بانوی گرامی، اگر شما درشرق تهران هستید و به کیست و آبسه بارتولن مبتلا شده اید و نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید ، میتوانید خیلی راحت از طریق وب سایت نوبت ویزیت حضوری با دکتر ریحانه رمضانی نژاد بگیرید.
برای ورود به ضقحه نوبت دهی اینجا کلیک کنید
تخلیه کیست های پستان
اغلب کیست های پستان توده هایی صاف و متحرک هستند که در صورت بزرگ بودن به آسانی قابل مشاهده می باشند. معمولاً شناسایی دقیق آن ها با استفاده از سونوگرافی و ماموگرافی راحت تر خواهد بود. از دیگر کاربردهای سونوگرافی کمک به تخلیه کیست های پستان می باشد.
- تخلیه کیست پستان (تحت هدایت سونوگرافی)
- چه آمادگی برای تخلیه کیست پستان نیاز می باشد؟
- تخلیه کیست پستان با سونوگرافی تحت هدایت به چه صورت انجام می شود؟
- نتایج تخلیه کیست پستان با سونوگرافی تحت هدایت
تخلیه کیست های پستان با هدایت سونوگرافی یک روش ساده است که با قرار دادن یک پروب سونوگرافی بر روی کیست پستان و بی حس کردن ناحیه با بی حسی موضعی انجام می شود. به این صورت که بعد از شناسایی محل کیست ها، یک سوزن نازک را درون سینه وارد می کنند و مایع حاصل از کیست در یک سرنگ تخلیه می شود.
تخلیه کیست پستان (تحت هدایت سونوگرافی)
کیست پستان ، کیسه های مملوء از مایعی هستند که عمدتا خوش خیم و غیر سرطانی در نظر گرفته می شوند. ممکن است کیست در یکی از سینه ها و یا هر دو تشکیل شود. معمولا نیازی به درمان کیست پستان نیست، مگر این که بزرگ شوند و یا با درد همراه باشند.
در برخی موارد، تخلیه کیست می تواند به تسکین علائم کمک کند.
کیست های پستان خروج از ناحیه بدون روند در خانم های ما بین 35 تا 50 سال و قبل از یائسگی شایع است. اما امکان تشکیل کیست در هر رده سنی وجود دارد. گاهی ممکن است کیست به اندازه ای کوچک باشد که تنها در تست های تصویربرداری مانند ماموگرافی و یا سونوگرافی تشخیص داده شود. اما گاهی با وارد آوردن فشار به سینه، کیست را احساس خواهید کرد.
علت مشخصی برای تشکیل کیست پستان وجود ندارد. اما می توانند به دلیل تغییرات هورمونی که هر ماه و در طول سیکل قاعدگی اتفاق می افتد، تشکیل شوند. برخی شواهد نشان می دهند، بالا بودن سطح استروژن در بدن می تواند باعث تحریک بافت سینه و در نهایت کیست پستان شود.
تخلیه کیست پستان تحت هدایت سونوگرافی ، روش ساده ای است که با قرارگیری پروب سونوگرافی بر روی ناحیه ای از سینه که کیست تشکیل شده است، همراه می باشد. جهت انجام این روش، ناحیه مورد نظر بی حس خواهد شد. پزشک با استفاده از سوزنی ظریف و به طور مستقیم، نسبت به تخلیه مایع درون کیست اقدام خواهد کرد.
چه آمادگی برای تخلیه کیست پستان نیاز می باشد؟
با این که تخلیه پستان با سونوگرافی تحت هدایت، روش کم تهاجمی است اما احتمال بروز خونریزی در ناحیه وجود دارد. به همین خاطر، از بیمار خواسته می شود حداقل به مدت یک هفته قبل از انجام تست، از مصرف داروهایی مانند آسپیرین خودداری کند. این دارو با رقیق کردن خون، احتمال خونریزی را افزایش می دهد.
استفاده از پودرهای زیر بغل و یا دئودورانت ها ممنوع می باشد.
توصیه می شود بیمار روز انجام این روش، لباس راحت بر تن داشته باشد.
بیمار می تواند قبل از انجام درمان، غذا بخورد اما بهتر است وعده غذایی سبک باشد.
بعد از تخلیه کیست پستان با سونوگرافی تحت هدایت، نیازی به رعایت مراقبت خاصی نیست. اما گاهی ممکن است روند تخلیه با بیوپسی انجام شود، به همین خاطر، بهتر است فردی از دوستان و یا اعضای خانواده بیمار را همراهی کند.
تخلیه کیست پستان با سونوگرافی تحت هدایت به چه صورت انجام می شود؟
در ابتدا بیمار به پشت و کمی مایل به پهلو دراز می کشد. پروب سونوگرافی بر روی ناحیه ای از سینه که کیست وجود دارد، قرار می گیرد. در مرحله بعد، نواحی نزدیک به کیست خروج از ناحیه بدون روند با تزریق ماده بی حسی، بی حس می شود. بعد از اطمینان از بی حسی کامل، ناحیه کیست به طور مرتب به وسیله پروب سونوگرافی چک می شود، سوزن کوچکی مستقیما وارد کیست می شود و مایع درون آن تخلیه خواهد شد.
در صورتی که امکان تخلیه کیست به این روش وجود نداشته باشد، بیوپسی انجام خواهد شد.
بعد از پایان روش، گاز استریلی به مدت چند دقیقه بر روی ناحیه گذاشته می شود تا جلوی خونریزی گرفته شود.
بیمار همان روز تخلیه کیست می تواند به منزل برگردد و کارهای عادی و روزانه خود را انجام دهد. بعد از رفتن به منزل می توانید پانسمان را بردارید و به حمام بروید.
ممکن است وارد شدن سوزن منجر به پارگی جزئی رگ شده باشد و مقداری تجمع خون زیر پوست دیده شود، در صورت مشاهده چنین موردی، جایی برای نگرانی وجود ندارد.
کل روند تخلیه کیست پستان تحت هدایت سونوگرافی در حدود یک ساعت و یا کمتر به طول خواهد انجامید.
نتایج تخلیه کیست پستان با سونوگرافی تحت هدایت
اگر مایع به دست آمده از تخلیه هر رنگی به جز رنگ خون داشته باشد، خوش خیم در نظر گرفته می شود و نیازی به بررسی بیشتر نخواهد بود. اما اگر مایع درون کیست، تیره و یا خونی باشد، باید جهت بررسی های بیشتر به پاتولوژی فرستاده شود.
بررسی ها طی سه تا پنج روز انجام خواهد شد.
دکتر پریسا عظیمی نژادان
من در تبریز در خانواده ای متوسط به دنیا آمدم . پدرو مادرم هر دو مهندس فوق لیسانس کشاورزی و کارمند بودند. من یک خواهر کوچکتر از خودم دارم. دوره ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه بوعلی سینا تبریز که توسط خواهران روحانی فرانسوی اداره میشد به اتمام رساندم خروج از ناحیه بدون روند و فارسی و فرانسه را همزمان یاد گرفتم.
دکتر پریسا عظیمی نژادان
فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سینه از آمریکا و فرانسهعلائم دفع سنگ کلیه + از کجا بفهمیم که سنگ کلیه دفع شده است؟
درد سنگ کلیه، دردی شدید و ناگهانی است و از بدترین دردهایی است که یک فرد در زندگی خود تجربه میکند. این درد اغلب یکی از علائم دفع سنگ کلیه است زیرا حرکت سنگ از کلیه به طرف حالب باعث تحریک شدید حسگرهای درد در سیستم ادراری میشود. در این مقاله با استناد به منابع معتبر علوم پزشکی، علائم و مراحل دفع سنگ کلیه برای همراهان گرامی شرح دادهشده است.
اولین علائم دفع سنگ کلیه چیست؟
خروجی کلیه و محل اتصال آن به حالب یک حالت قیف مانند دارد که از طریق آن جریان ادرار به حالب وارد میشود. اولین علائم سنگ کلیه زمانی بروز میکند که سنگ کلیه پس از مدتها از محل استقرار اولیه خود جداشده و به داخل این مجرای قیف مانند وارد میشود. ممکن است فردی ۲۰ سال دچار سنگ کلیه باشد اما هرگز آن را احساس نکرده باشد ولی وارد شدن سنگ به حالب، همان لحظهای است که درد تیز و شدید احساس میشود و فرد به سنگ کلیه خود پی میبرد. البته همیشه درد سنگ کلیه شدید نیست و گاهی به دلیل کوچک بودن سنگ، درد خفیف و قابلتحمل است.
کلیهها در ناحیه پهلو در دو طرف ستون فقرات قرار دارند و سنگهای کلیه تقریباً همیشه در یک کلیه بروز میکنند، بنابراین درد در سمت راست یا چپ و معمولاً در پشت یا پهلو احساس میشود. البته همیشه نیز به این منوال نیست و گاهی درد کلیه به قسمتهای دیگر بدن مانند شکم و کشاله ران نیز سرایت میکند. بسته به نوع سنگ و محل قرارگیری آن، درد ممکن است بهصورت تیز و کوتاه و یا مبهم و بلندمدت احساس شود.
سنگ کلیه غیر انسدادی، به این معنی که سنگ مجاری ادرار را مسدود نکرده باشد گاهی اوقات باعث دردهای مبهم میشود اما درد حاد و شدید زمانی رخ میدهد که سنگ باعث انسداد حالب و یا کلیه شوند. معمولاً این نوع درد پیوسته نیست و دورههای درد و تسکین پشت سر هم تکرار میشوند. البته هرکسی ممکن است درد را بهصورت متفاوتی تجربه کند. علاوه بر درد، علائم هشداردهنده دیگری نیز با سنگ کلیه همراه هستند. سایر علائم به شرح زیر است.
۱. حالت تهوع و استفراغ
سنگ کلیه ممکن است باعث ناراحتی معده شود اما نه به شیوه آنفولانزای معده یا مسمومیت غذایی بلکه درد آن تیز و متمرکز است درحالیکه درد معده معمولی مبهم و پراکنده است. اگر درد از سمت راست شکم بروز کند شاید تصور کنید که آپاندیس دچار عفونت شده باشد.
۲. خون در ادرار
صورتی شدن ادرار یک علامت هشداردهنده برای مشکلات سیستم ادراری مثل سنگ کلیه است. البته گاهی خوردن چغندر قرمز پختهشده (لبو) یا مصرف بعضی از داروها باعث تغییر رنگ ادرار میشوند اما اگر سابقه درد کلیه و یا مشکلات ادراری دارید باید موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
۳. ادرار کفآلود یا بدبو
ممکن است علاوه بر تغییر رنگ ادرار تغییرات ظاهری دیگری نیز در ادرار رخ دهد. سنگهای کلیه از کریستالیزه شدن مواد معدنی در کلیه به وجود میآیند و زمانی که ادرار تیرهتر، کدرتر و بدبوتر باشد این فرآیند بیشتر رخ میدهد. بوی تند ادرار همانند بوی آمونیاک است و این بو میتواند نشانهای از عفونت دستگاه ادراری یا سنگ کلیه باشد.
۴. کم و زیادشدن حجم ادرار
انسداد مجاری ادرار نهتنها باعث درد میشود بلکه مشکلات ادراری دیگری را نیز به دنبال دارد. هر میزان که سنگ بیشتر به سمت قسمتهای تحتانی سیستم ادراری حرکت کند، احساس دفع ادرار نیز شدت بیشتری میگیرد و ممکن است هنگام دفع ادرار احساس درد و سوزش بروز کند.
۵. تب و لرز
در برخی افراد در زمان ابتلا به سنگ کلیه علائمی شبیه آنفولانزا و تب و لرز بروز میکند. این مشکل میتواند فراتر از سنگ کلیه باشد چراکه چنین علائمی از نشانههای عفونت مجاری ادراری است و باید بدون اتلاف وقت به پزشک مراجعه کرد.
آیا متوجه دفع سنگ کلیه میشویم؟
درد، قابل توجهترین علامت دفع سنگ کلیه است. دردهای ناشی از دفع سنگ کلیه معمولاً زمانی بروز میکند که سنگ از کلیه خارج و وارد مجاری ادراری شود و به سمت مثانه و یا میزراه حرکت کند. ویژگی درد ناشی از دفع سنگ کلیه به صورت زیر است:
- درد پایین شکم یا کشاله ران
- درد در پشت و امتداد یک طرف بدن درست زیر دندهها
بروز درد بیانگر این است که سنگ در مسیر دفع شدن است. در این مسیر علائم دیگری نیز بروز میکند که در بخش علائم به آن اشاره شده است.
مراحل دفع سنگ کلیه
مرحله ۱ و علائم دفع سنگ کلیه در آن
مراحل اولیه تشکیل سنگ معمولاً بدون درد و علائم است. اکثر مردم تنها زمانی به وجود سنگ کلیه پی میبرند که سنگ از دیواره داخلی کلیه جدا شود و در سیستم ادراری به حرکت درآید. علائم سنگ کلیه شامل درد شدید و احتمالاً تب و لرز است. همچنین ممکن است خون در ادرار مشاهده شود.
درد با اسپاسم کلیه توام است و این حرکات کلیه برای خارج شدن سنگ از کلیه انجام میشود. در مرحله یک اسپاسم و درد کلیه بین ۱ تا ۴ بار در ساعت اتفاق میافتد. این انقباضات کلیوی تا زمان ورود سنگ به حالب ادامه خواهند داشت. درد این مرحله حتی از درد زایمان طبیعی نیز شدیدتر است. مرحله یک دردناکترین فاز دفع سنگ کلیه است.
مرحله ۲ و علائم دفع سنگ کلیه
اکنون سنگ وارد حالب شده است. اگرچه مرحله یک یا درواقع بدترین بخش فرآیند دفع سنگ کلیه را سپری کردهاید، اما مرحله دو هم میتواند فوقالعاده دردناک باشد. قطر داخلی حالب معمولاً بین ۲ تا ۳ میلیمتر است. اگر سنگ کلیه بزرگتر از این باشد منجر به درد میشود.
البته این درد با درد مرحله اول فرق دارد زیرا درد مرحله ۲ اغلب ضرباندار است و سنگ کلیه در مسیر حرکت خود در مجرای حالب بهطور پیوسته به دیواره برخورد میکند و عصبهای درد را تحریک میکند. همچنین اگر سنگ کلیه در هر نقطهای از مجرای ادراری متوقف شود، احساس فشار و باد کردن بروز خواهد کرد که بهطورمعمول دردناک نیست، اما اگر اتفاق رخ دهد قابل احساس است.
مرحله ۳ و علائم دفع سنگ کلیه در این مرحله
درنهایت، سنگ کلیه وارد مثانه میشود و درد تقریباً از بین میرود. آنچه شما در این فاز تجربه خواهید کرد احساس نیاز برای دفع ادرار است. بدن شما میخواهد سنگ را دفع کند و به همین منظور تکرر ادرار از علائم این مرحله از دفع سنگ کلیه است. البته ممکن است دفع سنگ کلیه از مثانه به همین سادگی نباشد و سنگ در ورودی مجرای ادرار گیر کند و جریان ادرار متوقف شود. در چنین حالتی سنگ دوباره به مثانه برمیگردد و پس از چند دقیقه دوباره به مجرای ادرار وارد میشود.
مرحله ۴ و علائم دفع سنگ کلیه در این مرحله
برای موفقیت در مرحله آخر تلاش شما تأثیرگذار است. هنگامیکه سنگ کلیه به دهانه مجرای ادرار میرسد، باید با زور زدن و فشار مضاعف سنگ را به بیرون از بدن هدایت کنید.
- سابقه خانوادگی سنگ کلیه
- کمآبی بدن
- رژیم غذایی پرشکر، پرنمک، پر پروتئین و…
- چاقی
- بیماریهای گوارشی
- برخی از مکملها
دفع سنگ کلیه چقدر طول میکشد؟
اندازه سنگ عامل اصلی در تعیین مدت زمان دفع آن است. سنگهای کوچکتر از ۴ میلیمتر در ۸۰ درصد مواقع خودبهخود از میزنای عبور کرده و دفع میشوند. دفع چنین سنگهایی بهطور متوسط ۳۱ روز طول میکشد. سنگهایی که ۴ تا ۶ میلیمتر قطر دارند به احتمال زیاد برای دفع مستلزم مصرف دارو هستند. البته حدود ۶۰ درصد از این سنگها نیز خودبهخود و بهطور طبیعی دفع میشوند. دفع این نوع سنگها بهطور متوسط ۴۵ روز به طول میانجامد. سنگهای بزرگتر از ۶ میلیمتر غالباً برای دفع نیاز به درمان دارند. فقط حدود ۲۰ درصد از این نوع سنگها بهطور طبیعی دفع میشوند. دفع چنین سنگهایی بهطور طبیعی تا یک سال طول میکشد.
از کجا بفهمیم که سنگ کلیه کاملاً دفع شده است؟
بعضی از سنگها به دلیل بزرگی باعث بروز علائمی در فرد میشوند اما بسیاری دیگر از افراد مبتلا به سنگ کلیه هیچ علامتی ندارند. هرگاه پس از طی کردن یک پروسه درمانی علائم زیر بهبود پیدا کنند به احتمال زیاد سنگ دفع شده است. علائمی که نشاندهنده وجود سنگ در کلیه و مجاری ادراری است:
- درد کاملاً محسوس در پشت معمولاً درست زیر دندهها که گاهی به سمت جلو و گاهی اوقات نیز به سمت کشاله ران گسترش پیدا میکند. درد ممکن است آنقدر شدید باشد که باعث تهوع و استفراغ شود
- خون در ادرار
- ادرار کدر یا بدبو
- لرز، تعریق و تب که نشانه عفونی شدن مجرای ادرار است
- سنگهای کوچک مانند شن در ادرار دیده شوند. این حالت بیشتر در اثر سنگهای اسید اوریک ایجاد میشود
- احساس نیاز فوری به ادرار کردن به دلیل وجود سنگ در خروجی مثانه
اگر سنگ بهطور کامل دفع نشود بعد از مدتی ممکن است بخشی از جریان ادرار را مسدود کند یا باعث خونریزی یا عفونت شود. در چنین حالتی روند متناسب درمانی جهت برداشتن سنگ کلیه توسط پزشک اتخاذ میشود.
تفاوت علائم دفع سنگ کلیه در مردان و زنان
مردان دو برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند. البته این شکاف در سالهای گذشته در حال کاهش است. عوامل مختلفی ازجمله زمینه ژنتیک و فاکتورهای غذایی در بروز سنگ کلیه اهمیت دارند اما دقیقه مشخص نیست که چرا میزان ابتلای مردان بیش از زنان است. همانطور که گفته شد ژنتیک برای هر دو جنس نقش مهمی دارد. افرادی که سابقه پزشکی خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه دارند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند. سایر عواملی که در تشکیل سنگ کلیه دخیل هستند عبارتاند از:
محققان بر این باورند که کمآبی بدن بزرگترین عامل خطر است. افرادی که شغل آنها مستلزم حضور در فضای گرم است به دلیل کمآبی مزمن بیشتر دچار سنگ کلیه میشوند. این افراد باید آب بیشتری بنوشند زیرا به طرق مختلف مایعات خود را از دست میدهند.
تفاوت در آناتومی زن و مرد نیز میتواند منجر به علائم مختلفی شود. در مردان هنگام عبور سنگ از حالب، شکمدرد، کمردرد یا درد کشاله ران بروز میکند. علاوه بر این، در قسمت بالای شکم نیز بروز درد محتمل بوده و اغلب مبهم و یا ضربان دار است. از سویی دیگر، گاهی درد سنگ کلیه در زنان شبیه دردهای قاعدگی است که میتواند از حالت مبهم تا شدید متغیر باشد.
پیشگیری از سنگ کلیه
تمام مراحل دفع سنگ کلیه را با هم بررسی کردیم. اینکه بدانید چه عواملی در به وجود آمدن سنگ کلیه نقش دارند میتواند کمک بزرگی به پیشگیری از تشکیل سنگهای بعدی کند. بهطورمعمول، سنگ کلیه زمانی تشکیل میشود که ادرار حاوی درصد بالایی از مواد معدنی مرتبط با سنگ کلیه باشد. در چنین حالتی رقیق شدن ادرار از رسوب این مواد جلوگیری میکند. اما گاهی دلیل تشکیل سنگ کلیه به کمبود بعضی از ریزمغذی برمیگردد که منجر به کریستالیزه شدن مواد معدنی ادرار میشود. برای بهبود این نقص، پزشک ممکن است دارو و یا رژیم غذایی خاصی را تجویز نماید.
برای ایجاد تغییرات در رژیم غذایی باید نوع سنگ مشخص شود. علاوه بر این، نوشیدن مقدار زیادی آب برای پیشگیری از ایجاد هر نوع سنگی مفید است. این کار باعث افزایش جریان ادرار و کاهش احتمال تشکیل سنگ میشود. البته به دلایل ژنتیکی و وراثتی، کلیه برخی افراد سنگساز است و خروج از ناحیه بدون روند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به عارضه سنگ کلیه هستند. این افراد باید همواره به توصیههای پزشکی مربوط به پیشگیری از سنگ کلیه با جدیت پایبند بوده تا از ابتلای چندینباره به سنگ کلیه در امان باشند.
کیست و آبسه بارتولن چیست و درمان آن
بیماری کیست یا آبسه بارتولن یک بیماری مربوط به غدد بارتولن در واژن می باشد. این بیماری مختص زنان است که به دلایل مختلفی بروز پیدا می کند. بیماری کیست بارتولن به دو نوع کیست عفونی و غیر عفونی تقسیم می گردد. این بیماری با نام توده ناحیه تناسلی نیز شناخته می شود. خوشبختانه اغلب افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، پس از طی روند درمان به صورت کامل بهبودی می یابند و همچنین در صورت شناخت صحیح می توان به راحتی از بروز این بیماری پیشگیری نمود. در این مطلب بیماری کیست و یا آبسه بارتولن را به صورت مفصل بررسی خواهیم نمود و عوامل، روش های درمان، چند روش برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و … را شرح خواهیم داد.
غدد بارتولن چیست؟
غدد بارتولن ( Bartholin’s cyst ) در دو طرف ناحیه ی ورودی واژن (لب های کوچک) قرار دارند. این غدد کوچک هستند و در حالت عادی دیده یا حس نمی شوند. ترشحات غدد بارتولن در شرایط طبیعی روی سطح مخاطی ورودی واژن ترشح می شود و سبب لغزنده شدن ناحیه حین رابطه جنسی میشود. این مایع از طریق دو مجرای نازک که کانال بارتولن نام دارند، به داخل واژن ترشح می شود.
کیست بارتولن چیست؟
اگر مجرای غدد بارتولن مسدود شود کیست تشکیل میشود که تورمی بدون درد است .کیست ها معمولا دردناک نیستند . البته کیست های بزرگ ممکن است به دلیل اندازه آنها دردناک باشند.این کیست ها ممکن است اندازه ۱ تا بیشتر از ۱۰ سانت داشته باشند. این کیست ها معمولا به آرامی رشد کرده و در اغلب اوقات بدون درد هستند. بنابراین اغلب کیست ها نیازی به درمان ندارند اما در صورتی که کیست عفونی، دردناک و اندازه ای بزرگ داشته باشد، درمان آن ضروری خواهد بود.
آبسه بارتولن چیست؟
در صورتی که ترشحات داخل کیست عفونی شود، آبسه بارتولن ایجاد میشود که شدیدا دردناک است. عوامل باکتریال آبسه بارتولن اغلب شامل چند باکتری مختلف از جمله عفونتهای منتقله از راه تماس جنسی یا باکتریهای روده هستند و بنابراین برای درمان ممکن این نیار به درمان چند دارویی باشد. ولی آبسه بارتولن سبب درد قابل توجهی علاوه بر تورم می شود. ناحیه متورم بسیار حساس است و پوست قرمز می شود. پیاده روی و نشستن ممکن است کاملا دردناک باشد. اغلب موارد ، همزمان عفونت واژینال هم وجود دارد. اگر آبسه در مراحل پیشرفته باشد، باید تخلیه شود و به درمان دارویی خوراکی یا تزریقی جواب نمیدهد.
در واقع اگر یکی از غدد بارتولن به هر دلیلی مسدود شود، کیست بارتولن ایجاد خواهد شد. و در صورتی که کیست بارتولن عفونی گردد، آبسه بارتولن رخ خواهد داد. جدار آبسه بارتولن می تواند ضخامت زیادی داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است مبتلایان به آبسه بارتولن پس از گذشت مدتی اصطلاحا دچار برگشت کیست شوند که ممکن است این کیست ها دوباره آلوده شوند. همانطور که گفته شد آبسه بارتولن بسیار دردناک است و اغلب اوقات در یک طرف واژن پدید می آید.
دلیل بروز کیست بارتولن
طبق تحقیقات انجام شده، عوامل مختلفی می توانند باعث بروز کیست بارتولن شوند. به صورت کلی انسداد غدد بارتولن موجب ایجاد کیست خواهد شد، بنابراین عواملی مانند تورم، رشد اضافی، آسیب دیدگی، عفونت ها و یا وجود ترشحات بسیار غلیظ می توانند باعث بروز کیست بارتولن شوند. غدد بارتولن هنگام رابطه جنسی مایعات بیشتری تولید می کنند و فشار بیشتری بر آن ها وارد می شود. بنا به این دلیل کیست بارتولن پس از هر رابطه جنسی بزرگ تر خواهد شد.
کیست عفونی یا همان آبسه بارتولن نیز بر اثر ورود باکتری ها از طریق برخی بیماری های مقاربتی به این غدد ایجاد می شود. استفاده کاندوم می تواند در جلوگیری از عفونت بسیار مفید باشد.علائم داشتن کیست غده بارتولن
همانگونه که در بالا گفته شد، کیست بارتولن غیر عفونی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، زیرا توسط خود فرد قابل مشاهده و لمس نخواهد بود. اما با این حال، وجود علائم زیر می تواند حاکی از وجود کیست در این ناحیه باشد.
- تورم و قرمزی بیش از حد معمول در یک طرف واژن
- احساس درد غیرمعمول در حین نزدیکی و یا راه رفتن و نشستن
- احساس وجود و لمس یک توده گرم بدون درد در ناحیه مذکور
اما در صورتی که کیست عفونی شده باشد و تبدیل به آبسه شود، علائم کمی بیشتر خواهد بود :
- احساس درد شدید در واژن که به تدریج حین رابطه جنسی، راه رفتن و نشستن و کلیه اعمالی که موجب فشار بر این غدد می شوند افزایش می یابد.
- تورم در یک طرف واژن
- علائم وجود عفونت در بدن مانند تب و لرز
تشخیص کیست و آبسه بارتولن
در صورت لمس هر ناحیه متورم برای بررسی باید به متخصص زنان مراجعه شود. تشخیص کیست و یا آبسه بارتولن با معاینه توسط جراح و متخصص زنان انجام می شود.اغلب هیچ تست اضافی مورد نیاز نیست.در موارد بسیار کمی نمونه گیری از ترشحات برای تشخیص نوع باکتری لازم است .این نمونه ها به سادگی از مواد تخلیه شده از آبسه یا از دهانه رحم گرفته می شود و درمان دارویی بلافاصله شروع می شود.
در برخی از موارد به خصوص هنگام بالا رفتن سن و پس از یائسگی، پزشک ممکن است تمامی کیست های درون واژن را برای پیشگیری از بروز بیماری ها بیوپسی و برطرف نماید.درمان کیست و آبسه بارتولن
اغلب موارد کیست بارتولن نیاز به درمان ندارد، به ویژه اگر کیست هیچ نشانه ای ایجاد نکند. اما در صورتی که کیست بزرگ یا دردناک شود و سایز رو به افزایش داشته باشد چند اقدام لازم است :
1- لگن آب ولرم و بتادین
2- جراحی
در کیستهای بزرگ و دردناک یا راجعه و همینطور آبسه های بارتولن ، برداشتن کیست،تخلیه،یا جراحی های کاملتر اغلب در اتاق عمل و با بیهوشی انجام میشود .ولی در صورتی که فقط تخلیه آبسه لازم باشد میتوان در مطب با بیحسی موضعی تخلیه رابا تیغ جراحی یا لیزر انجام داد و اغلب نیاز به بخیه ندارد.
3- آنتی بیوتیک ها در صورت وجود آبسه
نکاتی که بهتر است در مورد درمان کیست بارتولن بدانید:
- با مصرف مسکن مانند ژلوفن، ایبوپروفن و … می توان درد کیست عفونی را کاهش داد.
- تا بهبودی کامل، فرد مجاز به برقراری رابطه جنسی نخواهد بود.
- در برخی موارد کیست های عفونی پس از گذشت 3 یا 4 روز خود به خود تخلیه و درمان می شوند. در غیر این صورت خود پزشک اقدام به تخلیه خواهد کرد.
- تعدادی درمان خانگی نیز می تواند برای بهبودی کیست بارتولن مفید باشد. مثلا استفاده از ترکیب درخت چای و روغن کرچک. با یک پنبه یا گاز آبسه را به ترکیب آغشته کرده و سپس برای کاهش درد می توانید از کمپرس آب گرم نیز استفاده کنید. چای موجب خروج عفونت و روغن کرچک کاهش دهنده التهاب آبسه خواهد بود.
- در صورت برگشت مکرر و بسیار شدید کیست، ممکن است پزشک از طریق روش لیزر حذف کلیه غدد بارتولن را انجام دهد.
بهتر است بخوانید: عمل زیبایی واژن
انواع روش های جراحی کیست بارتولن
1- مارسوپیالیزاسیون : در این روش، به بیان ساده می توان گفت پزشک ابتدا یک برش نسبتا بزرگ برای تخلیه حداکثری بر روی آبسه ایجاد می کند. سپس آبسه را تخلیه کرده و محل جراحی یعنی لبه های پوست را بخیه می زند. با استفاده از این روش، تمامی مایعات درون کیست عفونی تخلیه خواهد شد. ممکن است پزشک از بیهوشی عمومی بیمار برای انجام این جراحی استفاده کند. در 24 ساعت اول پس از انجام جراحی، بیمار احساس درد و ناراحتی خواهد کرد که با استفاده از مسکن های تجویز شده توسط پزشک می توان آن را کاهش داد.
2- قرار دادن کاتتر و بالن: در این روش، پزشک بعد انجام بی حسی موضعی ناحیه مورد نظر، یک لوله تخلیه کوچک (کاتتر) را داخل کیست قرار می دهد. سپس دستگاه بالون شکلی را در خروجی کیست یا آبسه قرار می دهد. بالن و کاتتر به مدت 4 هفته داخل کیست باقی خواهند ماند. پس از بهبودی و درمان کیست، پزشک این دستگاه را حذف می کند. این روش علاوه بر تخلیه، برای باز نگه داشتن کیست جهت جلوگیری از بسته شدن و پر شدن مجدد در طول درمان و بهبودی می باشد. روش قرار دادن بالون و کاتتر می تواند عوارض زیر را داشته باشد:
● احساس درد و ناراحتی در زمان وجود لوله
● ایجاد ورم، زخم و یا خونریزی از محل وجود کاتتر و بالنجراحی کیست بارتولن
3- آسپیراسیون توسط سوزن: در این روش جراح با استفاده از سوزن سرنگ تخلیه کیست را انجام می دهد. در برخی موارد این روش همراه با روشی به نام اسکلروتراپی الکل صورت می گیرد. در اسکلروتراپی الکل حفره باقی مانده تخلیه شده با 70٪ الکل پر می شود. جراح الکل را حدودا 5 دقیقه در بقایای کیست نگه می دارد و سپس عمل تخلیه کیست را انجام خواهد داد.
4- لیزر کربن دی اکسید: در این روش ابتدا از لیزر دی اکسید کربن برای ایجاد برشی در پوست واژن استفاده می شود. پس از تخلیه مایعات درون کیست، بقایای کیست توسط لیزر از بین برده می شود و یا با ایجاد سوراخ بسیار کوچک، مایعات باقی مانده تخلیه خواهند شد.
مراقبت های پس از درمان
بعد از تخلیه كيست بارتولن ، بیمار بايد در عرض 24-48 ساعت براي بازبيني به پزشک مراجعه كنند. مسکن و آنتی بیوتیک باید طبق نظر پزشک مصرف شود. اگر علائم جدیدی از قبیل افزایش تورم، درد، ترشحات واژن یا تب را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. تخلیه آبسه ممکن است دردناک باشد ولی برای روند درمان کاملا ضروری است و اگر بیمار با بیحسی موضعی تحمل نکند، نیاز است که تخلیه کامل در اتاق عمل انجام شود.
● در صورت بیهوشی برای جراحی، تا ۲۴-۴۸ ساعت انجام کارهایی مانند رانندگی ممنوع است.
● تا ۴ هفته پس از عمل از شوینده های عطری نباید استفاده شود.جلوگیری از کیست بارتولن
اگر کیست در مراحل اولیه تشخیص داده شود، باید نشستن در لگن آب ولرم و بتادین سریعا آغاز شود.و اگر عفونت واژینال وجود دارو درمان گردد. شیوه های مناسب و صحیح از نظر بهداشتی در رابطه جنسی می تواند بیماری های منتقله از راه جنسی را کاهش دهد و بنابراین از تشکیل آبسه های بارتولن جلوگیری کند. در افراد مبتلا به کیست های مکرر یا آبسه های تکرار شونده جراحی خاصی انجام میشود که احتمال برگشت کیست را منتفی میکند.یکی از بهترین راه های پیشگیری از بروز بیماری کیست بارتولن رعایت بهداشت فردی در ناحیه تناسلی می باشد. شست و شوی منظم واژن با استفاده از ژل های شوینده مخصوص تاثیر چشمگیری در پیشگیری از بروز این بیماری دارد.همچنین مراجعه منظم به پزشک و چکاپ های سالانه می تواند بسیار مفید و کمک کننده باشد.
کیست بارتولن در بارداری
در ابتدا باید گفت که این بیماری در باردار شدن فرد هیچ تاثیری ایجاد نمی کند. اما در صورت ابتلا به کیست بارتولن در بارداری، پزشک با توجه به وخامت بیماری زمان درمان را تعیین می کند. اگر کیست فرد عفونی یا بزرگ باشد پزشک باید فورا درمان کیست از طریق دارویی یا جراحی را آغاز کند. کیست عفونی یا بزرگ باید هرچه سریعتر درمان شود. البته در صورتی کیست بارتولن عفونی نشده باشد، فرد در حالت عادی نیز احتیاجی به درمان فوری ندارد. در افراد باردار، پزشکان اغلب درمان و حذف کیست با توجه به خطرات احتمالی دارو های بیهوشی برای جنین، جراحی را تا زمان زایمان به تعویق می اندازند. اما در صورت وجود کیست عفونی یا آبسه این تاخیر قابل قبول نیست.
کیست بارتولن در دختران مجرد
غدد بارتولن در همه ی زنان و دختران وجود دارد و ترشح مایعات واژن یک امر همیشگی است. مسدود شدن این غده هیچ ارتباطی به مجرد یا متاهل بودن فرد ندارد و بروز این بیماری در هر گروه سنی محتمل است. البته در افرادی که رابطه جنسی دارند و ریسک عفونت بستری دارند، شایعتر است.
سخن آخر
بیماری کیست بارتولن یک بیماری قابل پیشگیری است که با رعایت بهداشت فردی و بهداشت رابطه جنسی احتمال بروز آن بسیار کاهش می یابد.ممکن است فردی به کیست بارتولن مبتلا باشد و از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد. در این صورت، احتمال بزرگ شدن و عفونی شدن کیست افزایش خواهد یافت. بنابراین بهترین کار این است که به محض لمس یا احساس توده در ناحیه ژنیتال برای بررسی به پزشک مراجعه شود.علاوه بر این، با وجود آنکه بیماری کیست عفونی یا آبسه بارتولن می تواند بسیار دردناک باشد، بیمار می تواند با روش های مختلف بهبودی کامل یابد. اگر به موقع و در مراحل اولیه بیماری به پزشک مراجعه کنید، درمان این کیستها راحت تر و سریع تر خواهد بود.
بانوی گرامی، اگر شما درشرق تهران هستید و به کیست و آبسه بارتولن مبتلا شده اید و نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید ، میتوانید خیلی راحت از طریق وب سایت نوبت ویزیت حضوری با دکتر ریحانه رمضانی نژاد بگیرید.
برای ورود به ضقحه نوبت دهی اینجا کلیک کنیدسوالات متداول در مورد کیست بارتولن
سوال : آیا کیست بارتولن درمانی دائمی دارد؟
بله در موارد راجعه از نوعی جراحی استفاده می سود که درمان قطعی و دائمی کیست بارتوان است.سوال : آیا کیست بارتولن نوعی سرطان محسوب می شود؟
خیر اما در ناحیه غدد بارتولن هم ومثل سایر نقاط بدن احتمال بروز ضایعات سرطانی وجود دارد.سوال : برای کیست بارتولن چه زمانی نیاز به مراقبت های پزشکی است؟
به صورت کلی، اگر کیست بارتولن عفونی باشد انجام مراقبت های لازم توصیه شده از سوی پزشک ضروری خواهد بود. همچنین در صورت انجام جراحی، بیمار ممکن است مدت زمان کوتاهی ذره نقاهت چند دوره در حد ۳ تا ۷ روز را داشته باشد.سوال : در صورت عدم درمان کیست بارتولن چه اتفاقی می افتد؟
اگر کیست بارتولن تخلیه و درمان نشود ممکن است به مرور عفونی یا خیلی بزرگ و دردناک شود. در صورت عدم درمان کیست عفونی یا همان آبسه ی بارتولن، بیمار درد شدید غیر قابل تحملی را هنگام رابطه جنسی و در موارد شدیدتر در حالت عادی تجربه خواهد کرد. در ضمن احتمال انتشار آبسه به بافتهای عمقی تر هم وجود دارد.سوال : چه دارو هایی برای درمان کیست بارتولن تجویز می شود؟
برای تسکین درد کیست بارتولن در روند درمان، مسکن هایی مانند ایبوپروفن و ژلوفن ها موثر خواهند بود. در صورت احساس ناراحتی و درد شدید پزشک ممکن است مسکن های قوی تری نیز تجویز کند. در روند درمان نیز آنتی بیوتیک هایی توسط پزشک به منظور تسریع درمان تجویز خواهد شد.همینطور استفاده از لگن آب ولرم و بتادین در تسکین و کاهش التهاب و ضد عفونی محیط اطراف تاثیر به سزایی دارد.
سوال : آیا کیست بارتولن مجددا عود می کند؟
بله. ممکن است در برخی افراد خصوصا افراد دارای رابطه جنسی و یا دچار عفونت های مزمن و راجعه ی واژن، کیست بارتولن مجددا عود کند. در این صورت احتمالا پزشک تصمیم به جراحی و باز گذاشتن دائمی مجرای غدد بارتولن می گیرد.کیست مویی چیست؟ علت + راه های پیشگیری از سینوس پیلونیدال
احتمالاً کلمهی سینوس را همراه با بینی شنیدهاید اما سینوس به معنی کانال یا حفره میتواند در هر جایی از بدن وجود داشته باشد. بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال (PNS) به شکل سوراخ کوچک، تونل یا گودال است که در شکاف بالای خط باسن و پایین استخوان دنبالچه قرار دارد.
این عارضه جزو شایع ترین بیماری های پوستی در ناحیه کمر (دنبالچه) بوده و سالانه تعداد زیادی از بیماران برای درمان آن اقدام می کنند. زیرا پماد و دارو عموما روی این توده چرکی تاثیر مثبتی نمی گذارد. با ما در این مطلب همراه باشید تا با بیماری کیست مویی، علائم، علتهای پدید آورنده آن، نحوه تشخیص و درمان این بیماری آشنا شوید.
بیماری کیست مویی چیست؟
بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یک مشکل مزمن پوستی حاوی مو است که با یک یا چند دهانهی کوچک به سطح پوست باز میشود و میتواند درد شدیدی ایجاد کند. سینوس پیلونیدال یک بیماری خوش خیم است و در ابتدا هیچ ارتباطی با سرطان ندارد. این سینوس اغلب موارد میتواند آلوده و عفونی شود. در واقع این سینوس یک کانون عفونت برای بافتهای اطراف محسوب میشود.
در صورت عفونت ممکن است چرک و ترشحات خونی با بوی نامناسب از آن تراوش کند. سوراخ سینوس پیلونیدال آلوده به شکل کیست یا آبسه پیلونیدال ظاهر میشود. به ندرت ممکن است یک سینوس پیلونیدال در سایر قسمتهای بدن ایجاد شود ولی در زیر بغل و عانه نیز رویت شده است.
علائم کیست مویی
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال در ابتدا هیچ علامت یا نشانه ی قابل توجهی جز یک گودی کوچک در سطح پوست ندارد. علائم کیست مویی تازه از زمانی شروع به ظاهر شدن میکند که پوست تحریک شده عفونی و آلوده شود. سینوس مویی پس از آلودگی به سرعت به یک کیست (یک کیسه بسته پر از مایع) و یا یک آبسه (بافت متورم و ملتهب که در آن چرک جمع شده است) تبدیل میشود. نشانه های عفونت کیست مویی یا سینوس پیلونیدال عبارتند از:
- درد شدید در هنگام نشستن یا ایستادن
- تورم و گرمی کیست
- قرمزی و ایجاد زخم در پوست اطراف آن
- خروج ترشحات خونی و چرکی با بوی بد از محل آبسه
- موی بیرون زده از ضایعه
- ایجاد سوراخهایی در پوست
- تب خفیف و نادر
- رطوبت غیرمنتظره در پایین کمر
از طرفی احتمال پی بردن به سینوس پیلونیدال در ابتدای ماجرا یعنی زمانیکه هنوز هیچ علائمی بروز نکرده نیز وجود دارد. در این مواقع فرد فقط با احساس یک تودهی بدون درد در ناحیهی نشمینگاه خود متوجه وجود آن میشود. علائم میتوانند با یک شروع حاد و درد و تورم بیش از حد یا به صورت مزمن با شدت درد کمتر ولی مداوم بروز کند.
درد و التهاب ناشی از کیست و آبسه ایجاد شده میتواند آنقدر شدید شود که فرد را از فعالیت روزمره باز بدارد و حتی خواب و نشستن و برخاستن فرد را دچار مشکل و اختلال کند. در صورت احساس علائم بیماری باید سریع برای پیگیری و درمان کیست مویی یا سینوس پیلونیدال به پزشک مراجعه شود، زیرا عفونت ناشی از کیست مویی یا سینوس پیلونیدال میتواند با بیتوجهی به سرعت شدیدتر و دردناکتر شود.
پزشک با مشاهدهی علائم و نشانه ها و معاینهی ظاهری کیست ایجاد شده و محل قرارگیری آن به راحتی به وجود کیست مویی یا سینوس پیلونیدال پی میبرد و آن را تشخیص میدهد.چه کسانی در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟
کیست مویی بیشتر در مردان و افراد جوان رویت میشود. همچنین در افرادی که عادت به نشستن زیاد دارند، مانند رانندگان تاکسی یا کارمندان اداره ها شایع تر است. همچنین در کودکان نادر است و در مردان با شرایط یکسان چهار برابر بیشتر از زنان رخ میدهد.
این بیماری برای اولین بار در سال ۱۸۸۰ میلادی تشخیص داده شد و به دلیل فاصله کوتاه آن از مقعد و شبیه لانهای از مو بودن سینوس پیلونیدال نام گرفت. در طول جنگ جهانی دوم به دلیل وضعیت همیشه نشسته در رانندگان جیپ، این بیماری با نام دیگر «بیماری رانندگان جیپ» شناخته شد.
سینوس مویی کمر آنقدر واضح است که نیاز به روش تشخیصی خاصی ندارد و پزشک با مشاهده به راحتی به وجود آن پی میبرد.برای درمان سینوس پیلونیدال حتماً نباید منتظر نشانهها و علائم کیست مویی آزاردهنده شد، به منظور جلوگیری از پیشرفت سینوس پیلونیدال بهتر است اقدامات درمانی آن را سریعتر شروع کرد. هرچند محل و موقعیت و همچنین ظاهر این بیماری منجر به خجالت و شرمساری در افراد مبتلا میشود ولی باید به این اتفاق همانند یک جوش یا خال نگاه کرد و خود را به خاطر وجود آن سرزنش نکرد.
علت کیست مویی یا سینوس پیلونیدال
اگرچه هنوز علت دقیق بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال شناخته شده نیست، اما حدس و گمانها نشان از این مدعا دارد که علت آن اکتسابی و ترکیبی از تغییرات هورمونی پس از بلوغ، رشد مو و اصطکاک ناشی از لباس طی نشستن طولانیمدت است.
هورمونهای جنسی برای اولین بار در سن بلوغ تولید می شوند که با تحت تأثیر قرار دادن غدد سباسه ممکن است آغازگر بیماری پیلونیدال باشند. از طرفی فعالیتهایی که باعث اصطکاک میشوند، موهای در حال رشد در منطقه را مجبور به پسرفت در زیر پوست میکنند. بدن به صورت ذاتی موهای زیر پوستی را به عنوان یک جسم خارجی تلقی میکند و یک پاسخ ایمنی نسبت به آن راه میاندازد. این پاسخ ایمنی میتواند به شکل کیست در اطراف موها بروز کند. پوست تحریک شده متورم، قرمز و دردناک خواهد شد.
احتمال ابتلا به بیماری سینوس پیلونیدال در صورت داشتن برخی شرایط افزایش پیدا میکند که شامل:- شغل کم تحرک: کارهای کم تحرک و نشسته مانند کارمندی و رانندگی باعث اصطکاک پوستی بیشتر در ناحیهی پشت و نشیمنگاه در خواهند شد.
- اضافه وزن یا چاقی: چاقی ازیک طرف منجر به کم تحرکی فرد و از طرفی دیگر باعث تعریق همیشگی گودی باسن میشود و از این طریق بر احتمال کیست مویی میافزاید.
- سابقهی خانوادگی: رویت شده این بیماری در سایر اعضای خانواده در بیش از یک سوم موارد وجود دارد.
- وجود سوراخ مادرزادی انتهای دنبالچهای: این سوراخ شرایط را برای گیر افتادن مو مساعد میکند.
- پر مویی یا داشتن موهای مجعد و درشت: تراکم بالای موهای در یک ناحیه احتمال گیر افتادنشان در پوست زیاد میکند.
- ضربه به ناحیه پایین کمری: مثلا ضربه به ناحیهی نشیمنگاه طی سقوط و آسیبی که طی ضربه در بافتها ایجاد شده است.
- سن: سینوس پیلونیدال میتواند در هر سنی رخ دهد، اما در بزرگسالان جوان بین سنین ۱۵ تا ۴۰ سال شایعتر است.
- جنس مذکر: به دلیل داشتن مقدار بیشتری مو نسبت به زنان با احتمال بیشتری در معرض خطر این کیست مویی هستند.
- پوشیدن لباستنگ: لباسهای تنگ و چسبان میزان اصطکاک را بیشتر و فرد را مستعد سینوس پیلونیدال میکند.
- بهداشت فردی ضعیف: عدم رعایت بهداشت به خصوص در ناحیهی مقعد و اطراف آن منجر به آلودگی پوستی و قرار گرفتن در معرض عفونت کیست مویی خواهد شد.
علت آغاز فرآیند ایجاد کیست مویی هر چیزی که باشد، این کیست در نتیجهی گیر افتادن مو زیر پوست و سپس التهاب و تحریک بافتی ناحیه ایجاد میشود که در صورت آلودگی میتواند چرک کند و باعث رنجش فرد شود.
چه زمانی به دکتر کیست مویی مراجعه کنیم؟
بروز کیست مویی همواره با علائم ذکر شده از جمله درد، خروج عفونت، تورم توده، خروج مو از ناحیه متئرم شده و … همراه است. بهتر است در زمان مشاهده اولین علائم این عارضه به دکتر کیست مویی مراجعه نموده و اقدام به خروج از ناحیه بدون روند خود درمانی و روشهایی که سبب اتلاف وقت و پیشرفت بیماری می شوند خود داری نمایید.
تشخیص و نحوه معاینهی کیست مو
معمولاً افراد تا زمانی که درد ناشی از بیماری مشکلاتی را برایشان ایجاد نکند به سراغ پزشک و درمان آن نمیروند. پس طبیعی است وقتی فرد یک تودهی مویی بدون درد را در پشت و پایین کمر خود احساس کند، بیتفاوت از کنار آن بگذرد. مگر اینکه فرد خیلی حساس بوده و به سلامتی خود بسیار اهمیت دهد و در مراحل ابتدایی تشکیل سینوس پیلونیدال به پزشک مراجعه کند.
اغلب مردم به دلیل ناآگاهی و عدم شناخت انواع بیماریها از کنار نشانه های آن به سادگی میگذرند و آنها را نادیده میگیرند، غافل از اینکه اگر همان روز اول که متوجه این ضایعه شدن به پزشک مراجعه میکردند، میتوانستند با روشهای سادهتر و درد و رنج کمتری این بیماری را پشت سر بگذارند.
در نهایت فرد با بروز اولین نشانه های درد و التهاب و اختلال در روند فعالیت روزانه به یک پزشک عمومی مراجعه میکند. پزشک عمومی با شک به کیست مویی، فرد را برای بررسی بیشتر به پزشک جراح عمومی ارجاع میدهد. فرد باید قبل از مراجعه خود را آمادهی پاسخ دادن به برخی سوألات متداول در این زمینه کند. سوألاتی چون:
علائم و نشانهها از کی و چگونه آغاز شد؟
آیا سابقهی تجربه این مشکل را داشتهاید؟
آیا نشانهها با فعالیت خاصی تسکین مییابد؟
معمولاً چه چیزی درد و علائم دیگر را بدتر میکند؟
مکمل یا داروی خاصی مصرف میکنید؟
آیا دچار تب هم شدهاید؟
آیا درد ناشی از توده شما را از خواب بیدار میکند؟
شغل شما چیست؟ آیا شما در تمام طول روز مجبور به نشستن هستید؟
پاسخ دقیق و صحیح در کنار مشاهدهی ظاهری ضایعه به پزشک در تشخیص صحیح کمک خواهد کرد. کیست مویی ممکن است با کیست درموئید اشتباه گرفته شود که درایت و مهارت پزشک معالج میتواند احتمال این خطا را محدود کند. پس از تشخیص پزشک با توجه به مرحله و میزان پیشرفت بیماری درمان مورد نظر را که اغلب با جراحی همراه است پیشنهاد میکند.بهترین شیوه درمان
درمان کیست مویی زمانی که به مرحله حاد برسد، تنها با تخلیه عفونت و سینوس مویی امکان پذیر خواهد بود. این امر به روش های مختلف عمل جراحی باز و بسته و لیزر کیست مویی که بی درد و عوارض ترین این روشهاست و همچنین از نتایج مطلوبی برخوردار است، انجام می شود.
راه های پیشگیری از کیست مویی کمر
با توجه به این که کیست مویی یک اختلال ساده دردسرآفرینی است که فقط به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشتی و سبک نادرست زندگی با بروز درد فراوان و نداشتن درمانی جزء جراحی ایجاد میشود، معقولانه است تا با آموزش صحیح سطح آگاهی افراد را بالا برده و از بروز آن جلوگیری نمود. همیشه اقدامات پیشگیرانه از بیماریها راحتتر و کمهزینهتر بوده و به نفع سلامتی افراد است.
معمولاً کیست مویی در مراحل اولیه بدن هیچ علائمی شروع به شکلگیری میکند و فرد تازه زمانی متوجه بروز آن میشود که کار از کار گذشته و مشکل وارد مرحلهی حاد خود شده است. البته در برخی مواقع نیز با علائم عمومیای چون تب، درد مفاصل و عضلات و یا ناراحتی ظاهر میشود. این علائم معمولاً از باکتری آلودهکنندهی سطح پوست ناشی میشود. گاهی اوقات علائم تا بروز درد و قرمزی محل و تشکیل آبسه و حتی تخلیه خود به خودآن پیش میرود. مناسبترین اقدامات پیشگیرانه کیست مویی شامل:- بهترین راه برای در امان ماندن از این شرایط و جلوگیری از عود کیست پیلونیدال از بین بردن عامل اصلی ایجاد کننده آن یعنی موهای ناحیهی انتهایی کمر است. کوتاه نگه داشتن مداوم موهای زاید این ناحیه یا لیزر و از بین بردن دائمی آنها بهترین اقدام پیشگیرانه ممکن است؛
- یک راه پیشگیری مناسب دیگر استفاده از صابونهای ضد باکتری و یا گلیسیرین برای پاک کردن این منطقه از هر گونه باکتری است. صابون باید به اندازه کافی و نه بیشتر استفاده شود تا منافذ پوست را مسدود نکند. مالیدن آرام صابون بر روی پوست ناحیه از عفونت منطقه جلوگیری میکند. البته باید دقت نمود که پس از اتمام شستوشو هیچ اثری از صابون بر روی منطقه باقی نماند و ناحیه کامل خشک شود. بنابراین استحمام روزانه میتواند بسیار مفید باشد؛
- از طرفی دیگر باید تا جای ممکن از کمتحرکی و نشستن بر روی ناحیهی دنبالچه خودداری کرد، زیرا این کار میتواند موهای ناحیه را تحریک کند تا به سمت داخل پوست برگشته و باعث عفونت و ایجاد کیست مویی شوند. پوشیدن لباسهای گشاد و راحت نیز میتواند در پیشگیری از کیست مویی مؤثر باشد؛
- کاملاً آشکار است که چاقی و اضافه وزن باعث افزایش میزان تعریق این افراد به خصوص در چینهای بدن میشود. تعریق ناحیهی ایجاد کیست مویی فرد را مستعد بروز کیست پیلونیدال برای اولین بار یا عود آن خواهد کرد. بنابراین داشتن یک رژیم غذایی متعادل و در پیش گرفتن یک برنامهی اساسی کاهش وزن همراه با ورزش و تحرک بدنی میتواند احتمال به وجود آمدن سینوس پیلونیدال را کاهش دهد.
در صورت بروز عفونت و تشکیل آبسه پیلونیدال نیز هنوز میتوان با اقداماتی از پیشرفت و سخت شدن روند بهبودی آن با در پیش گرفتن اقدامات درمانی به موقع جلوگیری نمود. در صورتی که آبسهی ایجاد شده به صورت خود به خود تخلیه نشد، بهتر است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمود تا آن را تحت بیحسی موضعی و یک جراحی ساده تخلیه کند. در این موارد درمان آنتیبیوتیکی کمکی برای تسریع بهبودی لازم است.
در صورتی که کیست به تازگی ایجاد شده و هنوز عفونت نکرده باشد نیز می توان با کمک حمام آب گرم یا نشستن در وان یا لگن محتوی آب و نمک از درد و التهاب بیشتر آن پیشگیری کرد. درمان های طبیعی دیگر مانند زردچوبه نیز به سبب داشتن خواص ضد التهابی و روغن درخت چای به دلیل خاصیت ضدعفونیکنندگی میتواند در پیشگیری از پیشرفت و وخیمتر شدن مشکل مفید باشند.
با وجود تمام این اقدامات این اختلال در صورت بروز به درمان پزشکی از جمله جراحی نیاز دارد تا صد در صد بهبود یابد.فیستول مقعدی چیست؟
در واقع فیستول مقعدی به حفره ی عفونی اطراف مقعد گفته می شود که از طریق مجاری باریکی به مقعد مرتبط است، که تعدادشان بین یک یا چند حفره براساس میزان عفونت متفاوت است. در مواقع پیشرفته فیستول مقعدی در زنان ممکن است راه به ناحیه تناسلی واژن نیز پیدا کند. انواع فیستول مقعدی بر اساس طول و عمق مجرای فیستول تعیین می گردد. از ساده ترین فیستول تا نوعی فیستول پیچیده اینتراسفنکتریک بر اثر عفونت ها و آبسه های مقعدی بروز می کنند. به همین دلیل ممکن است فیستول خطرناک شود و عفونت آن به بقیه نقاط بدن منتشر شود. برخی بیماران سوال می کنند که آیا فیستول تبدیل به سرطان می شود؟ در مواردی نادر این اتفاق روی می دهد اما قبل از بروز هر نوع توده سرطانی این عفونت و درد فیستول مقعدی است که بیمار را از پا در می آورد.
همانطور که میدانیم مقعد دارای دو اسفنکتر داخلی و خارجی است و در دیواره مقعد آنهم درست در فضای بین این دو اسفنکتر جایگاه قرارگیری غدد مقعدی است. اگر این فضا برای غدد مقعدی برای مدت زیادی مسدود باشد،آبسه و عفونت بوجود می آید. در صورت عدم رسیدگی و درمان آبسه مقعدی می تواند از این فضا تا سطح پوست گسترش یابد و در نتیجه فیستول مقعدی را سبب شود. شروع این نوع فیستول، با ایجاد آبسه هایی در اطراف و حتی مجاور مقعد خواهد بود.
عوارض فیستول مقعدی
از جمله عوارض فیستول مقعدی می توان به بلندتر شدن و عمقی تر شدن فیستول در ناحیه مقعد اشاره کرد. به این ترتیب هرچه فیستول پیچیده تر شود جراحی و درمان فیستول دشوارتر خواهد بود و به دنبال آن نقاهت و عوارض جراحی نیز بیشتر می شود. یکی از بدترین عوارض فیستول مقعدی انتشار عفونت در نواحی دیگر بدن و به خصوص به خون است. با بروز عارضه سپسیس یا عفونت خون بیمار دچار شوک سپتیک و حتی مرگ می شود. در بیماران مبتلا به دیابت و بیماری های خاص احتمال تشدید عوارض فیستول مقعدی بسیار بالاتر است.
از دیگر عوارض عمومی فیستول مقعدی می توان به درد و خارش و سوزش اشاره کرد. همچنین این بیماران دائما خسته می باشند. بروز تب و لرز ناشی از عفونت فیستول مقعدی نیز از دیگر عوارض درمان نکردن فیستول مقعدی می باشد. اگر فیستول مقعدی درمان نشود بیمار دچار عارضه سوء تغذیه و کم آبی نیز می شود.
علائم فیستول مقعدی
از علائم نسبتا رایج فیستول مقعدی می توان به یبوست، درد و خارش در ناحیه ی درگیر، ایجاد توده هایی قابل لمس و اغلب بسیار دردناک در اطراف مقعد اشاره کرد. در موارد شدید تر فیستول مقعدی ممکن است به خونریزی و تورم مقعدی ختم شود. البته همیشه این علائم در تمامی فیستول های مشابه ظاهر نمی شوند. اما وجه مشترک فیستول های مقعدی ترشح ماده ای بد بو از مقعد است همچنین نیاز به تخلیه عفونت های موجود در فیستول ها یکی از موارد ضروریست که بهتر است در مراحل ابتدایی درمان شود.
علت فیستول مقعدی
با توجه به آنچه گفته شد می توانیم یکی از مهم ترین دلایل و علت بروز فیستول مقعدی را آبسه عفونی مقعد مطرح کنیم. از دیگر دلایل ایجاد فیستول مقعدی می توان به یبوست مزمن، بسیاری از عفونت های معده و به ویژه روده بزرگ، کولیت، دیورتیکولیت اشاره کرد. موارد دیگری که در درجات بعدی علل بروز فیستول مقعدی می باشند به شرح زیر می باشد:
- عفونت های مزمن روده و معده
- برقراری رابطه های جنسی مقعدی پی در پی
- سرطان روده و یا معده
- بیماری های پوستی بخصوص بیماری های پوستی تناسلی مانند: قارچ و یا زگیل تناسلی
از آنجایی که شروع فیستول های مقعدی، با ایجاد آبسه هایی در اطراف و حتی مجاور مقعد خواهد بود. بنابراین به سادگی می توان با تشخیص به موقع، و پرهیز از موارد تشدید کننده ای (علل ایجاد فیستول های مقعدی) که ممکن است باعث تبدیل این آبسه ها به فیستول های مقعدی شوند، جلوگیری نمود.
روش تشخیص فیستول مقعدی
می توان از معاینه بالینی توسط پزشک متخصص به عنوان یکی از ابتدایی ترین و در عین حال کاربردی ترین روش های تشخیص فیستول مقعدی نام برد. پس از آن استفاده از سونوگرافی، آنوسکوپی، کونولوسکوپی، پروکتوسکوپی و همچنین MRI می تواند بسیاری از شک و شبه ها را پیرامون تشخیص پزشک از بین ببرد و او را جهت انتخاب راهکار مناسب کمک کند. توصیه می شود قبل از اقدام به لیزر فیستول مقعدی یا هرگونه عمل جراحی فیستول مقعدی یک تصویربرداری از ناحیه انجام شود تا مسیرهای فیستول کاملا مشخص شود.
نحوه درمان فیستول مقعدی
استفاده از میله های بسیار باریک پروپ به همراه لیزرهای مخصوص می تواند راه موثر در عین حال کم خطری در مقابل جراحی های پر رسک و خطر گذشته باشد. در روش استفاده از پروپ با کمک لیزر، نیاز به جراحی های نسبتا باز و ایجاد شکاف های بزرگ و یا متعدد نخواهد بود و در نتیجه شما به وجود بخیه های دردناک و زیاد نیز نیاز نخواهید داشت. با این روش شما در کمترین زمان بهترین نتیجه و کمترین درد را به کمک تکنولوژی های روز تجربه خواهید کرد.
البته فراموش نکنید که استفاده از آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک باید به موازات استفاده از لیزر و پروپ، و طبق دستور مصرف پیشنهادی متخصص باشد. در برخی موارد نیز متخصص جراحی و لیزر آنتی بیوتیک تجویز نمی کند و تنها مسکن ها و داروهای ضد التهابی کفایت می کند.
در نظر داشته باشید که درمان فیستول مقعدی با عمل جراحی یا جراحی با لیزر پرتوان انجام می شود. در واقع استفاده از دارو و آنتی بیوتیک ها در دوره های مشخصی و به منظور کنترل عفونت ناشی از فیستول تجویز می شوند و جنبه درمان قطعی ندارند. برای درمان این بیماری به جراحی مراجعه کنید که تجربه و مهارت زیادی در زمینه جراحی و لیزر فیستول مقعدی داشته باشد. زیرا فیستول مقعدی بسیار عود کننده است و در منطقه فعال و حساسی قرار داد. حتما قبل از اقدام به جراحی یا لیزر فیستول مقعدی آزمایش و عکسی تهیه کنید که مسیرهای فیستول کاملا مشخص شود و بعد از جراحی مسیری جا نماند.
پیشگیری از فیستول مقعدی بهتر از درمان است
شاید کلیشه ای بنظر بیاید اما اغلب در دل کلیشه ها گنج های بزرگی مخفی شده است. یکی از بهترین روش های پیشگیری از فیستول مقعد و آبسه مقعد، رعایت نکات ابتدایی و پایه ای بهداشت است. این موارد شامل:
- ،رعایت بهداشت فردی و پاکیزه نگهداشتن مقعد و البته خشک نگهداشتن آن پس از شست و شو است چرا که رطوبت عامل حیات بسیاری از ویروس ها،باکتری ها و قارچ هاست.
- استفاده از کاندوم هنگام مقاربت و روابط جنسی و پرهیز از رابطه مقعدی.
- درمان به موقع عفونت های تناسلی.
- درمان به موقع بیماری های ناحیه مقعدی مثل هموروئید و شقاق
- تغذیه مناسب جهت جلوگیری از یبوست و یا اسهال های شدید و مداوم.
- استفاده از لباس هایی با حداقل میزان ایجاد حساسیت.
- در نهایت چکاپ سالیانه می تواند به عدم و یا کاهش ابتلا به بیماری فیستول مقعدی موثر باشد.
آيا می توان عمل فيستول و آبسه را همزمان انجام داد؟
در برخی مواقع متخصص جراحی ترجیح می دهد که ابتدا آبسه مقعدی را تخلیه و درناژ کند و سپس نسبت به جراحی و یا لیزر فیستول مقعدی اقدام کند. اما در شرایط خاصی می توان آبسه و فیستول را همزمان و با لیزر پرتوان دی اکسید کربن تحت جراحی و درمان قرار داد. اگر سوراخ داخلی فیستول قابل تشخیص و مشخص باشد می توان آبسه و فیستول مقعدی را همزمان جراحی و لیزر کرد. اما در مواقعی که آبسه بزرگ و گسترده است و سوراخ داخلی مشخص نباشد یا بالا باشد بهتر است دستکاری نشود تا بیمار دچار عارضه بی اختیاری مدفوع بعد از جراحی آبسه و فیستول مقعدی نشود.
This browser does not support the video element
سوالات متداول فیستول
1-آیا فیستول خود به خود درمان می شود؟
فیستول بر اثر انتشار عفونت در ناحیه ایجاد می شود. این کانال های عفونی که به یکدیگر راه دارند نباید بدون درمان رها شوند. اگر فیستول درمان نشود عفونت و کانال های فیستول می توانند در کل بدن منتشر شوند. بنابراین فیستول خود به خود درمان نمی شود.
2-آیا فیستول نشانه ای از سرطان است؟
فیستول معمولا در ناحیه لگن ایجاد می شود. در مواقع بسیار نادر می توان وجود فیستول را به سرطان یا درمان های مربوط به سرطان نسبت داد. همچنین بروز فیستول در نواحی دیگر بدن به جز لگن بسیار کم تر است و علت بروز آن باید به طور دقیق بررسی شود.
3-آیا می توان فیستول را احساس کرد؟
اولین علامت فیستول مقعدی قرمزی و التهاب است. به طوری که ناحیه مقعد مثل یک لامپ داغ دردناک و متورم می شود. همچنین در هنگام نشستن بیمار احساس درد بیشتری دارد و نشستن برای او سخت می شود. همچنین با حرکات روده و سرفه نیز بیمار دردی را در ناحیه مقعد احساس می کند. زمانی که فیستول سر باز می کند ترشح چرک، خون و مدفوع از ناحیه مقعد را شاهد هستیم.
4-آیا از فیستول گاز متصاعد می شود؟
محتویات روده و رکتوم از جمله گاز و مدفوع می تواند از فیستول به بیرون خارج شود. اگر فیستول به واژن راه پیدا کند محتویات روده و گاز به واژن وارد می شود.
5-آیا فیستول با آنتی بیوتیک درمان می شود؟
آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن موقت عفونت کاربرد دارند. متخصص جراحی بعد از تجویز آنتی بیوتیک و کاهش التهاب و عفونت ناحیه اقدام به جراحی فیستول می کند. این جراحی بسیار ظریف است و بهتر است جراحی با لیزر انجام شود تا به بافت سالم اطراف مقعد آسیب نرسد.
6-آنتی بیوتیک برای فیستول مقعدی چیست؟
ممکن است متخصص جراحی قبل از اقدام به جراحی یا لیزر فیستول مقعدی برای بیمار آنتی بیوتیک مترونیدازول یا سیپرو تجویز کند. توصیه می شود بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها یک دوره مکمل غذایی اکتیو پروبیوتیک مصرف کنید که به دلیل از بین رفتن باکتری های مفید بدن و روده دچار یبوست نشوید.
7-عوارض بعد از جراحی فیستول مقعدی چیست؟
در مواقعی که جراحی بدون لیزر و با تیغ و کوتر انجام می شود احتمال بی اختیاری مقعد و حتی بروز تنگی مقعد وجود دارد. از دیگر عوارض شایع جراحی فیستول مقعدی تحمل ترشحات خونی و چرکی و درد و التهاب می باشد. توصیه می شود برای به حداقل رساندن عوارض جراحی فیستول مقعدی این جراحی را نزد یک متخصص جراحی و لیزر ماهر و با لیزر پرتوان دی اکسید کربن انجام دهید.
درباره دکتر زهرا سعادتی
دکتر زهرا سعادتی متخصص جراحی عمومی و لیزر، اولین بانوی جراح که لیزر بیماری های نشیمنگاه در یک جلسه را به طور تخصصی و حرفه ای در ایران آغاز نموده اند. ایشان در سال 1378 موفق به دریافت بورد تخصصی از دانشگاه شهید بهشتی تهران شده اند و دوره های جراحی با لیزر پرتوان را ابتدا در روسیه و ترکیه و سپس در ایران سپری نموده اند. تلفن ثابت تماس با مطب با پیش شماره تهران 22761600 و 22766853 و شماره موبایل و واتساپ 09120052674 نمایش همه نوشته های دکتر زهرا سعادتی →
دیدگاه شما