فورک یک انشعاب است که برنامه نویسان از پروژه های قبلی خود می گیرند. در واقع با استفاده از کدهای پروژه های قبلی و انجام تغییرات در آن، پروژه ای جدید به وجود می آید.
فورک چیست و انواع آن کدامند؟
اگر برای مدتی کوتاه اخبار و مقالات مربوط به ارزهای دیجیتال را دنبال کرده باشید به طور حتم مفاهیمی با عنوان بلاکچین و فورک نیز به گوشتان خورده است. در این مقاله سعی داریم فورک را معرفی کنیم، اما قبل از آن به یادآوری مفهوم بلاکچین میپردازیم.
بلاکچین (Blockchain) چیست؟
چطور با ۱۰۰هزارتومان بیتکوین بخریم؟! مشاهده ویدیو در اینستاگرام
بلاکچین (Blockchain) به طور قطع پیچیده به نظر میرسد، اما مفهوم اصلی آن واقعاً ساده است. بلاکچین نوعی پایگاه داده ذاتاً غیرمتمرکز است؛ این بانک اطلاعاتی، مجموعهای از دادهها است که به صورت الکترونیکی روی سیستم رایانهای ذخیره میشود و در پایگاه دادهها به طور معمول در قالب جدول ساخته میشوند تا امکان جستجو و فیلتر کردن اطلاعات خاص را فراهم کنند.
بلاکچین به گونهای طراحی شده است که به طور قابل توجهی اطلاعات بیشتری را در خود جای دهد، اما این اطلاعات به هیچ عنوان قابل تغییر نیستند و درست از زمانی که کار خود را شروع کند هیچ یک از کاربران نمیتوانند آن را دستکاری و یا متوقف کنند.
برای مثال در بیتکوین، بلاکچین بانک اطلاعاتی است که فقط نوع خاصی از معاملات انجام شده با بیت کوین را ذخیره میکند. فناوری بلاکچین به مواردی که نیاز به اعتماد و امنیت دارند از چند طریق پاسخ میدهد.
اول، بلوکهای جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره میشوند؛ به این منظور که همیشه به انتهای بلاکچین اضافه میشوند. بلاکچین نیز اطلاعات مربوط به معاملات پولی را ذخیره میکند و به این ترتیب بستر ارزهای رمزنگاری شدهای مانند بیت کوین را تشکیل میدهد.
در سالهای اخیر تغییرات و پیشرفتهای چشمگیری در ارتباط با شبکههای ارزهای دیجیتال صورت گرفته است. یکی از این پیشرفتها به وجود آمدن مفهوم جدیدی به نام فورک است که در ادامه به معرفی آن میپردازیم:
فورک (Fork) چیست؟
برنامهنویسان ارزهای دیجیتال برای کنترل و ارتقای این ارزها برنامه و قوانینی را وضع میکنند که به آن پروتکل میگوییم و بلاکچین هم بر مبنای همین قوانین کار میکند. این قوانین میتوانند مربوط به بزرگی بلاکها، محاسبهی کارمزدها، دستمزد ماینرها و غیره باشد.
یک نمونه از این قوانین زمان هر بلاک در رمز ارز است، که این زمان برای اتریوم ۱۴ ثانیه و برای بیتکوین ۱۰ دقیقه است. نمونهی دیگر مربوط به سرعت تراکنش در این ارزها است که سرعت تراکنش اتریوم حداکثر ۱۶ تراکنش در ثانیه و برای بیتکوین حداکثر ۷ تراکنش در ثانیه به ثبت رسیده است.
فورک راهحلی است که هنگام نارضایتی از شرایط موجود در نرمافزارهای ارزهای دیجیتال در بستر بلاکچین به کمک برنامهنویسان میآید. در واقع ساخت یک انعشاب جدید در بلاکچین، به روزرسانی و ایجاد تغییراتی در آن که در نتیجهی آن دو نسخه متفاوت از بلاکچین که هر یک تاریخچه مخصوص به خود را به اشتراک میگذارند، ساخته میشود نوعی فورک به حساب میآید.
اگر بخواهیم تعریفی دقیقتر از فورک ارائه دهیم، میتوانیم بگوییم که فورک نوعی انشعاب است که برنامهنویسان از پروژههای قبلی خود میگیرند؛ به این صورت که منبع هر پروژه کدی دارد که با کپی کردن آن و با اعمال اندکی تغییرات میتوانند برنامه و یا پروژهی جدیدی پدید بیاورند.
این به روزرسانی در نرمافزار در صورتی که با قبل سازگار باشد (Backward-compatible) و اگر با قبل ناسازگار باشد (backward-incompatible) نامیده میشود.
دلایل اتفاق افتادن فورک چیست؟
دلایل متعددی سبب به وقوع پیوستن فورکها در زنجیرهی بلوک میشوند. برای مثال، هنگامی که تغییراتی در پروتکل رمز ارز به وجود میآید، لازم است که کاربران و یا حتی کارشناسان مختلف پذیرش خود را نسبت به ورژن جدید و به روزرسانیهای انجام شده اعلام کنند. درست مثل افرادی که به صورت منظم برنامههای نصب شده بر روی کامپیوترشان را به روزرسانی میکنند.
گاهی این تغییرات با مخالفت افراد مختلف روبرو میشوند به این علت که ممکن است ایجاد یک فورک از سود آنها کم کند. به هرحال برای به بار نشستن این تغییرات و به روزرسانیها افراد زیادی باید آن را تایید کنند، همانطور که به روزرسانیهای جدید در شبکههای تلفن همراه نیازمند موافقت بسیاری از شرکتهای سازنده است.
مثالی دیگر میتواند این باشد که اگر فردی تصمیم بگیرد تغییراتی در کیف پولش ایجاد کند، بدون اینکه فرد دیگر این کار را انجام دهد، این دو کیف پول با هم ناسازگار میشوند و به اصطلاح میگوییم که یک فورک ایجاد شده است.
فورک در یک بلاکچین میتواند در هر سیستم عامل رمزنگاری شدهای، به عنوان مثال اتریوم نه لزوماً بیتکوین وجود داشته باشد؛ به این دلیل که بلاکچینها و ارزهای رمزپایه بدون توجه به اینکه در کدام بستر رمزنگاری قرار دارند، اساساً با روش مشابه کار میکنند.
فورکها انواع مختلفی دارند اما مهمترین آنها هارد فورک (Hard Fork) است که در ادامه به آن میپردازیم.
هارد فورک (Hard Fork)
از آنجایی که هارد فورک به بلاکچین مرتبط است، تغییری آزادانه در پروتکل شبکه است که بلوکها و معاملات نامعتبر قبلی را معتبر میکند و یا بالعکس. هارد فورک زمانی روی میدهد که نسخه جدید بلاک چین دیگر با نسخه قبلی آن سازگار نباشد که سبب ایجاد ناهمتایی دائمی از نسخهی قبلی آن میشود.
همهی به اصطلاح ماینرها باید در مورد قوانین جدید آنچه که یک بلوک معتبر را در زنجیره تشکیل میدهد، توافق کنند.
اگر در زنجیره بلاکچین نودی باشد که به روزرسانی نشده باشد با قوانین جدید هم راستا نیست که باعث ایجاد ناهمتایی یا هارد فورک در این زنجیره میشود.
با هر دو نوعی از هارد فورک که روبرو باشیم به طور کلی به یکی از این دو روش خاتمه مییابد:
یک بلاکچین مسلط میشود، در نتیجه زنجیره بلوک موجود در انجمن پذیرش و ارزش کمی دارد.
دلایل ایجاد هارد فورک چیست؟
دلایلی که موجب میشود توسعه دهندگان یک هارد فورک ایجاد کنند عبارتند از:
از بین بردن خطرات امنیتی مهم که در نسخههای قدیمی نرم افزار وجود دارد.
افزودن عملکرد جدید
معکوس کردن و بازگردانی تراکنشها در معاملات؛
در ادامه با فورکی که برای رمز ارز اتریوم مفید واقع شد، آشنا میشویم:
فورک اتریوم (Ethereum Fork)
مشهورترین فورکی که در اتریوم اتفاق افتاد منجر به ایجاد اتریوم کلاستیک (Ethereum Classic) شد.
پس از اینکه سازمان مستقل DAO که بر اساس قراردادی هوشمندانه از طرف اتریوم به وجود آمده بود، مورد حمله هکرها قرار گرفت، به کمک ایجاد یک فورک توانست دارایی خود را بازگردانی کند.
سافت فورک (Soft Fork)
در فناوری بلاکچین، سافت فورک (Soft Fork) تغییری در پروتکل شبکه است که در آن فقط بلاکها یا تراکنشهای معتبر قبلی اعتبار خود را از دست میدهند. از آنجا که نودهای قدیمی (نود به انگلیسی Node به هر شرکتکننده در شبکه هر نوعی از کوین نود گفته میشود که انواع مختلفی دارد و هر کدام ویژگیهای یکسانی دارند) اعتبار بلوکهای جدید را تصدیق میکنند، در سافت فورک تغییرات اعمال شده با قبل سازگار است. این نوع فورکها برای اجرای قوانین جدید فقط نیازمند به روزرسانی اکثر ماینرها هستند. بر خلاف آن، یک هارد فورک برای ارتقا و اجرای نسخه جدید نیاز به توافق و به روزرسانی همه نودها نیاز دارد که در صورت عدم توافق برای مثال در ارزی مانند بیت کوین میتوانند رونوشتی جدید از بیت کوین بسازند که برخی از خصوصیات کوین قبلی را دارد.
انواع جدید معاملات اغلب میتوانند به عنوان سافت فورک به انتهای زنجیره بلوک هارد فورک چیست؟ اضافه شوند و تنها لازمهی آن این است که کاربران (به عنوان مثال فرستنده و گیرنده) و استخراجکنندگان در مورد معامله جدید اطلاعات کافی را داشته باشند. این مهم به نحوی انجام میگیرد که تراکنش جدید برای مشتریان قدیمی به عنوان معامله «پرداخت به غیر» ظاهر شود و استخراجکنندگان توافق کنند که بلوکهای شامل این معاملات را رد کنند، مگر اینکه معامله طبق قوانین جدید معتبر باشد. به این ترتیب بود که هش پرداخت به اسکریپت (P2SH) به بیت کوین اضافه شد.
سافت فورک میتواند هنگامی اتفاق بیافتد که استخراجکنندگان با استفاده از نودهای به روزرسانی نشده قانون توافق شده جدیدی را نقض میکنند در حالی که که نودهایشان نیز از آن اطلاعی ندارند.
از آنجایی که تمام بلاکها سافت فورک شده از قوانین قدیمی نیز پیروی میکنند، دیگر سافت فورکها برای بدست آوردن توافق به ارتقا هیچ نودی نیاز ندارند. در نتیجه مشتریان قدیمی آنها را قبول میکنند.
سافت فورک بدون استفاده از هارد فورک قابل برگشت نیست؛ زیرا طبق تعریف ارائه شده یک سافت فورک تنها به مجموعهی معتبری از بلوکها اجازه میدهد تا زیرمجموعهی درستی از آنچه که پیش از فورک شدن معتبر بود، باقی بمانند.
هر چه تعداد ماینرهایی که قوانین جدید را میپذیرند بیشتر باشد، امنیت شبکه هم پس از ایجاد فورک بیشتر است.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟
هارد فورک و سافت فورک اساساً یکسان هستند، به این معنا که وقتی کد موجود بر روی یک پلتفورم ارز رمزنگاری شده تغییر داده میشود، با وجود آمدن نسخه جدید، نسخهی قدیمی نیز در شبکه باقی میماند. اگر از سافت فورک استفاده شود، هنگامی که کاربران به روزرسانیهای لازم را انجام میدهند فقط یک بلاکچین معتبر باقی میماند.
این در حالی است که هنگام استفاده از یک هارد فورک، بلاکچینهای قدیمی و جدید هر دو در کنار هم وجود دارند، به این معنی که نرم افزار باید به روز شود تا طبق قوانین جدید کار کند.
هر دوی این فورکها شکاف ایجاد میکنند اما با این تفاوت که یک هارد فورک دو زنجیره بلوک ایجاد میکند، اما نتایج استفاده از یک سافت فورک تنها در یک زنجیره بلوکی مشخص و دریافت میشود.
به بیان سادهتر هارد فورک زمانی اتفاق میافتد که بخواهیم یک در شبکهی ارزی مانند بیتکوین شاخهی متفاوتی به وجود بیاوریم، حال اگر تغییرات این فورک جدید با هم سازگار باشن یک سافت فورک به وجود میآید.
با توجه به تفاوت در امنیت بین هارد فورک و سافت فورک، تقریباً همه کاربران و توسعه دهندگان طرفدار هارد فورک هستند، حتی اگر به نظر برسد که یک سافت فورک میتواند تغییرات مورد انتظار را حاصل کند. تعمیرات اساسی بلوکها در یک زنجیره بلوک به قدرت محاسباتی فوق العادهای نیاز دارد، اما حریم خصوصی حاصل شده از یک هارد فورک بسیار بیشتر و قابل اعتمادتر از سافت فورک است.
تأثیرات احتمالی هارد فورکها بر صنعت ارزهای رمزنگاری شده چیست؟
هارد فورک بسته به تأثیر آن در یک زمان خاص، ممکن است اثرات مثبت و یا منفی بر ارز رمزنگاری شده داشته باشد. صرف از نظر از تأثیری که دارد، هارد فورک از مفاهیم مرتبط با ارز رمزنگاری شده است که هم سرمایهگذاران و هم علاقهمندان به ارزهای دیجیتال با آن کنار میآیند.
اما مسئلهای بسیار حائز اهمیت است این است که فورکهای بزرگ قابلیت تغییر همیشگی یک رمز ارز را دارند؛ میتوانند یک ارز را برای همیشه از بین ببرند و یا بالعکس آن را تقویت کنند.
طی سالیان موارد مختلفی از هارد فورک در ارزهای رمزنگاری هارد فورک چیست؟ شده وجود داشته است. بیت کوین و اتریوم دو رمز ارز هستند که بیشترین تجربه هارد فورک را دارند.
برخی از هارد فورک های اتریوم عبارتند از:
Frontier Thawing
DAO Fork
هارد فورک های بیت کوین
هارد فورکها در تغییر ارزش ارز رمزنگاری شده شهرت دارند. یک تجربه قابل توجه در ارتباط با هارد فورک برنامهریزی شدهای در ارز اتریوم بود که موفقیت مورد انتظار را کسب نکرد.
به گزارش Forbes خرابی برنامهریزی شده هارد فورک تأثیر منفی بر اتریوم گذاشت، اتریوم سومین ارز رمزنگاری شده بزرگ جهان با داشتن سرمایه بازار، امروز سقوط کرده است زیرا سرمایهگذاران و بازرگانان با عصبانیت به دنبال به روزرسانی به تاخیر افتاده در استانبول هستند. اگر این هارد فورک به موفقیت میانجامید، اوضاع طور دیگری رقم میخورد و احتمالاً اتریوم با افزایش گسترده تقاضا روبرو میشد.
یکی از معروفترین مورد هارد فورک از جمله مواردی بود که منجر به ایجاد Bitcoin Cash (BCH) شد، یک رویداد تاریخی و مهم که بحثهای داغی را در جامعه رمزنگاری ایجاد کرد.
هر کسی که قبل از وقوع فورک صاحب بیت کوین بود، بلافاصله پس از فورک همان مقدار بیت کوین هش را بدست آورد، بدون اینکه مجبور به خرید آن باشد.
برای بسیاری از افراد غیر فنی این مسئله تعجب آور بود، زیرا نمیدانستند که هارد فورک در عمل به چه معناست. اما این مشکلات وقتی به وجود آمد که بیت کوین کش شروع به تضعیف اقتدار تاریخی بیت کوین کرد به این صورت که ادعا کرد که ارزش فعلی آن به نمایندگی از ارزش اصلی ارز ایجاد شده توسط ساتوشی ناکاموتو است.
آیا باید قبل از وقوع فورکها سرمایهگذاری کنیم؟
به صورت کلی هارد فورک یک زمان ناپایدار را برای ارز رمزنگاری شده نشان میدهد. جامعه غالباً بر سر این موضوع اختلاف نظر خواهد داشت و بازار به طور کلی حتی با استانداردهای ارز رمزنگاری شده بسیار بی ثبات است. نحوه واکنش شما تا حد زیادی به سهم شما در ارز و نوع فورکهایی که با مواجه میشوید بستگی خواهد داشت.
در هنگام وقوع هارد فورک، هنگامی که ارز رایگان دریافت میکنید منطقی است که ارز خود را نگه دارید یا حتی سرمایهگذاری خود را افزایش دهید. اما نکته منفی این مسئله اینجاست که که دیگر کاربران و معاملهگران بزرگ نیز همین کار را میکنند. اما آیا این ارزهای رایگان که گاهی با عنوان پول آزاد نیز از آنها یاد میشود، ارزشی مشابه با ارزهای دیگر را دارند؟
اگر نگران هستید که ممکن است نتوانید به اندازه کافی و به موقع واکنش نشان دهید و قبل از افراد و سازمانهای بزرگ اقدام کنید، به شما توصیه میکنیم که سرمایه خود را قبل از فورک بفروشید. شما در ازای ارز رایگان ضرر خواهید کرد اما ممکن است بتوانید از افرادی که به دنبال افزایش سهام خود هستند، سود کسب کنید.
اگر انتخابهای شما بر اساس سافت فورکها باشد، کمی آسانتر میتوانید تصمیمگیری کنید. اگر فکر میکنید که فورک به افزایش ارزش ارز کمکی خواهد کرد، بهترین اقدام برای جمع آوری ارز از کاربران دیگر، استفاده از نوسانات قیمت برای افزایش سهام شما است.
اما اگر متوجه شدید که وقوع فورک برای ارز ضرراتی را در پی خواهد داشت، باید سهام خود را قبل از سقوط به فروش برسانید.
هاردفورک در ارزهای دیجیتال چیست؟
تیتربرتر؛ هاردفورک یکی از اصطلاحات متداول در دنیای بلاک چین و رمزارز است که تغییراتی قابل توجه را در شبکه رمزارز ایجاد میکند و برخی اوقات به تولید سکه جدید میانجامد.
اگر با دنیای بلاک چین و رمزارز سروکار داشته باشید، حتما تاکنون اصطلاح هاردفورک (Hardfork یا Hard Fork) را شنیدهاید. بهعلاوه رمزارزها و شبکههای مشهوری از دل همین اصطلاح زاده شدهاند که از میان آنها میتوان به بیت کوین کش (از بیت کوین) و DAO (از اتریوم) اشاره کرد.
هاردفورک چیست؟
هاردفورک چیست؟
به بیان ساده هاردفورک به رخدادی گفته میشود که یک رمزارز در آن تبدیل به دو سکه شود. چنین روندی زمانی اتفاق میافتد که کدهای کنونی یک رمزارز تغییر کنند و به دو هارد فورک چیست؟ نسخهی قدیمی و جدید تقسیم شوند. پس از هاردفورک، دو نسخهی نرمافزار جدید با هم ناسازگار میشوند.
مفهوم دیگری بهنام سافت فورک (Soft Fork) هم در دنیای رمزارز وجود دارد. در سافت فورک هم شاهد دو نسخه از نرمافزار خواهیم بود با این تفاوت که نسخهها با هم سازگاری خواهند داشت.
در نتیجه تفاسیر بالا میدانیم که هاردفورک و سافت فورک منجر به تولید دو نرمافزار میشوند. درنتیجه شاهد دو نسخه بلاک چین و دو توکن یا رمزارز مجزا خواهیم بود.
سگویت (Segwit) را میتوان بهعنوان مثالی از سافت فورک در شبکه بیت کوین مطرح کرد. درحالحاضر هر دو نسخه نرمافزار قبل و بعد از سگویت از یک بیت کوین پشتیبانی میکنند. درمقابل بیت کوین کش بهعنوان یک هاردفورک بیت کوین شناخته میشود که با هدف ساخت دو رمزارز با ارزش و مفاهیم مجزا انجام شد. درنتیجه شما نمیتوانید بیت کوین کش را به کیف پول بیت کوین یا برعکس ارسال کنید چون زنجیرههای بلوکی آنها با هم هماهنگ نیستند.
شایان ذکر است همه انواع هاردفورک با هدف ایجاد دو سکه مجزا با ارزشهای متفاوت انجام نمیشوند. بهعنوان مثال پس از هاردفورک Byzantium شبکه اتریوم، تنها شاهد بهروزرسانی در نرمافزار اتریوم بودیم. پس از هارد فورک، نرمافزار قدیمی (یعنی بلاک چین قدیمی و توکن حاضر در آن) دیگر کاربرد نداشت. درنتیجه کاربران اتریوم باید پیش از انجام هارد فورک، نود (نرمافزار) خود را بهروزرسانی میکردند تا داراییها از دست نرود.
نتایج احتمالی هارد فورک
پس از هر هاردفورک، شاهد دو شبکه خواهیم بود که رخدادهای متنوعی برای آنها رخ میدهد. درواقع هاردفورک را میتوان بهعنوان نقطه عطفی در هر زنجیره بلوکی در نظر گرفت که عواقب مهمی در پی دارد. در نتیجه هر هارد فورک یا سافت فورک، یکی از رخدادهای زیر اتفاق میافتد:
یکی از بلاکچینها سلطه مییابد، درنتیجه بلاک چین دیگر آنچنان مورد استقبال قرار نمیگیرد و شاید سکه ایجاد شده هم قیمت کمتری خواهد داشت. در اینجا از لفظ شاید استفاده میکنیم، چون در سافت فورکهایی همچون سگویت، تنها بحث دو نرمافزار داریم و سکه ایجاد نمیشود.
هر دو بلاک چین مورد استقبال قرار میگیرند، درنتیجه هر دو بهصورت مستقل و با پایگاه کاربرانی تقریبا برابر به فعالیت ادامه میدهند. سگویت مثال خوبی از این رخداد است.
هر دو بلاک چین مورد استقبال قرار میگیرند، اما یکی از آنها محبوبتر میشود. برای نمونهای از این هارد فورک میتوان بیت کوین کش را نام برد که در کنار بیت کوین به فعالیت تأثیرگذار ادامه میدهد، اما بهاندازهی آن مشهور نیست. اتریوم نیز مثالی از این نوع هارد فورک است که از دل اتریوم کلاسیک بیرون آمد.
هر سه اتفاق بالا در پی هاردفورکها محتمل هستند، اما اتفاق سوم خصوصا در هاردفورکی که سکه جدید ایجاد میکند بیش از بقیه محتمل خواهد بود.
کاربران عادی دنیای رمزارز باید آشنایی کلی با هاردفورک و مفاهیم آن داشته باشند. البته تا زمانی که هارد فورک منجر به ساخت دو سکه مجزا و ناهماهنگ نشود، کاربر معمولی نباید کار خاصی انجام دهد. ازطرفی ماینرها باید با دقت اخبار هارد فورک را دنبال کنند تا تغییرات لازم را پیش از رخ دادن آن در نرمافزارهای اعمال کنند.
هاردفورک و سافت فورک چگونه رخ میدهند؟
هاردفورک و سافت فورک چگونه رخ میدهند؟
برای بهروزرسانی نرمافزار یک سکه (حداق آنهایی که سیستم مدیریت شبیه به بیت کوین نیاز دارد) به یک اجماع کلی نیاز خواهد بود. ایجاد فورکی که به بهروزرسانی نرمافزار موجود یک سکه انجام شود، به اجماع حداکثری از دارندگان آن سکه نیاز خواهد داشت. درواقع هر دارنده سکه نقش یک نود را ایفا میکند که تأیید بهروزرسانی از سوی او، برای توسعه شبکه حیاتی خواهد بود. نودها باید بهروزرسانی را بپذیرند و بهترتیب آن را روی نرمافزارهای خود اجرا کنند.
اجماع در هاردفورک یا سافت فورک ابتدا از سوی ماینرها یا استخرهای ماینینگ انجام میشود و شاید نظرات کاربران عادی بررسی نشود. دلیلی اصلی نیز آن است که استخراجکنندهها سهم عمدهای از نودها را در اختیار دارند. برای اطلاع بیشتر از قوانین اجماع باید قوانین هر سکه بهصورت جداگانه بررسی شود. برای بیت کوین میتوانید بخش قوانین اجماع را در وبسایت Bitcoin.org مشاهده کنید.
اجماعی که در بالا اشاره کردیم، عموما برای به روزرسانیهایی نیاز خواهد بود که بهدنبال پیادهسازی و استفاده عمومی هم باشند. درغیر این صورت هر فردی میتواند کد یک سکه را کپی کند و تغییر دهد که بهمعنای ایجاد هارد فورک میشود. هارد فورکی که شاید هیچگاه کاربر نداشته باشد. درواقع انجام هارد فورک هیچگاه دشوار نبوده و نیست و چالش اصلی در جذب مخاطب و ماینر و صرافی خود را نشان میدهد. سکههای جدید بدون پشتیبانی صرافیها تقریبا هیچ ارزشی نخواهند داشت.
درنتیجه تعاریف بالا متوجه میشویم که هر رمزارز با یک بلاک چین واحد (مانند بیت کوین )، برای تجربه یک هارد فورک قابل قبول (مانند بیت کوین کش) نیاز به دو مرحله دارد. ابتدا باید کد سکه تغییر کند تا سکهای جدید ایجاد شود، سپس ماینرها، کاربران و صرافیهای قابل توجهی از سکه جدید استقبال کنند. درواقع توسعهدهندههای سکه جدید باید همه مخاطبان را راضی کنند که محصولشان ارزش قابل توجه و کارایی جایگزینی نسبت به سکه قبلی دارد.
فورکها به دلایل گوناگونی رخ میدهند و از میان آنها میتوان به بیت کوین کش اشاره کرد که با هدف نوآوری در بیت کوین ارائه شد. مثال دیگر اتریوم است که باهدف بازسازی نفوذ انجام شده به بلاک چین اتریوم کلاسیک، شکل گرفت. در حالتی دیگر اگر اجماع کاربران و دارندگان سکه به سافت فورک نرسد، احتمال هارد فورک وجود دارد. برای بیت کوین کش چنین اتفاقی رخ داد و شاید SegWit2x هم بهانهای برای هاردفورک بعدی شود.
فورک و هارد فورک چیست؟
فورک یا انشعاب معمولاً بهنوعی، آپدیت یا به روزرسانی یک نرمافزار گفته میشود که میتواند به روشی سازگار با قبل (backward-compatible) و یا ناسازگار با قبل (backward-uncompatible) باشد.هارد فورک برنامهریزی شده، یک بروزرسانی در پروتکل است که از ابتدا در نقشهی راه (Roadmap) پروژه در نظر گرفته میشود. از آنجایی که این بروزرسانی در راستای قابلیتها و ویژگیهای بلاک چین میباشد، تمامی شرکتکنندگان به رهبری توسعهدهندگان اصلی به زنجیرهی جدید رفته و نرمافزار خود را بروزرسانی میکنند چراکه این تغییرات در سطح کدنویسی پایهی شبکه صورت میپذیرند.
فورک
برنامه نویسان برای ایجاد یک ارز دیجیتال، یک سری کد را بر روی بلاک چین مینویسند که این کد کاملا قابل دسترس است و به اصطلاح متن باز نامیده می شود و همه میتوانند آن را ببینند. بنابراین یک ارز مجازی با ماهیت یک کوین بر بستر یک دفتر کل توزیع شده یا همان بلاک چین پیاده میشود. سیستم غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال که عموما از گواه اثبات کار استفاده می کنند به نود یا گره هایی نیاز دارد تا با ایجاد بلاک در بلاک چین شبکه را گسترش دهند. این نودها در شبکه حتما باید از قوانین آن بلاک چین پیروی کنند و برای اینکه ارز دیجیتال به درستی و سلامت به رشد خود ادامه دهد باید از مجموعه قوانینی با نام پروتکل پیروی کنند. پروتکل شامل تمامی قوانین آن ارز دیجیتال خاص می باشد. اگر تغییرات یا اصلاحاتی روی کد نوشته شده اعمال شود، فورک اتفاق میافتد. در حقیقت به هر آپدیت و به روز رسانی بلاک چین در دنیای ارزهای دیجیتال فورک می گویند. این تغییرات ممکن است ناگهانی باشد مانند فورک اتر و اتر کلاسیک یا طبق برنامه از قبل تعیین شده انجام شود.
فورک یا برنامه ریزی شده است و بر روی بلاک چین اعمال می شود مانند فورک اتریوم و یا به دلیل اختلاف اعضای توسعه دهنده و نود ایجاد شود دقیقا مانند فورکبیتکوین کش و بیت کوین SV. خود پدیده فورک به دو دسته سافت فورک (soft fork) و هارد فورک (hard fork) تقسیم میشود.
هارد فورک
چنانچه تغییراتی در پروتکل ارز دیجیتال ایجاد شود که با نسخه قبلی متفاوت است و یا کوینی با بلاک چین جدیدی ایجاد شود هارد فورک رخ داده است.
البته هارد فورک همیشه به این معنی نیست که کوین و توکن جدید تولید شود اما هارد فورک زمانی است که نسخه جدید یا فورک شده با نسخه قبلی مطابقت یا هماهنگی ندارد و تغییرات زیادی در آن رخ داده است. هنگامی که هارد فورک رخ می دهد نودها حتما باید خود را بروز رسانی کنند و تیم توسعه دهنده آن ارز دیجیتال همواره آپدیت هایی را برای آنها فراهم می کنند تا با شبکه جدید همساز شوند. اگر نودهای قدیمی خود را بروز رسانی نکنند دیگر نمی توانند به شبکه جدید وارد شوند و نودهای آپدیت شده دیگر بلاک هایی که نودهای قدیمی استخراج می کنند را نمی پذیرند. به بیان ساده، اگر آپدیت جدید برای یک کوین داده شود و نود آن را روی سیستم خود نصب کند، بعد از آن به تراکنشهای روی بلاکچین قبلی دسترسی نداشته باشد، در حقیقت فعالیت خود را روی یک بلاکچین جدید، برای یک ارز جدید و تراکنشهای جدید ادامه خواهد داد. یعنی با اتفاق افتادن هارد فورک، یک ارز جدید با بلاکچین و گرههای جدید ایجاد خواهد شد.
سافت فورک
در این فورک، برعکس هارد فورک، کوین یا توکن جدیدی ایجاد نخواهد شد. با اعمال کردن اصلاحات و آپدیت روی نسخه اصلی، گره ها همچنان به فعالیت خود روی بلاک چین قبلی ادامه خواهند داد. در حقیقت تغییراتی اعمال نمی شود که بلاکچین قبلی به روند خود ادامه ندهد و چندین تغییر در بلاکچین جدید ایجاد می شود که با بلاکچین قبلی مطابقت دارد و نودهای قدیمی که بروز رسانی نکرده اند می توانند بدون بروز رسانی به فعالیت در بلاکچین جدید نیز ادامه دهند. در فورک نرم معمولا اصلاحات و تغییرات به حدی جدی نیست که بلاکچین جدیدی ایجاد شود.
دلیل رخ دادن فورک
به طور کلی فورک از فاکتورهای سلامت یک شبکه بلاکچین می باشد. گاهی ممکن است باگ اساسی در شبکه یافت شود که وضعیت ارز دیجیتال را به خطر بیاندازد و یا ممکن است برای بهتر شدن عملکرد کوین فورک زده شود و نحوه تصمیم گیری اینکه شبکه بلاک چینی به فورک نیاز دارد یا خیر بر عهده جامعه آن ارز دیجیتال خاص است. وقتی برنامه نویسان و توسعه دهندگان یک شبکه بعد از خطا و آزمون به این نتیجه برسند که شبکه نیازمند یک سری تغییرات می باشد و با اعمال اصلاحات کارکرد شبکه بهبود پیدا خواهد کرد، موضوع را در شبکه مطرح میکنند و با به اجماع رسیدن توسط اعضای شبکه، فورک رخ می دهد. این فضای دموکراتیک که همه بتوانند نظر خود را اعلام کنند و بهترین تصمیم برای بهبود شبکه گرفته شود، از ویژگی های مهم اکوسیستم ارزهای دیجیتال می باشد.
برای درک بیشتر این مطالب به قسمت مطالب اموزشی وب سایت آکادمی هلاکوئی مراجعه کنید و با دنیای ارزهای رمزنگاری شده اشنا شوید.
فورک چیست و انواع آن کدامند؟
اگر برای مدتی کوتاه اخبار و مقالات مربوط به ارزهای دیجیتال را دنبال کرده باشید به طور حتم مفاهیمی با عنوان بلاکچین و فورک نیز به گوشتان خورده است. در این مقاله سعی داریم فورک را معرفی کنیم، اما قبل از آن به یادآوری مفهوم بلاکچین میپردازیم.
بلاکچین (Blockchain) چیست؟
چطور با ۱۰۰هزارتومان بیتکوین بخریم؟! مشاهده ویدیو در اینستاگرام
بلاکچین (Blockchain) به طور قطع پیچیده به نظر میرسد، اما مفهوم اصلی آن واقعاً ساده است. بلاکچین نوعی پایگاه داده ذاتاً غیرمتمرکز است؛ این بانک اطلاعاتی، مجموعهای از دادهها است که به صورت الکترونیکی روی سیستم رایانهای ذخیره میشود و در پایگاه دادهها به طور معمول در قالب جدول ساخته میشوند تا امکان جستجو و فیلتر کردن اطلاعات خاص را فراهم کنند.
بلاکچین به گونهای طراحی شده است که به طور قابل توجهی اطلاعات بیشتری را در خود جای دهد، اما این اطلاعات به هیچ عنوان قابل تغییر نیستند و درست از زمانی که کار خود را شروع کند هیچ یک از کاربران نمیتوانند آن را دستکاری و یا متوقف کنند.
برای مثال در بیتکوین، بلاکچین بانک اطلاعاتی است که فقط نوع خاصی از معاملات انجام شده با بیت کوین را ذخیره میکند. فناوری بلاکچین به مواردی که نیاز به اعتماد و امنیت دارند از چند طریق پاسخ میدهد.
اول، بلوکهای جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره میشوند؛ به این منظور که همیشه به انتهای بلاکچین اضافه میشوند. بلاکچین نیز اطلاعات مربوط به معاملات پولی را ذخیره میکند و به این ترتیب بستر ارزهای رمزنگاری شدهای مانند بیت کوین را تشکیل میدهد.
در سالهای اخیر تغییرات و پیشرفتهای چشمگیری در ارتباط با شبکههای ارزهای دیجیتال صورت گرفته است. یکی از این پیشرفتها به وجود آمدن مفهوم جدیدی به نام فورک است که در ادامه به معرفی آن میپردازیم:
فورک (Fork) چیست؟
برنامهنویسان ارزهای دیجیتال برای کنترل و ارتقای این ارزها برنامه و قوانینی را وضع میکنند که به آن پروتکل میگوییم و بلاکچین هم بر مبنای همین قوانین کار میکند. این قوانین میتوانند مربوط به بزرگی بلاکها، محاسبهی کارمزدها، دستمزد ماینرها و غیره باشد.
یک نمونه از این قوانین زمان هر بلاک در رمز ارز است، که این زمان برای اتریوم ۱۴ ثانیه و برای بیتکوین ۱۰ دقیقه است. نمونهی دیگر مربوط به سرعت تراکنش در این ارزها است که سرعت تراکنش اتریوم حداکثر ۱۶ تراکنش در ثانیه و برای بیتکوین حداکثر ۷ تراکنش در ثانیه به ثبت رسیده است.
فورک راهحلی است که هنگام نارضایتی از شرایط موجود در نرمافزارهای ارزهای دیجیتال در بستر بلاکچین به کمک برنامهنویسان میآید. در واقع ساخت یک انعشاب جدید در بلاکچین، به روزرسانی و ایجاد تغییراتی در آن که در نتیجهی آن دو نسخه متفاوت از بلاکچین که هر یک تاریخچه مخصوص به خود را به اشتراک میگذارند، ساخته میشود نوعی فورک به حساب میآید.
اگر بخواهیم تعریفی دقیقتر از فورک ارائه دهیم، میتوانیم بگوییم که فورک نوعی انشعاب است که برنامهنویسان از پروژههای قبلی خود میگیرند؛ به این صورت که منبع هر پروژه کدی دارد که با کپی کردن آن و با اعمال اندکی تغییرات میتوانند برنامه و یا پروژهی جدیدی پدید بیاورند.
این به روزرسانی در نرمافزار در صورتی که با قبل سازگار باشد (Backward-compatible) و اگر با قبل ناسازگار باشد (backward-incompatible) نامیده میشود.
دلایل اتفاق افتادن فورک چیست؟
دلایل متعددی سبب به وقوع پیوستن فورکها در زنجیرهی بلوک میشوند. برای مثال، هنگامی که تغییراتی در پروتکل رمز ارز به وجود میآید، لازم است که کاربران و یا حتی کارشناسان مختلف پذیرش خود را نسبت به ورژن جدید و به روزرسانیهای انجام شده اعلام کنند. درست مثل افرادی که به صورت منظم برنامههای نصب شده بر روی کامپیوترشان را به روزرسانی میکنند.
گاهی این تغییرات با مخالفت افراد مختلف روبرو میشوند به این علت که ممکن است ایجاد یک فورک از سود آنها کم کند. به هرحال برای به بار نشستن این تغییرات و به روزرسانیها افراد زیادی باید آن را تایید کنند، همانطور که به روزرسانیهای جدید در شبکههای تلفن همراه نیازمند موافقت بسیاری از شرکتهای سازنده است.
مثالی دیگر میتواند این باشد که اگر فردی تصمیم بگیرد تغییراتی در کیف پولش ایجاد کند، بدون اینکه فرد دیگر این کار را انجام دهد، این دو کیف پول با هم ناسازگار میشوند و به اصطلاح میگوییم که یک فورک ایجاد شده است.
فورک در یک بلاکچین میتواند در هر سیستم عامل رمزنگاری شدهای، به عنوان مثال اتریوم نه لزوماً بیتکوین وجود داشته باشد؛ به این دلیل که بلاکچینها و ارزهای رمزپایه بدون توجه به اینکه در کدام بستر رمزنگاری قرار دارند، اساساً با روش مشابه کار میکنند.
فورکها انواع مختلفی دارند اما مهمترین آنها هارد فورک (Hard Fork) است که در ادامه به آن میپردازیم.
هارد فورک (Hard Fork)
از آنجایی که هارد فورک به بلاکچین مرتبط است، تغییری آزادانه در پروتکل شبکه است که بلوکها و معاملات نامعتبر قبلی را معتبر میکند و یا بالعکس. هارد فورک زمانی روی میدهد که نسخه جدید بلاک چین دیگر با نسخه قبلی آن سازگار نباشد که سبب ایجاد ناهمتایی دائمی از نسخهی قبلی آن میشود.
همهی به اصطلاح ماینرها باید در مورد قوانین جدید آنچه که یک بلوک معتبر را در زنجیره تشکیل میدهد، توافق کنند.
اگر در زنجیره بلاکچین نودی باشد که به روزرسانی نشده باشد با قوانین جدید هم راستا نیست که باعث ایجاد ناهمتایی یا هارد فورک در این زنجیره میشود.
با هر دو نوعی از هارد فورک که روبرو باشیم به طور کلی به یکی از این دو روش خاتمه مییابد:
یک بلاکچین مسلط میشود، در نتیجه زنجیره بلوک موجود در انجمن پذیرش و ارزش کمی دارد.
دلایل ایجاد هارد فورک چیست؟
دلایلی که موجب میشود توسعه دهندگان یک هارد فورک ایجاد کنند عبارتند از:
از بین بردن خطرات امنیتی مهم که در نسخههای قدیمی نرم افزار وجود دارد.
افزودن عملکرد جدید
معکوس کردن و بازگردانی تراکنشها در معاملات؛
در ادامه با فورکی که برای رمز ارز اتریوم مفید واقع شد، آشنا میشویم:
فورک اتریوم (Ethereum Fork)
مشهورترین فورکی که در اتریوم اتفاق افتاد منجر به ایجاد اتریوم کلاستیک (Ethereum Classic) شد.
پس از اینکه سازمان مستقل DAO که بر اساس قراردادی هوشمندانه از طرف اتریوم به وجود آمده بود، مورد حمله هکرها قرار گرفت، به کمک ایجاد یک فورک توانست دارایی خود را بازگردانی کند.
سافت فورک (Soft Fork)
در فناوری بلاکچین، سافت فورک (Soft Fork) تغییری در پروتکل شبکه است که در آن فقط بلاکها یا تراکنشهای معتبر قبلی اعتبار خود را از دست میدهند. از آنجا که نودهای قدیمی (نود به انگلیسی Node به هر شرکتکننده در شبکه هر نوعی از کوین نود گفته میشود که انواع مختلفی دارد و هر کدام ویژگیهای یکسانی دارند) اعتبار بلوکهای جدید را تصدیق میکنند، در سافت فورک تغییرات اعمال شده با قبل سازگار است. این نوع فورکها برای اجرای قوانین جدید فقط نیازمند به روزرسانی اکثر ماینرها هستند. بر خلاف آن، یک هارد فورک برای ارتقا و اجرای نسخه جدید نیاز به توافق و به روزرسانی همه نودها نیاز دارد که در صورت عدم توافق برای مثال در ارزی مانند بیت کوین میتوانند رونوشتی جدید از بیت کوین بسازند که برخی از خصوصیات کوین قبلی را دارد.
انواع جدید معاملات اغلب میتوانند به عنوان سافت فورک به انتهای زنجیره بلوک اضافه شوند و تنها لازمهی آن این است که کاربران (به عنوان مثال فرستنده و گیرنده) و استخراجکنندگان در مورد معامله جدید اطلاعات کافی را داشته باشند. این مهم به نحوی انجام میگیرد که تراکنش جدید برای مشتریان قدیمی به عنوان معامله «پرداخت به غیر» ظاهر شود و استخراجکنندگان توافق کنند که بلوکهای شامل این معاملات را رد کنند، مگر اینکه معامله طبق قوانین جدید معتبر باشد. به این ترتیب بود که هش پرداخت به اسکریپت (P2SH) به بیت کوین اضافه هارد فورک چیست؟ شد.
سافت فورک میتواند هنگامی اتفاق بیافتد که استخراجکنندگان با استفاده از نودهای به روزرسانی نشده قانون توافق شده جدیدی را نقض میکنند در حالی که که نودهایشان نیز از آن اطلاعی ندارند.
از آنجایی که تمام بلاکها سافت فورک شده از قوانین قدیمی نیز پیروی میکنند، دیگر سافت فورکها برای بدست آوردن توافق به ارتقا هیچ نودی نیاز ندارند. در نتیجه مشتریان قدیمی آنها را قبول میکنند.
سافت فورک بدون استفاده از هارد فورک قابل برگشت نیست؛ زیرا طبق تعریف ارائه شده یک سافت فورک تنها به مجموعهی معتبری از بلوکها اجازه میدهد تا زیرمجموعهی درستی از آنچه که پیش از فورک شدن معتبر بود، باقی بمانند.
هر چه تعداد ماینرهایی که قوانین جدید را میپذیرند بیشتر باشد، امنیت شبکه هم پس از ایجاد فورک بیشتر است.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟
هارد فورک و سافت فورک اساساً یکسان هستند، به این معنا که وقتی کد موجود بر روی یک پلتفورم ارز رمزنگاری شده تغییر داده میشود، با وجود آمدن نسخه جدید، نسخهی قدیمی نیز در شبکه باقی میماند. اگر از سافت فورک استفاده شود، هنگامی که کاربران به روزرسانیهای لازم را انجام میدهند فقط یک بلاکچین معتبر باقی میماند.
این در حالی است که هنگام استفاده از یک هارد فورک، بلاکچینهای قدیمی و جدید هر دو در کنار هم وجود دارند، به این معنی که نرم افزار باید به روز شود تا طبق قوانین جدید کار کند.
هر دوی این فورکها شکاف ایجاد میکنند اما با این تفاوت که یک هارد فورک دو زنجیره بلوک ایجاد میکند، اما نتایج استفاده از یک سافت فورک تنها در یک زنجیره بلوکی مشخص و دریافت میشود.
به بیان سادهتر هارد فورک زمانی اتفاق میافتد که بخواهیم یک در شبکهی ارزی مانند بیتکوین شاخهی متفاوتی به وجود بیاوریم، حال اگر تغییرات این فورک جدید با هم سازگار باشن یک سافت فورک به وجود میآید.
با توجه به تفاوت در امنیت بین هارد فورک و سافت فورک، تقریباً همه کاربران و توسعه دهندگان طرفدار هارد فورک هستند، حتی اگر به نظر برسد که یک سافت فورک میتواند تغییرات مورد انتظار را حاصل کند. تعمیرات اساسی بلوکها در یک زنجیره بلوک به قدرت محاسباتی فوق العادهای نیاز دارد، اما حریم خصوصی حاصل شده از یک هارد فورک بسیار بیشتر و قابل اعتمادتر از سافت فورک است.
تأثیرات احتمالی هارد فورکها بر صنعت ارزهای رمزنگاری شده چیست؟
هارد فورک بسته به تأثیر آن در یک زمان خاص، ممکن است اثرات مثبت و یا منفی بر ارز رمزنگاری شده داشته باشد. صرف از نظر از تأثیری که دارد، هارد فورک از مفاهیم مرتبط با ارز رمزنگاری شده است که هم سرمایهگذاران و هم علاقهمندان به ارزهای دیجیتال با آن کنار میآیند.
اما مسئلهای بسیار حائز اهمیت است این است که فورکهای بزرگ قابلیت تغییر همیشگی یک رمز ارز را دارند؛ میتوانند یک ارز را برای همیشه از بین ببرند و یا بالعکس آن را تقویت کنند.
طی سالیان موارد مختلفی از هارد فورک در ارزهای رمزنگاری شده وجود داشته است. بیت کوین و اتریوم دو رمز ارز هستند که بیشترین تجربه هارد فورک را دارند.
برخی از هارد فورک های اتریوم عبارتند از:
Frontier Thawing
DAO Fork
هارد فورک های بیت کوین
هارد فورکها در تغییر ارزش ارز رمزنگاری شده شهرت دارند. یک تجربه قابل توجه در ارتباط با هارد فورک برنامهریزی شدهای در ارز اتریوم بود که موفقیت مورد انتظار را کسب نکرد.
به گزارش Forbes خرابی برنامهریزی شده هارد فورک تأثیر منفی بر اتریوم گذاشت، اتریوم سومین ارز رمزنگاری شده بزرگ جهان با داشتن سرمایه بازار، امروز سقوط کرده است زیرا سرمایهگذاران و بازرگانان با عصبانیت به دنبال به روزرسانی به تاخیر افتاده در استانبول هستند. اگر این هارد فورک به موفقیت میانجامید، اوضاع طور دیگری رقم میخورد و احتمالاً اتریوم با افزایش گسترده تقاضا روبرو میشد.
یکی از معروفترین مورد هارد فورک از جمله مواردی بود که منجر به ایجاد Bitcoin Cash (BCH) شد، یک رویداد تاریخی و مهم که بحثهای داغی را در جامعه رمزنگاری ایجاد کرد.
هر کسی که قبل از وقوع فورک صاحب بیت کوین بود، بلافاصله پس از فورک همان مقدار بیت کوین هش را بدست آورد، بدون اینکه مجبور به خرید آن باشد.
برای بسیاری از افراد غیر فنی این مسئله تعجب آور بود، زیرا نمیدانستند که هارد فورک در عمل به چه معناست. اما این مشکلات وقتی به وجود آمد که بیت کوین کش شروع به تضعیف اقتدار تاریخی بیت کوین کرد به این صورت که ادعا کرد که ارزش فعلی آن به نمایندگی از ارزش اصلی ارز ایجاد شده توسط ساتوشی ناکاموتو است.
آیا باید قبل از وقوع فورکها سرمایهگذاری کنیم؟
به صورت کلی هارد فورک یک زمان ناپایدار را برای ارز رمزنگاری شده نشان میدهد. جامعه غالباً بر سر این موضوع اختلاف نظر خواهد داشت و بازار به طور کلی حتی با استانداردهای ارز رمزنگاری شده بسیار بی ثبات است. نحوه واکنش شما تا حد زیادی به سهم شما در ارز و نوع فورکهایی که با مواجه میشوید بستگی خواهد داشت.
در هنگام وقوع هارد فورک، هنگامی که ارز رایگان دریافت میکنید منطقی است که ارز خود را نگه دارید یا حتی سرمایهگذاری خود را افزایش دهید. اما نکته منفی این مسئله اینجاست که که دیگر کاربران و معاملهگران بزرگ نیز همین کار را میکنند. اما آیا این ارزهای رایگان که گاهی با عنوان پول آزاد نیز از آنها یاد میشود، ارزشی مشابه با ارزهای دیگر را دارند؟
اگر نگران هستید که ممکن است نتوانید به اندازه کافی و به موقع واکنش نشان دهید و قبل از افراد و سازمانهای بزرگ اقدام کنید، به شما توصیه میکنیم که سرمایه خود را قبل از فورک بفروشید. شما در ازای ارز رایگان ضرر خواهید کرد اما ممکن است بتوانید از افرادی که به دنبال افزایش سهام خود هستند، سود کسب کنید.
اگر انتخابهای شما بر اساس سافت فورکها باشد، کمی آسانتر میتوانید تصمیمگیری کنید. اگر فکر میکنید که فورک به افزایش ارزش ارز کمکی خواهد کرد، بهترین اقدام برای جمع آوری ارز از کاربران دیگر، استفاده از نوسانات قیمت برای افزایش سهام شما است.
اما اگر متوجه شدید که وقوع فورک برای ارز ضرراتی را در پی خواهد داشت، باید سهام خود را قبل از سقوط به فروش برسانید.
فورک چیست و چه تاثیری بر ارز دیجیتال دارد؟
بر اثر مکانیزم فورک یک انشعاب جدید در شبکه بلاک چین ایجاد می شود. نتیجه آن دو نسخه متفاوت شبکه است که هر کدام تاریخچه مخصوص خود را دارند.
آنچه در این مقاله می خوانید
فورک شبکه بلاک چین چیست؟
فورک یک اصطلاحات مهم در دنیای ارزهای دیجیتال است که میتواند تأثیرات زیادی بر نوسان قیمت رمز ارزهای ایجاد کند. به صورت کلی کلی، فورک شبکه دیجیتال یک راهکار است که در زمان بروز نارضایتی یا مشکل در شبکه بلاک چین و نرم افزارهای فعال در آن به کار گرفته می شود. بر اثر فورک، یک انشعاب جدید در بلاک چین به وجود می آید. نتیجه این اتفاق، ایجاد دو نسخه متفاوت از شبکه است که هر یک دارای تاریخچه مخصوص خود هستند. در ادامه به معرفی کامل این مهفوم، بررسی انواع آن و کاربردهایش خواهیم پرداخت. با رمزینو همراه باشید.
بلاک چین و ویژگی های آن
هماهنگونه که احتمالاً شنیده اید، بلاک چین مهم ترین تکنولوژی برای ساخت ارز دیجیتال است. با ایجاد این شبکه، تغییرات بسیار عمده ای در دنیای دیجیتالی ایجاد شد. بلاک چین شبکه توزیع شده ای است که به صورت همتا به همتا (p2p) فعالیت میکند. این بستر، نوعی پایگاه داده است که اطلاعات در آن ذخیره میشود. اما تفاوت عمده بلاک چین با سایر پلتفرم ها در این است که اطلاعات و داده ها در آن بر روی یک سرور مرکزی ذخیره نمیشود. همچنین هیچ فرد یا سازمانی نمی تواند به تنهایی تمام آن را کنترل کند. تصمیمات شبکه به صورت مشترک بین تمام اعضای شبکه یا نودها (Node) گرفته میشوند.
پروتکل چیست و بلاک چین
برای نظارت و بهبود شبکه ارزهای دیجیتال، برنامه نویسان قوانین و برنامه های خاصی را مقرر میکنند که به آنها پروتکل Protocol گفته میشود. قوانینی از جمله اندازه بلاک ها، محاسبه کارمزدها، پاداش ماینرها و غیره جزو این پروتکل ها میباشند. فورک (Fork) همانطور که از معنی لغوی آن برمی آید، در واقع یک راه برای جدا شدن از شبکه بلاک چین می باشد. این جداسازی میتواند به دلایل مختلف اتفاق افتد. مهمترین علت ایجاد فورک انجام تغییرات و ارائه نسخه جدیدتر برای شبکه میباشد.
فورک یک انشعاب است که برنامه نویسان از پروژه های قبلی خود می گیرند. در واقع با استفاده از کدهای پروژه های قبلی و انجام تغییرات در آن، پروژه ای جدید به وجود می آید.
دلایل انجام فورک چیست؟
دلایل مختلفی برای انجام فورک شبکه وجود دارد. جدانمودن و ایجاد انشعاب در شبکه میتواند صرفاً به منظور رفع مشکلات و اختلافات فنی سیستم باشد. مثلاً، یکی از فورک های مهم به دلیل اختلاف نظر در مورد مقیاس پذیری بلاک های شبکه بلاک چین بیت کوین اتفاق افتاد. با توجه به اینکه سرعت انجام تراکنش ها در این شبکه پایین بود و در مقابل کارمزد تراکنش ها نیز به نسبت مبلغ آن، رقم قابل توجهی بود، فورک بیت کوین اتفاق افتاد و بیت کوین کش (Bitcoin Cash) خلق شد.
به مدت زمانی که برای انجام یک تراکنش در بلاک چین مورد نیاز است مقیاس پذیری شبکه گفته می شود
مزایای فورک شبکه
از فورک برای افزودن قابلیت ها و ویژگی های جدید در شبکه ارزهای دیجیتال نیز استفاده میشود. همانطور که بیان شد، Fork ها در واقع کدهای قبلی یک پروژه هستند که تغییراتی در آنها اعمال میشود و قابلیت های جدیدی به آنها اضافه می شود. شبکه بلاک چین به طور دائم نیازمند به روز رسانی و ایجاد تغییرات فنی است تا از خطرات و مشکلات در آن پیشگیری شود.
در همین رابطه بخوانید: کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
ایجاد اعتماد از دست رفته
یکی دیگر از دلایل ایجاد انشعاب فورک در شبکه، بازگرداندن اعتماد بین کاربران است. به طور مثال، شبکه بلاک چین اتریوم در سال 2016 مورد حمله هکری (DAO) قرار گرفت و سرمایه زیادی در آن از بین رفت. با ارائه فورک اتریوم، کاربران به شبکه جدید منتقل شدند. نام شبکه ای که مورد حمله قرار گرفته بود به اتریوم کلاسیک تغییر پیدا کرد.
شبکه ای که در حال حاضر به نام اتریوم می شناسیم در واقع همان فورک اتریوم است.
انواع فورک شبکه ارز دیجیتال
معمولاً این اتشعاب ها در شبکه بلاک چین به دو روش نرم یا سافت و سخت یا هارد انجام می شود. هر کدام از این عملیات ها، دارای ویزگی های مختلفی هستند که در ادامه بررسی خواهیم نمود.
سافت فورک (Soft Fork) چیست؟
در واقع انشعاب نرم یک آپدیت و بروزرسانی سازگار (Backwards Compatible)در برنامه نسبت به نسخه های قبلی شبکه است. در این روش، حتی اگر نرم افزار آپدیت هم نشود، مشکلی برای کاربران به وجود نمی آید. نرم افزار همچنان میتوانند با نسخه قبلی شبکه به فعالیت خود ادامه دهد. همچنین فعالیت هایی مانند اعتبارسنجی (Validation) و تائید تراکنشها (Transactions Verification) نیز با نسخه قدیمی امکان پذیر است. این روش به دنبال حفظ اتحاد در بین اعضای شبکه است.
نحوه اجرای انشعاب نرم
برای اجرای جداسازی نرم یا Soft Fork کافی است که تعدادی از کاربران نرم افزار را بروز رسانی کنند. افرادی که از نسخه قدیمی استفاده میکنند میتواند استخراج ارز دیجیتال را انجام دهند و بلوکهای جدید هارد فورک چیست؟ را تشخیص دهند. اما ممکن است در عملکرد با مشکلاتی مواجه شوند. به طور مثال، سایز بلاک ممکن است از 2 مگابایت به 900 کیلو بایت تغییر پیدا کند. در این وضعیت، همه نودها میتوانند تراکنشهای جدید را ببینند، اما در هنگام ثبت تراکنش جدید، شبکه آن را رد (Reject) خواهد کرد. در نتیجه با محدود شدن امکانات و قابلیت های پیش روی کاربران، نود ها مجبور به آپدیت نرم افزار میشوند.
هارد فورک (Hard Fork) چیست؟
جداسازی سخت یا Hard Fork نقطه مقابل مدل قبلی ایجاد انشعاب در بستر به شمار میرود. به این معنی که بعد از آپدیت و بروزرسانی سیستم، نسخه های قدیمی نرم افزار دیگر قابل استفاده نیستند. این حالت به Not Backwards Compatible معروف است. در هارد فورک تمام نود های شبکه باید نرم افزار های خود را به روزرسانی کنند تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک
در انشعاب نرم که نرم افزار بدون بروزرسانی هم کار میکند و زنجیره قدیمی باقی میماند. در Hard Fork اگر سیستم آپدیت نشود، گره ها نمیتوانند در تائید تراکنش های جدید و اعتبار سنجی شبکه شرکت کنند. نودهایی که آپدیت انجام ندهند، عملاً از شبکه جدا میشوند. در این حالت دو بلاک چین جداگانه و موازی (Parallel Blockchains) ایجاد خواهد شد: زنجیره قدیمی که نودهای آپدیت نشده در آن قرار دارند و زنجیره جدید شامل گره های بروز شده در بستر. بیت کوین کش (BTC Cash) و اتریوم (Ethereum) جزو هارد فورک های مهم در دنیای ارز دیجیتال میباشند.
انواع هارد فورک
انشعاب سخت شبکه دارای انواع مختلفی است. البته این نکته را مدنظر داشته باشید که همیشه هارد فورک باعث ایجاد ارز دیجیتال جدید نخواهد شد.
انشعاب سخت برنامه ریزی شده (Planned Hard Fork)
در این روش، از ابتدا در نقشه راه یا (Roadmap) ارز دیجیتال قرار میگیرد. به روزرسانیها برای بالا بردن سطح امنیت بلاک چین و افزودن امکانات و قابلیت های بیشتر انجام میشود. در این حالت تمام کاربران شبکه، نرم افزار خود را آپدیت میکنند تا هم برای خودشان قابلیت های بیشتری ایجاد شود، هم در پیشرفت شبکه سهیم باشند. در انشعاب سخت برنامه ریزی شده زنجیره قدیمی کاملاً حذف می شود و ارز دیجیتال جدیدی ایجاد نخواهد شد. هارد فورک شبکه اتریوم با نام بایزانتیوم (Byzantium) یکی از مثال های مهم برای این دسته است.
هارد فورک بحث برانگیز (Contentious Hard Fork)
این حالت با ایجاد اختلاف نظر و مشکل در بین کاربران شبکه اتفاق می افتد. با ایجاد این انشعاب، زنجیره جدیدی که معمولاً دارای تغییرات بسیار زیادی است ایجاد میشود. بیت کوین کش و اتریوم از جمله مثال های این دسته می باشند.
کوین های مشتق شده (Spin Off Coins)
پروتکل های شبکه بلاک چین بیت کوین به صورت متن باز (Open Source) میباشند. یعنی همه میتوانند به کدهای پایه دسترسی داشته باشند و با ایجاد تغییرات، ارز دیجیتال جدید ایجاد کنند. به طور مثال ارز دیجیتال لایت کوین با به این روش ایجاد شد. در بلاک چین بیت کوین هر بلوک در مدت زمان 10 دقیقه ایجاد میشود. اما لایت کوین با هدف افزایش مقیاس پذیری و افزایش سرعت ایجاد شد. مدت زمان مورد نیاز برای ایجاد بلاک در لایت کوین فقط 2.5 دقیقه میباشد. همچنین رمز ارزهای دیگری نیز از جداسازی سخت بلاک چین بیت کوین ایجاد شده اند، از جمله آنها، نیم کوین (Namecoin)، پیرکوین (Peercoin)، لایت کوین (Litcoin)، دوج کوین (Dogecoin) و اوروراکوین (Auroracoin)را میتوان نام برد.
تاثیرات فورک بر بلاک چین
بروز رسانی و آپدیت نرم افزارها، قابلیت های زیادی را برای اعضای شبکه ایجاد میکند. در ارتقاء سیستم، ایرادات و اشکالات نسخههای قبلی رفع می شود. همچنین امکانات جدید به آن اضافه میگردد. در این فرآیند، پروتکل های امنیتی نیز پیشرفته تر و قدرتمند تر خواهد شد. در هارد فورک معمولاً ارز دیجیتال جدید ایجاد می شود. این ارز دیجیتال جدید کاملاً با ارز دیجیتال قبلی شبکه متفاوت است.
پاداش فورک چیست؟
اگر شما قبل از وقوع Fork در یک شبکه، ارز دیجیتال آن را داشته باشید، میتوانید در هنگام فورک ارز دیجیتال جدیدی را که ایجاد میشود به عنوان پاداش دریافت کنید. به طور مثال هنگامی که شبکه بیت کوین جداسازی شد و بیت کوین کش به وجود آمد، کاربران با نسبت 1به 1 بیت کوین کش دریافت کردند. یعنی اگر 20 عدد بیت کوین داشتید، معادل 20 واحد بیت کوین کش نیز دریافت میکردید.
خلاصه مقاله
فورک یا ایجاد انشعاب در شبکه ارز دیجیتال به دلایل مختلفی انجام می شود. در کل دو نوع انشعاب نرم و سخت در بلاک چین داریم. نوع اول سعی در حفظ اتحاد شبکه و نوع دوم سعی در ایجاد تغییرات کلی و جداسازی اساسی دارد. این عملیات میتواند تأثیرات بسیار زیادی در قیمت و سرنوشت ارزهای دیجیتال بگذارد. این تأثیر میتواند به طور کلی آن ارز دیجیتال را نابود کند، یا اینکه به قدرت آن اضافه کند و جایگاه آن را بهبود ببخشد.
دیدگاه شما