تفاوت بین بورس و فرابورس

شاخص بازار اول بورس چیست و چه نقشی در بازار دارد؟

شاخص بازار اول که نامی آشنا برای بسیاری از سرمایه گذاران است امروزه رشد کمتری در بازار بورس داشته است. سرمایه گذاران برای آشنایی با بورس برای پیشرفت و رسیدن به سود یا کم کردن ضرر نیاز به تحقیق و مطالعه بیشتری دارند تا با اصطلاحات و کلمات مربوطه آشنا بشوند. در این مقاله قصد داریم مفهوم شاخص بازار اول و به شاخص بورس و کاربرد آن در بورس تفاوت بین بورس و فرابورس بپردازیم.

شاخص بازار اول بورس

در فرهنگ فارسی شاخص به معنی عددی است که میانگین ارزش چند چیز مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین، در فاصله زمانی معین بیان می کند. یعنی شاخص نماینده مجموعه‌ای از متغیرهای یک نوع است و به صورت کلی شاخص را می‌توان نشان‌ دهنده سطح عمومی یک چیز از پیش تعیین شده به طور معمول قیمت در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی تعریف کرد.

در معاملات بورس اوراق بهادار 8 شاخص مهم وجود دارد که برای سرمایه ‌گذاران اهمیت بسیاری دارند این شاخص ها در بورس اوراق بهادار تهران برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌شوند مثل شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی TEDIX، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ که در واقع برای نمایش بازدهی بازار سرمایه این شاخص ها محاسبه می شوند.

اگر بخواهیم شرح دهیم که شاخص بازار اول در بورس چیست باید بگوییم در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند. این تقسیم بندی در بازار بورس نشان دهنده بازار شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک است و در این میان شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگرشرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند و دیگر شرکت‌های در تفاوت بین بورس و فرابورس بازار دوم قرار می‌گیرند.

شاخص بازار اول و دوم چیست

در بالا گفتیم در بورس اوراق بهادار تهران شاخص‌های گونا گونی برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌ شوند که شاخص بازار اول بورس و شاخص بازار دوم در این بین قرار دارند. به این صورت که سازمان بورس سهام پذیرفته شده در بازار بورس را بر اساس مقدار سودآوری، درصد شناوری، تعداد سهام و … در این دو شاخص تقسیم بندی می ‌کند.

قیمت کل

شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته ‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می ‌گردد و از آن به عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می ‌گردد. در واقع این موضوع مربوط به شاخص بازار اول است و اگر در بازار دوم محاسبه شود شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم به دست می ‌آید. در صورتی که شاخص کل بازار دوم با سرعت بیشتری افزایش یابد نشان دهنده آن است که رشد در بازار دوم نسبت به بازار تفاوت بین بورس و فرابورس اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک یعنی شرکت های مربوط به بازار دوم طرفدار و محبوبیت بیشتری دارد.

شاخص بازار اول چیست

پیش از این با تعریف شاخص بازار اول آشنا شدیم گفتیم که تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند. در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از این طریق به دست آوریم.شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می ‌شوند.

در تابلوی شاخص های منتخب بورس اوراق بهادر تهران می توانیم اطلاعات بسیاری در مورد شاخص بازار اول دریابیم. این اطلاعات شامل زمان و مقدار انتشار، تغییرات روزانه ی این شاخص و درصد تغییراست. علاوه بر این می توانیم بیش ترین و کم ترین معامله مربوط به این شاخص را مشاهده کنیم.

برای مثال تابلوی شاخص ها نشان می دهد که در ساعت 16:05 به میزان 232.721.56 انتشار یافته است.

شاخص بازار اول فرابورس

در شاخص بازار اول فرابورس 30 نماد وجود دارد. هر کدام از این نماد ها به تفکیک اطلاعات مخصوص خود را دارند. از جمله تاریخ معامله، آخرین قیمت، تغییر، درصد تغییر، بیشترین و کمترین معامله که می توانیم در جدول مربوط به این شاخص مطالعه کنیم. در واقع تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند. اما بورس مکانی است که در آن بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان معامله انجام می شود. در ادامه پیشنهاد می شود مقاله نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس را مطالعه کنید.

فرابورس

بازار اول فرابورس ایران در آبان سال 1387 با ساختاری شبیه به بورس فعالیت خود را زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد اما شرایط پذیرش و معامله در آن بسیار ساده‌ تر است. انواع مختلفی از اوراق بهادار در بازار فرابورس وجود دارند که ورود به آن به نسبت بورس شرایط کمتری را نیاز دارد به این ترتیب سرمایه گذاران می توانند با حداقل شرایط و با کمترین زمان به بازار مالی وارد شده و از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس بهره‌ مند شوند. همچتیت پیشنهاد می کنیم مقاله وضعیت بورس امروز ایران را مطالعه کنید.

پنج بازار در فرابورس وجود دارد با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه که شرکت‌های واجد شرایط می توانند سهام خود را در بازار اول و دو مبادله کنند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند در بازار پایه معامله می کنند.

شاخص بازار اول و دوم

گفتیم که شرکت‌هایی که از نظر میزان سرمایه و میزان سهام در اختیار مردم در وضعیت بهتری باشند در بازار اول بورس تهران قرار می گیرند. شرکت‌هایی که در شرایط پایین ‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند. شاخص بازار اول هم به دو دسته فرعی و اصلی تقسیم می شود.

ولی با این حال در حال حاضر شاخص بازار دوم از نظر رشد در شرایط بهتری است و معاملات بیشتری را در بر می گیرد که این نشان دهنده آن است که محبوبیت بیشتری بین سرمایه گذاران دارد. با منفی شدن این دو شاخص به صورت اختصاصی شاخص کل به طور قطعی منفی نمی شود ولی این تغییرات می تواند در وضعیت شاخص کل تاثیر داشته باشد.

از جمله نماد هایی که در شاخص بازار دوم قرار دارن می توان به آبادا، افق، اميد، بركت، بشهاب، پاسا، پارس، پاكشو و ثامان را نام برد در این جا هم نماد های وغدیر، وپارس، خساپا، کروی، دکیمی، وسپه، سرود، تپکو، وامید، ونوین، کچاد و ساروم را نام برد. در نهایت پیشنهاد ایران بورس به شما بازدید از مقاله بهترین نماد بورس ایران برای سرمایه گذاری در سال 1399 می باشد.

سوالات متداول شاخص بازار اول

تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت ها قرار گرفته باشند در بازار اول هستند در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از طریق شاخص بازار اول به دست آوریم.

تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند.

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند.

بورس چیست؟ انواع بازار بورس در ایران

در کشور ما یکی از محوری‌ترین مفاهیمی که برای موفقیت در بازار سرمایه باید با آن آشنا شوید، ابتدایی‌ترین مفهوم این بازار است. یعنی بورس چیست؟ در این مقاله با بررسی انواع بازارهای بورس در ایران، برخی از مفاهیم اولیه بورسی، ارکان و نهادهای بورسی و وب سایت‌های مهم بورسی به این سوال پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید.

ویدئو صفر تا صد بورس!

بورس چیست؟

در ساده‌ترین تعریف بورس بازاری است که در آن دارایی‌های واقعی و مالی تعیین قیمت و خرید و فروش می‌شوند.
کارکردهای اصلی این بازار را می‌توان به صورت خلاصه این‌گونه بیان کرد:

• مدیریت انتقال ریسک
• شفافیت بازار
• کشف قیمت
• ایجاد بازار رقابتی
• جمع‌آوری سرمایه‌ها و پس‌اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت‌های اقتصادی

انواع بازار بورس در ایران

بازار بورس در ایران به ۴ دسته بورس کالا، بورس اوراق بهادار، بورس انرژی و فرابورس تقسیم می‌شود. در هر یک از این بازارها، شرکت‌های مختلفی حضور دارند و کالاهای متفاوتی نیز مورد معامله قرار می‌گیرند.

بورس کالا

بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای مختلف به ویژه مواد خام و مواد اولیه مانند فلزات، نفت، گندم و … مورد معامله قرار می‌گیرند. علاقه‌مندان به حضور در این بازار باید حتما کد بورس کالا دریافت کنند که با کد بورسی متفاوت است.

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. معامله می‌شوند. بورس اوراق بهادار ایران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود که شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر یک از این دو بازار و همچنین تابلوی اصلی و فرعی بازار اول با یکدیگر متفاوت است.

بورس انرژی

بورس انرژی بازاری است که در آن معاملات حامل‌های انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مبتنی بر آن‌ها انجام می‌شود.

فرابورس

فرابورس بازاری است با ساختاری مشابه با بازار بورس با این تفاوت که شرایط پذیرش و فعالیت در این بازار ساده‌تر از بورس است. شرکت‌هایی که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، معمولا سهام‌شان را در بازار فرابورس عرضه می‌کنند.

مفاهیم اولیه بورس و سرمایه گذاری

یکی از مهم‌ترین عوامل در کسب بازدهی مناسب از بازار سرمایه و موفقیت در بورس، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بازار است. شناخت نسبت به بورس، مبانی سرمایه گذاری موفق در این بازار و ابزارهای مختلفی که می‌توانند فعالان این بازار را برای کسب سود و رسیدن به اهداف‌شان از سرمایه‌گذاری یاری کنند.
آشنایی با مفاهیم اولیه بورسی از جمله این موارد است که آشنایی با آن‌ها برای کسانی که برای اولین بار قصد ورود به بازار سرمایه رادارند، ضروری است. در زیر به اختصار برخی از این مفاهیم را توضیح می‌دهیم.

کد بورسی

همه کاربران بازار سرمایه برای حضور در این بازار و خرید و فروش سهام باید کد بورسی داشته باشند. شناسه منحصر به فردی که از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و ۵ عدد به صورت تصادفی تشکیل شده است و تنها یک‌بار برای هر سرمایه‌گذار صادر می‌شود.

نماد معاملاتی

برای تسهیل معاملات و سرعت بخشیدن به فرآیند خرید و فروش سهام در بورس، برای هر یک از شرکت‌های حاضر در این بازار یک نماد معاملاتی در نظر گرفته شده است که از نام شرکت و صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند، گرفته شده است.

شاخص بورس

شاخص بورس کمیتی است که وضعیت کلی بازار بورس و تغییرات ایجاد شده در این بازار در بازه‌های زمانی مختلف را نشان می‌دهد. در بورس شاخص‌های مختلفی وجود دارد که هر یک به بررسی جنبه‌هایی از تغییرات این بازار می‌پردازند. از جمله این شاخص‌ها می‌توان به شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، شاخص هم‌وزن و … اشاره کرد.

کارگزار ناظر

در بازار بورس ایران خرید و فروش سهام و انجام معاملات با واسطه کارگزاری‌ها یا همان کارگزار ناظر انجام می‌شود. انتخاب کارگزار ناظر یکی از اولین قدم‌ها برای فعالیت در بورس و انجام معاملات در این بازار به شمار می‌رود.

صندوق سرمایه‌گذاری

در بازار بورس ابزارهای مختلفی برای سرمایه‌گذاری تعبیه شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری اشاره کرد. این صندوق‌ها یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به شمار می‌روند و با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و حرفه‌ای در زمینه بورس و بازارهای مالی، به مدیریت دارایی سرمایه‌گذاران خود در این بازار می‌پردازند.
صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط اشاره کرد.

ارکان و نهادهای بورسی

در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین ارکان‌ها و نهادهای بازار سرمایه در ایران می‌پردازیم. همچنان همراه ما باشید.

شورای عالی بورس

شورای عالی بورس، بالاترین رکن بورس اوراق بهادار است و مهم‌ترین وظیفه آن تصویب سیاست‌های کلان و خط مشی‌های بازار و همچنین اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار بورس اوراق بهادار است.

اعضای شورای بورس عبارتند از: وزیر امور اقتصاد و دارایی در سمت رئیس شورا، وزیر بازرگانی، رئیس بانک مرکزی، روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سمت دبیر شورا و سخنگوی سازمان، ۳ نفر خبره مالی از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌های حرفه‌ای بازار به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی و تصویب هیئت وزیران، یک نفر خبره از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذی‌ربط و تصویب هیئت وزیران برای هر بورس کالا.

سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی است که شخصیت حقوقی و مالی مستقلی دارد. این سازمان توسط یک هیئت مدیره ۵ نفره از کارشناسان بخش غیردولتی که دارای حسن شهرت و تجربه در رشته‌های مالی هستند و با پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و تصویب این شورا تعیین می‌شوند، اداره می‌شود.
از جمله اهداف ایجاد سازمان بورس و اوراق بهادار، تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر اجرای آن‌ها زیر نظر شورای عالی بورس است.

بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران یکی دیگر از ارکان مهم بازار سرمایه ایران است. این نهاد یک شرکت سهامی عام انتفاعی است که عملیات اجرایی بورس اوراق بهادار بر عهده آن قرار دارد. ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع از مهم‌ترین ماموریت‌های این سازمان به شمار می‌رود.
تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضا و نظارت بر فعالیت آن‌ها و نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار از جمله وظایف بورس اوراق بهادار تهران است.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی TSETMC.com یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین وب‌سایت‌ها در میان فعالان بازار سرمایه است. اصلی‌ترین وظیفه این شرکت، راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانه‌ای بورس است. نام وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در میان پربازدیدترین وب سایت‌های ایرانی در سایت الکسا نیز دیده می‌شود.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا به اختصار سمات، یکی دیگر از نهادهای مهم بازار سرمایه است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات را برعهده دارد. این نهاد زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های سرمایه‌گذاری از دیگر نهادهای مالی مهم و کلیدی بازار سرمایه هستند که با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و حرفه‌ای، به مدیریت دارایی افرادی مشغول هستند که نمی‌خواهند به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام و انجام معاملات در بازار بورس بپردازند. وظیفه این شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری وجوه جمع‌آوری شده از مشتریان در ترکیبی از اوراق بهادار مختلف است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

از دیگر نهادهای مهم و کلیدی بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که بنا بر تعریف ماده ۱ بند ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است و مالکین واحدهای آن نیز نسبت به سود و زیان صندوق شریک هستند. وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار و سایر دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به ویژه برای کسانی که دانش کافی از بازار سرمایه ندارند یا نمی‌توانند اتفاقات این بازار را پیگیری کنند، گزینه‌ای بسیار خوب برای ورود به بورس و سرمایه‌گذاری در این بازار به شمار می‌روند.

معرفی سایت های کاربردی برای فعالان بازار بورس

یکی از مهم‌ترین سوالات فعالان بازار سرمایه به ویژه در ابتدای ورود به این بازار این است که اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بازار سرمایه را از چه منبعی به دست آورند. در ادامه مطلب به این سوال پاسخ می‌دهیم و برخی از وب سایت‌های پرطرفدار و کاربردی برای کسب اطلاعات بورسی را به شما معرفی می‌کنیم.

۱/ سایت مدیریت فناوری بورس تهران

وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com همانگونه که پیش از این هم گفتیم یکی از جامع‌ترین و کاربردی‌ترین وب سایت‌هایی است که اطلاعات بسیار خوبی درباره نمادهای معاملاتی مختلف در آن ارائه شده است.
در این وب سایت می‌توانید آمار و نمودارهای مربوط به معاملات روزانه سهام، وضعیت بازارهای مختلف بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … را مشاهده کنید و از این اطلاعات برای تحلیل بهتر بازار سرمایه و انتخاب سهام مناسب برای انجام معاملات در این بازار استفاده کنید.

۲/ سایت کدال

سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران یا کدال به نشانی www.codal.ir یکی دیگر از وب سایت‌های پرکاربرد بازار سرمایه است که اطلاعات و گزارشات مالی شرکت‌های بورسی در این وب سایت جمع‌آوری و منتشر می‌شود.

۳/ سایت فیپیران

مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران یا فیپیران به نشانی www.fipiran.com از دیگر سایت‌هایی است که در آن اطلاعات مختلفی از بازار سرمایه ارائه شده است.از جمله این اطلاعات می‌توان به وضعیت معاملات سهام در بورس، شاخص‌های مختلف این بازار و البته اطلاعات جامع و بسیار خوبی درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد.

۴/ سایت sena.ir (خبرگزاری بازار سرمایه ایران)

این وبسایت پایگاه خبری بازار سرمایه است و جایگاه بالایی در میان سایت‌هایی که اخبار بازار را پوشش می‌دهند، دارد. همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، فعالیت در بازار سرمایه به اخبار و اطلاعات گره خورده است. سنا اخبار و جریان اطلاع‌رسانی در بازار سرمایه را پوشش می‌دهد.

۵/ سایت seo.ir (وبسایت سازمان بورس و اوراق بهادار)

یکی از منابع مهم کسب اطلاعات پیرامون بازار سرمایه، سایت سازمان بورس و اوراق بهادار است. اطلاعاتی که در این سایت منتشر می‌شود شامل برنامه‌های آموزشی سازمان بورس، معرفی نهادهای فعال، معرفی و اطلاعات تماس سازمان‌های فعال در بازار سرمایه، قوانین و مقررات، آیین‌نامه‌ها و … اطلاعاتی از این دست هستند.

۶/ سایت ifb.ir (وبسایت فرابورس ایران)

دومین شرکتی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند، فرابورس است. در این بازار نیز مانند بازار بورس، اوراق بهادار معامله می‌شود. پس به همین منوال، اطلاعات آن برای سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد. در سایت فرابورس اطلاعات شرکت‌های فعالی در این بازار، قوانین و مقررات، آیین‌نامه بازارهای مختلف فرابورس، اطلاعات نمادها و … اطلاعاتی از این دست منتشر می‌شود.

۷/ سایت ime.co.ir (بورس کالای ایران)

سومین بازار بورس کشور، بورس کالا است که در آن انواع مختلفی از کالاها معامله می‌شود. اطلاعات مربوط به عرضه کالاهای جدید، محدودیت‌های خرید، آمار معاملات، قوانین و مقررات و … در این وبسایت منتشر می‌شود.

سخن آخر

بورس بازار جذاب و هیجان‌انگیز است که در عین سودآور بودن ریسک کاهش سرمایه نیز در آن وجود دارد. بازاری که اگر اطلاعات خوبی از آن داشته باشید و با شناخت وارد آن شوید، می‌توانید سود خوبی از آن به دست آورید. در این مطلب سعی کردیم در یک نگاه این بازار را بررسی کنیم و به شما بگوییم که بورس چیست و چگونه در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟ راهنمای کامل سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردان، که می‌تواند شروعی برای آشنایی با این بازار و نحوه سرمایه‌گذاری در آن باشد. برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و مبانی سرمایه‌گذاری موفق در این بازار، دوره‌های آموزش بورس آگاه را فراموش نکنید.

اطلاعیه

قبل از ارسال پست یا ایجاد موضوع جدید، تاپیک قوانین و راهنمای فروم را مطالعه نمائید.

کاربران و مخصوصا تازه واردین لطفا دقت باشید که هرگونه پیشنهاد مدیریت سرمایه یا فروش تحلیل و یا برگزاری کلاس و . که خارج از محیط عمومی فروم باشد را به هیچ عنوان بدون تحقیق و کسب اطلاعات کامل و کافی دنبال نکنید در غیر این صورت مسئولیت و عواقب آن بر عهده خود شخص می باشد.

همچنین لازم به ذکر است مسئولیت ارتباطات خارج از پست های عمومی فروم اعم از پیام خصوصی یا چت یا دیداری یا تفاوت بین بورس و فرابورس شنیداری با سایر اعضای فروم کاملا با خود اعضا هست و وارد کردن آن به صورت عمومی در فروم ممنوع است. برای امنیت بیشتر جهت گرفتن پاسخ سوالات خود از انجمنها استفاده نمایید.

دوستان توجه داشته باشند که تمامی بخش های اختصاصی و عمومی فروم کاملا رایگان بوده و به هیچ عنوان نیاز به پرداخت وجه به هیچ کس برای باز شدن دسترسی نیست.

منتها به این دلیل که در این بخش ها معمولا کار تیم ورک و گروهی انجام میشود، مناسب ورود افراد با شرایط خاصی است که مدیر آن بخش تعیین میکند و برای همه افراد کارایی ندارد چون مستلزم بر عهده گرفتن مسئولیت یا دانش کافی در آن حوزه می باشد.

لذا ضمن پوزش از کاربرانی که تقاضای دسترسی آن ها به بخش های اختصاصی توسط مدیران بخش رد میشود، توصیه میکنیم که پس از فراگیری موضوعات عمومی و تخصصی فراوانی که در روی فروم قرار دارد چنانچه برنامه ویژه ای برای کار در بخش های اختصاصی و کار گروهی دارند آن را مکتوب برای مدیران هر بخش بنویسند و سپس اقدام به درخواست دسترسی بکنند.

تفاوت بورس و فرابورس چیست ؟

• تاریخ عضویت: Oct 2020
• نوشته ها: 23

تفاوت بورس و فرابورس چیست ؟

شاید تا به حال این سوال برای شما بوجود آمده باشد که تفاوت بورس و فرابورس چیست ؟ آیا برای فعالیت در فرابورس به کد معاملاتی جداگانه ایی نیاز است ؟ و یا سوالاتی از این دسته که برای تازه واردان بازارسرمایه ممکن است پیش آمده باشد . در این مقاله آموزشی که توسط تیم تولید محتوای آکادمی پارسیان بورس تهیه و تنظیم شده است به بررسی تفاوت های بورس و فرابورس میپردازیم . فرابورس

مشابه بورس اوراق بهادار تهران، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌هاست و انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش‌های مختلف در این بازار قابل معامله هستند.همچنین از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌های اندکی بین این بازار با بورس تهران وجود دارد.شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می‌توانند با سهولت بیشتری به فرابورس وارد شوند.

بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردیده تا حوزه بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش تفاوت بین بورس و فرابورس شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته می‌شود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد. نحوه انجام معامله در دو بازار

نحوه انجام معامله در بازار بورس بدین طریق است که کارگزاران متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند. این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند. همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیار‌هایی از قبیل: انجام به‌موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید. در مقابل سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفته‌شده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند.این کارگزاران ملزم به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات هستند. لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران بر اساس کدی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، وارد معامله می‌شوند.
تفاوت های بورس و فرابورس

الف) تفاوت در بازار‌ها:

الف-۱) براساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای پنج بازار (اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه) است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

الف-۲) شرکت بورس تهران دارای ۲ بازار به شرح زیر می‌باشد:
۱- بازار اول
۲- بازار دوم ب) تفاوت در فرآیند پذیرش:

شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می‌توانند با سهولت بیشتری به فرابورس وارد شوند.رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند. این موارد از جمله موارد زیر می‌باشند:
• تامین مالی آسان و ارزان

کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمع‌آوری و هدایت پس‌اندازهای کوچک مردم برای اجرای طرح‌های بزرگ اقتصادی است تا شرکت‌ها با شرایطی آسان‌تر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشار اوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایه‌گذاری عام و خاص و… برای شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس پیش‌بینی شده است. • افزایش نقد شوندگی سهام

تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکت‌هایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکت‌هایی که نمی‌‌توانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکت‌ها با شرایط ساده تر می‌توانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیت‌های بازار منسجم و شفاف بهره‌مند شوند. • بهره‌مندی از معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس

بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم، ۵ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته می‌شود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده می‌شود.

شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل ۲ برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند. در ماده ۱۴۳ مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس‌ها تفاوت بین بورس و فرابورس یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد. • نقل و انتقال سهام به‌صورت آسان- سریع و کم‌هزینه

هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکت‌های خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده‌ و وقت‌گیری وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکت‌ها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام می‌گیرد. • شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس

با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکت‌ها در فرابورس نشان دهنده شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام می‌دهند، می‌تواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین می‌تواند مبنای وثیقه‌گذاری و اعتباردهی شرکت‌ها باشد. • بهره‌گیری از امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی

پس از پذیرش سهام شرکت‌ها در فرابورس، امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکت‌‌های پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر می‌باشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، لذا سیستم بانکی با شرایط ساده‌تری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت می‌کند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزش‌گذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است. • معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت

با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گسترده‌ای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت می‌شود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد. • پیش‌بینی فرآیند ساده خروج از فرابورس

در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود. نتیجه‌گیری:

بورس، بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله‌ی خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرد. شرایط، ضوابط و قوانین ورود به بورس اوراق بهادار برای بسیاری از شرکت ها دشوار و زمان‌بر است و این باعث می‌شود که تعداد کمتری از شرکت ها شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادار را کسب نمایند. لذا با توجه به علاقه‌ی شرکت ها برای ورود به بازار بورس (به دلایل گوناگونی ازجمله برخی معافیت‌های مالیاتی، تامین مالی آسان‌تر، کسب اعتبار بیشتر و …) و همچنین عدم احراز شرایط ورود به بورس، بازاری دیگر شبیه به بورس و بانام فرابورس ایجاد شد. ورود و پذیرش شرکت ها در فرابورس آسان‌تر و سریع‌تر از بورس بوده و از انعطاف بیشتری نیز برخوردار است.

تفاوت و مفهوم بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی بورس با فرابورس

تفاوت و مفهوم بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی بورس با فرابورس در بازار بورس اوراق بهادار تهران مفاهیمی وجود دارد که برای سرمایه گذاری دانستن آن ها الزامی است.
از جمله تفاوت و مفهوم بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی بورس با فرابورس که در این مقاله از وبسایت بورس فایننس به آن میپردازیم.

مقدمه

بورس تهران، بازارها و تابلوهای مختلفی دارد.
بازار اول که مربوط به شرکت های بزرگ تر و دارای سهام شناور بالاتر است
و خود دارای دو تابلوی اصلی و فرعی است.
بازار دوم هم برای شرکت های کوچک تر است
که سرمایه ثبت شده آن ها کمتر از 50 میلیارد تومان است.
این سه تابلو، مربوط به معاملات سهام است،
اما بورس بازارهای دیگری هم دارد؛
بازار اوراق بدهی، بازار اوراق مشتقه، بازار صندوق های قابل معامله و….
ما فعلا به تابلوهای اوراق بدهی، مشتقه و صندوق ها کاری نداریم و بحث اصلی مربوط به سهام است.

جدول زیر، به خوبی نشان می دهد که شرکت های درج شده در تابلوهای مختلف بورس چه تفاوت هایی با هم دارند.اولا شرکت ها برای پذیرش در بورس، باید شرایط عمومی داشته باشند
وگرنه باید قید بورس را بزنند یا این که سراغ فرابورس بروند.
این شرایط عمومی که در جدول زیر هم آمده،
مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است،
اما درباره معیارهای اختصاصی، مهم ترین مورد، میزان سرمایه شرکت است.
شرکت هایی با بیش از 100 میلیارد تومان سرمایه ثبت شده می توانند
برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند،
اما دیگران باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند

فرابورس

شرکت فرابورس ایران هم به عنوان یک شرکت واحد و مستقل، سهامش قابل خرید و فروش در بورس است.
شما می‌توانید به نماد «فرابورس» مراجعه کرده و نسبت به خرید سهام این شرکت اقدام کنید.
شرکت فرابورس ایران در بازار پایه الف فرابورس قرار دارد
و دفتر مرکزی آن در بزرگراه حقانی، نبش دیدار شمالی است

سهامداران اصلی شرکت فرابورس، موارد زیر هستند
که خود نشان دهنده اهمیت سهام این شرکت دولتی مدیریت و نظارت بر بازار فرابورس ایران است:

• ۲۰ درصد سهام متعلق به شرکت بورس اوراق بهادار تهران است
• ۵.۲ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی ملت است
• ۴.۵ درصد سهام متعلق به شرکت سرمایه گذاری صبا تامین است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است
• ۲.۵ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی بانک پارسیان است.
• ۱.۵ درصد سهام متعلق به شرکت کارگزاری بانک کشاورزی است.
• ۱.۴ درصد سهام متعلق به شرکت توسعه صنایع بهشهر است.
• ۱.۰۲ درصد سهام متعق به شرکت مدیریت سرمایه گذاری کوثر بهمن است.

نقد شوندگی یک سهام به چه معناست ؟

هر چه سرعت تبدیل یک سهام یا دارایی به پول نقد بیشتر باشد
اصطلاحاً گفته می شود از نقد شوندگی بیشتری برخوردار است.
به عبارت دیگر سهام نقد شونده، سهامی است
که بیشتر در بازار بورس خرید و فروش شده و نظر فروشندگان و خریداران بیشتری را به خود جلب نموده است
و سهم بالاتری در معاملات بورس دارد.
مفاهیم تالار اصلی بورس و تالار فرعی بورس تهران نیز بر اساس میزان نقدشوندگی سهام مختلف شکل گرفته است.

تالار اصلی بورس چیست ؟

از شهریور ماه سال 1381 بازار بورس تهران تصمیم گرفت معاملات سهام شرکت­ های نقد شونده و غیر نقد شونده را در تابلوهای مختلفی به نمایش بگذارد.
این کار به منظور تفکیک شرکت­ های نقد شونده و غیر نقد شونده، ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت­ ها و شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان صورت گرفت.
بر اساس این طرح قیمت ها و معاملات بورس در سه تابلوی اول و دوم و تابلوی فرعی به نمایش گذاشته می­ شود. به مکانی که تابلوی اول و دوم در آن قرار دارند تالار اصلی بورس گفته می­ شود.
به عبارت دیگر تالار اصلی بورس مکانی است
که تابلوهای اول و دوم قیمت­ های مربوط به سهام نقد شونده در آن قرار دارد و در آنجا سهام شرکت ­های نقد شونده معامله می ­شوند.
خریداران و فروشندگانی به تالار اصلی بورس مراجعه می کنند
که قصد دارند دارایی خود را هر چه زودتر به پول نقد تبدیل کنند.

مفهوم رنگ ها در تفاوت و مفهوم بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی بورس با فرابورس :

زرد:
در هفته دو روز دامنه نوسان باز دارند و سه روز دیگر دامنه نوسان یک ریالی.

نارنجی:
یک روز در هفته دامنه نوسان باز دارند و برای بقیه روزها دامنه نوسان یک ریال است.

قرمز:
یک روز در ماه دامنه نوسان باز دارند و برای بقیه آن دامنه نوسان یک ریالی است.

سه تابلو در بورس:

بازار اول بورس تابلوی اصلی، بازار اول بورس تابلوی فرعی، بازار دوم بورس

دو تابلو در فرابورس:

بازار اول فرابورس، بازار دوم فرابورس

سه تابلوی بازار پایه:

شرکت های سهامی عامی که نزد سازمان بورس ثبت می شوند
و در تابلوی بورس و فرابورس پذیرش نمیشوند،
سهامداران آنها در بازار پایه خرید و فروش سهم های خود را انجام دهند
اما مثل بورس و فرابورس عرضه اولیه نمی شوند.
همچنین سهام هایی که در بورس و فرابورس هستند و از آنها اخراج می شوند
مثلا زیان ده شده اند یا مشمول ماده 141 شده اند هم در بازار پایه قرار می گیرند.

بازار پایه الف: تابلوی تشکل های خود انتظام و نهاد های مالی که از سازمان بورس مجوز دارند
مثل سهام فرابورس یا شرکت سپرده گذاری مرکزی

بازار پایه ب: سهم هایی که هم از لحاظ افشای اطلاعات مشکل دارند
هم از لحاظ زیان دهی مشمول ماده 141 شده اند، اخراج می شوند و در این بازار معامله می شوند.
در یک سال شمسی که منتهی به دوره ای است
که هیئت پذیرش قصد دارد رسیدگی کند، باید ضریب نقد شوندگی بالای ده درصد باشد.
ضریب نقدشوندگی برابر است با تعداد روزهایی که بیشتر از یک ده هزارم کل تعداد سهام شرکت معامله می شود تقسیم بر تعداد کل روزهایی که معامله می شود
اما در بازار پایه ج این محدودیت وجود ندارد.

محدودیت دامنه نوسان

در سه تابلوی بورس و دو تابلوی فرابورس مثبت و منفی 5 است.
در بازار پایه الف هم مثبت منفی 5 درصد است. در بازار پایه ب مثبت منفی ده درصد است.
در بازار پایه ج دامنه نوسان نداریم.

بازار پایه ب از ساعت 8.30 تا 9 پیش گشایش و 9 تا 12 معاملات پیوسته.
12 تا 12.30 اردرگذاری و مچینگ و راس 12.30 قیمت گذاشته شده و معامله می شود.

بازار پایه ج، 8.30 تا 9 مچینگ، راس 9 قیمت می خورد و از 9 تا 12 فقط به همان قیمت است که معامله می شود.
از 12 تا 12.30 بدون دامنه نوسان مچینگ اتفاق می افتد
و راس 12.30 در یک قیمت خاص معامله مچ می شود.

توجه داشته باشید دادوستد سهام و حق تقدم خرید سهام در این تابلو تنها در سه روز معاملاتی هفته شامل روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه ممکن است.

فرق بورس با فرابورس چیست و کدام بهتر است؟

فرق بورس با فرابورس را باید در تعداد بازارها، شفافیت و عملکرد سهام و دامنه نوسان قیمتی در ساعات معاملاتی دانست. همچنین ضریب نقدشوندگی، ریسک خرید و فروش سهام، احتمال توقف نماد و میزان زیان انباشته سهام نیز متفاوت است.

ستاره | سرویس علوم - بورس یا فرابورس؟ مساله این نیست! هر سهمی برای سهامدار حرفه‌ای؛ با تحلیل خوب، اشراف بر اطلاعات دقیق، تکنیک تابلوخوانی و روانشناسی بازار، در نقطه مناسب برای خرید خوب است. (البته با رعایت حد ضرر) حال چه سهام شرکت‌های بورسی باشد چه فرابورسی. این گفتار، تلاش می‌کند تا اطلاعات مطلوبی را درباره فرق بورس با فرابورس در اختیار علاقه‌مندان به سرمایه گذاری سهام در بورس و فرابورس ارائه کند. در انتهای این گفتار هم پیشنهاد کردیم که حتی می‌توانید سهامدار شرکت بورس و شرکت فرابورس ایران باشید که شاید مطلع نبودید. با ما همراه باشید.

در این مطلب می‌خوانید:

بازار فرابورس

بازار فرابورس، دارای پنج بازار است:

• بازار اول
• بازار دوم
• بازار سوم
• بازار ابزارهای نوین مالی
• بازار پایه

علت این تقسیم بندی، به نوع پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار سرمایه ایران مرتبط است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و دوم و پذیرش دیگر اوراق بهادار، در بازارهای نوین مالی است.

بازار سوم فرابورس، به منظور عرضه یک‌جا و پذیره نویسی اوراق بهادار و بازار پایه به منظور درج نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم پنج ساله توسعه کشور، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورسی را ندارند.

چند مثال عینی

(شرکت ذوب، در بازار دوم فرابورس است. شرکتی با پتانسیل بازگشت به بازار اصلی و پیش بینی قیمتی ۸۰۰ تومان در بلندمدت)

(شرکت ساپیا، در بازار فرعی بورس است با قیمت ۱۲۵ تومان در اوایل خرداد ماه نود و هشت)

(در عکس بالا، تابلو سهم پلوله را مشاهده می‌کنید. این سهم در بازار پایه تفاوت بین بورس و فرابورس ب فرابورس قرار دارد.)

بازار بورس

بازار بورس، به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. اگر شرکتی در بازار دوم، عملکرد خوبی نداشته باشد، یعنی صورت‌های مالی مبهم، گنگ، مجهول، انتشار اطلاعات خارج از زمان بندی عرف بازار و اطلاع رسانی ضعیف و شفافیت مالی نامنظم داشته باشد، به بازار دوم می‌رود.

اما اگر شرکتی در بازار دوم بورس، عملکرد مطلوبی از خود نشان دهد و شفافیت مالی بالا ارائه کند، به بازار اول برمی‌گردد. شرکت‌های بازار اول، معمولا در واچینگ لیست سهامداران بوده و تحلیل صورت‌های مالی با توجه به این‌که به واقعیت کارکردی شرکت نزدیک‌تر است، آسان‌تر خواهد بود.

فرق بورس با فرابورس در نحوه انجام معامله

نحوه انجام معامله در بازار بورس و فرابورس، برای شما سهامدار، چه حقیقی چه حقوقی فرقی ندارد. شما باید کد سهامداری از یکی از کارگزاری‌های بورس ۱۰۶ گانه در ۳۱ استان کشور دریافت کرده و پس از ثبت اطلاعات هویتی خود در سامانه سجام، این کد را پس از تکمیل فرم‌هایی با ارائه رونوشت کارت ملی، دریافت کنید.

پس از دریافت کد بورس، ضوابط معاملات آنلاین را در قالب فرمی، مطالعه و امضا کرده تا با ارائه یک نشانی پست الکترونیک معتبر، کد کاربری و رمز عبور و شیوه فعالیت در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری خود را دریافت کنید. با داشتن کد کاربری و رمز عبور، قادرید تا هر زمان، وارد پروفایل خود شما و در ساعات معاملاتی (۹تا ۱۲:۳۰) نسبت به خرید و فروش سهام در بازار بورس و فرابورس اقدام کنید.

کارگزاران، نماینده و واسطه سازمان بورس با شما هستند و نسبت به خرید و فروش شما، کارمزد دریافت می‌کنند. کارگزاران بورسی و فرابورسی، موظفند که قوانین بورس را رعایت کنند. مثلا اگر شما سهمی را در بازار بورس خریداری کردید و بیش از موجودی ریالی‌تان، خرید انجام شد، هزینه مربوطه از شما اخذ می‌شود.

شرکت‌های کارگزاری فرابورس

این شرکت‌ها هم مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار داشته و عضو کانون کارگزاران هستند. انتخاب بهترین کارگزار فرابورس هم با توجه به معیارهای خوش‌نامی، ارتباط و تعامل خوب با سهامداران و تکریم ارباب رجوع و مشتری‌مداری صورت می‌گیرد.

بازار بورس بهتر است یا فرابورس؟

همان‌طور که گفتیم شفافیت صورت‌های مالی و اطلاع رسانی شرکت‌ها و انسجام گزارشات مالی در شرکت‌های فعال در بازار بورس و برگزاری دقیق و منظم مجامع در شرکت‌های بازار اول بورس، بهتر از شرکت‌های فرابورسی در رده‌های مختلف است. اما همه این‌ها دلیل نمی شود که ما صدها شرکت فعال در بازار فرابورس را نادیده بگیریم.

چرا که همین شرکت‌های فرابورسی، با تغییر اوضاع و تنظیم بهتر صورت‌های مالی و افزایش سودآوری، بستر لازم برای ارتقاء رتبه و جایگاه در بازار سرمایه ایران را به دست می‌آورند و به بازار اول بورس می‌روند. سهمی که از فرابورس به بازار اول بورس راه پیدا می‌کند، قیمت و جایگاه سهم و برندینگ شرکت ارتقا یافته و شمار سهامدارانش، افزایش نسبی خواهد یافت.

اما شما برای خرید و فروش سهام در بازار بورس یا فرابورس، باید با توجه به فاکتور سود آتی، چشم اندازی که برای سبد خود در نظر گرفته‌اید، گروه و صنعتی که روی آن فعال هستید، بررسی صورت‌های مالی، تحلیل روانشناسی بازار و بررسی تابلوی هر نماد در بازار بورس و فرابورس، نسبت به انتخاب سهم از یکی از این دو بازار، اقدام و پرتفولیو (سبد سهام) خود را طراحی کنید.

توصیه می‌کنیم که حتی المقدرو، نه تمامی سهام پرتفو خود را از شرکت‌های بورسی انتخاب کنید، نه تمام آن‌ها را از شرکت‌های فرابورسی.

توازن و تعادل و تناسب، همان‌طور که تفاوت بین بورس و فرابورس در طراحی استایل و لباس اهمیت دارد، در طراحی سبد سهام نیز مهم است. بهتر است، ترکیبی از سهام عالی در بازار بورس و فرابورس با چشم انداز طلایی در نگاه میان مدت و بلند مدت باشد.

برخی از شرکت‌های فرابورسی، با اعمال تغییرات بنیادین، شرایط بازگشت با بازار اول بورس را در آینده نه چندان دور دارند و این شم و اشراف اطلاعاتی شماست که تعیین کننده انتخاب و شکار این سهام در کف قیمت و دریافت سودهای شیرین در بلند مدت است.

فرق بورس با فرابورس با مقایسه شرایط پذیرش سهام در بازارهای هر کدام

حداقل سرمایه ثبت شده شرکت

• تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۱ هزار میلیارد ریال
• تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۵۰۰ میلیارد ریال
• بازار دوم بورس: ۲۰۰ میلیارد ریال
• بازار اول فرابورس: ۱۰ میلیارد ریال
• بازار دوم فرابورس: ۱ میلیارد ریال

حداقل سهام شناور

• تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۲۰ درصد
• تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۱۵ درصد
• تابلوی بازار دوم بورس: ۱۰ درصد
• بازار اول فرابورس: ۱۰ درصد
• بازار دوم فرابورس: ۵ درصد

حداقل تعداد سهامداران در بازار بورس و بازار فرابورس

• در تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۱۰۰۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۷۵۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار دوم بورس: ۲۵۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار اول فرابورس: ۲۰۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار دوم فرابورس: حداقلی تعیین نشده است.

حداقل سابقه فعالیت مرتبط با شرکت در صنعت مربوطه

• در تابلوی اصلی بازار اول بورس: حداقل ۳ سال فعالیت داشته باشد.
• در تابلوی فرعی بازار اول بورس: حداقل ۳ سال فعالیت داشته باشد.
• در بازار دوم بورس: حداقل ۲ سال فعالیت داشته باشد.
• در بازار اول فرابورس: حداقل ۲ سال از زمان بهره برداری یا ارائه خدمات گذشته باشد.
• در بازار دوم فرابورس: حداقل ۱ سال از تاسیس آن سپری شده باشد.

زیان انباشه

• شرکت های تابلوی اصلی بازار اول بورس: زیان انباشته نداشته باشد
• شرکت های تابلوی فرعی بازار اول بورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار دوم بورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار اول فرابورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار دوم فرابورس: برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول زیان انباشته ارائه کند.

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها

• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۳۰ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۲۰ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل تفاوت بین بورس و فرابورس دارایی در تابلوی بازار دوم بورس: ۱۵ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در بازار اول بورس: ۱۵ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در بازار دوم بورس: حدی مشخص نشده است.

سودآوری شرکت

• سودآوری شرکت های تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۳ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت‌های تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۲ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سوداوری شرکت‌های بازار دوم بورس: ۱ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت های بازار اول فرابورس: ۱ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت‌های بازار دوم فرابورس: حدی تعیین نشده است.

خرید سهام دو شرکت بورس و فرابورس

نکته جالبی که در این مطلب دوست داریم به اطلاع شما خواننده گرامی برسانیم آن است که شرکت بورس اوراق بهادار تهران که بستر فعالیت صدها شرکت بازار اصلی و فرعی بورس را فراهم کرده و خرید و فروش‌ها زیر نظر این شرکت انجام می‌شود، در قالب نماد جداگانه‌ای به نام «بورس» در بازار اول بورس حضور دارد. خب این یعنی چه؟

یعنی این‌ که شما می‌توانید نسبت به خرید و فروش سهام شرکت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یک شرکت مستقل سهامی عام که نظارت و مدیریت بر شرکت‌های بورسی دارد، اقدام کنید و بهره‌مند شوید.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، قیمت هر سهم «بورس»، در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۸، ۱۱۱۸ تومان بوده است. نماد بورس، دارای ۱.۵ میلیارد قطعه سهم بوده و از اردیبهشت ۹۷ تا اردیبهشت ۹۸، قیمت از ۳۱۰ تومان به ۱۱۹۰ تومان رسیده است. یعنی سودی معادل ۳۰۰ درصد در ۱۲ ماه. ۹۰ درصد سهام این شرکت نیز شناور است.

شرکت پتروشیمی شازند، شرکت مدیریت منابع پیمان فرداکیش و شرکت بیمه معلم و یک شخص حقیقی خارجی، سهامدار اکثریت این شرکت هستند. خرید و فروش سهام شرکتی که تشکیل، سازماندهی و اداره بورس اوراق بهادار ایران را انجام می‌دهد، (به منظور انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس) ارزشمند است.

شرکت فرابورس ایران هم به عنوان یک شرکت واحد و مستقل، سهامش قابل خرید و فروش در بورس است. شما می‌توانید به نماد «فرابورس» مراجعه کرده و نسبت به خرید سهام این شرکت اقدام کنید. شرکت فرابورس ایران در بازار پایه الف فرابورس قرار دارد و دفتر مرکزی آن در بزرگراه حقانی، نبش دیدار شمالی است.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، تابلو قیمتی سهم «فرابورس» را شاهد هستیم که ۱ میلیارد قطعه سهم بوده و قیمت هر سهم در ۳۱ اردیبهشت ماه نود و هشت، ۱۵۰۰ تومان بوده است. در بازه اردیبهشت نود و هفت تا اردیبهشت نود و هشت، قیمت از ۲۲۸ تومان به ۱۶۸۰ تومان رسیده است که رشدی حدود ۷۰۰ درصد در ۱۲ ماه را نصیب سهامداران صبور کرده است!

سهامداران اصلی شرکت فرابورس

شرکت‌های زیر سهامداران اصلی فرابورس هستند که خود نشان‌دهنده اهمیت سهام این شرکت دولتی مدیریت و نظارت بر بازار فرابورس ایران است:

• ۲۰ درصد سهام متعلق به شرکت بورس اوراق بهادار تهران است.
• ۵.۲ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی ملت است.
• ۴.۵ درصد سهام متعلق به شرکت سرمایه گذاری صبا تامین است.
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است.
• ۲.۵ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی بانک پارسیان است.
• ۱.۵ درصد سهام متعلق به شرکت کارگزاری بانک کشاورزی است.
• ۱.۴ درصد سهام متعلق به شرکت توسعه صنایع بهشهر است.
• ۱.۰۲ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت سرمایه گذاری کوثر بهمن است.

دانستن این اطلاعات چه فایده ای دارد؟ این فایده را دارد که شما متوجه خواهید شد چند درصد سهام این شرکت یا هر شرکت دیگر بورسی، در اختیار حقوقی است و چند در صد در اختیار حقیقی. کدام شرکت‌های بزرگ سرمایه گذاری در آن‌ها فعالیت داشته و کرسی هیات مدیره دارند و برنامه‌های حال و آینده آن‌ها و گذشته کاریشان روی سهام دیگر چگونه بوده است؟

همراه گرامی

اطلاعات ارائه شده را تا تامل و صبوری، مطالعه کرده و اگر با سوالی روبرو شدید، در قسمت ارسال نظرات و پرسش‌ها با ما در ارتباط باشید. توجه داشته باشید که این گفتار، سیگنال خرید نیست. بنابراین در صورتی که قصد خرید سهام دارید به کارگزاری ها مراجعه کنید. پیشنهاد می‌کنیم نحوه سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار و همچنین حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس ایران را نیز در ستاره مطالعه کنید.