌کوین در بایننس: ۱۸/۳۹۰ دلار

چون در اسپات مارکت نرخ بیت‌کوین بلافاصله پرداخت می‌شود، نرخ آن پایین‌تر از معامله فیوچر است که پرداخت ممکن است با چند روز تعویق انجام شود.

سخن پایانی

معاملات اسپات به نسبت معاملات آتی یا فیوچر برای ما آشنایی بیشتری دارند، چراکه در بازارهای مختلف ایران از این نوع معاملات استفاده می‌شود. البته اخیراً در دوره جامع بازار آتی کالا بازار بورس تهران نیز امکان معاملات آتی برای افراد فراهم شده است. اگرچه معامله فیوچر انتخاب‌های بیشتری به معامله‌گران می‌دهد و ویژگی‌های خاصی دارد، اما هم در بازارهای داخلی و هم در بازارهای خارجی، تمایل به انجام معاملات اسپات، بالاتر از معاملات آتی است.

آموزش بازار فارکس در ایران

مجموعه دلفین‌ وست یکی‌ از بزرگ‌ترین مرجع‌های آموزش سرمایه‌ گذاری است که تحت قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌نماید. مطلب فوق صرفاً به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با این بازار مالی است و مسئولیت استفاده از محتویات این مقاله، کاملاً بر عهده خود خوانندگان است.

تفاوت معاملات آتی با اختیار معامله

معاملات آتی و اختیار معامله 2 نوع متفاوت از خرید وفروش در بازار سرمایه هستند.

در بازار آتی سکه دو طرف قرارداد (هم خریدار، هم فروشنده) موظف به انجام تعهدات خود هستند.

در واقع خریدار متعهد به پرداخت وجه نقد و فروشنده متعهد به تحویل سکه در تاریخ سررسید می‌شوند.

اما در بازار اختیار معامله تنها فروشنده است که متعهد می‌شود.

در حالی‌که خریدار اختیار (چه اختیار خرید چه اختیار فروش) متعهد نیست بلکه مختار است.

فروشنده اختیار خرید متعهد به تحویل سکه در تاریخ سررسید بوده و فروشنده اختیار فروش متعهد به پرداخت وجه نقد در روز تحویل است.

اما خریداران اختیار معامله مختار هستند که اختیار معامله را بر حسب منافع خود اعمال کنند یا خیر.

اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است.

دراین قرارداد،خریدارحق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کند.

هم چنین فروشنده باید دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.

برای آشنایی بیشتربا این بازار، مقاله با اختیار معامله در بورس بیشتر آشنا شویم راببینید.

بازار آتی چیست؟

اهالی کسب و کار همواره از ریسک و نااطمینانی گریزاناند.

مثلا یک تولید کننده نبایدمواد اولیه مورد نیازش را هربار به یک قیمت بخرد

یا یک کشاورز به دنبال یک بازار مطمئن برای فروش محصولاتش است تا براساس قیمت آن درباره ترکیب تولیدات خود تصمیم بگیرد.

این دغدغه ها باعث تشکیل بازار آتی جهت پوشش ریسک شده است .

منظور از قرارداد آتی این است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم. اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم .

درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت کنیم.

بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و باقیمت مشخصی خریداری ‌کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت بگیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند.

ویژگی های بازار آتی چیست؟

استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان این بازار کند.

از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معافیت مالیاتی
• تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
• امکان برداشت یک‌روزه موجودی از حساب
• کارمزدهای بسیار پایین
• امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
• واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتری

در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند.

برای تضمین انجام تعهد، باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.

چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله گران بورس های دنیاست؟

بازار آتی به دلیل این‌که منافع خریدار و فروشنده کالا را تأمین میکند.فرصت کسب سود را برای نوسان‌گیران نیز فراهم می‌کند.در جهان طرفداران زیادی دارد.

فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. خریداران کالا: اشخاصی که به کالایی (مثلاً زعفران، زیره، پسته و …) در آینده نیاز دارند. امروز در بازار آتی باقیمت معین پیش‌خرید می‌کنند.
2. فروشندگان کالا : اشخاصی که قصد دارند در آینده کالای خود (زعفران، زیره، پسته و …) را بفروش برسانندامروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش‌فروش کنند.
3. نوسان‎گیرها : اشخاصی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (زعفران، زیره، پسته و …) را ندارند. بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند قیمت کالا، سود سرشاری به دست آورند.

نماد معاملاتی در بازار آتی به چه صورت است؟

تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا توسط بورس به صورت استانداردتعیین می‌شود.

فقط برای سررسیدی که تعیین شده، امکان انجام معاملات آتی وجود دارد.

هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود.

هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است.

تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند .

به عنوان مثال نماد معاملاتی SAFME98 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران نگین تحویل مهر 98 است.

اهرمی بودن قراردادهای آتی به چه معناست؟

به طور کلی خاصیت اهرم با عث میشود با نیروی کم نتیجه چندبرابری داشته باشیم.

در قراردادهای آتی هم این خاصیت بر قرار است.

سرمایه گذاری در قرارداهای آتی بازدهی چندین برابری دارد.

عکس این موضوع نیز برقرار است و احتمال زیان چند برابری اصل سرمایه وجود دارد.

چه کالا هایی در بازار آتی معامله می شود؟

در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند.

اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است

با اخذ یک موقعیت در زعفران ، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد.

بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است.

امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد.

قیمت تسویه، قیمتی است که روزانه پس از پایان جلسه معاملات توسط بورس به منظور به روزرسانی حساب ها محاسبه و اعلام می شود.

سود و زیان معامله گران براساس قیمت تسویه سنجیده می شود .

این قیمت مبنای معاملات روز بعد نیزمی باشد.

چگونه کد معاملاتی آتی بگیریم؟

طبق دستورالعمل بورس، برای اخذ کد معاملات آتی، لازم است دو حساب بانکی توسط متقاضی افتتاح شود.

یک حساب تحت عنوان حساب عملیاتی (در اختیار بورس) شناخته می‌شود

حساب دیگر حساب مکمل مشتری است.

زمان برداشت وجه از حساب در اختیار، مبلغ مورد نظرمشتری به حساب مکمل معرفی و تائید شده، واریز می‌گردد.

آشنایی با انواع معاملات بورس کالا

بورس کالا بازاری است متشکل و سازمان‌یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روش‌هایی از قبل تعریف شده، مورد معامله قرار می‌گیرند. در این بازار تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله می‌کنند. در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد و در حال گسترش در حوزه‌های دیگر نیز است.

تمامی دادوستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد شده انجام دوره جامع بازار آتی کالا می‌گیرد؛ قراردادهای نقدی، سلف، نسیه و آتی، اختیار معامله، سلف استاندارد، صندوق‌های کالایی و سپرده کالایی انواعی از قراردادهایی هستند که روزانه در بورس کالا معامله می‌شوند. با شرکت در این دوره ضمن آشنایی با انواع معاملات در بورس کالا، با کاربرد آنها در تحلیل بازارهای مختلف را نیز آشنا خواهید شد. در مباحثی که در این دوره مطرح خواهد شد شامل موارد زیر است:

• آشنایی با انواع بازارهای بورس کالا؛ شامل بازار فیزیکی، بازار مالی و بازار مشتقه
• بررسی و شناخت قراردادهای نقدی، سلف، نسیه و آتی
• اختیار معامله
• سلف استاندارد
• صندوق‌های کالایی و سپرده کالایی

هدف دوره جامع بازار آتی کالا از برگزاری این دوره آشنایی با مباحث مربوط به انواع معاملات در بورس کالا و توضیح همه مباحث و ابهاماتی است که ممکن است افراد در این زمینه با آن مواجه شده باشند.

دوره آشنایی با انواع معاملات در بورس کالا برای چه کسانی مناسب است؟

باتوجه‌به محتوایی که برای این دوره در نظر گرفته شده است این دوره برای همه علاقه‌مندان به مباحث مالی و بازارهای مالی مفید و کاربردی خواهد بود. علاوه بر این افراد همه کسانی که در زمینه بورس و معاملات در بورس کالا فعالیت دارند نیز می‌توانند با شرکت در این دوره اطلاعات مفیدی به دست آوردند و سطح دانش و مهارت خود را با شرکت در این دوره افزایش دهند.

محتوایی که برای این دوره نظر گرفته شده است به‌گونه‌ای است که به هیچ پیش‌نیاز به خصوصی نیاز ندارد و با داشتن حداقل‌هایی از آشنایی با مفاهیم مربوط به بازارهای مالی، افراد می‌توانند در این دوره شرکت کرده و از مباحث ارائه شده استفاده کنند.

به طور مشخص گروه‌های زیر می‌توانند مخاطبان اصلی‌ این دوره باشند:

• کلیه فعالان بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری
• علاقه‌مندان به ورود به سرمایه‌گذاری در بازارها و ابزارهای بورس کالای ایران
• علاقه‌مندان به بازارهای دوطرفه (ابزار مشتقه)
• علاقه‌مندان به بازارهای کالایی (فیزیکی)
• مدیران، تحلیلگران و کارشناسان نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری
• مشاوران مالی و اقتصادی
• دانشجویان اقتصاد، مالی، حسابداری و…

منابع و الزاماتی که در این دوره مدنظر قرار داشته است:

منابع این دوره شامل منابع رایجی هستند که در زمینه آموزش بورس کالا مورداستفاده قرار داشته است. در کنار این موضوع الزامی که در برگزاری این دوره وجود دارد به اهمیت شناخت بازارهای مالی و بورس کالا برای فعالین این حوزه مربوط می‌شود. به‌این‌ترتیب با شرکت در این دوره فعالین این حوزه می‌توانند با شناختی بهتر و دقیق‌تر به فعالیت در بورس کالا مشغول شوند.